Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 września 2021 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Dagmara Kos

Protokolant: Iwona Bartel

po rozpoznaniu w dniu 3 września 2021 roku w Sieradzu na rozprawie

sprawy z powództwa J. W.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda J. W. kwotę 60.000,00 (sześćdziesiąt tysięcy) złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 6 marca 2021 r. do dnia zapłaty,

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

3.  zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda J. W. kwotę 6.143,86 (sześć tysięcy sto czterdzieści trzy złote osiemdziesiąt sześć groszy) tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 151/21

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 23 kwietnia 2021 r. wniesionym do Sądu Okręgowego w Sieradzu powód J. W. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwoty 76.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, jaką poniósł na skutek śmierci żony C. W. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 października 2020 r. do dnia zapłaty a także kosztów postępowania sądowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 5.400,00 zł i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł ewentualnie według spisu kosztów, jaki zostanie przedstawiony na rozprawie.

(pozew- k.3-9)

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego analogicznych jak wnioskowane przez powoda.

(odpowiedź na pozew- k.93-95)

Na rozprawie w dniu 3 września 2021 r. pełnomocnik powoda popierał powództwo a w imieniu pozwanego nikt się nie stawił.

(protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:00:34 – 00:42:54- koperta k.114)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 1 czerwca 2003 r. żona powoda J. C. W. jechała jako pasażerka samochodu marki O. (...) nr rej. (...), którym kierował J. B.. Gdy J. B. wykonywał na skrzyżowaniu manewr skrętu w lewo, zajechał drogę jadącemu z przeciwka samochodem ciężarowym marki V. W. D. i doprowadził do zderzenia z kierowanym przez niego pojazdem. W wyniku tego wypadku zarówno J. B. jak i C. W. doznali obrażeń ciała skutkujących ich śmiercią.

(bezsporne, zeznania świadków: A. P.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:15:48 – 00:25:44- koperta k.144, A. W.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:25:44 – 00:36:56- koperta k.144, zeznania powoda J. W.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:38:18 – 00:39:42 w zw. z 00:02:44 – 00:13:57- koperta k.144, kserokopia aktu zgonu- k.21)

Postępowanie karne, jakie toczyło się w związku z wypadkiem, w którym C. W. poniosła śmierć, zostało umorzone wobec śmierci sprawcy.

(bezsporne, kserokopia postanowienia o umorzeniu dochodzenia- k.14)

Samochód, jakim poruszał się sprawca wypadku J. B., był ubezpieczony w zakresie OC w (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W..

(bezsporne)

W chwili śmierci C. W. miała 52 lata i od około 30 lat pozostawała w związku małżeńskim z powodem, który był jej rówieśnikiem. Mieli oni czwórkę dorosłych dzieci. C. W. mieszkała wówczas razem z mężem i córką A. P., która była studentką i do domu przyjeżdżała jedynie na weekendy a jej syn A. W. był świeżo po ślubie i był w trakcie wyprowadzki z domu. C. W. prowadziła gospodarstwo rolne, w którym hodowała także zwierzęta i prowadziła dom. Powód pracował poza rolnictwem a w gospodarstwie jej pomagał.

(bezsporne, zeznania świadków: A. P.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:15:48 – 00:25:44- koperta k.144, A. W.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:25:44 – 00:36:56- koperta k.144, zeznania powoda J. W.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:38:18 – 00:39:42 w zw. z 00:02:44 – 00:13:57- koperta k.144, kserokopia aktu zgonu- k.21)

Powód dowiedział się telefonicznie o śmierci żony a informacja ta go załamała. Pojechał on wówczas na miejsce wypadku.

(bezsporne, zeznania świadków: A. P.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:15:48 – 00:25:44- koperta k.144, A. W.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:25:44 – 00:36:56- koperta k.144, zeznania powoda J. W.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:38:18 – 00:39:42 w zw. z 00:02:44 – 00:13:57- koperta k.144)

Powód zajmował się organizacją pogrzebu żony i brał udział w nim udział. Było to dla niego silne przeżycie i ciężko to zniósł. Wspierali go wówczas psychicznie najbliżsi członkowie rodziny.

