Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

IIK 115/21

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

S. A.

w bliżej nieustalonym dniu w okresie od kwietnia do maja 2020r. w K., gm. B., woj. (...)- (...) przywłaszczył powierzoną mu rzecz ruchomą w postaci kosiarki dyskowej tylnej S. model (...) o nr seryjnym (...) o wartości ofertowej 35.670,00 zł poprzez jej sprzedaż nieustalonej osobie i odmowę zwrotu pożyczkodawcy, działając na szkodę (...) S.A. z siedzibą w P.,

tj. czyn z art. 284§2 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

S. A. prowadził gospodarstwo rolno-hodowlane w miejscowości (...) gm. B.. W dniu 8 maja 2018r. oskarżony zawarł z (...) (obecnie (...) SA z/s w P.) umowę pożyczki nr (...) na zakup kosiarki dyskowej tylnej produkcji (...), M. (...) wartości 35.670 zł. Prawnym zabezpieczeniem wierzytelności pożyczkodawcy były: cesja prawa z tytułu ubezpieczenia kosiarki dyskowej oraz umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie tejże kosiarki. Oskarżony został upoważniony przez pożyczkodawcę do używania kosiarki na zasadach określonych w umowie przewłaszczenia całkowitego w okresie obowiązywania umowy przewłaszczenia przedmiotu finansowanego. Na mocy umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie całkowite z dnia 8 maja 2018r. S. A. przeniósł własność kosiarki dyskontowej pod warunkiem rozwiązującym na pożyczkodawcę. Przeniesienie własności przedmiotu przewłaszczenia na zabezpieczenie polegało na tym, że od dnia zawarcia umowy, właścicielem przedmiotu przewłaszczenia stał się (...) SA.

Oskarżony spłacał pożyczkę do listopada 2019r., po czym zaprzestał uiszczania rat. W tym czasie S. A. popadł w kłopoty finansowe. Kilka lat wcześniej nastawił się na produkcję mleka, zainwestował z stado krów mlecznych, zbudował oborę, kupił dojarkę i inny sprzęt potrzebny w gospodarstwie. Na początku gospodarstwo prosperowało dobrze, lecz sytuacja uległa zmianie w 2018r. kiedy ceny mleka spadły o połowę, padło 10 krów. Oskarżony próbował ratować sytuację finansową konsolidacją kredytów, zmianą terminów spłat rat kredytów, jednak nie uzyskał zgody banków na swoje wnioski, gdyż nie posiadał zdolności kredytowej. Dodatkowo doszła do tego zmiana warunków spłaty jednego z kredytów, zamiast odsetek oskarżony musiał płacić co miesiąc 4.500 zł. By zaspokoić wierzycieli zaczął wyprzedawać różne rzeczy. Za wszelką cenę dążył do utrzymania produkcji, musiał nakarmić zwierzęta, kupić paszę, nawozy, folie do balotów. W tym czasie ciągnik, który posiadał, uległ awarii, zepsuła się pompa hydrauliczna, której naprawa kosztowałaby kilkadziesiąt tysięcy złotych. Wiosną 2020r. oskarżony został zmuszony do sprzedaży krów. W miesiącach kwiecień- maj 2020r. sprzedał handlarzowi krów także kosiarkę dyskową. Do problemów finansowych dołożyła się choroba żony i syna. E. A. musiała przejść operację kręgosłupa oraz operację usunięcia macicy. Nie mogła pomagać mężowi przy pracy w gospodarstwie, potrzebowała opieki. U syna z kolei zdiagnozowano cukrzycę, doszły z tego powodu wydatki na leczenie. Po likwidacji gospodarstwa, S. A. wyjechał do pracy za granicę by zarabiać na spłatę długów, lecz sytuacja związana z pandemią pokrzyżowała mu plany. W kwietniu 2021r. oskarżony ogłosił upadłość.

Pierwsze postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte przez jednego z jego licznych wierzycieli na podstawie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 3.10.2019r. sygn. akt V GNc 3231/19. Później tych postępowań egzekucyjnych przybyło ( w 2021r. Komornik Sądowy przy SR w Bartoszycach prowadził takich postępowań 7).

