Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 18 grudnia 2020 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi
w sprawie z powództwa M. W. przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. o zapłatę zasądził od (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz M. W. kwotę 4435,10 zł (cztery tysiące czterysta trzydzieści pięć złotych dziewięć groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 28 września2019 roku do dnia zapłaty oraz kwotę (...) (jeden tysiąc trzysta siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł pozwany, zaskarżając je w całości
i zarzucając:

1.  art. 673 § 3 k.c. poprze błędną wykładnię i uznanie, że umowa najmu pojazdu zastępczego z dnia 15.04.2019 r., zawarta pomiędzy powodem, a Panem M. Z. została zawarta na czas określony, bez możliwości jej wypowiedzenia przez poszkodowanego podczas, gdy zgodnie z § 4 ust. 2 umowa została zawarta na okres do 7 dni, po wypłacie odszkodowania, a zatem z treści umowy nie wynika, aby poszkodowany nie miał możliwości zakończenia stosunku najmu z powodem zwłaszcza, że poszkodowany dokonał zwrotu pojazdu zastępczego powodowi po upływie 3 dni, od dnia wypłaty odszkodowania. Analiza jej treści nie potwierdza aby zawarta ona została na czas określony, a contrario zawarta została do dnia, w którym poszkodowany zwróci pojazd zastępczy, co nie wykluczało zwrotu pojazdu zastępczego powodowi i podmiany pojazdu zastępczego na pojazd zastępczy, organizowany za pośrednictwem wypożyczalni współpracującej z pozwanym.

2.  art. 354 § 2 k.c. poprzez błędną wykładnię i uznanie, że okoliczności niniejszej sprawy uzasadniały zwolnienie poszkodowanego z obowiązku współdziałania ubezpieczycielem, z uwagi na przekazanie informacji o możliwości bezpłatnej organizacji pojazdu zastępczego, w toku korzystania z pojazdu zastępczego od powoda podczas, gdy poszkodowany jest zobowiązany do współdziałania w zakresie przekazywanych mu przez ubezpieczyciela komunikatów dotyczących możliwości ograniczenia skutków i wysokości szkody, a okoliczności niniejszej sprawy nie uzasadniały zwolnienia poszkodowanego z tego obowiązku i zorientowania się przed skorzystaniem z oferty najmu pojazdu zastępczego od powoda, czy ubezpieczyciel oferuje taką możliwość.

3.  art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 826 § 1 k.c. w zw. z art. 16 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym
i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez błędną wykładnię
i uznanie, że poszkodowany nie przyczynił się do zwiększenia rozmiaru szkody poprzez brak zainteresowania informacją przekazaną przez pozwanego o możliwości bezpłatnej organizacji pojazdu zastępczego, podczas, gdy pozwany zaoferował poszkodowanemu możliwość bezpłatnej organizacji pojazdu zastępczego tożsamej klasy, co pojazd uszkodzony oraz poinformował, że w przypadku organizacji pojazdu zastępczego we własnym zakresie pozwany zrefunduje koszty najmu do wysokości stawki 75,00 zł netto., a poszkodowany zlekceważył przekazany mu komunikat, podpisując jednocześnie, w dniu zawarcia umowy najmu oświadczenie in blanco o nieskorzystaniu z oferty ubezpieczyciela organizacji pojazdu zastępczego mimo, że w momencie jej podpisywania nie zapoznał się z warunkami organizacji pojazdu zastępczego od ubezpieczyciela.

W konsekwencji podniesionych zarzutów apelujący wniósł o:

zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości.

zmianę rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu, stosownie do wyniku postępowania apelacyjnego.

zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym opłaty od apelacji w wysokości 200,00 zł oraz kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu w I i II instancji, według norm przepisanych;

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji pozwanego oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, za postępowanie II instancyjne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i nie zasługiwała na uwzględnienie.

Tytułem wstępu stwierdzić należy, że Sąd odwoławczy w całości podziela ustalenia faktyczne Sądu I instancji, przyjmując je za własne i czyniąc integralną częścią poniższych rozważań. W konsekwencji, Sąd II instancji nie widzi konieczności ich ponownego, szczegółowego przytaczania.

Zarzut naruszenia art. 673 § 3 k.c. jest o tyle nietrafiony, że w okolicznościach sprawy nie było żadnego powodu do wypowiedzenia przez powoda umowy najmu pojazdu zastępczego. Sąd I instancji w prawidłowy sposób ustalił, że umowa najmu pojazdu zastępczego między poszkodowanym M. Z., a powodem została zawarta już w dniu kolizji, tj. 18 kwietnia 2019 r. Poszkodowany bez zbędnej zwłoki, bowiem już 19 kwietnia 2019 r., zgłosił szkodę. Oferta najmu pojazdu zastępczego została przedstawiona przez pozwanego dopiero w dniu 23 kwietnia 2019 r. Poszkodowany miał więc prawo nająć pojazd zastępczy za stawki rynkowe i nie musiał czekać na ofertę pozwanego. Po pojawieniu się oferty pozwanego nie musiał też rezygnować z dotychczasowego pojazdu zastępczego. Takie zachowanie poszkodowanego nie było wymagane w ramach obowiązku współdziałania
czy minimalizowania szkody.

