Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 2004/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 23 maja 2019 r. sygn. IV K 351/15.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny - prokurator

☒ obrońcy (dwoje)

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ w całości

☒ na niekorzyść

☒ w części

☒

co do kary

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

H. G.

Skazanie L. B. za czyn z art. 160 § 1 kk w zb. z art. 271 § 1 kk w zb. z art. 155 kk w zw. z art. 11 § 1 kk popełniony 30 marca 2011 r. i wywołujący ten sam skutek, co czyn zarzucany oskarżonemu.

Odpisy wyroków

(...)- (...)

2

jw.

Niekaralność oskarżonego

Karta karna

(...)

3

jw.

Ocena ustna biegłej K. S. wyrażająca m.in. pogląd, że oskarżony sporządzając w dniu 12 stycznia 2009 r. potwierdził w nim nieprawdę.

Opinia ustna biegłej

(...)- (...)-1420

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

Odpisy wyroków

Zgodnie z art. 424 § 1 pkt 1 kpk Sąd ma obowiązek wskazać w uzasadnieniu dowody, na których się oparł i wyjaśnić, dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Przepis ten natomiast nie przewiduje wyjaśniania przez Sąd w uzasadnieniu powodów uznania tych dowodów, które Sąd uznał. Treść formularza uzasadnienia, ustalona rozporządzeniem, jest niezgodna z treścią ustawy, która jest aktem prawnym wyższej rangi.

2

Karta karna

jw.

3

Opinia biegłej

jw.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

a) Obraza przepisu art. 160 § 1 i 3 kk i 155 kk poprzez niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, iż istnieje bezpośredni związek przyczynowy pomiędzy odbiorem lokalu przez oskarżonego w dniu 12.01.2009 r. a wypadkiem z dnia 02.04.2011 r. i stanem lokali budynku przy ul. (...) w S. na dzień 02.04.2011 r. (adw. A. S.).

b) Obraza prawa materialnego, tj. art. 155 kk poprzez jego zastosowanie mimo braku ustawowych podstaw do jego zastosowania, ponieważ całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy nie pozwala na ustalenie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy badanym zachowaniem oskarżonego a śmiercią pokrzywdzonej (adw. Ł. P.).

c) Obraza prawa materialnego tj. art. 160 § 3 kk poprzez jego zastosowanie będące wynikiem błędnego uznania, że zachowanie oskarżonego spowodowało stan „bezpośredniego niebezpieczeństwa” życia lub zdrowia człowieka, a zachowanie samego oskarżonego nie spowodowało konkretnego, realnego i natychmiastowego zagrożenia dla nikogo i skutku w postaci prawdopodobieństwa uszczerbku w dobru prawnym, zatem nie wypełniało znamion czynu z art. 160 § 3 kk (adw. Ł. P.).

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Merytoryczny zarzut obrazy art. 155 kk i art. 160 kk wiąże się z twierdzeniem obrońców, że pomiędzy zachowaniem oskarżonego a sprowadzeniem niebezpieczeństwa na mieszkańców budynku przy ul. (...) i w konsekwencji śmiercią pokrzywdzonej nie ma związku przyczynowo-skutkowego. Zarzuty te w istocie nie są postawione prawidłowo, jako że ustalenie związku przyczynowo-skutkowego między zachowaniem oskarżonego a określonym skutkiem należy do sfery ustaleń faktycznych i w rzeczywistości zarzut powinien dotyczyć błędu w ustaleniach. Obraza art. 155 kk czy też art. 160 kk miałaby miejsce wtedy, gdyby Sąd uznał, że między zachowaniem oskarżonego a powstaniem niebezpieczeństwa dla mieszkańców oraz śmiercią pokrzywdzonej związku przyczynowo-skutkowego nie ma, ale mimo to wydałby wyrok skazujący. Gdyby ściśle trzymać się zarzutu, Sąd odwoławczy mógłby na tym stwierdzeniu poprzestać. Nie to jest jednak istotą apelacji, choć nie jest ona właściwie sformułowana przez żadnego z obrońców.

Sąd ustalił, że związek przyczynowo-skutkowy istnieje i było to ustalenie prawidłowe. Gdyby oskarżony w 2009 r. należycie wykonał swoje obowiązki i odnotował w protokole trzy wskazane w wyroku wady w zakresie wentylacji budynku: niewystarczający przekrój powierzchni wentylacyjnej w drzwiach łazienki, brak odpowiedniej wentylacji całego mieszkania wskutek niezamontowania nawietrzaków przy oknach (lub innego sposobu nawietrzania) oraz fakt, że zamontowanie w łazience pieca z otwartą komorą spalania koliduje z równoczesnym używaniem okapu kuchennego z wyciągiem mechanicznym, to budynek po prostu nie mógłby zostać oddany do użytkowania i nikt nie zostałby narażony na niebezpieczeństwo. Pozytywny wynik oględzin, którego od H. G. oczekiwał zlecający mu czynność inwestor, był bowiem warunkiem oddania budynku do użytkowania. Gdyby oskarżony rzetelnie wytknął, ku niewątpliwemu niezadowoleniu inwestora, wszystkie uchybienia, to przed oddaniem budynku do eksploatacji zostałyby powiększone otwory wentylacyjne w drzwiach łazienki, trzeba byłoby rozwiązać problem nawietrzania mieszkania (wadliwość wynikającą z braku nawietrzaków można było usunąć na różne sposoby), a w instrukcji lokatorskiej wyraźnie stwierdzić, że ze względów bezpieczeństwa nie jest dozwolone montowanie w kuchni okapu z wyciągiem. Tymczasem te trzy wady mieszkań powodowały permanentne, bezpośrednie niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia mieszkańców: zrealizowało się ono w postaci zaistnienia wypadku, w wyniku którego zginęła Ż. S.. Okoliczności jej zgonu są bowiem ustalone i wiadomo, że właśnie te trzy uchybienia (niedostateczna wentylacja mieszkania, niedostateczna wentylacja łazienki oraz jednoczesne włączenie pieca i wyciągu) spowodowały śmiertelny wypadek, a więc jego przyczyną były wady wentylacji budynku, nic innego.

Budynek z tymi wadami nie powinien był zostać zasiedlony. Stan niezgodności budynku z zasadami bezpieczeństwa wentylacyjnego był trwały. Istniał od początku użytkowania budynku, który został odebrany w wyniku m.in. pozytywnego dla inwestora zapisu w protokole dokonanego przez H. G., i trwał aż do przedmiotowego wypadku. Gdyby nie niedopełnienie obowiązków przez oskarżonego, nie miałby też możliwości popełnić podobnego przestępstwa L. B. (prawomocnie już skazany za przestępstwo analogiczne do czynu zarzucanego H. G., ale popełnione dwa lata później, zaledwie dwa dni przed śmiercią Ż. S.).