(...) SA z/s w P. w dniu 15 czerwca 2020r. skierował sprawę do firmy windykacyjnej (...) Sp. z o.o. Z jej ramienia z oskarżonym kontaktował się R. A.. Rozmawiał z nim osobiście w miejscu zamieszkania. S. A. zobowiązywał się do spłaty zaległych rat, jednak nie wywiązał się z tych deklaracji.

Pismem z dnia 28 października 2020r. pożyczkodawca w związku z nieuregulowaniem przez oskarżonego należności z tytułu pożyczki rozwiązał w trybie natychmiastowym umowę pożyczki z jednoczesnym postawieniem całej niespłaconej kwoty pożyczki w stan natychmiastowej wymagalności. Rozwiązanie umowy pożyczki nastąpiło w dniu 19 listopada 2020r. kiedy to oskarżony pokwitował odbiór pisma. Na dzień 28 października 2020r. kwota niespłaconej z tytułu umowy pożyczki należności wynosiła 27.595,88 zł, w tym odsetki 8,88 zł (do dnia 26 marca 2021r. zaległość wzrosła do 27.612,12 zł). S. A. został wezwany do wydania kosiarki dyskowej.

umowa pożyczki

5-9

rozwiązanie umowy pożyczki

15

wezwanie do wydania

14

raport terminowości, wyciąg bankowy, informacja o zaległości z tytułu umowy pożyczki

18, 25-33, 101

zeznania R. A.

36-37, 311v

faktura nr (...)

70

zaświadczenia o dokonanych wpłatach w postępowaniach egzekucyjnych

106-112

wyjaśnienia oskarżonego

310v-311

zeznania E. A.

312

umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie

321-322

Kilka lat wcześniej, dokładnie w dniu 29 lipca 2014r. oskarżony zawarł umowę pożyczki nr (...) z (...) SA z/s we W. na zakup ciągnika rolniczego CASE/ (...) (...)/rok prod. 2013 wartości 307.50 zł brutto. Spłata pożyczki miała nastąpić w półrocznych ratach do 20 lipca 2023r. Na zabezpieczenie spłaty pożyczki ustanowione zostały zabezpieczenia w postaci: umowy przewłaszczenia pod warunkiem zawieszającym, weksla in blanco z wystawienia pożyczkobiorcy wraz z deklaracją wekslową, zastawu rejestrowego oraz ubezpieczenia przedmiotu na rzecz (...).

Na mocy umowy o ustanowienie zastawu rejestrowego S. A. obciążył ciągnik prawem zastawu rejestrowego. W umowie tej złożył oświadczenie, że przedmiot zastawu jest jego wyłączną własnością i znajduje się w jego posiadaniu (§3 ust. 1 umowy), jednocześnie zobowiązał się, że bez pisemnej zgody zastawnika przed pełnym i nieodwołalnym zaspokojeniem zabezpieczonej wierzytelności zastawnika nie sprzeda przedmiotu zastawu (§3 ust. 7). Zgodnie z zapisami umowy, sprzedaż przedmiotu zastawu przed wygaśnięciem zastawu rejestrowego miała skutkować żądaniem natychmiastowego zaspokojenia wierzytelności zabezpieczonej zastawem (§6 ust. 2). Zastawnik mógł dochodzić zaspokojenia zabezpieczonej wierzytelności m.in. przez przejęcie przedmiotu zastawu na własność (§9 ust. 2 lit.a, ust. 5). Przejęcie własności przedmiotu zastawu przez zastawnika miało nastąpić w dniu, w którym zastawnik złoży zastawcy oświadczenie o jego przejęciu. Takiego oświadczenia pożyczkodawca nigdy nie złożył. Postanowieniem z dnia 24 listopada 2014r. Sąd Rejonowy w Białymstoku wpisał ciągnik rolniczy do rejestru zastawów.

W obliczu problemów finansowych, S. A. w dniu 19 lutego 2020r. sprzedał ciągnik swojej teściowej S. Z. za kwotę 50.000 zł. W dniu sprzedaży pojazd posiadał uszkodzony silnik. Oskarżony chciał w ten sposób uniknąć zajęcia pojazdu przez komornika. Umowa została sporządzona na teściową, gdyż na początku oskarżony nie mógł znaleźć kupca. S. A. jeszcze wtedy planował kupno mniejszego ciągnika, który był mu niezbędny do prowadzenia gospodarstwa rolnego, lecz ostatecznie pieniądze zostały przeznaczone na spłatę zobowiązań.

