Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21 lutego 2019 roku (data nadania przesyłki w placówce pocztowej) powódka E. G., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwoty 250 euro wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczanymi od ww. kwoty od dnia 29 września 2018 roku do dnia zapłaty. Ponadto wniesiono o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pełnomocnik powódki wyjaśnił, iż dochodzona pozwem kwota stanowi odszkodowanie z tytułu opóźnienie samolotu wykonującego lot (...) 7170 z lotniska z B. do W., zaplanowanego na dzień 28 września 2018 roku, który to lot został odwołany. Strona powodowa podniosła nadto, iż wezwano pozwaną do należnego odszkodowania, jednakże ta nie wypłaciła pasażerowi żądanej kwoty w zakreślonym do tego terminie. (pozew, k. 2-3v)

Nakazem zapłaty wydanym w dniu 25 marca 2019 roku w postępowaniu upominawczym tut. Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu. (nakaz zapłaty, k. 9)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty, wniesionym w dniu 29 kwietnia 2019 roku (data stempla pocztowego), strona pozwana zaskarżyła nakaz w całości, podnosząc zarzut braku legitymacji czynnej powoda. W uzasadnieniu wskazano, iż pozwana nie posiada śladu po odwołaniu rejsu mającego mieć numer (...) 7170 i być zaplanowanym na dzień 28 września 2018 r. Podniosła, że powód przedłożył kartę pokładową rejsu (...) z dnia 29 września 2018 r. dotyczącego rejsu z B. do W.. Podkreśliła, że taki lot nie był ani odwoływany ani opóźniony. (sprzeciw od nakazu zapłaty, k. 15-18)

Pismem z dnia 26 sierpnia 2019 roku (data nadania przesyłki w placówce pocztowej) pełnomocnik powódki wskazał, że prawidłowy numer przedmiotowego lotu to (...). Dodał, że powódka w ramach usługi turystycznej realizowanej przez biuro podróży zawarła umowę na mocy której pozwana była zobowiązana do przewozu lotniczego powódki na trasie B.-W.. Przewóz miał nastąpić w dniu 28 września 2019 r. biuro podróży na dzień przed planową datą lotu poinformowało powódkę o zmianie jego terminu. (pismo pełnomocnika powoda, k. 26-26v).

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód twierdził, że lot o numerze rejsu (...) 7170 był odwołany, zaś jemu jako pasażerowi przysługiwało zryczałtowane odszkodowanie za odwołany lot, o którym mowa w przepisach Rozporządzenia. Załączone do pozwu karty pokładowe wskazywały jednak na to, że powód był pasażerem lotu o numerze rejsu (...). Strona pozwana z ostrożności procesowej załączyła siatkę operacyjną, z której wynika, że lot o numerze rejsu (...) nie był ani odwołany, ani opóźniony. Co więcej, z siatki operacyjnej wynika, że samolot dotarł do W. szybciej niż planowano.

(dowody: k. 5 – karty pokładowe; k. 19 – siatka operacyjna)

Sporządzone zostało pismo datowane na dzień 27 września 2018 r., informujące osobę o nazwisku G., że nastąpiła zmiana terminu lotu powrotnego i lot do W. nr (...) odbędzie się 29 września 2018 r. o godzinie 05:20, a przylot do W. nastąpi o godzinie 07:10. ( dowód: pismo, k. 28)

Lot nr (...) z dnia 29 września 2018 r. z B. (Bułgaria) do W. w godzinach od 02:20 do 05:10 odbył się bez opóźnienia w stosunku do planowanego terminu przelotu. (dowód: wydruk siatki operacyjnej, k. 19)

Pismem z dnia 29 listopada 2018 roku pełnomocnik powódki wezwał pozwaną spółkę do zapłaty kwoty 250 euro na rzecz E. G. tytułem odszkodowania za opóźnienie lotu (...) 7170 z dnia 28 września 2018 r. na trasie z B. do W.. Na spełnienie świadczenie zakreślono termin wynoszący 30 dni od doręczenia wezwania.