Istnienie związku przyczynowo-skutkowego między zachowaniem oskarżonego a skutkami z art. 160 kk i 155 kk jest przy tym równorzędne, jako że oba te skutki – zagrożenie dla lokatorów i śmierć jednej z nich – były ściśle związane ze sobą i spowodowane tymi samymi działaniami, a niebezpieczeństwo zagrażające lokatorom, jak zaznaczono, zrealizowało się w postaci śmierci Ż. S..

Wniosek

O zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego (oboje obrońcy) ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania (adw, Ł. P.).

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec niestwierdzenia ani obrazy prawa materialnego, błędnie zarzucanej, ani błędu w ustaleniach faktycznych, który powinien być rzeczywistą treścią zarzutu, żaden wniosek z tym zarzutem związany nie mógł zostać uwzględniony. Wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania był zaś postawiony z obrazą art. 437 § 2 kk, jako że skarżący nie wskazał okoliczności przemawiających za przeprowadzeniem na nowo przewodu sądowego w całości ani też wskazanych w art. 439 § 1 kpk czy też w art. 454 kpk.

Lp.

Zarzut

2

Obraza prawa materialnego tj. art. 160 § 1 kk poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy Sąd w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku sam uznał, że zachowanie oskarżonego w tej mierze należy oceniać wyłącznie jako nieumyślne, a zatem zachowanie oskarżonego mogło być rozważane wyłącznie w kontekście art. 160 § 3 kk (adw. Ł. P.).

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest bezprzedmiotowy, bo Sąd Rejonowy nie skazał H. G. za czyn kwalifikowany z art. 160 § 1 kk, tylko z art. 160 § 1 i 3 kk, a więc za nieumyślne sprowadzenie niebezpieczeństwa. Gdyby skarżący zapoznał się należycie z treścią wyroku oraz art. 160 kk, wiedziałby, że art. 160 § 3 kk nigdy nie jest stosowany samodzielnie, lecz jako art. 160 § 1 i 3 kk (nieumyślne narażenie człowieka na niebezpieczeństwo) lub jako art. 160 § 2 i 3 kk (nieumyślne narażenie na niebezpieczeństwo osoby, nad którą sprawca ma obowiązek opieki). Sąd zastosował więc prawidłowo kwalifikację z art. 160 § 1 i 3 kk.

Wniosek

O zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ewidentna bezprzedmiotowość zarzutu wyklucza uwzględnienie jakiegokolwiek opartego na nim wniosku.

Lp.

Zarzut

3

Naruszenie przepisu art. 9 § 2 kk poprzez niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że oskarżony przewidywał lub mógł przewidzieć, że dojdzie do deficytu powietrza w lokalach znajdujących się w budynku przy ul. (...) w S. (adw. A. S.).

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Oskarżony nie przewidywał możliwości zaistnienia deficytu powietrza w mieszkaniu w budynku przy ul. (...), zatem nie ma tu miejsca wina nieumyślna w postaci lekkomyślności. Zresztą w przypadku ustalenia, że oskarżony możliwość zaistnienia deficytu powietrza przewidywał, Sąd Rejonowy musiałby przypisać mu umyślne, a nie nieumyślne narażenie lokatorów na niebezpieczeństwo (z art. 160 § 1 kk) i tylko co do czynu z art. 155 kk utrzymałoby się znamię nieumyślności.

Natomiast słuszne jest uznanie, że oskarżony mógł i powinien był przewidzieć deficyt powietrza, zatem miało miejsce niedbalstwo. Oskarżony posiada wiedzę fachową z zakresu kominiarstwa i wentylacji, posiada w tym względzie odpowiednie uprawnienia i z tego, a nie innego powodu inwestor jemu właśnie zlecił dokonanie oceny budynku i sporządzenie protokołu będącego przedmiotem przestępstwa. Sporządzenie protokołu będące istotą czynu i poprzedzające je oględziny budynku, których oskarżony powinien był dokonać (a czy ich dokonał, Sąd Okręgowy nie wie, wie to tylko oskarżony) były przecież właśnie po to wymagane, aby do deficytu powietrza nie doszło, a mówiąc trywialnie, aby nikt się w mieszkaniu nie zatruł spalinami ani nie udusił. Oskarżony miał obowiązek wskazać w protokole uchybienia w zakresie wentylacji, a zrobić to miał dlatego on, że posiadał odpowiednią wiedzę i uprawnienia.

Twierdzenie, że oskarżony nie mógł przewidzieć, co się stanie, dyskwalifikowałoby go zawodowo, oznaczałoby bowiem, że mimo posiadania formalnych uprawnień jest niekompetentny i z owej niekompetencji nie zdaje sobie sprawy, bo gdyby sobie zdawał, nie powinien był podejmować się zleconego mu zadania. W niniejszym przypadku doszło do eksploatacji budynku w stanie zagrażającym życiu lokatorów, które to zagrożenie spowodowało śmierć jednej osoby. H. G. miał za zadanie sprawdzić budynek po to, aby takich zagrożeń nie było. Zagrożenia były, ale on ich co najmniej nie dostrzegł. Gdyby je dostrzegł i zlekceważył, wina jego byłaby jeszcze większa i w większym zakresie umyślna, tych wątpliwości nie można rozstrzygać na niekorzyść oskarżonego, a tylko on wie, co wiedział, sporządzając protokół. Ów protokół zdecydował o dopuszczeniu budynku do użytkowania, a ściślej był jednym z elementów warunkujących to dopuszczenie.

Obrońca chce ze zrozumiałych względów, działając na korzyść swego mandanta, bronić tezy, że za stan zagrożenia nikt nie odpowiada. Tak nie jest. Budynki, przed ich dopuszczeniem do eksploatacji, po to podlegają wszechstronnej kontroli różnych specjalistów, żeby nie stanowiły zagrożenia dla mieszkańców. Specjaliści ci nie mogą podchodzić do swoich zadań lekceważąco i podpisywać wszystkiego, o co inwestor ich poprosi, bo powodują w ten sposób zagrożenie dla lokatorów. Za tego typu niedbalstwo muszą być karani, bo odpowiednimi karami wymusić trzeba należytą ostrożność i nieuleganie pokusie podpisywania wszystkiego bez sprawdzenia, aby inwestor, który kontrolującemu płaci, był zadowolony. H. G. natomiast sporządził 12 kwietnia 2009 r. protokół będący dosłowną (co do litery) kopią innego protokołu, z 27 lipca 2007 r., dotyczącego sąsiedniego budynku. Dowodzi to rutynowego podejścia do kontroli. Sąd nie widzi możliwości ekskulpacji oskarżonego, który podjął się fachowej kontroli budynku pod względem bezpieczeństwa wentylacyjnego, wykonał swoje zadanie źle, a obecnie jego obrońca twierdzi, że nie mógł przewidzieć tego, co może się stać.

Wniosek

O zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zarzut jest zdecydowanie niezasadny, a zatem i oparty o niego wniosek nie może być słuszny.

Lp.

Zarzut

4

Obraza przepisu art. 201 kpk poprzez niewłaściwe zastosowanie i dopuszczenie dowodu z kolejnych opinii biegłych mimo jednoczesnej oceny, że wszystkie opinie są wiarygodne, jasne, wyczerpujące i logiczne (adw. A. S.).

