Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 października 2020 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt I C 1334/19, o ustalenie wygaśnięcia służebności drogi koniecznej lub uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, Sąd Rejonowy w Skierniewicach :

1.  Oddalił powództwo;

2.  Zasądził od T. B. na rzecz A. L. kwotę 497 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W rozpoznawanej sprawie Sąd Rejonowy poczynił ustalenia faktyczne, w oparciu o które wydał kwestionowany wyrok, a które w całości podziela i przyjmuje za własne Sąd II instancji.

Od wyroku Sądu Rejonowego apelację wywiodła powódka zaskarżając go całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła naruszenie przepisów:

a)  Prawa materialnego, tj. art. 293 § 1 k.c. poprzez błędne zastosowanie i uznanie, że służebność na nieruchomości powódki nie wygasła,

b)  Prawa procesowego, mających wpływ na wynik sprawy, tj.:

- naruszenie art. 316 w zw. z art. 231 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie polegające na pominięciu, że fakt niewykonywania przez pozwaną i jej poprzedników prawnych służebności drogi koniecznej jednoznacznie wynika z innych faktów, uznanych przez Sąd za ustalone;

- naruszenie przepisu art. 233 § 1 w zw. z art. 229 k.p.c. przez jego niezastosowanie, polegające na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów w postaci uznania wiarygodności i mocy dowodowej zeznań świadka S. D. oraz zeznań pozwanej, pomimo sprzeczności z pozostałym materiałem dowodowym, a także wywiedzenie wniosków z zebranych w sprawie dowodów w sposób nielogiczny i sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego, w szczególności bez uwzględnienia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych;

c) błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że pozwana, a wcześniej jej poprzednicy prawni przerwali bieg wygaśnięcia służebności, pomimo że z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynikało, że na nieruchomości nie bywali.

W konkluzji skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia i ustalenie, że służebność drogi koniecznej ustanowiona na rzecz każdoczesnego właściciela działki nr (...) stanowiącej obecnie własność A. L., dla której to nieruchomości przez Sąd Rejonowy w Skierniewicach prowadzona jest księga wieczysta o nr (...), o szerokości 2,7 metra na całej długości działki nr (...), stanowiącej własność T. B., dla której to nieruchomości przez Sąd Rejonowy w Skierniewicach prowadzona jest księga wieczysta o nr (...), ustanowiona postanowieniem Sądu Rejonowego w Skierniewicach z dnia 12 grudnia 1996 roku w sprawie o sygnaturze akt I Ns 188/9, prawomocnym w dniu 21 września 1998 roku, wygasła na skutek jej niewykonywania oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów postępowania przed Sądem pierwszej instancji oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów niniejszego postępowania.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja podlegała oddaleniu jako bezzasadna.

Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy w zakresie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia w przedmiocie procesu nie są obarczone błędem i znajdują oparcie w materiale dowodowym zgromadzonym w toku postępowania. Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje zatem wskazane ustalenia za własne.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutów naruszenia prawa procesowego.

Zarzut obrazy przepisu art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 299 k.p.c. należy uznać za chybiony w sytuacji, gdy ocena dowodów dokonana przez Sąd I instancji pozostaje w zgodzie z dyrektywami wskazanymi w przywołanej normie prawnej, zaś stanowisko skarżącej stanowi jedynie polemikę z prawidłowo ocenionymi ustaleniami faktycznymi, przyjętymi u podstaw kwestionowanego orzeczenia.

W tym miejscu przypomnieć jedynie wypada, że w doktrynie i judykaturze panuje zgoda co do tego, że z uwagi na przyznaną Sądowi swobodę w ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. może być uznany za zasadny jedynie wtedy, gdy podstawą rozstrzygnięcia uczyniono rozumowanie sprzeczne z zasadami logiki bądź wskazaniami doświadczenia życiowego, czego nie sposób zarzucić Sądowi Rejonowemu.

W sytuacji, gdy na podstawie zgromadzonych dowodów możliwe jest wyprowadzenie konkurencyjnych wniosków co do przebiegu badanych zdarzeń, dla podważenia stanowiska Sądu orzekającego nie wystarcza twierdzenie skarżącego o wadliwości poczynionych ustaleń odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości, ale trzeba podważyć prawidłowość dokonanej przez Sąd oceny wskazując, że jest ona wadliwa w rozumieniu wyżej przytoczonym. W przeciwnym razie analizowany zarzut sprowadza się do polemiki ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd, co jednak nie jest wystarczające do wzruszenia kwestionowanego rozstrzygnięcia (por. T. Ereciński w: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, pod red. T. Erecińskiego, wyd. V, SIP Lex, tak też Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 4 sierpnia 2016r., I ACa 162/16; por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2000r., V CKN 17/00; wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 25 stycznia 2018r., III AUa 367/17; wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 12 stycznia 2018r., III AUa 518/17).

Sąd I instancji w sposób prawidłowy ustalił stan faktyczny na podstawie zebranego materiału dowodowego jednocześnie słusznie uznając, że zarówno pozwana - obecna właścicielka nieruchomości, jak i jej poprzednik prawny – S. D. wielokrotnie przerywali bieg dziesięcioletniego terminu niewykonywania służebności gruntowej. Przedmiotowa służebność ustanowiona została orzeczeniem sądowym wydanym dnia 12 grudnia 1996 r.