W dniu 14 marca 2020r. S. Z. sprzedała ciągnik A. K. za kwotę 60.000 zł.

Oskarżony uiszczał raty pożyczki do lipca 2019r. Raty 11, której termin płatności został określony na 20 stycznia 2020r. już nie zapłacił. Z tego powodu pismem z dnia 22 kwietnia 2020r. (...) rozwiązał umowę pożyczki bez wypowiedzenia i wezwał oskarżonego do zapłaty kwoty 194.474,47 zł. Pismo oskarżony odebrał 28 kwietnia 2020r. Na dzień 1 grudnia 2021r. zadłużenie urosło do kwoty 235.558,59 zł.

Pożyczkodawca w lipcu 2020r. skierował sprawę do firmy windykacyjnej (...) Sp. z o.o. Z jej ramienia z oskarżonym kontaktował się również R. A.. Rozmawiał z nim osobiście w miejscu zamieszkania. S. A. zobowiązywał się do spłaty zaległych rat, jednak nie wywiązał się z tych deklaracji.

umowa pożyczki z aneksem

168-171

faktura

177

umowa o ustanowienie zastawu rejestrowego

180-181

postanowienie i zaświadczenie

184, 185

wypowiedzenie

186

raport końcowy

197-200

zeznania R. A.

212-215, 311v

zeznania S. Z.

246-247, 312

umowa kupna-sprzedaży

253, 262

wyjaśnienia oskarżonego

310v-311

zeznania E. A.

312

pismo wierzyciela

324-325

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

S. A.

w dniu 22 kwietnia 2020r. w K., gm. B., woj. (...)- (...) przywłaszczył powierzoną mu rzecz ruchomą w postaci ciągnika rolniczego (...) (...) nr seryjny (...), nr rej. (...) o wartości ofertowej 250.000 zł netto poprzez jego sprzedaż i odmowę zwrotu pożyczkodawcy, działając na szkodę (...) S.A. we W., tj. czyn z 284§2 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwolił na przyjęcie, że oskarżony przywłaszczył powierzoną mu cudzą rzecz ruchomą.

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Wszystkie dowody wymienione w części 1.1 formularza są wiarygodne, gdyż stanowią spójną całość wzajemnie się uzupełniając. Dokumenty nie były kwestionowane. W ich oparciu można odtworzyć warunki udzielenia pożyczek. Oskarżony przyznał się do sprzedaży kosiarki dyskowej i ciągnika, szczegółowo wyjaśnił okoliczności i powody transakcji. Zeznania świadków korelują z wyjaśnieniami oskarżonego.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

I

S. A.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Zachowanie się sprawcy przestępstwa określonego w art. 284 § 1 k.k. polega na przywłaszczeniu cudzej rzeczy ruchomej lub cudzego prawa majątkowego. Według wypracowanego w doktrynie i orzecznictwie stanowiska przez przywłaszczenie powszechnie rozumie się rozporządzenie jak swoją własnością cudzą rzeczą ruchomą lub cudzym prawem majątkowym, z wykluczeniem osoby uprawnionej (por. W. Świda (w:) I. Andrejew, W. Świda, W. Wolter, Kodeks karny..., s. 614; O. Górniok (w:) System Prawa Karnego..., t. 4, s. 409). Istotą przywłaszczenia jest zatem zewnętrzne zachowanie się sprawcy - określane powszechnie jako rozporządzenie rzeczą ruchomą przez włączenie jej do swojego majątku albo wykonywanie w inny sposób w stosunku do rzeczy ruchomej uprawnień właścicielskich (por. A. Marek., T. Oczkowski, Przywłaszczenie..., 2015, s. 103). Kwalifikowanym typem przywłaszczenia jest sprzeniewierzenie, określone w § 2. Polega ono na przywłaszczeniu rzeczy powierzonej sprawcy. S. A. podpisując umowę przewłaszczenia na zabezpieczenie kosiarki dyskowej, zgodził się z jej postanowieniami, że od dnia zawarcia umowy, właścicielem przedmiotu przewłaszczenia stał się pożyczkodawca. Zatem rozporządzenie maszyną rolniczą poprzez jej sprzedaż dokonane przez oskarżonego stanowiło realizację znamienia sprzeniewierzenia z art. 284 § 2 k.k.