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Art. 201 kpk stanowi, że Jeżeli opinia jest niepełna lub niejasna albo gdy zachodzi sprzeczność w samej opinii lub między różnymi opiniami w tej samej sprawie, można wezwać ponownie tych samych biegłych lub powołać innych. Co do biegłych trzeba zauważyć, że W. M. i K. H. powołani byli w niniejszej sprawie jeszcze przed wniesieniem aktu oskarżenia i nie powołał ich Sąd Rejonowy (ich opinie były wykonane w toku śledztwa i miały też znaczenie przy wyrokowaniu w sprawie L. B.). Sąd Rejonowy w sprawie niniejszej powołał tylko jedną biegłą, K. S., nie dopuszczał więc „dowodu z kolejnych opinii biegłych”. Natomiast przesłuchiwał biegłych na rozprawie: było to realizacją prawa oskarżonego do obrony, tego samego prawa, którego w przypadku biegłej K. S. już Sąd Rejonowy nie dochował. Przesłuchanie to nie wynikało to z woli dopuszczania dodatkowych opinii.

Sąd Rejonowy dopuścił dowód z opinii trzeciej biegłej ze względu na konsekwentne kwestionowanie poprzednich opinii przez obronę, a więc niejako wskutek jej działań. Sąd Okręgowy zauważa, że nie jest to praktyka prawidłowa, gdyż fakt, że jedna ze stron procesu nie aprobuje opinii, która nie jest zgodna z jej oczekiwaniami, nie powinno powodować powołania kolejnych biegłych; zadaniem biegłych nie jest zadowolić strony, lecz pomóc w rozstrzygnięciu sprawy swoimi wiadomościami specjalnymi. Skoro jednak Sąd Rejonowy to zrobił, to należy zauważyć, że obraza przepisu postępowania może być skutecznym przedmiotem zarzutu apelacyjnego tylko wtedy, gdy skarżący wykaże, że miała ona wpływ na treść wyroku – w tym sensie, że spowodowała wydanie wyroku niesłusznego. Trudno zaś wyobrazić sobie sytuację, aby wadliwe ustalenia w sprawie wywołane były nadmiarem biegłych.

Ponadto powołanie nowego biegłego z tego powodu, że opinię poprzedniego uznaje się za niepełną lub niejasną, nie oznacza, że dowód z poprzedniej opinii zostaje definitywnie zdyskwalifikowany. Może przecież być tak, że nowy biegły wyda opinię korelującą z poglądem poprzedniego, uzupełniając ją w takim stopniu, że Sąd uzna ją jednak za przydatną. Tak właśnie było w niniejszej sprawie. Ocena, że wszystkie opinie są wiarygodne, jasne, wyczerpujące i logiczne nie została dokonana w trakcie postępowania, ale po przeprowadzeniu przez Sąd Rejonowy również dowodu z opinii trzeciej biegłej i porównaniu opinii.

Dodatkowo dowód z ustnej opinii biegłej K. S. przeprowadził Sąd Okręgowy, umożliwiając stronom zadawanie im pytań. Sąd Okręgowy zatem miał możliwość ocenić, czy między opiniami występują sprzeczności i stwierdził, że co do zasady ich nie ma, a użycie przez biegłych odmiennych sformułowań czy odniesień nie świadczy o sprzecznościach.

Wniosek

O zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nie ulega wątpliwości dla Sądu Okręgowego, że dopuszczenie dowodu z opinii kolejnej biegłej nie wpłynęło negatywnie na treść wyroku, gdyż nie zubożyło materiału dowodowego, a jedynie go wzbogaciło; Sąd Okręgowy powstrzyma się od oceniania, czy było to niezbędne. Nie można więc skutecznie żądać zmiany wyroku w oparciu o taki zarzut.

Lp.

Zarzut

5

a) Obraza przepisu art. 169 § 2 kpk poprzez oddalenie wniosku o wezwanie na rozprawę biegłej K. S. w celu wyjaśnienia zarzutów podniesionych przez oskarżonego w piśmie złożonym do Sądu (adw. A. S.),

b) Obraza przepisów postępowania, tj. art. 170 § 1 pkt 2 i 5 kpk w zw. z art. 6 kpk przez zaniechanie wezwania biegłej K. S. na rozprawę w sytuacji, gdy obrona deklarowała zamiar zadania jej szeregu pytań, co miało wpływ na treść orzeczenia (adw. Ł. P.).

☒ zasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut ten był w pełni zasadny. Jeżeli Sąd uznaje za niezbędne dopuszczenie dowodu z opinii nowego biegłego, to ma obowiązek uczynić to w sposób respektujący wszystkie prawa stron, w tym prawo do zadawania biegłemu pytań. Sąd Rejonowy natomiast arbitralnie strony zlekceważył i mimo ich woli zadawania pytań biegłej, wyrażonej w sposób merytoryczny i staranny, zakazał im tego, odmawiając wezwania biegłej na rozprawę i dokonując merytorycznej oceny dowodu z opinii biegłej jeszcze przed wyrokowaniem, jako że obszerne postanowienie o oddaleniu wniosku dowodowego było w rzeczywistości oceną opinii. Zachowanie takie było rażącą obrazą przede wszystkim art. 6 kpk, bo naruszało prawo oskarżonego do obrony.

Oddalenie wniosku o przesłuchanie biegłej nie stanowiło obrazy art. 169 § 2 kpk, ten przepis wskazano błędnie, ale niewątpliwie stanowiło obrazę art. 170 § 1 pkt 2 i 5 kpk. Wniosek o przesłuchanie biegłej na rozprawie nie zmierzał do przedłużenia postępowania, bo to Sąd przedłużył postępowanie, dopuszczając dowód z kolejnej opinii (bez względu na to, czy była ona potrzebna, czy nie), a wola przesłuchania biegłej bezpośrednio na rozprawie była tylko konsekwencją tej decyzji i prawem stron. Wreszcie miało miejsce uchybienie ogólnej zasadzie art. 365 kpk (bo Sąd przeszedł w ten sposób z ustnego na pisemny sposób przeprowadzania istotnego dla sprawy dowodu), a także zasadzie bezpośredniości określonej w art. 410 kpk, jako że Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłego tylko poprzez ujawnienie go na rozprawie głównej, uniemożliwiając obronie dokończenie czynności dowodowych.

Wniosek

O zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Skoro słuszny zarzut dotyczył uchybienia w postępowaniu dowodowym, należało brak ten konwalidować w postępowaniu odwoławczym i to uczyniono przed Sądem Okręgowym, przesłuchując biegłą. Wniosek był zatem przedwczesny i niezwiązany z treścią zarzutu (skarżąca nie wnosiła o uzupełnienie materiału dowodowego), ale sprawę po uzupełnieniu materiału dowodowego można było rozstrzygać merytorycznie.

Lp.