(bezsporne, zeznania świadków: A. P.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:15:48 – 00:25:44- koperta k.144, A. W.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:25:44 – 00:36:56- koperta k.144, zeznania powoda J. W.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:38:18 – 00:39:42 w zw. z 00:02:44 – 00:13:57- koperta k.144)

Powód miał dobre relacje z żoną, z którą od wielu lat tworzył szczęśliwą rodzinę. Wspólnie wychowali oni i wykształcili czwórkę dzieci. Razem jeździli do kościoła, chodzili na spacery czy na imprezy do znajomych oraz na wesela. Po śmierci żony powód musiał samodzielnie zająć się gospodarstwem rolnym, z którego z czasem wysprzedał zwierzęta a ziemie oddał w dzierżawę. Musiał on też przejąć obowiązki domowe, które wcześniej wypełniała jego żona takie jak przygotowywanie posiłków i pranie. Powodowi było z tym ciężko. Odczuwał on też samotność, gdyż po śmierci żony został sam.

(bezsporne, zeznania świadków: A. P.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:15:48 – 00:25:44- koperta k.144, A. W.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:25:44 – 00:36:56- koperta k.144, zeznania powoda J. W.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:38:18 – 00:39:42 w zw. z 00:02:44 – 00:13:57- koperta k.144)

Powód nadal pielęgnuje pamięć o żonie i ją wspomina, gdy odwiedzają go dzieci. Dba też o jej grób, który sprząta i na którym stawia znicze. Ma on nadal zdjęcia żony a zdjęcie ślubne nadal ma powieszone na ścianie.

(bezsporne, zeznania świadków: A. P.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:15:48 – 00:25:44- koperta k.144, A. W.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:25:44 – 00:36:56- koperta k.144, zeznania powoda J. W.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:38:18 – 00:39:42 w zw. z 00:02:44 – 00:13:57- koperta k.144)

Po śmierci żony powód nie związał się już na stałe z inną kobietą i mieszka sam.

(bezsporne, zeznania świadków: A. P.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:15:48 – 00:25:44- koperta k.144, A. W.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:25:44 – 00:36:56- koperta k.144, zeznania powoda J. W.- protokół rozprawy z dnia 3 września 2021 r. na płycie CD 00:38:18 – 00:39:42 w zw. z 00:02:44 – 00:13:57- koperta k.144)

Po śmierci żony powód zgłosił pozwanemu s. wynikającą z jej śmierci. Pismem z dnia 24 listopada 2003 r. pozwany poinformował go, iż przyznał mu odszkodowanie za pogorszenie sytuacji życiowej w kwocie 12.000,00 zł i zwrot kosztów pogrzebu w kwocie 2.914,65 zł i poinformował go, iż w przypadku braku zgody na takie ustalenia może wystąpić o ponowne rozpoznanie sprawy.

(bezsporne, kserokopia pisma pozwanego- k.22)

Kolejnym pismem z dnia 3 marca 2004 r. pozwany poinformował go, iż przyznał mu dalsze odszkodowanie za pogorszenie sytuacji życiowej w kwocie 6.000,00 zł i zwrot kosztów nagrobka w kwocie 2.500,00 zł i poinformował go, iż w przypadku braku zgody na takie ustalenia może wystąpić o ponowne rozpoznanie sprawy.

(bezsporne, kserokopia pisma pozwanego- k.22)

Na podstawie zawartej przez strony ugody pozwany wypłacił powodowi w sierpniu 2004 r. dalsze odszkodowanie za pogorszenie się jego sytuacji życiowej po śmierci żony.

(bezsporne, kserokopia pisma pozwanego- k.24-25)

Pismem z dnia 9 września 2020 r. powód zażądała od pozwanego zadośćuczynienia za krzywdę, jakiej doznał w związku ze śmiercią żony w kwocie 80.000,00 zł. W tym samym dniu pismo to nadane zostało na poczcie.

(bezsporne, kserokopia pisma- k.15-17, kserokopia książki nadawczej- k.18)

Pismem z dnia 5 marca 2020 r. pozwany poinformował powoda, że brak jest podstaw do pozytywnego rozpatrzenia zgłoszonego przez niego roszczenia, gdyż zawarta przez strony ugoda, całkowicie zaspokajała jego roszczenia zarówno obecne jak i mogące powstać w przyszłości jako następstwa wypadku z dnia 1 czerwca 2003 r.

(bezsporne, kserokopia pisma pozwanego- k.19)

Powyższych ustaleń stanu faktycznego Sąd dokonał w oparciu o zeznania powoda i przesłuchiwanych w sprawie świadków, które były zgodne co do istotnych okoliczności sprawy a także w oparciu o zgromadzone w aktach sprawy dokumenty, których treści strony nie kwestionowały.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Właściciel samochodu, którym jako pasażerka jechała C. W., zawarł z pozwanym zakładem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem tego pojazdu. Zakres ochrony ubezpieczeniowej i odpowiedzialności ubezpieczyciela uregulowany został przez ustawę z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2021 r., poz. 854 ze zm.)

