Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 kwietnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2014 r. w Szczecinie

sprawy M. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

o podjęcie wypłaty emerytury

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 6 czerwca 2013 r. sygn. akt IV U 1342/13

oddala apelację.

SSA Barbara Białecka SSA Jolanta Hawryszko SSA Anna Polak

Sygn. III AUa 831/13

UZASADNIENIE

Decyzją z 22.03.2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. odmówił M. K. uchylenia decyzji z 12.12.2011 r. w części zawieszającej prawo do emerytury w okresie l.10. 2011 /21.11.2012 r. na podstawie art. 28 ustawy z 16.12.2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 257, poz. 1726 oraz z 2011 r. nr 291, poz. 1707) w zw. z art. 103a ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.) Zdaniem organu rentowego wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 13.11.2012 r. nie miał zastosowania do przypadającego przed 22.11.2012 r. okresu zawieszenia emerytur.

M. K. w odwołaniu od powyższej decyzji domagał się jej zmiany poprzez uchylenie decyzji z 12.12.2011 r. w części zawieszającej prawo do emerytury oraz nakazanie organowi rentowemu wypłaty zaległych świadczeń wraz z ustawowymi odsetkami.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. wnioskował o oddalenie odwołania.

Wyrokiem z 6.06.2013 r. Sąd Okręgowy w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie M. K.. Sąd pierwszej instancji ustalił, że M. K. przed złożeniem wniosku o emeryturę zatrudniony był w Zespole Szkół (...) w G.. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. ustalił prawo do świadczenia decyzją z 22.12.2008 r. poczynając od 1.12.2008 r. i jednocześnie zawiesił wypłatę, bo w dacie wniosku ubezpieczony kontynuował zatrudnienie. Od l.07.2000 r. do 7.01.2009 r. obowiązywał art. 103 ust. 2a ustawy emerytalnej, który wprowadzał zasadę każdorazowego zawieszania prawa do emerytury bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. Tym samym w chwili nabycia prawa do emerytury M. K. nie mógł jednocześnie kontynuować zatrudnienia i otrzymywać świadczenia emerytalnego. Wypłatę emerytury podjęto dopiero od 8.01.2009 r. ponieważ przepisy pozwalały już na jednoczesne pobieranie świadczenia emerytalnego i wynagrodzenia za pracę, która była wykonywana na rzecz pracodawcy bezpośrednio przed nabyciem prawa do emerytury. Do ponownego wstrzymania wypłaty od l.10.2011 r. doszło w związku ze zmianą przepisów (wszedł w życie art. 103 a ustawy emerytalnej). Ustawą zmieniającą z 2010 r. znowelizowano ustawę emerytalną przez zmianę przepisu art. 103 ust. l i ust. 2 oraz dodanie art. 103a. W rezultacie zniesiono możliwość pobierania emerytury bez rozwiązywania umowy o pracę z dotychczasowym pracodawcą osobom, którym organ rentowy przyznał emeryturę po 8.01.2009 r. Jednocześnie zgodnie z treścią art. 28 ustawy zmieniającej z 2010 r. emeryci, którym ZUS przyznał emeryturę przed l.01.2011 r. mogli ją pobierać bez rozwiązania umowy o pracę z dotychczasowym pracodawcą jeszcze przez 9 miesięcy od daty wejścia w życie nowelizacji, do 30.09.2011 r. W dniu 13.11.2012 r. Trybunał Konstytucyjny, sprawa K 2/12 orzekł, że przepis art. 28 ustawy zmieniającej z 2010 r. w związku z art. 103a ustawy emerytalnej w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed l.01.2011 r., bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, jest niezgodny z zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Wyrok opublikowano 22.11.2012 r. M. K. złożył w 17.12. 2012 r. wniosek o przywrócenie świadczenia emerytalnego za okres zawieszenia. Organ rentowy decyzją z 22.12.2012 r. wznowił wypłatę od 22.11.2012.

Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie było niezasadne. Miał przy tym na względzie, że ubezpieczony nabywając po raz pierwszy prawo do emerytury nie mógł łączyć pracy zarobkowej u dotychczasowego pracodawcy z pobieraniem emerytury, bez konieczności rozwiązania stosunku pracy. Dlatego też decyzja ustalająca prawo M. K. do świadczenia jednocześnie zawieszała jego wypłatę. Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K 2/12 wyrok z 13.11.2012 r. wyrok odnosił się jedynie do tych osób, wobec których, w tym krótkim okresie, po raz pierwszy wydano deklaratoryjną decyzję potwierdzającą prawo do emerytury, bo tylko one uzyskały prawo do świadczenia emerytalnego bez konieczności rozwiązania stosunku pracy. M. K. do tego grona nie należy ponieważ otrzymując emeryturę od 1.12.2008 r. nie nabył uprawnienia do kontynuowania zatrudnienia z jednoczesnym pobieraniem świadczenia emerytalnego.

