Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 06 września 2017r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR Zofia Pawelczyk

Protokolant: protokolant sądowy Aleksandra Łaszuk

po rozpoznaniu w dniu 6 września 2017 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy P. G.

przeciwko Wojewódzkiemu Zespołowi do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności

o ustalenie stopnia niepełnosprawności

na skutek odwołania P. G.

od decyzji Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności z dnia 29 czerwca 2016 r. znak (...)

zmienia zaskarżone orzeczenie Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 29 czerwca 2016 r. znak (...) oraz poprzedzające je orzeczenie Miejskiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 20 kwietnia 2016r. nr (...) w ten sposób, że P. G. jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym na stałe.

Zofia Pawelczyk

Sygn. akt VI U 335/16

UZASADNIENIE

Orzeczeniem o niepełnosprawności z dnia 20 kwietnia 2016 roku Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. zaliczył P. G. do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności o symbolu przyczyny niepełnosprawności (...), (...). Ponadto orzekł, że niepełnosprawność istnieje od wczesnego dzieciństwa. Orzeczenie wydano okresowo do 28 lutego 2017r., a ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 1 lutego 2014 r. W zakresie wskazań dotyczących niepełnosprawności w punkcie 1 Zespół orzekł, że P. G. może wykonywać pracę na stanowisku przystosowanym do niepełnosprawności, z zakazem pracy na wysokości, przy maszynach w ruchu ciągłym i otwartym ogniu. Według Miejskiego Zespołu wymaga częściowej pomocy usługowej w zakresie korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, przez co rozumie się korzystanie z usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych świadczonych przez sieć instytucji pomocy społecznej, organizacje pozarządowe oraz inne placówki oraz okresowo wymaga konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.

Orzeczeniem z dnia 29 czerwca 2016r. Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie. Wojewódzki Zespół uznał, że w oparciu o analizę dotychczasowego przebiegu i charakteru schorzenia oraz zakresu naruszenia sprawności organizmu orzeczenie Miejskiego Zespołu zostało wydane w oparciu o prawidłowo ustalony stan faktyczny. Zespół podkreślił, że przez niezdolność do samodzielnej egzystencji rozumie się naruszenie sprawności organizmu w stopniu umożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się, komunikację stosownie do wieku. Zdaniem Zespołu schorzenia P. G. udokumentowane w toku postępowania nie dają podstaw do ustalenia stopnia niepełnosprawności w znacznym stopniu ze wskazaniem konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.

(orzeczenie Miejskiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 20 kwietnia 2016 r. oraz orzeczenie Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 29 czerwca 2016r. -akta Wzon)

Od niniejszego orzeczenia odwołał się P. G. wnosząc o zmianę decyzji w części dotyczącej ustalenia znacznego stopnia niepełnosprawności oraz w zakresie ustalenia stopnia niepełnosprawności bezterminowo. Odwołujący wyjaśnił, że komisja nie wzięła pod uwagę znacznego pogorszenia się stanu zdrowia. Ponadto, ze mimo długotrwałego leczenia od urodzenia jest osobą całkowicie zależną od osób trzecich i wymaga stałej opieki i prowadzenia w życiu codziennym. Odwołujący podnosił, że zarówno dokumentacja psychiatryczna i neurologiczna, jak i stan badań naukowych wskazuje, na trwały charakter jego choroby, bez możliwości wyleczenia lub poprawy.

(odwołanie k.1 a.s.)

Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w odpowiedzi na odwołanie z dnia 1 sierpnia 2016 roku wniósł o oddalenie odwołania. Uzasadniając swoje stanowisko WZON podniósł, iż nie znalazł podstaw do zmiany wydanego orzeczenia i uznał za zasadne przekazać sprawę do rozpoznania Sądowi.

(odpowiedź na odwołanie – k. 2-3)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

P. G. ma 27 lat, ma wykształcenie średnie, mieszka z rodziną. Aktualnie pracuje w zakładzie pracy chronionej 7 godzin dziennie w magazynie. Do pracy dojeżdża sam komunikacją miejską. Jest w stanie sam się poruszać po mieście, jeśli już zna drogę. W pracy również potrzebuje wdrożenia do czynności. Gospodarstwo domowe prowadzi mama, opiniowany robi drobne zakupy sam, ubrania kupuje zawsze z pomocą (doradztwem) kogoś innego, jest samodzielny w samoobsłudze.