Zarzut

6

Obraza art. 424 § 1 pkt 1 i 2 kpk poprzez niewłaściwą ocenę dowodów, a w szczególności opinii biegłych oraz poprzez pominięcie w uzasadnieniu orzeczenia rozważań w zakresie bezpośredniości związku przyczynowego i winy oskarżonego (adw. A. S.).

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Art. 424 kpk dotyczy zawartości uzasadnienia wyroku, a nie oceny dowodów. Ocena dowodów dokonywana jest przed wydaniem wyroku, nie zaś w czasie sporządzania uzasadnienia. Jeśli więc Sąd Rejonowy dokonywał oceny dowodów w postaci opinii biegłych, to nie czynił tego w uzasadnieniu i zarzut jest całkowicie chybiony. W uzasadnieniu natomiast Sąd Rejonowy opisał swoją ocenę dowodów z opinii biegłych, a ocena ta zaczyna się na str. 5 uzasadnienia (k. 1309 akt).

Obraza art. 424 kpk nie ma nigdy wpływu na treść wyroku, a przy tym ustawodawca, po uchyleniu przez polskie sądy odwoławcze na przestrzeni wielu lat setek tysięcy wyroków wyłącznie pod pretekstem wadliwości uzasadnienia, w art. 455a kpk zakazał wreszcie jasno uchylania wyroku z tego powodu, iż jego uzasadnienie nie spełnia wymogów określonych w art. 424 kpk. Sąd Okręgowy natomiast zajmował się kwestią oceny związku przyczynowo-skutkowego między działaniem oskarżonego a skutkami. Ustosunkował się do tej kwestii oceniając zarzut z pkt. 1 i tam szczegółowo ją opisano, a kilkakrotnie jeszcze kwestia ta wróci przy bardziej konkretnych zarzutach.

Wniosek

O zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wskazany zarzut nie mógł prowadzić do skutecznego wniosku o uniewinnienie, gdyż zarzucał Sądowi Rejonowemu uchybienie proceduralne, które miało prowadzić czy też miało być związane z uchybieniami wskazanymi w pierwszym zarzucie. Gdyby więc zarzut niniejszy był słuszny, oskarżony zostałby uniewinniony z powodu wcześniejszego uznania słuszności zarzutu z punktu 1. Tak się zaś nie stało.

Lp.

Zarzut

7

Obraza przepisu § 155 ust. 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie obowiązującym od dnia 01.01.2009 r. poprzez zastosowanie do oceny stolarki okiennej, jaka została zamontowana w budynku przy ul. (...) w S. (adw. A. S.).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd nie mógł dopuścić się obrazy cytowanego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z tej prostej przyczyny, że go nie stosował ani na jego podstawie nie orzekał. Sąd oceniał, czy działanie oskarżonego było zgodne z powyższym rozporządzeniem. Dokonując tej oceny, mógł najwyżej popełnić błąd w ustaleniach faktycznych co do tego, czy to oskarżony się do przepisów rozporządzenia prawidłowo zastosował. Sam Sąd nie mógł dokonać obrazy prawa.

Należy natomiast zauważyć, że Sąd Rejonowy odniósł się w uzasadnieniu właśnie do rozporządzenia z 12 kwietnia 2002 r., czyli tego, na podstawie którego projektowano budynek i na którego treść powoływał się oskarżony i wskazywał je jako podstawę prawną swoich działań. Istotną okolicznością jest tu wskazywana przez biegłą K. S. definicja pomieszczenia. Oskarżony wywodził, że łazienka to inne pomieszczenie niż kuchnia czy też aneks kuchenny w tym samym mieszkaniu. Tak rozumując, nie miał jednak prawa podpisać przedmiotowego protokołu. Należy bowiem przypomnieć, że łazienka, w której zginęła Ż. S., była tzw. łazienką ślepą, bez okna, zatem gdyby miała być osobnym pomieszczeniem w rozumieniu rozporządzenia, to nie spełniałaby żadnych warunków bezpieczeństwa i żadne mieszkanie ze ślepą łazienką nie powinno być nigdy dopuszczone do użytkowania. Nie miała bowiem własnego nawietrzania, miała tylko kanał wentylacyjny odprowadzający powietrze i kanał spalinowy. N. takiej łazienki odbywa się przez otwory w drzwiach lub inne otwory wentylacyjne z sąsiednich pomieszczeń, a to oznacza, że jest to nawietrzanie pośrednie i do pomieszczeń z oknami, z których taka łazienka (a także ewentualny przedpokój jako pomieszczenie również pośrednie) czerpie powietrze, musi być doprowadzona ilość powietrza wystarczająca łącznie dla tychże pomieszczeń z oknami (może to być również kuchnia) oraz dla łazienki. Bilans powietrzny pomieszczenia robić trzeba dla całego mieszkania, co wyjaśniła definitywnie przed Sądem Okręgowym biegła K. S.. Nie ona pierwsza z biegłych zresztą to wyjaśniała, a przy tym kwestia ta jest oczywista dla Sądu Okręgowego i została właściwie zrozumiana przez Sąd Rejonowy. Drzwi łazienki nie spełniały normy również w odniesieniu do rozporządzenia z 2002 r.

Sąd słusznie więc uznał, że H. G. nie zastosował się do wymogów rozporządzenia z 12 kwietnia 2002 r., nie skupiając się tu na rozporządzeniu późniejszym, a na właściwym. Wskazany przez obrońcę przepis § 155 ust. 3 rozporządzenia odsyłał do załącznika do rozporządzenia. Zgodnie z tym załącznikiem w budynku mieszkalnym współczynnik infiltracji powietrza dla otwieranych okien i drzwi balkonowych w pomieszczeniach, w których napływ powietrza zewnętrznego jest zapewniony przez nawiewniki, powinien wynosić nie więcej niż 0,3 m ³/(m ⋅ h ⋅ (...)), a w pozostałych przypadkach powyżej 0,5, lecz nie więcej niż 1,0 m ³/(m ⋅ h ⋅ (...)) przy czym wskazane jednostki to metr (w tym metr sześcienny), godzina i dekapaskal, jednostka ciśnienia. Biegła K. S. odniosła się w swojej opinii do tych wartości i stwierdziła, że przedmiotowe mieszkanie w budynku przy ul. (...), jak wynika z dokonanych po zdarzeniu oględzin (w których nie uczestniczyła, gdyż było to dużo wcześniej, zanim ją powołano, ale które to oględziny zostały odpowiednio udokumentowane), nie mogło tego warunku spełniać.

Sąd Rejonowy zatem nie popełnił błędu stwierdzając, że H. G. wskazanemu przez obrońcę rozporządzeniu uchybił.

Wniosek

O zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Skoro zarzut się nie potwierdził, nie mógł doprowadzić do zmiany wyroku.

Lp.

