Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 22 stycznia 2020 r., wydanym w sprawie
z powództwa P. M. przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej o zapłatę, Sąd Rejonowy w Pabianicach:

1.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3 754,49 złotych
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 maja 2019 roku do dnia zapłaty;

2.  ustalił, że pozwany winien ponieść koszty procesu w całości, pozostawiając szczegółowe wyliczenie kosztów referendarzowi sądowemu.

Sąd i instancji uznał za uzasadnione w całości powództwo o zasądzenie odszkodowania wyrównującego szkodę, która powstała w samochodzie powoda w zdarzeniu drogowym z dnia 4 marca 2019 r. Za szkodę odpowiada osoba korzystająca z ubezpieczenia OC u pozwanego. Na podstawie opinii biegłego sądowego ustalono koszt naprawy pojazdu powoda na kwotę 6 726,16 złotych. W postępowaniu likwidacyjnym powodowi wypłacono 2 971,67 zł tytułem odszkodowania. Sąd zasądził na rzecz powoda różnicę miedzy wypłaconą kwotą, a rzeczywistymi kosztami naprawy pojazdu, przyjmując odpowiedzialność strony pozwanej na podstawie art. 805 § 1 k.c. oraz art. 9 i 9a ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 392, ze zm.).

Postanowieniem z dnia 5 marca 2020 r. Sąd Rejonowy w Pabianicach sprostował omyłkę w wyżej opisanym wyroku w ten sposób, że w punkcie 1. sentencji w miejsce „3.574,49(trzy tysiące pięćset siedemdziesiąt cztery 49/100” wpisał „3.754,49 ( trzy tysiące siedemset pięćdziesiąt cztery i 49/100”.

Apelację od wyroku i zażalenie na postanowienie o sprostowaniu omyłki
w wyroku wniosła strona pozwana.

W apelacji wyrok został zaskarżony w całości. Skarżący zarzucił naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 237 ¹ § 1 pkt 1 k.p.c. oraz art. 227 k.p.c., art. 233 § 1 k.p.c. i art. 235 ² § 1 k.p.c., a także obrazę prawa materialnego, to jest art. 363 § 2 k.c. i art. 824 ¹ § 1 k.c. Na tych podstawach sformułowano żądanie zmiany zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa
z zasądzeniem zwrotu kosztów procesu za obie instancje. Skarżący wniósł także o dopuszczenie dowodu:

-z rachunków i faktur za naprawę przedmiotowego pojazdu po kolizjach z lutego i marca 2019 roku dla wykazania kosztów naprawy oraz wartości pojazdu po naprawie,

-z uzupełniającej opinii biegłego z zakresu napraw pojazdów samochodowych dla wykazania przywrócenia przedmiotowego pojazdu po kolizjach z lutego
i z marca 2019 roku w pełnym zakresie do stanu poprzedniego.

W zażaleniu skarżący zaskarżył postanowienie z dnia 5 marca 2020 roku
w całości, zarzucając naruszenie art. 350 § 1 k.p.c. i wnosząc o uchylenie tego orzeczenia z zasądzeniem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

wywiedzione przez stronę pozwana środki zaskarżenia okazały się uzasadnione i prowadziły do uchylenia kwestionowanych orzeczeń.

I.  Apelacja.

Skarżący wywodził, że materiał dowodowy sprawy nie został ani należycie zebrany, ani prawidłowo oceniony. Zastrzeżenia skarżącego dotyczą pominięcia uszkodzeń przedmiotowego pojazdu, które powstały w ramach wcześniejszego zdarzenia oraz metody wyliczenia odszkodowania w tym także znaczenia okoliczności, że pojazd został naprawiony. Sposób postawienia tych zarzutów budzi kontrowersje. Nie mogło dojść do naruszenia art. 237 ¹ § 1 pkt 1 k.p.c., gdyż nie ma takiego przepisu. Na pewno doszło do pomyłki, ale trudno ustalić, którą normę proceduralną autor apelacji miał na myśli. Zbyt ogólnikowo został także ujęty zarzut naruszenia art. 227 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c.
w zw. z art. 235 ² § 1 k.p.c. Wydaje się, że istota problemu polega na tym, że Sąd Rejonowy w ogóle nie odniósł się do twierdzeń i wniosków skarżącego, gdyż postępowanie prowadził w warunkach nieważności.