P. G. ma rozpoznawaną i leczoną od 4 roku życia padaczkę z napadami o różnorodnej morfologii, cierpi na zespół A., nieharmonijny w granicach normy rozwój umysłowy, cechy mikrouszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego. Leczony 2 lekami p/drgawkowymi. Napady obecnie nadal występują często głównie pod postacią napadów częściowych złożonych.P. G. ma problemy w kontaktach emocjonalnych i budowaniu więzi społecznych. U P. G. stwierdza się orientację wszechstronną, kontakt jest aspontaniczny, trudny, powierzchowny, jest spowolniały psychoruchowo, blady afektywnie, bez objawów psychotycznych. Kontakt logiczny zachowany, wypowiedzi rzeczowe, spójne, opiniowany jest małomówny.

P. G. czynności samoobsługowe wykonuje samodzielnie, samodzielnie spożywa posiłki i porusza się, kontroluje poczucie głodu i pragnienia, kontroluje zachowania wydalnicze. Lubi bawić się z psem. Nie występuje u niego znacznie ograniczona możliwość samodzielnej egzystencji uzasadniająca konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby. P. G. był i nadal jest poddawany systematycznym oddziaływaniem terapeutycznym i rehabilitacyjnym.

(Dowód: dokumentacja medyczna akta Wzon; opinia biegłego psychologa K. O. k.11-13; opinia biegłego neurologa J. S. k.35; opinia biegłego psychiatry M. L. k.53-55)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodu z dokumentów znajdujących się w aktach rozpoznawanej sprawy, akt Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, a także w oparciu o opinię biegłego sądowego psychiatry, psychologa i neurologa. W ocenie Sądu opinie biegłych są wnikliwe, rzetelne, a dodatkowo zostały wydane po przeprowadzeniu badania odwołującego i po wszechstronnej analizie zgromadzonej dokumentacji. Przy tym brak jest jednocześnie jakichkolwiek podstaw, by tej opinii odmówić mocy dowodowej.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie P. G. zasługiwało na uwzględnienie jedynie w części zmiany okresu wydania orzeczenia.

Kwestie dotyczące prawidłowego ustalenia stopnia niepełnosprawności, co jest przedmiotem niniejszego postępowania, są uregulowane w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, dalej jako ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej (tekst jednolity – Dz. U. z 2016 poz.2046). Kwalifikacja do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności opiera się na spełnieniu przesłanek wynikających z art. 4 ust. 2 ww. ustawy, zgodnie z którym do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

Zgodnie zaś z art. 4 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej, do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza – zgodnie z ust. 4 cyt. przepisu – naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację.

Aby ustalić w przedmiotowej sprawie jaki faktycznie jest stan zdrowia P. G. należało posłużyć się specjalną wiedzą medyczną. Zgodnie z treścią art. 278 § 1 k.p.c. w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych, Sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii. W niniejszej sprawie oceny stopnia niepełnosprawności wnioskodawcy dokonali lekarze sądowi o specjalizacji odpowiadającej schorzeniom skarżącego z zakresu psychiatrii, psychologii i neurologii. Ze sporządzonej przez nich opinii jednoznacznie wynika, że rozpoznawane u P. G. schorzenia naruszają sprawność organizmu kwalifikowaną jako niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym. Naruszenie tej sprawności organizmu u wnioskodawcy wymaga jedynie częściowej pomocy i opieki innych osób w pełnieniu ról społecznych. P. G. nie jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji. Zachował on zdolność do pracy, jednak wyłącznie w warunkach pracy chronionej. Biegli sądowi, w przeciwieństwie do Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, uznali jednak, że niepełnosprawność P. G. ma charakter trwały. W tym zakresie Sąd Rejonowy uznał odwołanie wnioskodawcy za zasadne w zakresie terminu, a zaskarżone orzeczenie WZON należało zmienić.

Biegła psycholog uzasadniając opinię wskazała, że według obecnego stanu wiedzy podstawowe objawy zespołu A.są nieuleczalne, natomiast dzięki stosowanym metodom leczenia dzieci dotkniętych tym zespołem wiele z nich może wyrosnąć na szczęśliwych i dobrze przystosowanych do życia w społeczeństwie dorosłych. Odwołujący był i nadal jest poddawany systematycznym oddziaływaniom terapeutycznym i rehabilitacyjnym a jego stan obecny stanowi odzwierciedlenie znacznych i relatywnie owocnych wysiłków terapeutycznych. Niezależnie jednak od wieloletniej terapii i rehabilitacji nie udało się u opiniowanego osiągnąć takiego stopnia przystosowania, który umożliwiałby całkowite uniezależnienie się od innych osób - nadal bowiem opiniowany ma kłopotu w budowaniu relacji społecznych oraz nie jest w stanie całkowicie samodzielnie prowadzić gospodarstwa domowego. Wymaga także współdziałania w procesie leczenia i rehabilitacji, gdyż nie jest w stanie samodzielnie adaptować się do nowych czynności lub zadań. Ma również zaburzony krytycyzm. W opinii biegłego rokowania co do uzyskania dalszej poprawy w tym obszarze są raczej niepomyślne, stąd uzasadnione jest uznanie opiniowanego za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym i jest to niepełnosprawność trwała.

