Sygn. akt IV Ka 111/22
Dnia 10 marca 2022 r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy
w składzie:
Przewodniczący sędzia Sądu Okręgowego Adam Sygit
Protokolant stażysta Dominika Robacka
przy udziale Moniki Grabowskiej - prokuratora Prokuratury Rejonowej w Tucholi
po rozpoznaniu dnia 10 marca 2022 r.
sprawy H. N. s. P. i I. ur. (...) w N. (...)
oskarżonego z art. 180a k.k.
na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w Tucholi
z dnia 21 października 2021 r. sygn. akt II K 235/21
1. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;
2. wymierza oskarżonemu opłatę w wysokości 60,00 (sześćdziesiąt) złotych za II instancję i obciąża go wydatkami poniesionymi przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym w wysokości 50,00 (pięćdziesiąt) złotych.
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
IV Ka 111/22 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w Tucholi z dnia 21 października 2021 roku wydany w sprawie dot. oskarżonego H. N. o sygn. akt II K 235/21. |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońca oskarżonego |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||
☒ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2.
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
1.5. Ustalenie faktów |
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.1.1. |
||||
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
2.1.2.1. |
1.6. Ocena dowodów |
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
3.1. |
Zarzut rażącej niewspółmierności okresu próby wyznaczonej w związku z warunkowym umorzeniem postępowania karnego prowadzonego przeciwko oskarżonemu H. N.. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Zdaniem Sądu Okręgowego w Bydgoszczy wadliwie oceniła skarżąca rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego w Tucholi o konsekwencjach popełnienia przez oskarżonego H. N. przestępstwa z art. 180 a k.k. jako rażąco niesprawiedliwe. Oceniając prawnokarne konsekwencje wyciągnięte wobec sprawcy przestępstwa, przez pryzmat przypisanego mu czynu a także jego cech indywidualizujących, sąd odwoławczy uznał, że nie wystąpiła „rażąca niewspółmierność”, o jakiej mowa w art. 438 pkt 4 k.p.k., a tylko to mogłoby skutkować modyfikacją rozstrzygnięcia w tym zakresie. Sytuacja taka może zachodzić tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które winny mieć zasadniczy wpływ na rozstrzygnięcie prawnokarne, można byłoby zasadnie przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy rozstrzygnięciem sądu I instancji a tym, co należałoby orzec w instancji odwoławczej, w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary i uwzględnienia innych okoliczności mających wpływ na prawnokarne konsekwencje czynu wyczerpującego znamiona przestępstwa. Na gruncie regulacji art. 438 pkt 4 k.p.k. nie chodzi bowiem o każdą, ewentualną różnicę w ocenach ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, że rozstrzygnięcie pierwszoinstancyjne nazwać można by – również w potocznym znaczeniu tego słowa – rażąco niewspółmiernym, tj. nieadekwatnym w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować i będącą zatem, również w odczuciu społecznym, „karą niesprawiedliwą”. Zdaniem apelującej wyznaczenie zaskarżonym wyrokiem trzyletniego okresu próby było konsekwencją dokonania przez sąd nieprawidłowej oceny okoliczności dotyczących jego wymiaru, w szczególności odnoszącej się do postawy oskarżonego, faktu jego uprzedniej niekaralności, znikomego stopnia zawinienia oraz szkodliwości społecznej. Według sądu odwoławczego zarzut apelującej jest niezasadny a argumentacja przedstawiona na jego uzasadnienie jest czy to irrelewantna dla ocen prawidłowości rozstrzygnięcia czy to będąca efektem wadliwego zrozumienia samych przesłanek zastosowania instytucji oddziaływania probacyjnego w postaci warunkowego umorzenia postępowania. Przede wszystkim należy podkreślić, iż stopień winy i społecznej szkodliwości czynu to jedna z przesłanek w ogóle pozwalających na warunkowe umorzenie postępowania. Zasadnie, uwzględniając okoliczności przedmiotowe sprawy, Sąd Rejonowy w Tucholi - uznając przecież wyjaśnienia oskarżonego za wiarygodne również odnośnie motywacji jego postępowania - przyjął, iż stopień ten nie był znaczny (wymóg wynikający z art. 66 § 1 k.k.). Podnoszenie przez apelującą, iż stopień ten był znikomy, zarówno nie odnosi się do zapadłego a niekwestionowanego rozstrzygnięcia, tj. warunkowego umorzenia postępowania, jak i pozostaje bez znaczenia dla określenia okresu wyznaczonej w związku z tym próby. Ów „znikomy” stopień społecznej szkodliwości czynu, pozbawiający czyn sprawcy cech przestępstwa, skutkowałby przecież koniecznością umorzenia postępowania (art. 1 § 2 k.k.). Skarżąca o powyższe nie wniosła, nie negowała zresztą słuszności warunkowego umorzenia postępowania, więc sąd odwoławczy uznał, iż nie ma potrzeba dalszego argumentowania (ponad to, co wskazał sąd I instancji) aby potwierdzić zasadność oceny sądu i jednocześnie wykazać wadliwość takiego wnioskowania skarżącej, zarówno odnośnie stopnia społecznej szkodliwości czynu, jak i stopnia winy oskarżonego. Okoliczność, iż swoim postępowaniem oskarżony nie stworzył