Zarzut

8

Błąd w ustaleniach faktycznych, że oskarżony w protokole z dnia 12.01.2009 r. poświadczył nieprawdę co do prawidłowości drzwi do łazienki, właściwej stolarki okiennej, urządzeń mechanicznych zamontowanych w łazience i w kuchni (adw. A. S.).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Stwierdzenie, że oskarżony w protokole poświadczył nieprawdę, wynika z ustalonych faktów. Drzwi do łazienki nie były prawidłowe, bo skoro nie były prawidłowe w kwietniu 2011 r., kiedy zginęła Ż. S., to nie mogły być prawidłowe wcześniej. Nikt przecież nie zmniejszył otworów wentylacyjnych w drzwiach (można je jedynie powiększyć), ani nie zwęził szpary wentylacyjnej pod drzwiami (można ją jedynie poszerzyć, podcinając drzwi). Zeznawała zresztą na ten temat J. K. i wiadomo, że drzwi nie wymieniano. Nie wymieniano ani nie przerabiano stolarki okiennej, która nie mogła przecież w okresie od 2009 do 2011 r. ulec samoistnemu pogorszeniu: nie jest możliwe, że nawietrzaki były i nagle zniknęły. Tymczasem oskarżony napisał w protokole, że w budynku stwierdzono prawidłowe „urządzenia nawiewne”. Było to nieprawdą.

Natomiast co do urządzeń mechanicznych zamontowanych w łazience i w kuchni, to wiadomo było, że w mieszkaniu zamontowany był w 2009 r. piec z otwartą komorą spalania. Oskarżony miał obowiązek stwierdzić w protokole, że przy takim piecu nie wolno montować w mieszkaniu okapu kuchennego z wyciągiem. Okap zaś już był, co wynika z zeznań J. K.. Oskarżony powinien był stwierdzić tę nieprawidłowość, konieczność jego likwidacji oraz zaznaczyć, że nie można okapu z wyciągiem montować i że powinno to znaleźć się w instrukcji dla lokatorów.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r., przywołane przez obrońcę w poprzednim zarzucie, zabraniało jasno używania mechanicznej instalacji wyciągowej w pomieszczeniu, z którego piec gazowy pobiera powietrze potrzebne do spalania (§ 150 pkt 9). Z zeznań J. K., właścicielki mieszkania wynika, że odebrała ona mieszkanie w stanie surowym (co potwierdzają także dokumenty) w 2007 r. Następnie zamontowała całą instalację, między innymi okap w kuchni. J. K. zeznała dalej, że później dopiero miała miejsce kontrola gwarancyjna pieca gazowego – ta zaś nastąpiła w roku 2008, co też potwierdzają dokumenty. H. G. natomiast protokół sporządzał w kwietniu 2009 r. Mimo istnienia okapu w kuchni (który był już wtedy zamontowany) oskarżony nie stwierdził żadnych uchybień w protokole. Nie odnotowano nic na temat okapu z wyciągiem oraz pieca, a zatem zignorował zakaz zawarty w rozporządzeniu.

Wniosek

O zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Poświadczenie nieprawdy przez oskarżonego zostało wykazane w sposób niewątpliwy i zarzut nie mógł prowadzić do uwzględnienia wniosku.

Lp.

Zarzut

9

Błąd w ustaleniach faktycznych, iż stan budynku w chwili sporządzania protokołu w dniu 12.01.2009 r. był taki sam jak w dniu wypadku, w dniu 02.04.2011 r. (adw. A. S.).

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd nie ustalił, że stan budynku w dniu 12.01.2009 r. był taki sam jak w dniu 02.04.2011 r. Zarzut jest bezprzedmiotowy. Sąd słusznie natomiast uznał, że zasady logiki i doświadczenia życiowego dowodzą, iż te z uchybień, które wytknął w wyroku jako niewskazane w protokole, musiały istnieć już w 2009 r. – i dlatego umieścił je w opisie czynu (mowa o tym w poprzednim zarzucie). Jak już opisano, otwory wentylacyjne w drzwiach łazienki nie mogły się zmniejszyć, gdyby wcześniej były większe i prawidłowe, a nawietrzaki nie mogły zniknąć, gdyby wcześniej były zamontowane. Poza tym ustalono, że w mieszkaniu w roku 2009 był już wyciąg i piec, a po tej dacie nie wykonywano żadnych prac przy drzwiach łazienki czy z zakresu nawietrzania mieszkania. Zeznań tych zaś obrona nie podważała.

Natomiast Sąd Rejonowy nie przypisał H. G. nieodnotowania w protokole takich uchybień, co do których nie miał pewności, że zachodziły one również w 2009 r. Przykładem jest tu nieprawidłowe podłączenie rury spalinowej przedmiotowego pieca, która miała zbyt dużą ilość kolan. Sąd nie wiedział, czy taki stan miał miejsce również w 2009 r. i czy lokatorzy sami nie przerobili tu czegoś, bez wiedzy właścicielki mieszkania (bo J. K. o niczym takim nie mówiła). Zachował więc należytą ostrożność w ustaleniach i rozstrzygnął na korzyść oskarżonego wątpliwości.

Wniosek

O zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zarzut nie potwierdził się, zatem nie mógł skutkować zmianą wyroku.

Lp.

Zarzut

10

a) Obraza przepisów prawa procesowego, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, mianowicie art. 7 kpk oraz art. 410 kpk skutkująca błędnym ustaleniem stanu faktycznego co do sprawstwa oskarżonego, polegająca na dokonaniu dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów w postaci zeznań świadków, dokumentów, opinii biegłych i wyjaśnień oskarżonego, a także na pominięciu przy wyrokowaniu całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, skutkujące szeregiem nieprawidłowych stwierdzeń oraz ocen (adw. Ł. P.).

b) Obraza przepisów prawa procesowego, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, mianowicie art. 7 kpk w ten sposób, że Sąd dokonał błędnej oceny dowodów, gdyż nie powziął wątpliwości co do sprawstwa oskarżonego, a także, że wątpliwości sygnalizowane w toku procesu ocenił na niekorzyść oskarżonego, co doprowadziło do błędnych ustaleń w zakresie opisu czynu (adw. Ł. P.).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Powyższe dwa zarzuty dotyczą całości oceny dowodów i postawione zostały przez obrońcę w sposób typowy, zgodnie z zasadą, że jeśli wyrok nie jest zgodny z oczekiwaniami skarżącego (z reguły – nie jest uniewinniający), to zarzuca się, że ocena dowodów jest dowolna i błędna. Skarżący umieścił w zarzutach ich uzasadnienie (a uzasadnienie zarzutów powinno być odrębną częścią apelacji), ale tak czy inaczej wiadomo, o co mu chodzi i można się do twierdzeń skarżącego odnieść.

Sąd Okręgowy nie podziela poglądu, że opinie biegłych w niniejszej sprawie są sprzeczne. Wskazują one na te same obowiązki osoby sporządzającej protokół oceniający stan budynku pod względem bezpieczeństwa wentylacyjnego. Obrońca usiłował wyłapywać drobne różnice, cytując wyrwane z kontekstu zdania z opinii biegłych, aby wykazać, że są sprzeczne. Opinię ocenia się w całości, a nie pojedyncze zdania. Konkluzje biegłych zaś rozbieżne nie były, co skarżący dyskretnie pomija. Sąd Okręgowy dodatkowo to sprawdził, umożliwiając obronie przesłuchanie biegłej K. S.. Nie sposób w tym miejscu analizować ponownie opinii biegłych i wykazywać ich spójności. Zrobił to Sąd Rejonowy.