Zgodnie z mającym zastosowanie w przedmiotowej sprawie art. 34 ust. 1 powołanego aktu prawnego w brzmieniu obowiązującym w chwili wejścia w życie tej ustawy z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Art. 36 ust. 1 powołanej wyżej ustawy w brzmieniu obowiązującym w chwili jej wejścia w życie stanowił, iż odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Suma gwarancyjna nie może być niższa niż równowartość w złotych – w przypadku szkód na osobie 350.000 euro na każdego poszkodowanego – ustalana przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu wyrządzenia szkody.

Podstawę odpowiedzialności kierującego ubezpieczonym pojazdem J. B., który doprowadził do zderzenia z innym pojazdem i przewoził z grzeczności C. W., jest art. 415 kc. Przepis ten stanowi, że kto z winy swojej wyrządził drugiemu szkodę obowiązany jest do jej naprawienia.

Postępowanie karne, jakie toczyło się w sprawie wypadku, w jakim zginęła C. W. zostało umorzone wobec śmierci J. B., którego uznano za sprawcę wypadku. Pozwany zresztą nie kwestionował, by ponosił on winę za jego spowodowanie i już w toku likwidacji szkody przyjął swoją odpowiedzialność za szkodę wynikłą z tego zdarzenia drogowego wypłacając powodowi w 2003 i 2004 r. odszkodowanie. Stwierdzenie odpowiedzialności za szkodę J. B. jest w związku z tym równoznaczne z odpowiedzialnością za nią pozwanego na podstawie zawartej umowy ubezpieczenia OC.

W przedmiotowej sprawie z uwagi na datę zdarzenia wywołującego krzywdę (1 czerwca 2003 r.) mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego w brzmieniu przed nowelizacją dokonaną na mocy art. 1 ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 116, poz. 731), która wprowadziła do porządku prawnego art. 446 § 4 kc przewidujący możliwość przyznania najbliższym członkom rodziny zmarłego zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną na skutek tej śmierci krzywdę. Choć w stanie prawnym sprzed dnia 3 sierpnia 2008 r. przepis ten nie obowiązywał, to jednak nie ulega wątpliwości, iż przed jego wejściem w życie spowodowanie deliktem śmierci osoby bliskiej mogło stanowić naruszenie dóbr osobistych najbliższych członków rodziny zmarłego i uzasadniać przyznanie im zadośćuczynienia na podstawie art. 448 kc. Wprowadzenie do porządku prawnego art. 446 § 4 kc doprowadziło zatem jedynie do zmiany w sposobie realizacji roszczenia przez skonkretyzowanie osób uprawnionych do jego dochodzenia oraz przesłanek jego stosowania. (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2011 r., I CSK 621/10, LEX nr 848128, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2011 r., III CSK 537/10, LEX nr 846553, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2012 r., III CZP 93/12, LEX nr 1267081)

Art. 23 kc stanowi, że dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko, lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Jak wynika z tego przepisu katalog dóbr osobistych ma charakter otwarty. Z pewnością zatem do katalogu tego można zaliczyć więź emocjonalną łączącą członków najbliższej rodziny. Więź ta zapewnia im bowiem poczucie stabilności, wzajemne wsparcie obejmujące zarówno sferę materialną i niematerialną i gwarantuje wzajemną pomoc a jej zerwanie powoduje ból, cierpienie i rodzi poczucie krzywdy.

Art. 448 kc stanowi, iż w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Przepis ten jest związany z treścią art. 24 kc, który stanowi, iż osoba, której dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne; w razie zaś dokonanego naruszenia może także żądać, aby sprawca dopełnił czynności potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia a w szczególności, aby złożył oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie (uregulowanych właśnie w art. 448 kc) może ona żądać także zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Jak wynika z art. 24 kc podstawową przesłankę cywilnoprawnej ochrony dóbr osobistych, warunkującą zarówno roszczenia zmierzające do usunięcia skutków naruszenia jak i roszczenia o zasądzenie zadośćuczynienia pieniężnego lub stosownej sumy pieniężnej na cel społeczny, stanowi bezprawność działania. Bezprawne jest natomiast każde zachowanie sprzeczne z normami prawnymi a nawet porządkiem prawnym oraz zasadami współżycia społecznego bez względu na winę, a nawet świadomość sprawcy. Natomiast wina sprawcy stanowi konieczną przesłankę żądania opartego na przepisie art. 448 kc. Osoba dochodząca zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej na podstawie art. 448 kc winna ponadto wykazać istnienie więzi pomiędzy nią a osobą zmarłą stanowiącej jej dobro osobiste podlegające ochronie. (porównaj uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 32/11, LEX nr 852341)

W tym miejscu podkreślić przy tym należy, że osoba dochodząca zadośćuczynienia za spowodowanie śmierci osoby najbliższej nie jest poszkodowana jedynie pośrednio. Ten sam czyn niedozwolony może bowiem wyrządzać krzywdę różnym osobom. Źródłem krzywdy jest zatem czyn niedozwolony, którego następstwem jest śmierć. Krzywdą wyrządzoną zmarłemu jest utrata życia, dla osób bliskich zaś jest to naruszenie dobra osobistego poprzez zerwanie więzi emocjonalnej, szczególnie bliskiej w relacjach rodzinnych. Również zatem osoba dochodząca ochrony na podstawie art. 448 kc może być poszkodowana bezpośrednio i dochodzić naprawienia własnej krzywdy, doznanej poprzez naruszenie jej własnego dobra osobistego. (patrz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 32/11, LEX nr 852341)

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że więź rodzinna łącząca powoda ze zmarłą żoną była bardzo silna. Dla powoda, który w małżeństwie z C. W. pozostawał od około 30 lat, była ona bardzo ważnym członkiem rodziny. Z nią powód zamieszkiwał i z nią spędzał wolny czas. Przy jej pomocy wychował też i wykształcił czwórkę dzieci. Z nią prowadził gospodarstwo domowe, w którym każde z nich było podzielone zadaniami do wykonania.

Po śmierci żony powód nie mógł się z tym pogodzić. Jej śmierć była dla niego poważnym ciosem, gdyż stracił on oparcie, jakie miał w żonie. Jednocześnie musiała on przystosować się do tego, że to na nim od tego czasu spoczywały wszystkie obowiązki domowe i te związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Powód, który na stałe pracował poza rolnictwem, nie mógł jednak samodzielnie poradzić sobie z jego prowadzeniem i musiał zlikwidować produkcję rolną i zwierzęcą, co spowodowało pogorszenie się jego warunków materialnych. Powód po śmierci żony nie ułożył sobie już życia osobistego choć w chwili śmierci żony był jeszcze w sile wieku i do dzisiaj jest sam i sam mieszka.

Przerwanie silnej więzi emocjonalnej, jaka łączyła powoda z tak ważną dla niego osobą jak żona, na skutek jej tragicznej śmierci, bez wątpienia wywołało u niego ból, cierpienie, poczucie krzywdy i osamotnienia. Powód dochodzący roszczenia na podstawie art. 448 kc wykazał zatem istnienie więzi ze zmarłą żoną stanowiącej jego dobro osobiste podlegające ochronie.

W przedmiotowej sprawie bezspornym przy tym jest, że śmierć żony powoda pozostawała w adekwatnym związku przyczynowym z bezprawnym działaniem J. B., który ze swojej winy spowodował wypadek, za którego zastępczą odpowiedzialność ponosi pozwany.

Ponieważ spowodowanie wypadku komunikacyjnego, w którym śmierć poniosła żona powoda, było bezprawnym naruszeniem dóbr osobistych powoda w postaci prawa do życia w pełnej rodzinie i prawa do utrzymywania więzi rodzinnych, Sąd był uprawniony do przyznania mu zadośćuczynienia za doznaną przez niego krzywdę.