konkretnego zagrożenia dla innych uczestników ruchu drogowego nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż nie jest to znamieniem występku z art. 180a k.k. Niemniej prowadzenie pojazdu mechanicznego wbrew decyzji właściwego organu o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdem, samo w sobie zawsze łączy się z potencjalnym stworzeniem niebezpieczeństwa przez osobę, która - z określonych przesłanek - nie powinna w danym miejscu i czasie kierować pojazdem. Dlatego występek ten jest jednym z przestępstw przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. Sąd I instancji w sposób prawidłowo ustalił i ocenił wszystkie okoliczności przedmiotowe czynu i okoliczności podmiotowe dot. sprawcy aby wyciągnąć wobec oskarżonego prawidłowe konsekwencje prawnokarne popełnionego przez niego przestępstwa. Wszystkie okoliczności podnoszone przez apelującą Sąd Rejonowy w Tucholi rozważył. Dotyczyło to zarówno faktu jego uprzedniej niekaralności sądowej, jak i okoliczności w jakich doszło do popełnienia występku z art. 180a k.k. Ta prawidłowa ocena pozwoliła na skorzystanie z instytucji oddziaływania probacyjnego w postaci warunkowego umorzenia postępowania. Niekaralność, postawa sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia a także stopień winy i społecznej szkodliwości popełnionego czynu, to ustawowe determinanty orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania. Natomiast wyznaczenie okresu próby i określenie długości jej trwania, jest konsekwencją przyjęcia pozytywnej kryminologicznej prognozy formułowanej wobec sprawcy. Zdaniem sądu odwoławczego prawidłowo uznano, iż w realiach przedmiotowej sprawy próba winna być wyznaczona w maksymalnym, przewidzianym treścią art. 67 § 1 k.k., tj. trzyletnim okresie. H. N. został uznany sprawcą występku z art. 180a k.k., tj. przestępstwa popełnionego przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. Warunkowe umorzenie postępowania jest konsekwencją także i założenia, iż w przyszłości oskarżony będzie przestrzegał porządku prawnego a w szczególności nie popełni przestępstwa, a tym bardziej wymierzonemu przeciwko temu dobru chronionemu prawnie. Słusznie w związku z tym uznano, iż skoro oskarżony po popełnieniu przedmiotowego przestępstwa a już po odzyskaniu uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi, dopuścił się kolejnych czynów zagrażających bezpieczeństwu w komunikacji, gdyż był sprawcą wykroczeń drogowych (w dniach 11.05.2021, 09.06.2021 i 29.06.2021 - k. 78) - w tym i takiego, którego konsekwencją było zatrzymanie prawa jazdy - to konieczne jest wyznaczenie maksymalnego okresu próby dla pełnego zweryfikowania przyjętej przez sąd pozytywnej prognozy kryminologicznej. Wyznaczenie okresu próby w postulowanym przez apelującą minimalnym wymiarze zostałoby odebrane, jak słusznie podkreślił to sąd I instancji, jako demoralizujące i oznaczałoby pobłażliwość nieuzasadnioną postępowaniem H. N.. |
||
Wniosek |
||
O zmianę wyroku poprzez wyznaczenie rocznego okresu próby. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Wniosek niezasadny z uwagi na prawidłowe określenie okresu próby zaskarżonym wyrokiem, tj. przy uwzględnieniu okoliczności mających wpływ na rozstrzygnięcie w tym przedmiocie a determinujące konieczność ustanowienia jej w maksymalnym, ustawowo dopuszczalnym, wymiarze. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
4.1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Orzeczenie o długości okresu próby ustanowionej w związku z warunkowym umorzeniem postępowania. |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Rozstrzygnięto w powyższy sposób z uwagi na bezzasadność wywiedzionej apelacji i brak konieczności podjęcie ingerencji z urzędu przez sąd odwoławczy. |
|
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Zwięźle o powodach zmiany |
|
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
5.3.1.1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
5.3.1.4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
Pkt 2. |
Z uwagi na nietrafność wywiedzionej apelacji, zgodnie z art. 636 § 1 k.p.k., oskarżonego obciążono kosztami procesu za postępowanie odwoławcze. Wymierzono mu opłatę w wysokości sześćdziesiąt złotych za II instancję (zgodnie z art. 12 w zw. z art. 7 ustawy o opłatach w sprawach karnych) oraz obciążono go wydatkami poniesionymi przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym w kwocie pięćdziesiąt złotych (tj. 20 złotych jako ryczałt za doręczanie korespondencji i 30 złotych jako opłata za uzyskanie aktualnej karty karnej). Sytuacja majątkowa oskarżonego i jego zdolności zarobkowe nie dawały podstaw do zwolnienia go z obowiązku pokrycia kosztów bezzasadnie wywołanego postępowania odwoławczego. |
7. PODPIS |
1.11. Granice zaskarżenia |
|||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego. |
||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Okres próby związany z warunkowym umorzeniem postępowania. |
||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
|||
☒ |
co do kary |
||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
☐ |
|||||
☐ |
brak zarzutów |
||||
1.4. Wnioski |
|||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |