Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 września 2021 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 17 września 2021 r. w Toruniu

sprawy z powództwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

przeciwko T. K.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanego T. K. na rzecz powoda (...) spółka

z ograniczoną odpowiedzialnością w K. 1 212,24 zł (tysiąc dwieście dwanaście złotych dwadzieścia cztery grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 19 października 2020 r. do dnia zapłaty;

II. nie obciąża pozwanego kosztami procesu.

Sygn. akt I C 61/21 upr

UZASADNIENIE

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. wniosła o zasądzenie od pozwanego T. K. kwoty 1212,24 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu twierdziła m.in., że pozwany zawarł z powódką umowę pożyczki gotówkowej (...) z 18 kwietnia 2020 r., która powinna zostać spłacona 18 maja 2020 r. W dniu 26 maja 2020 r. strony zawarły ugodę L/807/38582/05/2020 zgodnie z którą pozwany zobowiązał się do zwrotu pożyczki w sześciu miesięcznych ratach wraz z odsetkami. Pozwany nie wywiązał się z zawartej ugody. Nie spłacił raty przypadającej na lipiec 2020 r., sierpień 2020 r. łącznie 480,90 zł. W związku z powyższym powód złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy doręczone pozwanemu dnia 24 sierpnia 2020 r. Na roszczenia powódki składa się: 1 175,12 zł tytułem niespłaconego kapitału pożyczki, 28,47 zł tytułem skapitalizowanych odsetek umownych za okres od 26 maja 2020 r. do 23 września 2020 r. w wysokości 8% w stosunku rocznym od kapitału 1 405,50 zł, 8,65 zł tytułem skapitalizowanych odsetek umownych liczonych od 24 września 2020 r. do dnia 17 października 2020 r. w wysokości 11,20% w stosunku rocznym liczone od kwoty niespłaconego kapitału.

Pozwany w odpowiedzi na pozew, wniósł o oddalenie powództwa w całości, ewentualnie rozłożenie go na raty po 50 zł miesięcznie i nieobciążanie kosztami procesu. Pozwany zakwestionował powództwo, podnosząc szereg zarzutów obronnych. Podniósł m.in., zarzut niedopełnienia obowiązku informacyjnego, wprowadzenia w błąd, wygórowanych kosztów prowizji.

W toku procesu strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18 lutego 2020 r. T. K. zawarł z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. umowę pożyczki nr (...) na czas określony do 18 kwietnia 2020 r., na kwotę 1 560 zł brutto. Prowizja za udzielenie pożyczki została ustalona na kwotę 360 zł, odsetki umowne za okres trwania umowy w wysokości odsetek maksymalnych, wynosiły 25,64 zł. Całkowity koszt udzielenia pożyczki wyniósł 385,64 zł, a całkowita kwota do zapłaty wyniosła 1585,64 zł. Pożyczka miała zostać spłacona w 2 miesięcznych ratach.

(dowód: umowa pożyczki k.22-25)

W dniu 26 maja 2020 r. strony zawarły umowę ugody, w której okresliły, że wierzytelność z tytułu niespłaconej pożyczki na dzień ugody wynosi 1 405,50 zł . Określiły spłatę zadłużenia w sześciu miesięcznych ratach począwszy od dnia 5 czerwca 2020 r. (par. 2 umowy ugody) wraz z odsetkami.

(dowód: umowa ugody k.26)

Po podpisaniu ugody T. K. nie dotrzymał przewidzianego w niej harmonogramu spłaty. Pismem z 19 lipca 2020 r. T. K. został wezwany do zapłaty zaległości w kwocie 242,64 zł. Następnie w dniu 19 sierpnia 2020 r. (...) spółka z ograniczaną odpowiedzialnością wezwało T. K. do zapłaty zaległości w kwocie 480,90 zł oraz złożyło oświadczenie o wypowiedzeniu umowy ugody z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia z uwagi na zaległość w spłacie dwóch rat ugody. Oświadczenie doręczono T. K. 24 sierpnia 2020 r.

(bezsporne a ponadto: lista spłat k. 27, wezwanie k. 29-30 , wezwanie wraz z oświadczeniem o wypowiedzeniu umowy k. 31-32)

T. K. jest emerytem, pracuje w niepełnym wymiarze czasu pracy w charakterze nauczyciela, prowadzi wspólne gospodarstwo domowe wraz z żoną. Łączne dochody gospodarstwa domowego z tytułu emerytur wynoszą 5 100 zł netto. T. K. choruje na cukrzycę, jego żona choruje na kamicę nerkową i reumatoidalne zapalenie stawów. Miesięcznie na leki wydają ok 500 zł, ponadto ponosza koszty wywozu śmieci, prądu, wody, opału. Mieszkają w domu jednorodzinnym stanowiącym własność parafii w G.. T. K. wraz z żoną miał inne liczne pożyczki , koszty rat wynoszą około 15 000 zł miesięcznie.

(dowód: przesłuchanie pozwanego protokół rozprawy z 17.09.2021 r. czas nagrania 00:03:35-00:17:56, k. 134 verte)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Przedstawiony stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przywołane dowody z dokumentów oraz dowód z przesłuchania stron ograniczony do przesłuchania pozwanego T. K.. Stan faktyczny nie był zasadniczo sporny.

