Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 1078/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie z dnia 8 czerwca 2021 r. w sprawie o sygn. akt III K 1414/20.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

R. W.

Sytuacja materialna

Dotychczasowa Karalność

Informacja z e - (...)

Karta karna

k.143

k.145-147

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1

Informacja z e - (...)

Karta karna

Dokumenty zostały sporządzone przez uprawnione osoby i podmioty, nie były kwestionowane i nie budziły też wątpliwości Sądu.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Obraza przepisu prawa materialnego w zakresie niedotyczącym kwalifikacji prawnej czynu, tj. art. 72 § 1 kk poprzez jego niezastosowanie i nie orzeczenie wobec oskarżonego R. W. żadnego z obowiązków wymienionych w art. 72 § 1 pkt 1-8 kk pomimo zawieszenia wykonania wymierzonej oskarżonemu kary jednego roku pozbawienia wolności, podczas gdy orzeczenie jednego z obowiązków wymienionych w art. 72 § 1 pkt 1-8 kk było w takim wypadku obligatoryjne.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zaskarżonym wyrokiem orzeczono wobec oskarżonego karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby. Ponadto, na podstawie art. 46 § 1 kk, orzeczono wobec niego obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego kwoty 1.205,03 złotych. Tymczasem, jak słusznie wskazał prokurator we wniesionej apelacji, Sąd Rejonowy nie orzekł obowiązku przewidzianego w art. 72 § 1 kk, który przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary jest obligatoryjny. Można od tego odstąpić, jeżeli orzeka się środek karny.

Nie ulega wątpliwości, że nie jest nim obowiązek naprawienia szkody orzeczony na podstawie art. 46 § 1 kk, będąc zupełnie inną instytucją, to jest środkiem kompensacynym. Jak słusznie zauważył Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 8 grudnia 2017 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 477/17, „orzeczenie na podstawie art. 46 § 1 KK obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem, będącego aktualnie środkiem kompensacyjnym, a nie środkiem karnym, nie uchyla obowiązku nałożenia na oskarżonego przynajmniej jednego z obowiązków określonych art. 72 § 1 KK”.

Zaskarżony wyrok podlegałby zmianie zgodnie z wnioskiem prokuratora, gdyby nie zaistnienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej przewidzianej w art. 439 § 1 pkt 10 kpk, o czym mowa poniżej.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez zobowiązanie oskarżonego na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 kk do informowania sądu o przebiegu okresu próby oraz utrzymanie wyroku w pozostałej części w mocy.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na zaistnienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej zaskarżony wyrok nie mógł być zmieniony, podlegając uchyleniu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

W rozprawie nie uczestniczył obrońca oskarżonego z urzędu, nie zostając o niej prawidłowo zawiadomiony, a jego udział był obowiązkowy.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

W rozprawie z dnia 8 czerwca 2021 r., na której zapadł zaskarżony wyrok nie wziął udziału obrońca oskarżonego z urzędu, którego - z uwagi na ustanowienie go na podstawie art. 79 § 1 pkt 3 kpk (k.67) - udział był obowiązkowy. Wynikało to z faktu, że na przesyłce zawierającej zawiadomienie o rozprawie błędnie wskazano jego nazwisko, to jest (...) zamiast (...) (k.99), co jak wynika ze stanowiska obrońcy z urzędu uniemożliwiło mu jej odebranie, a co za tym idzie stawiennictwo na rozprawie (k.116-117).

Wprawdzie Sąd Rejonowy uznał na w/w rozprawie, że wobec wniosków opinii sądowo – psychiatrycznej (k.75-79) udział obrońcy oskarżonego nie jest już obowiązkowy i zwolnił go od dalszego pełnienia tej funkcji (k.103), jednak późniejsze czynności temu przeczyły. Otóż postanowieniem z dnia 13 lipca 2021 r. Sąd Rejonowy uwzględnił wniosek obrońcy oskarżonego z dnia 18 czerwca 2021 r. oparty na w/w okolicznościach (k.116-118) i przywrócił mu termin do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem (k.120). Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczono obrońcy oskarżonego w dniu 26 lipca 2021 r. (k.129). Oskarżony go nie otrzymał, co wynika z notatki urzędowej z dnia 17 lutego 2022 r. (k.150). W dalszej kolejności Sąd Rejonowy zawiadomił obrońcę oskarżonego o przyjęciu apelacji wniesionej przez prokuratora (k.130, 134), po czym przesłał apelację do rozpoznania Sądowi Okręgowemu. W rozprawie apelacyjnej z dnia 18 lutego 2022 r. wziął udział obrońca oskarżonego. Oskarżony był nieobecny (k.157).