Apelację od wyroku wywiódł M. K. zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 190 ust. 3 Konstytucji i nie zastosowanie art. 2 Konstytucji, polegające na przyjęciu przez sąd pierwszej instancji, że niekonstytucyjność art. 28 zmieniającej z 2010 r. w zw. z art. 103a ustawy emerytalnej w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed dniem 1 stycznia 2011 r. bez konieczności rozwiązania stosunku pracy nie dotyczy ubezpieczonego, albowiem nie rozwiązał on stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą i przyjęciu - mając na uwadze również w/w przepisy prawne - iż nie można rozciągnąć na ubezpieczonego dobrodziejstwa w/w wyroku Trybunału Konstytucyjnego, a dotyczącego osób, które już nabyły prawo do emerytury w okresie od 8.01.2009 r. do 31.12.2010 r., czyli w czasie obowiązywania regulacji niezawierającej wymogu rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą dla uzyskania świadczenia emerytalnego. Ubezpieczony wniósł o zmianę wyroku i poprzedzającej go decyzji organu rentowego z 22.03.2013 r. i przyznanie prawa do wypłaty emerytury za okres 1.10.2011 /21.11.2012.

Sąd apelacyjny rozważył apelację i uznał, że jest niezasadna.

Argumentacja sądu I instancji wskazująca na brak podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji ZUS jest prawidłowa i w pełni podzielana przez sąd apelacyjny, zaś rozstrzygnięcie jest zgodne z ugruntowaną linia orzeczniczą. Bezsprzecznie ubezpieczony uzyskał prawo do emerytury od 1.12.2008 r. jednocześnie nieprzerwanie pozostając zatrudnioną w Zespole Szkół (...) w G..

Należy wskazać, że przepis art. 103 ust. 2a ustawy z 17.12.1998 r. w dacie od której przyznano ubezpieczonemu emeryturę stanowił, że prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego; zatem skarżący składając w grudniu 2008 r. wniosek o emeryturę miał świadomość konieczności rozwiązania stosunku pracy w celu uzyskania świadczenia. Nowelizacją dokonaną ustawą z 21.11.2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz. U. Nr 228, poz. 1507) uchylono art. 103 ust. 2a ustawy emerytalnej. W wyniku tego zabiegu legislacyjnego ustawodawca umożliwił jednoczesne pobieranie emerytury i pozostawanie w stosunku zatrudnienia. Ubezpieczony skorzystał z tej zmiany przepisów. Kolejna zmiana przepisów dokonana przez ustawę z 16.12.2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw wprowadziła do ustawy emerytalnej przepis art. 103a, na mocy którego prawo do emerytury ulegało zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego, przez co świadczenie ubezpieczonej zostało zawieszone. Sąd apelacyjny wskazuje, że dla prawidłowego rozumienia przywoływanego rozstrzygnięcia Trybunału konieczne jest nie tylko odczytanie sentencji orzeczenia, ale przede wszystkim jego uzasadnienia. Właśnie z uzasadnienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13.11.2012 r. wynika stanowisko prawne przywoływanie przez sąd okręgowy, mianowicie że wyrok ma zastosowanie do osób, które prawo do emerytury nabyły w okresie 8.01.2009 /31.12.2009; pogląd ten wynika stąd, że treść ryzyka emerytalnego z tego okresu nie przewidywała konieczność rozwiązania zatrudnienia z dotychczasowym pracodawcą, a więc nowelizacja przepisów z 16.12.2010 r. stanowiła dla nich zaskoczenie i godziła między innymi zasadę zaufania obywateli do państwa i prawa przez nie stanowionego. Z kolei osoby, które nabyły prawo do emerytury przed datą 8.01.2009 r. w celu uzyskania świadczenia emerytalnego zobowiązane były rozwiązać dotychczasowy stosunek zatrudnienia. Apelujący znalazł się właśnie w kręgu tych osób. Składając wniosek miał świadomość obowiązujących w tamtym okresie przepisów, a po liberalizacji ustawy emerytalnej skorzystał z nowego prawa i, niejako przy okazji kontynuując zatrudnienie jednocześnie otrzymywała emeryturę. Późniejsze wprowadzenie art. 103a ustawy emerytalnej z całym przekonaniem pogorszyło sytuację ubezpieczonego, jednak w żadnej mierze nie stanowiło naruszenia zasady ochrony praw nabytych ani zasady zaufania obywateli do prawa, co w konsekwencji spowodował, że wskazane orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego nie mogło stanowić podstawy do zmiany zaskarżonej decyzji. Tym samym wyroku sądu I instancji jest prawidłowy ponieważ wyrok Trybunału Konstytucyjnego nie dotyczył sytuacji prawnej i faktycznej w jakiej znalazł się ubezpieczony.

Zważając na powyższe sąd apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację ubezpieczonego.