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☒

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

I

S. A.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

Uznając, że wina i społeczna szkodliwość czynu, którego dopuścił się S. A. nie są znaczne, mając jednocześnie na uwadze, że oskarżony nie był dotychczas karany (karta karna - k. 330 ), zaś jego dotychczasowy sposób życia i warunki osobiste uzasadniają przekonanie, że będzie w przyszłości przestrzegał porządku prawnego, Sąd na zasadzie art. 66 § 1 i 2 k.k., art. 67 § 1 k.k. warunkowo umorzył prowadzone w sprawie niniejszej postępowanie karne. Na ocenę stopnia społecznej szkodliwości wpływają okoliczności wymienione w art. 115 § 2 k.k. i są to okoliczności przedmiotowe (do nich należą: rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiar grożącej lub wyrządzonej szkody, sposób i okoliczności działania, waga naruszonych obowiązków) oraz podmiotowe (tj. postać zamiaru, motywacja), jednakże wszystkie związane są z czynem sprawcy. Motywacja i postać zamiaru, mają również wpływ na stopień winy.

Za wnioskiem, że wina i społeczna szkodliwość czynu, którego dopuścił się S. A. nie są znaczne przemawiają okoliczności popełnienia przez niego przestępstwa. S. A. sprzedając kosiarkę dyskową działał nie z zamiarem wzbogacenia, lecz zamierzał utrzymać ciągłość produkcji gospodarstwa. Do tego potrzebne były mu pieniądze z jednej strony na bieżące wydatki, z drugiej na spłatę zobowiązań. Na skutek zmieniających się warunków rynkowych, opłacalność produkcji mlecznej spadła a oskarżony nie zdążył na czas zareagować i wdrożyć planu, który zapobiegłby upadłości. Do problemów finansowych dołączyły się problemy zdrowotne żony i syna oskarżonego. Gospodarstwo było jedynym źródłem utrzymania rodziny oskarżonego, stąd próbował za wszelką cenę nie doprowadzić do jego utraty. Sprzedając kosiarkę jeszcze liczył na to, że uda mu się zaspokoić wierzycieli. Zatem popełnieniu przestępstwa przez oskarżonego towarzyszyła motywacja uzasadniająca ocenę, że stopień winy i społecznej szkodliwości czynu nie są znaczne. Dodatkowo należy zaznaczyć, że pokrzywdzonym jest podmiot profesjonalny, który zawodowo zajmuje się udzielaniem pożyczek, zatem zapłata przez oskarżonego odszkodowania w pełni zrekompensuje szkodę, jaką poniósł na skutek przestępstwa. Z tego względu Sąd zobowiązał oskarżonego do zapłaty na rzecz (...) SA z/s w P. kwoty stanowiącej równowartość przywłaszczonego przedmiotu, czyli kwoty 35.670 zł.

W ocenie Sądu okres próby 2 lat będzie wystarczający dla osiągnięcia wobec sprawcy celów wychowawczych i prewencyjnych, tym samym zapobiegnie powrotowi oskarżonego do przestępstwa.

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☒

3.5. Uniewinnienie

II

S. A.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

W związku z tym, że zachowanie się sprawcy przestępstwa określonego w art. 284 § 2 k.k. polega na przywłaszczeniu powierzonej mu cudzej rzeczy ruchomej, oskarżony S. A. sprzedając ciągnik, którego był wyłącznym właścicielem, swoim zachowaniem nie mógł wyczerpać znamion tegoż przestępstwa. Sprzedaż ciągnika bez zgody pożyczkodawcy rodziła jedynie skutki obligacyjne ściśle określone treścią umowy pożyczki i o ustanowieniu zastawu rejestrowego.

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

S. A.

1

1

5.  Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6.  inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV

Sąd na podstawie art. 624§1 kpk zwolnił oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych, mając na uwadze jego ciężką sytuację majątkową.

7.  Podpis