Choć pozwany przed wszczęciem procesu w przedmiotowej sprawie odmawiał powodowi wypłaty zadośćuczynienia za krzywdę doznaną na skutek zdarzenia, w którym śmierć poniosła jego żona, stwierdzić należy, że wbrew jego twierdzeniom w przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia z powagą rzeczy ugodzonej. Bezspornym jest, że powód zawarł z pozwanym w 2004 r. ugodę, na mocy której pozwany wypłacił mu odszkodowanie z tytułu znacznego pogorszenia sytuacji życiowej. Ugoda ta nie została jednak złożona do akt i stąd pozwany nie wykazał prawdziwości swoich twierdzeń, by powód złożył w niej oświadczenie, że kwota ugodzona całkowicie zaspokajała jego roszczenia istniejące w dacie jej podpisania i mogące powstać w przyszłości jako następstwa wypadku z dnia 1 czerwca 2003 r. Z pisma pozwanego z 27 sierpnia 2004 r. wyraźnie natomiast wynika, iż ugodzona kwota zaspokajała jedynie roszczenie odszkodowawcze powoda i w żadnej części nie stanowiła zadośćuczynienia za doznaną przez niego krzywdę. Zauważyć przy tym należy, że z uwagi na to, iż w dacie zawarcia ugody nie obowiązywał art. 446 § 4 kc a w orzecznictwie i doktrynie nie zostało jeszcze „wykreowane” roszczenie o zadośćuczynienie za naruszenie dobra osobistego w postaci pozbawienia prawa do życia w pełnej rodzinie mające za podstawę art. 448 kc w zw. z art. 24 kc, zarówno powód jak i pozwany nie mieli wówczas świadomości co do istnienia po stronie powoda prawa do dochodzenia zadośćuczynienia za krzywdę doznaną na skutek śmierci jego żony. W tej sytuacji nie można uznać, by ugoda, jaką zawarły strony, mogła obejmować także roszczenie wówczas nie „wykreowane”. Nie można zatem uznać, by powód zawierając ją mógł świadomie zrzec się roszczenia o zadośćuczynienie za krzywdę doznaną na skutek śmierci żony, skoro nie mógł wówczas wiedzieć, że takie roszczenie mu przysługiwało.

Jak wynika z art. 448 kc Sąd winien przyznać zadośćuczynienie w odpowiedniej wysokości. Ustalając zatem wysokość kwoty zadośćuczynienia uwzględnić należy doznany przez pokrzywdzonego wstrząs psychiczny i cierpienia psychiczne wywołane śmiercią osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki po jej śmierci, rodzaj i intensywność więzi łączącej go ze zmarłym, rolę w rodzinie pełnioną przez osobę zmarłą, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem śmierci osoby bliskiej, stopień, w jakim pokrzywdzony będzie umiał odnaleźć się w nowej rzeczywistości i zdolność do jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy oraz wiek pokrzywdzonego (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2011 r., III CSK 279/10, LEX nr 898254)

Zważywszy na fakt, że krzywdę doznaną w wyniku śmierci osoby bliskiej bardzo trudno jest ocenić, każdy przypadek należy traktować indywidualnie z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy, przy czym ocena ta powinna opierać się na kryteriach obiektywnych a nie na wyłącznie subiektywnych odczuciach pokrzywdzonego. Zadośćuczynienie jest odzwierciedleniem w formie pieniężnej rozmiaru krzywdy i pełni funkcję kompensacyjną. Suma pieniężna przyznana z tego tytułu powinna stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej. Powinna zatem ona wynagrodzić doznane cierpienia fizyczne i psychiczne oraz ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć, aby w ten sposób przynajmniej częściowo przywrócona została równowaga zachwiana na skutek popełnienia czynu niedozwolonego. Ta funkcja zadośćuczynienia ma istotne znaczenie przy ustalaniu jego wysokości. Ze względu na kompensacyjny charakter zadośćuczynienia jego wysokość musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną adekwatną do warunków gospodarki rynkowej. Rozmiar zadośćuczynienia może być odnoszony do stopy życiowej społeczeństwa, która pośrednio może rzutować na jego umiarkowany wymiar i to w zasadzie bez względu na status społeczny i materialny pokrzywdzonego. Przesłanka „przeciętnej stopy życiowej” społeczeństwa ma więc charakter uzupełniający i ogranicza wysokość zadośćuczynienia tak, by jego przyznanie nie prowadziło do wzbogacenia osoby uprawnionej, nie może jednak pozbawiać zadośćuczynienia jego zasadniczej funkcji kompensacyjnej i eliminować innych czynników kształtujących jego rozmiar. (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 2011 r., III CSK 279/10, LEX nr 898254, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2014 r., IV CSK 112/14, LEX nr 1604651)