Zgodnie z art. 720 §1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Spłata zaciągniętej pożyczki stanowi podstawowy obowiązek pożyczkobiorcy. W momencie zaciągnięcia zobowiązania, pożyczkobiorca musi liczyć się z obowiązkiem jego terminowej spłaty na zasadach określonych w łączącej strony umowie.

Umowa pożyczki została zawarta z konsumentem w rozumieniu art. 22 ¹ k.c. Badając z urzędu treść łączącej strony umowy pożyczki, sąd uznał, że postanowienia tej umowy nie naruszały rażąco interesów konsumenta, a zatem brak było podstaw do zastosowania art. 385 ¹ k.c. W szczególności postanowienia dotyczące okołoodsetkowych kosztów pożyczki nie były sprzeczne z ustawą, dobrymi obyczajami, nie świadczyły o rażącej nierównowadze kontraktujących stron. Postanowienia umowy pożyczki odnoszące się do kwestii kosztów pożyczki zostały sformułowane w sposób jasny i przejrzysty.

W realiach sprawy, w związku z brakiem terminowej spłaty zaciągniętej pożyczki , w dniu 26 maja 2020 r. pożyczkodawca zawarł z T. K. umowę ugody, w której strony ponownie określiły warunki spłaty zaciągniętej pożyczki. Strony wskazały, że spłata (zamiast w dwóch wyższych ratach), może nastąpić w 6 miesięcznych ratach po około 240 zł miesięcznie. Dodatkowo zastrzeżono odsetki, które nie przekraczały stawki odsetek maksymalnych. Postanowienia umowy ugody świadczyły o indywidualnym uzgodnieniu warunków spłaty zobowiązania (w świetle art. 385 ¹ par. 1 k.c.). Umowa ugody została sformułowana w sposób jasny i przejrzysty. Na konsumenta nie zostały nałożone na tyle wysokie koszty, aby można byłoby mówić o sprzecznym z dobrymi obyczajami, ukształtowaniu jego praw i obowiązków (w rozumieniu art. 385 ¹ par. 1 k.c.). Zgodnie z łączącą strony umową, ugoda mogła zostać wypowiedziana w przypadku braku spłaty dwóch rat. Termin wypowiedzenia wynosił 30 dni . W przypadku nieuiszczenia zaległych rat, po upływie terminu wypowiedzenia, całość zobowiązania była natychmiast wymagalna.

Mając na uwadze powyższe, wobec skutecznego wypowiedzenia umowy ugody, należało uznać, że całe zobowiązanie wynikające z tej umowy stało się wymagalne. Strona pozwana nie przedstawiła dowodu spłaty swego zobowiązania w całości. Zgłoszone w pozwie roszczenie uwzględniało bezspornie uiszczoną ratę. Przedstawiony przez powoda sposób naliczania odsetek nie wzbudził wątpliwości sądu, nie był również kwestionowany przez pozwanego. W konsekwencji, żądanie pozwu zostało uwzględnione w całości.

O odsetkach orzeczono na podstawie z art. 481 §1 k.c.

Sąd nie znalazł podstaw do rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty. Stosownie do treści art. 320 k.p.c. w szczególnie uzasadnionych wypadkach, sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie [...]. W orzecznictwie podkreśla się, że instytucja rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty powinna znajdować zastosowanie wówczas, gdy dłużnik dysponuje wystarczającymi środkami, gwarantującymi terminową zapłatę poszczególnych rat. Każdorazowo należy bowiem pamiętać, że zastosowanie tego instrumentu wkracza w zakres praw wierzyciela. W toku przesłuchania, pozwany wskazywał, że jego gospodarstwo domowe uzyskuje dochody około 5 100 zł miesięcznie, zaś w związku z spiralą zadłużenia, w roku 2020 r. musiał spłacać raty rzędu 15 000 zł miesięcznie. Oceniał, iż jest w stanie spłacać raty w kwocie maksymalnej 100 zł miesięcznie. Wobec powyższego, sąd uznał, iż rozłożenie świadczenia na raty nie jest celowe. W realiach sprawy, jedna rata powinna wynosić minimum 200 - 250 zł miesięcznie. Pozwany – jak sam wskazał – nie byłby w stanie spłacić rat w takiej wysokości. Rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty po 100 zł miesięcznie naruszałyby nadmiernie interes wierzyciela, wkraczając w istotę jego prawa do zaspokojenia z swojej wierzytelności (por. uchwała SN z dnia 15.12.2006 r., III CZP 126/06, OSNC 2007, nr 10, poz. 147). Reasumując, analiza okoliczności rozpoznawanej sprawy wskazywała, że brak było podstaw do rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty.

Sąd postanowił nie obciążać pozwanego T. K. kosztami procesu należnymi powodowi ( art. 102 kpc.) Pozwany jest emerytem, nieposiadającym większego majątku, jego stan zdrowia nie jest dobry, w zadłużenie wpadł w związku z sprawowaniem opieki nad ojcem. Poniesienie kosztów procesu mogłoby być dla pozwanego nadmiernym obciążeniem, znacznie pogorszyłoby jego sytuację majątkową. Ze względu na powyższe, w ocenie Sądu, zasady współżycia społecznego przemawiały za nieobciążaniem strony pozwanej kosztami procesu.