Nie wytrzymał krytyki stawiany przez apelującego zarzut naruszenia art. 354 § 2 k.c. Poszkodowany jest zobowiązany do współdziałania z wierzycielem przy wykonaniu zobowiązania oraz podejmować wszelkie środki w celu ograniczenia szkody, jednak nie pozwala to na przyjęcie założenia, że poszkodowany powinien wyszukiwać ofert najmu pojazdu po najkorzystniejszych dla ubezpieczyciela stawkach. Sąd odwoławczy w pełni aprobuje stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uzasadnieniu uchwały składu siedmiu sędziów SN z 17 listopada 2011 r. (III CZP 05/11, L.), że roszczenie o naprawienie szkody w postaci poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego jest roszczeniem niezależnym od żądania poszkodowanego o naprawienie szkody w pojeździe. Również ubezpieczyciel nie może zwolnić się z obowiązku świadczenia za szkodę w pojeździe poprzez dostarczenie poszkodowanemu pojazdu zastępczego. Nie jest także dopuszczalne żądanie poszkodowanego dostarczenia przez ubezpieczyciela pojazdu zastępczego na czas naprawy uszkodzonego pojazdu lub na okres niezbędny do zakupu innego pojazdu mechanicznego. Wynika to z faktu, iż świadczenie odszkodowawcze należne od ubezpieczyciela w ramach jego odpowiedzialności gwarancyjnej z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdu mechanicznych jest zawsze świadczeniem pieniężnym (art. 805 § 2 pkt 1 k.c. i art. 822 § 1 k.c.). Poszkodowany o wynajmie pojazdu zastępczego podejmuje autonomiczną decyzję, dopiero po zakończeniu najmu kieruje żądanie do ubezpieczyciela o zwrot celowych i ekonomicznie uzasadnionych wydatków. Poszkodowany nie ma obowiązku uzyskiwania
i oczekiwania na uprzednią zgodę ubezpieczyciela na wynajem pojazdu zastępczego. Zakład ubezpieczeń jako profesjonalista może tylko sugerować poszkodowanemu źródła wynajmu pojazdu zastępczego, oceniane przez siebie jako korzystne co do jakości i ceny tej usługi. Realizując swobodę w zakresie najmu pojazdu zastępczego poszkodowany nie może przekroczyć granicy kosztów, które są ekonomicznie uzasadnione.

Nie sposób zgodzić się ze skarżącym, co do zarzutu naruszenia art. 361 § 1 k.c. w zw.
z art. 826 § 1 k.c. w zw. z art. 16 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Zgodnie z art. 826 § 1 k.c., w razie zajścia wypadku, ubezpieczający obowiązany jest użyć dostępnych mu środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów. Oznacza to zarazem, że poszkodowany nie powinien swoim zachowaniem doprowadzać do zwiększenia rozmiarów szkody. Obowiązkiem poszkodowanego jest podejmowanie działań, zmierzających do zminimalizowania szkody. Brak z jego strony takiego działania nie może zwiększać obowiązku odszkodowawczego ubezpieczyciela, zobowiązanego do naprawienia szkody (por. uz. uchwały SN z dnia 22 kwietnia 1997 r. III CZP 14/97, OSNC 1997, z. 8, poz. 103; uchwała SN z dnia 16 października 1998 r., III CZP 42/98; wyrok SN z dnia 26 listopada 2002 r., I CKN 1993/00). Poszkodowany powinien więc - kierując się zasadą minimalizowania szkody - wynająć pojazd zastępczy mając na uwadze koszt tych usług, odpowiadający średnim cenom, stosowanym na lokalnym rynku. Jednakże zasada minimalizacji szkody nie może prowadzić do pokrzywdzenia poszkodowanego, bądź ograniczenia jego prawa do naprawienia szkody.

Trzeba podkreślić, że zgodnie z treścią art. 361 § 2 k.c. naprawienie szkody w granicach normalnego związku przyczynowego obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono. Pozbawienie możliwości korzystania z przedmiotów majątkowych stanowi szczególny rodzaj szkody, której istotę opisano w poprzednich akapitach. Celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty najmu pojazdu zastępczego to pojęcia odwołujące się do adekwatności przyczynowej z art. 361 k.c. Dlatego przesądzenie, że w okolicznościach niniejszej sprawy poszkodowany najął pojazd zastępczy za stawkę możliwą do zaakceptowania i korzystał z przedmiotu najmu w dopuszczalnym okresie, to koszty poniesione z tego tytułu trzeba kwalifikować jako wydatki celowe
i ekonomicznie uzasadnione. Wydatki te pozostają w adekwatnym związku przyczynowym
z działaniem, które szkodę wywołało.

Wywiedziona przez pozwanego apelacja nie zawierała zarzutów, mogących podważyć trafność rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego, w związku z czym, jako bezzasadna, podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Na koszty wygrywającego powoda złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego, ustalone w kwocie 450 zł na podstawie § 2 pkt 3 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.).