Z powyższego jednoznacznie wynika, że Sąd Rejonowy ostatecznie uznał, że oskarżony w dalszym ciągu ma ustanowionego obrońcę z urzędu, a wobec tego, że brak było - wnioskowanych przez oskarżonego bądź przyjętych przez Sąd Rejonowy podstaw do jego ponownego przyznania - to zdaniem Sądu Okręgowego należało uznać, że niezmiennie był nim art. 79 § 1 pkt 3 kpk. To z kolei przemawia za tym, że jego obecność na rozprawie w dniu 8 czerwca 2021 r. była obowiązkowa. Tymczasem, o czym mowa była już wyżej, nie został o niej prawidłowo zawiadomiony. W przeciwnym razie zapewne byłby na niej obecny. Zdaniem Sądu Okręgowego tak istotna kwestia jak obrona obligatoryjna nie może sprowadzać się do sprzeczności i domysłów, z jakimi mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Z tych względów zaskarżony wyrok należało uchylić i przekazać sprawę Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Powyższego nie zmienia fakt, że oskarżony przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu (k.27, 58), był prawidłowo wezwany na rozprawę (k.151) i nie kwestionował zapadłego wyroku, wiedząc o jego treści (k.126). Apelacji nie wniósł również jego obrońca, wnosząc o nieuwzględnienie apelacji prokuratora i utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy (k.156). Jak bowiem słusznie stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 lutego 2009 r. w sprawie o sygn. akt II KK 256/08, „ustalenie, że w wypadkach wskazanych w treści art. 439 § 1 pkt 10 KPK obrońca oskarżonego w postępowaniu sądowym nie brał udziału w jakimkolwiek fragmencie czynności, w której jego udział był obowiązkowy, oznacza spełnienie bezwzględnej przesłanki odwoławczej, o której mowa w tym przepisie. Ocenianie bowiem, czy konkretna część, w rozpoznawanym przypadku rozprawy, była z punktu widzenia interesów obrony oskarżonego bardziej, czy mniej ważna, oznaczałoby w istocie dokonywanie zabronionego przez art. 439 § 1 KPK badania wpływu uchybienia na treść orzeczenia”..

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

Obrońca nie brał udziału w czynnościach, w których jego udział był obowiązkowy (art. 439 § 1 pkt 10 kpk).

☒ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

W rozprawie, na której zapadł przedmiotowy wyrok nie uczestniczył obrońca oskarżonego z urzędu, którego udział był obowiązkowy.

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Ponownie rozpoznając niniejszą sprawę Sąd Rejonowy powinien jednoznaczne i w sposób nie budzący wątpliwości rozstrzygnąć kwestię dalszego udziału obrońcy oskarżonego. Przy czym powinien to zrobić przed rozprawą, dając oskarżonemu, który nie jest przecież profesjonalistą i może nie odróżniać podstaw ustanowienia obrońcy z urzędu, możliwość podjęcia obrony we własnym zakresie lub ustanowienia obrońcy z wyboru. Powyższe umożliwi mu realizację jego prawa do obrony.

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

Biorąc pod uwagę, że w rozprawie apelacyjnej wziął udział obrońca oskarżonego z urzędu, należało mu przyznać wynagrodzenie w kwocie 516,60 złotych, w tym podatek od towarów i usług, za pomoc prawną, jaką udzielił mu na tym etapie postępowania. Powyższe wynikało z rozporządzenia w tym zakresie i nastąpiło na jego wniosek.

7.  PODPIS

0.1.1.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Obowiązek przy karze pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

0.1.1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

Uchylenie

☒

zmiana