Biegła z zakresu neurologii wyjaśniała, że napady padaczkowe wymagają systematycznego leczenia farmakologicznego, stanowią przeciwwskazanie do pracy na wysokości, przy maszynach w ruchu i o wysokiej temperaturze, przy akwenach wodnych, pracy w kontakcie z energią elektryczną, prowadzenia pojazdów mechanicznych. Rozpoznawana padaczka z napadami częstymi przy współistniejących zaburzeniach zachowania uzasadniają orzeczenie umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, ponieważ P. G. jest osobą wymagającą okresowej pomocy innych osób w czynnościach życia codziennego. Według biegłej odwołujący zgodnie z definicją o orzekaniu o stopniu niepełnosprawności nie spełnia z powodów neurologicznych kryteriów uznania go za osobę niepełnosprawną w stopniu znacznym. Znaczny stopień niepełnosprawności oznacza naruszenie sprawności organizmu wymagające stałej lub długotrwałej opieki i pomocy osób drugich w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji, to jest naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych za które uważa się samoobsługę, poruszanie, komunikację z otoczeniem.

Z kolei biegła z zakresu psychiatrii wskazała, że u P. G. rozpoznała zespół A., padaczkę, nieharmonijny w granicach normy rozwój umysłowy, cechy mikrouszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego. Nasilenie dolegliwości psychiatrycznych według biegłej pozwala zaliczyć opiniowanego do osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym. Niepełnosprawność ma charakter trwały, powstała w okresie wczesnego dzieciństwa. Opiniowany powinien pracować na stanowisku przystosowanym do niepełnosprawności. Istnieje konieczność korzystanie z systemu środowiskowego wsparcia, okresowo może wymagać pomocy innej osoby . Nie spełnia przesłanek ustawy z dn. 20.06.1997r prawa o ruchu drogowym.

Przy ocenie opinii wydanych w rozpatrywanej sprawie Sąd miał na względzie, iż opinia biegłego podlega, jak inne dowody ocenie według art. 233 § 1 k.p.c., lecz odróżniają ją szczególne kryteria oceny. Stanowią je zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Przedmiotem opinii biegłego nie jest przedstawienie faktów, lecz ich ocena na podstawie wiedzy fachowej (wiadomości specjalnych). Nie podlega ona zatem weryfikacji, jak dowód na stwierdzenie faktów, na podstawie kryterium prawdy i fałszu. Zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c., Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego. Sąd nie jest związany opinią biegłego i ocenia ją na równi z innymi środkami dowodowymi w ramach swobodnej oceny dowodów.

Biegli sądowi, wydając pisemną opinię w przedmiotowej sprawie, odnosząc się do schorzeń, na które cierpi odwołujący, jednoznacznie stwierdzili, że jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym. Zdaniem biegłych brak jest podstaw do uznania odwołującego za osobę niepełnosprawną w znacznym stopniu. Mając na uwadze treść wydanej w sprawie opinii, Sąd przychylił się do ich wniosków, uznając twierdzenia w nich zawarte za swoje własne.

Z powyższych względów, Sąd nie kwestionuje istnienia problemów zdrowotnych i społecznych związanych z codzienną egzystencją, pełnieniem ról społecznych, a opisanych przez odwołującego się i jego matkę, lecz uznaje, że nie mieszczą się one w zakresie pojęcia „znacznie ograniczonych możliwości samodzielnego poruszania się”, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej. Należy podkreślić, że niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza – zgodnie z ust. 4 cyt. przepisu – naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację.

W uzasadnieniu wyroku z dnia 13 września 2005 roku (I UK 382/04, LEX nr 276245) Sąd Najwyższy wskazał, że w judykaturze Sądu Najwyższego utrwalił się pogląd, że w postępowaniu sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, które ma charakter odwoławczy i kontrolny, postępowanie dowodowe ogranicza się do sprawdzenia zgodności z prawem decyzji wydanej przez organ. Jednocześnie, w przypadku zmiany w ramach stanu zdrowia osoba uprawniona może złożyć w Miejskim lub Powiatowym Zespole wniosek o wydanie orzeczenia o aktualnej niepełnosprawności (art. 6b ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych).

Uwzględniając powyższe rozważania, Sąd zmienił orzeczenie w ten sposób, że P. G. jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym na stałe, w pozostałej części je oddalając na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.