Strona pozwana nie była zawiadomiona o terminie rozprawy, który bezpośrednio poprzedzał wyrokowanie. Zawiadomienie o tym terminie omyłkowo podwójnie wysłano do pełnomocnika powoda (k. 131 i k. 132 oraz
k. 139 i k. 140). Natomiast za dowód doręczenia zawiadomienia o terminie rozprawy błędnie uznano potwierdzenie doręczenie odpisu pisma (k. 141). Pozwany nie był reprezentowany na rozprawie, a Sąd Rejonowy w ogóle nie odniósł się do wniosku dowodowego z k. 119. Zgodzić należy się z poglądem wyrażonym w postanowieniu Sądu Najwyższego z 18 lipca 2019 roku (III CZ 17/19, L.), że orzekanie pod nieobecność strony i jej pełnomocnika, którzy nie zostali zawiadomieni o terminie rozprawy, na której zapadł wyrok jest kwalifikowane jako uchybienie skutkujące nieważnością postępowania, skoro uniemożliwiono stronie w ten sposób działanie w procesie osobiście lub za pośrednictwem pełnomocnika. Przy czym w razie stwierdzenia nieważności postępowania, bez względu na to, czy miała ona wpływ na wynik sprawy, sąd odwoławczy obowiązany jest uchylić zaskarżony wyrok, w granicach zaskarżenia oraz w zakresie dotkniętym nieważnością, i przekazać sprawę sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy nie tylko uniemożliwił stronie pozwanej wzięcie udziału w rozprawie, ale też zaniechał oceny dowodów pod kątem ustaleń dotyczących zakresu uszkodzeń przedmiotowego pojazdu. Pozwany zgłosił zastrzeżenia do opinii biegłego, miał pytania i trzeba przyznać, że kwestia zakresu uszkodzeń z dwóch zdarzeń nie jest do końca wyjaśniona. Zabrakło nawet odniesienia się do wniosku dowodowego pozwanego, co zasadnym czyniło zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 235 ² § 1 k.p.c. Warto również podkreślić, choć jeżeli zachodzi nieważność postępowania, sąd II instancji nie bada prawidłowości wydanego wyroku pod względem merytorycznym, lakoniczność uzasadnienia zaskarżonego wyroku
w części dotyczącej sposobu zastosowania prawa materialnego. Sąd I instancji, mimo wyraźnie zarysowanego między stronami sporu, w żaden sposób nie odniósł się do sposobu rozumienia szkody i metody ustalenia jej wysokości.

Z tych wszystkich względów, na podstawie art. 386 § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy w punkcie I sentencji uchylił zaskarżony wyrok ze zniesieniem postępowania
w zakresie rozprawy z dnia 22 stycznia 2020 roku, i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania w I instancji. Sąd ten orzeknie o kosztach postępowania apelacyjnego (art. 108 § 2 k.p.c.).

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy odniesie się do wniosków dowodowych pozwanego, ewentualnie uzupełni materiał dowodowy, a następnie dokona wszechstronnej oceny materiału dowodowego, ustali stan faktyczny i dokona oceny faktów pod kątem właściwego prawa materialnego
z rozstrzygnięciem zagadnień zakresu szkody i metody ustalenia odszkodowania.

II.  Zażalenie.

W analizowanej sprawie Sąd Rejonowy dokonał swoistego sprostowania omyłki w wyroku przez zmianę wysokości kwoty zasądzonej na rzecz powoda. Niezależnie od wątpliwości, co do prawidłowości zastosowania w tym przypadku art. 350 § 1 k.p.c., uchylenie wyroku w całości skutkuje koniecznością uchylającej zmiany zaskarżonego postanowienia, które tylko precyzowało wysokość zasądzonej kwoty.

Z tych względów, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 3 k.p.c., orzeczono jak w punkcie II sentencji.