Co do dalszych wywodów, skarżący myli (co najmniej myli, chyba że robi to celowo) datę wydania rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. i nazywa je rozporządzeniem z 12 kwietnia 2012 r., co sugerowałoby, że jest to akt prawny wydany po przedmiotowych zdarzeniach, nie mający zastosowania w niniejszej sprawie. Zarzuca biegłej K. S., że na takim rozporządzeniu się oparła, ale wskazuje przy tym raz § 155 rozporządzenia jako powołany przez biegłą, a raz § 144. Na tym ostatnim biegła się nie oparła, ale obrońca atakuje ją zarzutem, że § 144 nie brzmi tak, jak biegła wywodziła. Sąd Okręgowy wyraża nadzieję, że jest to tylko niechlujne sporządzenie apelacji, a nie próba celowego wprowadzenia w błąd Sądu odwoławczego.

Sąd Okręgowy nie weźmie pod uwagę faktu, że świadkowie zeznali, iż żaden kominiarz nie zaznaczał nigdy w protokole zastrzeżenia, że nie wolno montować w mieszkaniu okapu kuchennego. Słusznie nie brał tego pod uwagę również Sąd Rejonowy. Powszechność i nagminność uchybienia (a w świetle § 150 pkt 9 takie niezaznaczanie ewidentnym uchybieniem było) nie może oznaczać, że może ono być popełniane nadal, jak również uchybienia nie usprawiedliwia. Wskutek tego uchybienia w niniejszym przypadku zginął człowiek.

Niedrożną kratką wentylacyjną w łazience Sąd Rejonowy nie zajmował się szerzej dlatego, że nie wiązał tego faktu z uchybieniami H. G. i sporządzonym przez niego protokołem. Nie przypisał oskarżonemu w tym względzie poświadczenia nieprawdy. Natomiast owa niedrożna kratka nie ma zasadniczego znaczenia w kwestii śmierci Ż. S., a to dlatego, że prowadziła do kanału wentylacyjnego grawitacyjnego, a więc wywiewu. Ten kanał nie służył do napowietrzania łazienki i nie mógł do tego służyć, zatem nawet jego pełna drożność nie sprawiłaby, że niebezpieczne wady budynku w zakresie napowietrzania łazienki by zniknęły.

Ewentualna wada kotła – niezadziałanie zabezpieczenia wskazane w szczególności przez K. S. – też oskarżonego nie ekskulpuje. Zabezpieczenie, które nie zadziałało, miało być ostatnią deską ratunku, wyłączyć kocioł w przypadku zaistnienia nieprawidłowego, wstecznego ciągu spalin. Ale do tego nieprawidłowego ciągu w ogóle nie powinno dojść, bo nie wolno oddać do eksploatacji budynku, w którym taki wsteczny ciąg spalin z pieca, śmiertelnie niebezpieczny dla ludzi, może wystąpić. Budynek zaś oddano, ponieważ H. G. nie wytknął nieprawidłowości. Przy prawidłowym napowietrzeniu łazienki wada zabezpieczenia pieca byłaby bez znaczenia – nie powinno ono nigdy być potrzebne (niegdyś piece po prostu go nie miały), a jeśli zadziała kiedykolwiek, to znaczy, że zaistniała niebezpieczna wada wentylacji.

(...) przez obrońcę w apelacji otworów wentylacyjnych w drzwiach łazienki, choć zrozumiałe z uwagi na jego rolę, nie zostało wzięte przez Sąd Okręgowy pod uwagę. Obrońca nie wskazał bowiem dowodów, na których oparł swoje twierdzenie.

Dane odnośnie wydajności okapu nie mają znaczenia dla oceny winy oskarżonego. W kuchni przedmiotowego mieszkania nie miał on prawa zaakceptować montażu żadnego okapu, bez względu na jego wydajność, zatem doszukiwanie się jakichkolwiek wątpliwości (podlegających rozstrzyganiu na korzyść oskarżonego) w fakcie, że nie jest znana wydajność okapu, jest myśleniem życzeniowym. Co zaś do kominów, to nie zarzucono oskarżonemu poświadczenia co do nich nieprawdy.

Obrońca szuka tu innych przyczyn śmierci Ż. S. niż uchybienia popełnione przez oskarżonego (takich jak zatkana kratka wentylacyjna, wadliwe kominy), stara się na nie zwrócić uwagę, a właściwie domniemywać, że istniały i miały duże znaczenie, ale istota czynu oskarżonego polega na tym, że to, czego się dopuścił, sprowadzało niebezpieczeństwo dla lokatorów i przyczyniło się do śmierci Ż. S.. Nie jest istotne dla oceny czynu oskarżonego, czy zaistniały również inne, niespowodowane przez oskarżonego przyczyny wypadku. Nikt nie zmierzał w niniejszej sprawie do ustalenia, że wyłącznie zachowanie H. G. spowodowało wypadek. Tak nie było – do wypadku przyczynił się także skazany prawomocnie L. B.. Gdyby w trakcie kąpieli Ż. S. nie był włączony wyciąg, wypadek zapewne by nie zaistniał, a ów wyciąg ktoś też włączył, być może sama ofiara. Jednak pierwszym źródłem zagrożenia był fakt, że wyciąg w ogóle istniał, a temu miał obowiązek zapobiec oskarżony (i skazany L. B.). Oskarżony też miał obowiązek nie dopuścić do użytkowania budynku z niewłaściwą wentylacją. Jednak nie uczynił tego i to jest istotą przestępstwa.

Wniosek

O zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Skoro zarzuty obrońcy nie zyskały uznania Sądu Okręgowego, nie mogły prowadzić do uniewinnienia oskarżonego. Co do ewentualności uchylenia wyroku już się wypowiedziano.

Lp.

Zarzut

11

Obraza przepisów postępowania tj. art. 167 kpk w zw. z art. 170 § 1 pkt 3 kpk poprzez zaniechanie zwrócenia się przez Sąd, mimo wniosku obrońcy i wskazań biegłej K. S., do zarządcy i inwestora o dostarczenie całej dokumentacji powykonawczej budowy, a nie tylko o protokoły odbiorowe, co mogło mieć wpływ na treść wyroku w zakresie ustaleń faktycznych co do sprawstwa oskarżonego (adw. Ł. P.).

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Rejonowy ustalił w toku postępowania, że nie jest w stanie uzyskać dalszej dokumentacji, gdyż próby jej znalezienia u inwestora nie powiodły się. Dowodu nie dało się więc przeprowadzić. Sąd ustalił, że nie jest w stanie uzyskać u wykonawczy już żadnej dokumentacji poza już posiadaną. Mógł co najwyżej dostawać kolejne negatywną odpowiedzi, przewlekając w tym celu postępowanie w nieskończoność.

Wniosek

O zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Gdyby zarzut był słuszny, spowodowałby co najwyżej uzupełnienie materiału dowodowego przez Sąd odwoławczy, a nie zmianę wyroku. Jednak słuszny nie jest.

Lp.

Zarzut

12

Obraza przepisów postępowania tj. art. 193 § 1 kpk poprzez przyjęcie, że biegły W. M. posiada wymagane kwalifikacje do pełnienia funkcji biegłego i oparcie zaskarżonego wyroku o ustalenia wynikające z jego opinii w sytuacji, gdy W. M. nie posiada odpowiednich kwalifikacji, co mogło mieć wpływ na treść wyroku w zakresie ustaleń faktycznych co do sprawstwa oskarżonego (adw. Ł. P.).

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Rejonowy, o czym była już mowa, nie dopuszczał dowodu z opinii biegłego W. M., gdyż opinia ta została dopuszczona jako dowód przed wniesieniem aktu oskarżenia w niniejszej sprawie. Jeżeli obrońca uważał, że W. M. nie spełniał wymogów z art. 193 § 1 kpk, powinien był sprzeciwić się wnioskowi dowodowemu i wnosić przed Sądem Rejonowym o oddalenie dowodu z opinii W. M., wykazując, że jego opinia została wydana przez osobę nieposiadającą odpowiednich kwalifikacji. Mógł wykazywać niekompetencję biegłego podczas przesłuchania, domagać się przesłuchania. Nie zrobił tego. To zamyka kwestię powyższego zarzutu.

Zasada lojalności procesowej stron, wprowadzona w art. 427 § 3 i 3a kpk oraz art. 452 kpk zakazuje stronom podnoszenia przed Sądem odwoławczym zarzutu nieprzeprowadzenia przez Sąd I instancji dowodu, a Sądowi odwoławczemu – dopuszczania takiego dowodu, jeśli strona mogła złożyć wniosek dowodowy przed Sądem I instancji, ale tego nie uczyniła. Analogicznie należy traktować sytuację, w której strona przed Sądem I instancji nie sprzeciwiała się przeprowadzeniu dowodu wnioskowanego przez kogokolwiek lub przeprowadzanego z urzędu (w tym przypadku chodzi o dowód wnioskowany przez prokuratora), natomiast w apelacji stawia zarzut, że dowodu tego nie należało przeprowadzać, powołując się na okoliczności, które były jej znane w toku postępowania pierwszoinstancyjnego i nie zostały wówczas podniesione. Nie należy takiego zarzutu uwzględniać.

Wniosek

O zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Bezzasadność zarzutu uniemożliwia uwzględnienie wniosku.

Lp.

Zarzut

13

Obraza prawa materialnego tj. art. 271 § 1 kk polegająca na błędnej wykładni tego przepisu i uznaniu, że ustalone przez Sąd Rejonowy „potwierdzenie nieprawdy” w protokole z dnia 12.01.2009 r. wypełnia znamiona czynu zabronionego, a także na nieujęciu w opisie czynu, że zapis, który umieścił H. G., posiadał „znaczenie prawne”, a zatem zachowanie oskarżonego nie mogło stanowić czynu, o jakim mowa w art. 271 § 1 kk, a ujęcie w opisie czynu art. 271 § 1 kk powoduje stan, w którym oskarżony został w istocie skazany za czyn nie stanowiący przestępstwa (adw. Ł. P.).

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

H. G. był osobą uprawnioną do wystawienia określonego dokumentu z racji posiadanych kwalifikacji zawodowych, pozwalających mu na sprawdzanie przestrzegania zasad bezpieczeństwa z zakresu kominiarstwa i wentylacji. Był więc osobą, o której mowa w art. 271 § 1 kk.

Dokument, który w dniu 12 stycznia 2009 r. oskarżony sporządził, poświadczał nieprawdę. Stwierdzał bowiem, że budynek przy ul. (...) nie jest dotknięty jakimikolwiek wadami w zakresie wentylacji. Był zaś wadliwy, ponieważ drzwi do łazienki nie miały odpowiednich otworów wentylacyjnych, mieszkania nie były wyposażone w odpowiednie nawietrzaki lub analogiczny system doprowadzenia powietrza (oskarżony stwierdził, że urządzenia nawiewne istniały), a w mieszkaniu, w którym zaistniał wypadek, był okap kuchenny z wyciągiem, którego zgodnie z przepisami nie wolno tam było montować. Dokument ten zawierał więc poświadczenie nieprawdy.

Powyższy dokument miał znaczenie prawne, ponieważ jego sporządzenie warunkowało dalsze czynności, jakimi było oddanie budynku do użytkowania. Gdyby H. G. protokołu stwierdzającego niewadliwość budynku nie podpisał, nie nastąpiłby odbiór techniczny budynku i nie zostałby on oddany do użytkowania.

Nie ma tu znaczenia, czy Sąd użył konkretnie w opisie czynu słów „znaczenie prawne”. Nie ma takiego wymogu, aby w opisie czynu użyć tych samych słów, których użył ustawodawca w przepisie. Obrońca, jako adwokat, zapewne wie, że – przykładowo – zawarte w ustawie słowa „zabija człowieka” albo „kradnie z włamaniem” w opisach czynów będących zabójstwami i kradzieżami z włamaniem niemal nigdy nie padają, ale nikt nie czyni Sądom zarzutu z tego, że opisały czyny innymi słowami.

Zdaniem Sądu Okręgowego opis czynu sporządzony przez Sąd Rejonowy nie pozostawia wątpliwości, że przypisane oskarżonemu zachowanie mieści się w ustawowych znamionach czynu z art. 271 § 1 kk i wysuwanie twierdzeń, że H. G. skazano za czyn niestanowiący przestępstwa, jest zaklinaniem rzeczywistości.

Wniosek

O zmianę wyroku przez uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Skoro czyn oskarżonego spełnia znamiona przestępstwa, nie mógł zapaść wyrok uniewinniający.

Lp.

Zarzut

14

Obraza prawa procesowego mająca wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 413 § 1 pkt 6 kpk polegająca na przyjęciu przez Sąd za podstawę zawieszenia wykonania kary przepisu art. 69 § 1 i 2 kk oraz art. 70 § 1 kk i jednoczesnym pominięciu przepisu art. 4 § 1 kk (prokurator).

☒ częściowo zasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W niniejszej sprawie miała ze strony Sądu miejsce obraza prawa, ale prokurator, choć ją dostrzegł, nie potrafił jej wskazać. Nie była to obraza prawa procesowego, art. 413 § 1 pkt 6 kpk, bo Sąd zastosowane przez siebie przepisy ustawy wskazał. Ten przepis dotyczy uchybienia polegającego na niewskazaniu podstawy prawnej orzeczenia, a nie na zastosowaniu niewłaściwego prawa. Zaistniała natomiast obraza prawa materialnego, art. 4 § 1 kk, jako że Sąd pomieszał dwa stany prawne. Zgodnie z art. 4 § 1 kk Sąd stosuje ustawę nową jako zasadę albo ustawę starą (z dnia popełnienia czynu), jeśli jest ona względniejsza dla sprawcy. Nie wolno mieszać dwóch stanów prawnych – albo stosuje się jeden, albo drugi.

Wymierzyć oskarżonemu karę 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności Sąd mógł na podstawie zarówno starej, jak i nowej ustawy. Jeśli jednak stosowałby ustawę nową, to nie mógłby warunkowo zawiesić wykonania takiej kary, jako że obecny art. 69 § 1 kk pozwala warunkowo zawiesić jedynie wykonanie kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej roku. Sąd, chcąc warunkowo zawiesić wykonanie kary – co niewątpliwie jest rozstrzygnięciem względniejszym dla oskarżonego – zastosował ustawę starą, ale warunki zawieszenia na zasadach ustawy nowej, obecnego art. 70 § 1 kk, bo zawiesił wykonanie kary na okres jednego roku, podczas gdy ustawa stara określała minimalny okres próby na 2 lata. Tymczasem jeśli stosował ustawę starą, to musiał określić również na jej podstawie warunki zawieszenia. Mówiąc krótko, w żadnym stanie prawnym – ani starym, ani nowym – nie było dozwolone zawieszenie wykonania kary 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności na okres próby 1 roku i jest to rażący błąd Sądu Rejonowego.

Wniosek

O zmianę wyroku przez zastosowanie wobec oskarżonego na podstawie art. 4 § 1 kk w zw. z art. 69 § 1 i 2 kk w zw. z art. 70 § 1 kk warunkowego zawieszenia wykonania kary na okres 3 lat.

☒ częściowo zasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Mimo niewłaściwie postawionego zarzutu, wniosek prokuratora generalnie jest słuszny. W niniejszej sprawie konieczne było przywołanie art. 4 § 1 kk jako podstawy skazania oraz podstawy warunkowego zawieszenia wykonania kary, bo Sąd powinien zastosować w całości ustawę z dnia popełnienia czynu jako względniejszą dla sprawcy oraz przedłużenie okresu próby, ponieważ zastosowany przez Sąd Rejonowy okres próby 1 roku był w tym stanie prawnym niedopuszczalny. Jednakże Sąd Okręgowy uznał, że z uwagi na znaczny upływ czasu od przedmiotowego zdarzenia (12 lat od daty czynu oskarżonego, 9 lat od tragicznego skutku), co przede wszystkim jest wynikiem mitręgi sądowej, zwłaszcza przy ponownym rozpoznawaniu sprawy, stosowanie dłuższego okresu próby jest niecelowe i wystarczające będzie zawieszenie wykonania kary na okres 2 lat.

Lp.

Zarzut

15

Rażąca niewspółmierność kary 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności warunkowo zawieszonej na okres próby 1 roku, której wymiar niedostatecznie uwzględnia względy prewencji indywidualnej i ogólnej oraz potrzeby w zakresie kształtowania świadomości społeczeństwa, które to okoliczności przemawiają za orzeczeniem wobec oskarżonego dłuższego okresu próby (prokurator).

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Skoro prokurator nie wnosi o zmianę wymiaru kary 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności, to znaczy, że jego zdaniem rażąca niewspółmierność kary nie ma miejsca. Niewłaściwe ustalenie okresu próby może być błędem w ustaleniach faktycznych (błędnym ustaleniem, że zastosowany okres prób jest wystarczający), natomiast taki błąd nie stanowi rażącej niewspółmierności kary, bo kwestia zawieszenia wykonania kary nie wpływa na jej wymiar, choć dla oskarżonego ma znaczenie bardzo duże.

Wniosek

O zmianę wyroku przez zastosowanie wobec oskarżonego na podstawie art. 4 § 1 kk w zw. z art. 69 § 1 i 2 kk w zw. z art. 70 § 1 kk warunkowego zawieszenia wykonania kary na okres 3 lat.

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W kontekście tego zarzutu, który opisano, wniosek ten nie byłby zasadny, bo zarzut jest chybiony i dowodzi niewłaściwego rozumienia, czym jest rażąca niewspółmierność kary. Wniosek został jednak uwzględniony w związku z zarzutem poprzednim, też źle postawionym, ale wskazującym na dostrzeżenie uchybienia Sądu Rejonowego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Nie było.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Orzeczenie o winie i wymiarze kary.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wszystkie zarzuty apelacji obrońców, które zmierzały do podważenia słuszności wyroku skazującego, zostały uznane za bezzasadne. Sąd Okręgowy uzupełnił materiał dowodowy, przesłuchując biegłą, której przesłuchania odmówił stronom Sąd Rejonowy, a także przeprowadzając dowód z wyroku dotyczącego L. B. wraz z uzasadnieniem precyzującym ustalenia Sądu I i II instancji. Zamiast zainteresować się tą sprawą, która miała ścisły związek ze sprawą H. G. (obaj odpowiadali za podobne uchybienia i za spowodowanie tych samych skutków), Sąd Rejonowy dołączał do niniejszych akt całkowicie zbędne akta sprawy K. J. i K. W., z których nie przeprowadził dowodu (i słusznie). Po tej korekcie dowodowej ustalenia Sądu Rejonowego okazały się całkowicie prawidłowe. Wymiar kary nie był przedmiotem apelacji – obrońcy domagali się wyłącznie uniewinnienia, a prokurator kwestionował tylko zastosowane przepisy i długość okresu próby.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Uzupełnienie kwalifikacji prawnej czynu i podstawy wymiaru kary o art. 4 § 1 kk i zastosowanie w pełni przepisów z daty czynu.

Zwięźle o powodach zmiany

Skoro stan prawny z daty czynu w tym konkretnym przypadku był względniejszy dla oskarżonego, należało tę ustawę w całości zastosować, a nie stosować obie ustawy jednocześnie, jak to uczynił Sąd Rejonowy – wyjaśniono to w odniesieniu do zarzutu 14.

0.0.12.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Wydłużenie okresu próby do dwóch lat.

Zwięźle o powodach zmiany

Stosowane przepisy ustawy nie pozwalają na ustalenie okresu próby na jeden rok, a dwuletni okres jest wystarczający, co omówiono.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Nie było.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Ponieważ apelacje obrońców okazały się niezasadne, a apelacja prokuratora generalnie tak, koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi oskarżony zgodnie z art. 636 § 1 kpk. Opłatach jest zgodna zgodnych z art. 2 ust. 1 pkt 3 i art. 3 ust 1 w zw. z art. 8 ustawy o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPISY

SSO Maciej Kawałko SSO Maciej Strączyński SSO Małgorzata Szacoń

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego (adw. A. S.)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ w całości

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

1.4. Wnioski

☒ zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego (adw. Ł. P.)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ w całości

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

1.4. Wnioski

☒

Uchylenie (ewentualny)

☒

Zmiana (główny)

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczenie o karze

☒ na niekorzyść

☒ w części

☒ co do kary

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

1.4. Wnioski

☒ zmiana