Pierwszym zasadniczym zdarzeniem przerywającym bieg terminu z art. 293 k.c. stanowiło pismo S. D. z dnia 11 lutego 1998 r., w którym zawiadomił Urząd Miasta o występowaniu zanieczyszczeń na jego nieruchomości wyrzucanych przez sąsiadów. Sąd Rejonowy słusznie uznał, że do stwierdzenia wskazanej okoliczności konieczna była obecność S. D. na posesji. Na niniejszą okoliczność wskazywała niemożność stwierdzenia zaśmiecenia nieruchomości oraz poczynienia niniejszych obserwacji z większych odległości ze względu na układ sąsiednich działek, co potwierdzone zostało uzasadnieniem ww. postanowieniem o ustanowieniu drogi koniecznej. Ponadto, obecność S. D. na własnej nieruchomości we wskazanym okresie potwierdzona została w zeznaniach świadków B. G. oraz K. G.. Przy czym, wbrew stwierdzeniu K. G., S. D. nie miał możliwości przybycia na teren własnej nieruchomości od strony posesji państwa P., ponieważ Sąd Rejonowy słusznie stwierdził na podstawie całości zebranego materiału dowodowego, że przedmiotowa nieruchomość władnąca położona jest w głębi skupiska innych działek.

Kolejne zdarzenie przerywające bieg terminu z art. 293 k.c. stanowiło dokonanie pomiaru działki numer (...) w dniu 24 lipca 2002 r. Przyczyną wskazanej okoliczności była konieczność sprzedaży fragmentu nieruchomości w związku z postawieniem na niej namiotu do uprawy warzyw przez przyszłego nabywcę. S. D. najpóźniej pod koniec lipca 2002 r. stwierdził naruszenie swojej własności przybywając na teren nieruchomości korzystając z drogi koniecznej, ponieważ układ sąsiednich działek uniemożliwiał dostęp w inny sposób.

Sąd I instancji słusznie również uznał, że do kolejnego przerwania biegu terminu wygaśnięcia służebności gruntowej wskutek niewykonywania doszło latem 2010 r. w momencie pojawienia się pozwanej wraz z mężem na działce powódki, złożenia propozycji nabycia działki numer (...) oraz jej prezentacja. Dokonanie wskazanych czynności możliwe było jedynie poprzez wykorzystanie drogi koniecznej. Bezspornym była okoliczność wjazdu pozwanej, wraz z mężem i ojcem na teren własnej posesji samochodem przy wykorzystaniu drogi koniecznej w grudniu 2019 r. Należy również wziąć pod uwagę inne, nie określone dokładnie w czasie, wizyty S. D., jego małżonki oraz pozwanej na własnej nieruchomości w celach sprawdzania czy dokonywane są zanieczyszczenia przez sąsiadów. Dokonywane były raz lub dwa razy do roku, co potwierdzone zostało dodatkowo zeznaniami świadek A. U.-P..

Nie można przyznać racji przytoczonemu w apelacji zarzutowi naruszenia art. 316 w zw. z art. 231 k.p.c. sprowadzający się do podnoszeniu przez powódkę, że fakt niewykonywania przez pozwaną i jej poprzedników prawnych służebności drogi koniecznej jednoznacznie wynika z innych faktów, uznanych przez Sąd za ustalone. Skarżąca nie wskazała z jakich okoliczności miałby wynikać fakt niewykonywania przez pozwaną służebności drogi koniecznej, natomiast treść apelacji stanowi jedynie polemikę oraz z ustaleniami faktycznymi oraz negację wniosków wysuniętych na ich podstawie przez Sąd I instancji.

Bezpodstawny okazał się również zarzut naruszenia art. 293 § 1 k.c. Zgodnie z treścią niniejszego, wspomnianego już wcześniej przepisu, służebność gruntowa wygasa na skutek niewykonywania po upływie dziesięciu lat. Przy czym za niewykonywanie służebności gruntowej należy rozumieć nie stan wykonywania prawa podmiotowego mający charakter trwały i dowolna czynność mieszcząca się w zakresie realizowania uprawnienia spowodowałaby jego przerwanie. Należy zgodzić się z wnioskami Sądu Rejonowego, że nie doszło do ziszczenia się wskazanej przesłanki, ponieważ na podstawie materiału dowodowego stwierdzono co najmniej kilka zdarzeń, będących realizacją uprawnienia do korzystania z drogi koniecznej, co zostało wskazane we wcześniejszej części uzasadnienia.

Podsumowując powyższy wywód stwierdzić należy, iż apelacja powódki nie zawierała zarzutów, mogących podważyć rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego i w konsekwencji podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.. Mając na uwadze, iż apelujący przegrał proces, a powód poniósł koszty związane z udziałem w postępowaniu apelacyjnym, należało zwrócić mu żądane koszty. Na koszy te złożyły się koszty ustanowienia pełnomocnika w sprawie, ustalone na podstawie § 2 pkt 2 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 z późn. zm.).