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd doszedł do przekonania, iż pomiędzy powodem a jego żoną istniała silna więź emocjonalna jaka występuje w prawidłowo funkcjonującej rodzinie. Dla powoda, który wiele lat pozostawał w szczęśliwym małżeństwie, żona była bardzo ważnym członkiem rodziny. Z nią bowiem powód zamieszkiwał i z nią spędzał wolny czas. Miał on przy niej poczucie bezpieczeństwa, bo zawsze była u jego boku i skoro przeżył z nią 30 lat miał prawo myśleć, że jeszcze wiele lat będą razem i będą stanowili dla siebie oparcie na starość. Nie ulega zatem wątpliwości, iż zdarzenie drogowe z dnia 1 czerwca 2003 r. było źródłem cierpienia psychicznego powoda, które zaburzyło jego funkcjonowanie emocjonalne.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że powód przeżywał żałobę po śmierci żony i nie potrafił już na nowo ułożyć sobie życia osobistego. Z uwagi na upływ czasu od zdarzenia wywołującego krzywdę miał on jednak możliwość oswojenia się z bólem po stracie żony i przystosowania się do sytuacji, w jakiej znalazł się po jej śmierci. Sąd uznał zatem, iż zadośćuczynieniem, które zrekompensuje krzywdę powoda wynikającą ze śmierci jego żony będzie zadośćuczynienie w kwocie 60.000,00 zł i taką kwotę na jego rzecz od pozwanego zasądził a w pozostałym zakresie żądanie zadośćuczynienia oddalił jako niezasadne.

Przyznana powodowi kwota zadośćuczynienia, zdaniem Sądu, jest adekwatna do rozmiaru jego cierpień i czasu ich trwania i uwzględnia nadal odczuwane przez niego negatywne emocje. Ponadto jest ona właściwa dla zatarcia negatywnych emocji lub co najmniej złagodzenia odczucia krzywdy i odpowiada aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa a także rekompensuje skutki zdarzenia, jakie powód będzie odczuwać jeszcze w przyszłości.

Świadczenie z tytułu zadośćuczynienia, jak każde odszkodowawcze świadczenie pieniężne, podlega co do odsetek zasadom art. 481 § 1 kc. Zgodnie z tym przepisem, odsetki należą się wierzycielowi od chwili, gdy świadczenie pieniężne stało się wymagalne a dłużnik go nie spełnił. Dłużnik ma obowiązek spełnić świadczenie pieniężne dopiero od chwili, gdy wskazana została jego wysokość. Dopiero bowiem od tej chwili można mówić o „świadczeniu pieniężnym” w rozumieniu art. 481 § 1 kc.

Z charakteru świadczenia w postaci zadośćuczynienia, którego wysokość zależna jest od oceny rozmiaru doznanej krzywdy, ze swej istoty trudno wymiernej i zależnej od szeregu okoliczności związanych z następstwami naruszenia dobra osobistego, wynika, że obowiązek jego niezwłocznego spełnienia powstaje po wezwaniu dłużnika. (porównaj wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 września 1970 r. II PR 257/70, OSNC 1971/6/103).

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych pozwany obowiązany był do zaspokojenia roszczenia powoda w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego zawiadomienia o szkodzie. Roszczenie o zadośćuczynienie zostało zgłoszone pozwanemu przez powoda w postępowaniu dotyczącym likwidacji szkody w piśmie z dnia 9 września 2020 r. Pismem z dnia 5 marca 2021 r. pozwany odmówił powodowi wypłaty zadośćuczynienia i wobec tego z tą datą jego roszczenie stało się wymagalne. Stąd też od dnia 6 marca 2021 r. pozwany pozostawał w opóźnieniu z zapłatą zadośćuczynienia. Wobec tego Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda zadośćuczynienie za śmierć żony z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 6 marca 2021 r. do dnia zapłaty a w pozostałym zakresie roszczenie o zasądzenie odsetek oddalił jako niezasadne.

Powód dochodził pozwem zasądzenia kwoty 76.000,00 zł. Sąd uwzględnił jego żądanie w zakresie kwoty 60.000,00 zł. Jego żądanie uwzględnione więc zostało w 79 %.

Na poniesione przez powoda koszty procesu złożyły się opłata od pozwu w kwocie 3.800,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 5.400,00 zł ustalone stosownie do treści § 2 pkt 6 w zw. z § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz. 1800 ze zm.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł. Łącznie więc poniósł on koszty w kwocie 9.217,00 zł.

Na poniesione przez pozwanego koszty postępowania złożyły się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w kwocie 5.400,00 zł ustalone stosownie do treści w § 2 pkt 6 zw. z § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. poz. 1804 ze zm.) i opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł. Łącznie więc poniósł on koszty w kwocie 5.417,00 zł.

Łącznie koszty postępowania wyniosły 14.634,00 zł. Powód powinien ponieść 21 % tych kosztów a więc kwotę 3.073,14 zł. Ponieważ poniósł on wyższe koszty, Sąd zasądził od pozwanego na jego rzecz kwotę 6.143,86 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem częściowego zwrotu kosztów procesu.