Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 grudnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant: st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2021 r. w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku S. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do rekompensaty

na skutek odwołania S. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 21 czerwca 2021 r. sygn.: (...)

oddala odwołanie;

Sygn. akt V U 705/21

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 czerwca 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił D. S. przyznania prawa do rekompensaty za okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze z uwagi na przyznanie prawa do emerytury wcześniejszej w związku z wykonywaną pracą w warunkach szczególnych decyzją z 30 lipca 2008 roku oraz z uwagi na to, że jest osobą urodzoną przed 31 grudnia 1948 roku.

W odwołaniu wnioskodawca wniósł o zmianę decyzji. W uzasadnieniu podniósł, że ZUS powinien mu przeliczyć emeryturę w związku z pracą w warunkach szczególnych przez ponad 15 lat.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wniósł o oddalenie odwołania. Podniósł, że wnioskodawca był uprawniony do emerytury wcześniejszej w związku z pracą w warunkach szczególnych, co oznacza że w myśl art. 2 pkt 5 ustawy o emeryturach pomostowych nie przysługuje mu prawo do rekompensaty, a nadto jest osobą urodzoną przed 31 grudnia 1948 roku, a rekompensata przysługuje tylko osobom urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

S. D., urodzony (...), od dnia (...) roku był uprawniony do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z uwagi na posiadanie 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Wnioskodawca pracował w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy:

- od 15 czerwca 1968 roku do 13 lutego 1970 roku na stanowisku robotnik fizyczny w odlewni gdzie wykonywał prace wymienione w dziale III poz. 22 wykazu A stanowiącego zał. do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku tj. prace przy obsłudze żeliwiaków, rozlewni i ich urządzeń pomocniczych;

- od dnia 7 stycznia 1971 roku do 15 czerwca 1971 roku na stanowisku zalewacz gdzie wykonywał prace wymienione w dziale III poz. 22 wykazu A stanowiącego zał. do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku tj. prace przy obsłudze żeliwiaków, rozlewni i ich urządzeń pomocniczych;

- od 26 września 1979 roku do 16 kwietnia 1994 roku wykonując prace przy ścince i wyrębie drewna piłą motorową na stanowisku drwal motorniczy tj. prace wymienioną w wykazie A dziale VI poz. 1 wykazu stanowiącego zał. do zarządzenia Ministra Leśnictw a i P.D z 9 maja 1983 roku

(dowód: decyzja o przyznaniu emerytury z dnia 30 lipca 2008r. – 125 akt emerytalnych, świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 9, 118 akt emerytalnych)

W dniu 10 czerwca 2021 r. wnioskodawca złożył wniosek o ponowne przeliczenie emerytury przez uwzględnienie rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych

(dowód: wniosek k. 24 akt emerytalnych)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Na wstępie należy przypomnieć, że zakres rozpoznania odwołania wyznacza zaskarżona decyzja. Tą zaś ZUS odmówił wnioskodawcy prawa do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych i tylko w takim zakresie odwołanie może być rozpoznane.

Odwołanie od decyzji odmawiającej wnioskodawcy prawa do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych rekompensata przysługuje ubezpieczonemu jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wynoszący co najmniej 15 lat.

Rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 23 ust. 2).

Rekompensata jest dodatkiem do kapitału początkowego, a ten w myśl art. 173 ustęp 1 ustawy emerytalnej ustala się jedynie dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek. Wnioskodawca jako ubezpieczony urodzony przed 31 grudniem 1948 roku nie ma ustalonego kapitału początkowego, co wyklucza możliwość przyznania mu prawa do rekompensaty.

Dodatkowo należy podnieść, że nawet gdyby wnioskodawca był osobą urodzoną po 31 grudnia 1948 roku i miał ustalony kapitał początkowy, to i tak nie przysługiwałoby mu prawo do rekompensaty, gdyż zgodnie z ustawową definicją wyrażoną w art. 2 pkt 5 ustawy o emeryturach pomostowych rekompensata to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.

Rekompensata nie przysługuje zatem, osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 21 ust. 2). Przy czym rozchodzi się tu wyłącznie o emeryturę wcześniejszą, a nie w powszechnym wieku emerytalnym

W wyroku z dnia 16 maja 2018 r. w sprawie III UK 88/17 Sądu Najwyższy wyjaśnił, że gramatyczna wykładnia ustawowej definicji rekompensaty jednoznacznie wskazuje, że świadczenie to dotyczy takich ubezpieczonych, którzy nie mogą nabyć prawa do emerytury pomostowej i którzy równocześnie utracili możliwość nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, to znaczy takich ubezpieczonych, którzy nie spełnili łącznie wyżej określonych warunków przewidzianych w art. 32, art. 46 lub art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Potwierdzeniem tej tezy jest wykładnia art. 2 pkt 5 dokonywana z uwzględnieniem reguł funkcjonalnych (celowościowych). Celem tego przepisu jest bowiem przyznanie odszkodowania za rzeczywistą utratę określonych uprawnień, co oznacza, że musi on dotyczyć tylko tych ubezpieczonych, którzy ze względu na niespełnienie choćby jednego ustawowego warunku (wieku, ogólnego stażu emerytalnego) nie mogli skorzystać z dotychczasowych regulacji i nabyć prawa do emerytury w wieku niższym niż powszechny wiek emerytalny, a także nie mogą skorzystać z regulacji nowych, przewidzianych ustawą o emeryturach pomostowych.

W przedmiotowej sprawie wnioskodawca skorzystał z regulacji przewidzianej ustawą o emeryturach i rentach z FUS, gdyż z dniem (...) roku nabył prawo do emerytury wcześniejszej ((...)) w związku z wykazaniem 15- lat pracy w warunkach szczególnych. Tym samym zgodnie z art. 2 pkt 5 ustawy o emeryturach pomostowych nie przysługuje mu uprawnienie do rekompensaty.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.