(dow ód: wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem nadania przesyłki – k. 4-4v)

Sąd zarządzeniem z dnia 23 lipca 2019 roku (k. 23 – zarządzenie) zobowiązał powoda do złożenia repliki wobec odpowiedzi na pozew. Powód w piśmie przygotowawczym wskazał, że prawidłowy numer przedmiotowego lotu to rejs o numerze (...). Numer tego lotu, jako lotu powrotnego, został podany na zawartej przez powoda z biurem podróży umową o świadczenie usług turystycznych. Jednocześnie, powód załączył informację o zmianie terminu lotu wystawioną przez biuro podróży, z której wynika, że nastąpiła zmiana terminu lotu powrotnego, który miał być z kolei zrealizowany lotem o numerze (...).

(dowody: k. 27 – umowa o świadczenie usług turystycznych; k. 28 – informacja)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej powołanych dokumentów, których prawdziwości nie zakwestionowała żadna ze stron, a sąd analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dopatrzył się okoliczności mogących skutkować powstaniem wątpliwości, co do ich prawdziwości i rzetelności.

Ponadto sąd pominął wnioski dowodowe strony powodowej, o zobowiązanie do złożenia dokumentów zgłoszonych w pozwie, jako nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy, albowiem dotyczyły one lotu (...) 7170 z dnia 28 września 2018 r.

Sad zwa żył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności zauważyć należało, że w niniejszej sprawie zaszły warunki do wydania wyroku na posiedzeniu niejawnym, bez konieczności przeprowadzenia rozprawy. Zgodnie bowiem z treścią przepisu art. 1481 § 1 k.p.c. Sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sąd uzna – mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych – że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Stosownie zaś do treści § 3 żadna ze stron nie wnosiła w pierwszym piśmie procesowym o przeprowadzenie rozprawy.

Przechodząc zaś do meritum wskazać należy, iż zagadnienia dotyczące możliwości dochodzenia odszkodowania za opóźniony lot uregulowane zostały przepisami unijnymi i zawarte są w Rozporządzeniu nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku ustanawiającym wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającym rozporządzenie nr 295/91 (dalej: „Rozporządzenie nr 261/04”).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 lit. c rozporządzenia nr 261/04, w przypadku odwołania lotu, pasażerowie których to odwołanie dotyczy mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego, chyba że: i) zostali poinformowani o odwołaniu co najmniej dwa tygodnie przed planowym czasem odlotu, ii) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot najpóźniej dwie godziny przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowym czasie przylotu, lub (...)) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie krótszym niż siedem dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot nie więcej niż godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 261/04, w przypadku odwołania do powyższego artykułu, pasażerowie otrzymują odszkodowanie w wysokości 400 EUR dla wszystkich lotów o długości od 1500 do 3.500 kilometrów.

Ponadto, w art. 5 ust. 3 rozporządzenia nr 261/04 wskazano, że przewoźnik zwolniony jest obowiązku wypłaty rekompensaty jeżeli może dowieść, iż odwołanie lotu zostało spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć mimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.

Jak orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku w sprawach połączonych C-402/07 i C-432/07, „Artykuły 5, 6 i 7 rozporządzenia nr 261/2004 należy interpretować w ten sposób, że do celów stosowania prawa do odszkodowania pasażerów opóźnionych lotów można traktować jak pasażerów odwołanych lotów oraz że mogą oni powoływać się na prawo do odszkodowania przewidziane w art. 7 tego rozporządzenia, jeżeli z powodu tych lotów poniosą stratę czasu wynoszącą co najmniej trzy godziny, czyli jeżeli przybędą do ich miejsca docelowego co najmniej trzy godziny po pierwotnie przewidzianej przez przewoźnika lotniczego godzinie przylotu. Niemniej takie opóźnienie nie rodzi po stronie pasażerów prawa do odszkodowania, jeżeli przewoźnik lotniczy jest w stanie dowieść, że odwołanie lub duże opóźnienie lotu jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, to jest okoliczności, które pozostają poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego”.

Mając na uwadze związanie sądów krajowych wykładnią aktów Unii Europejskiej sformułowaną przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości, wyżej przytoczone regulacje stanowią normatywną podstawę roszczenia powódki.

S ąd oczywiście dostrzegł fakt, że w toku postępowania pełnomocnika powoda wskazał na zgoła inny lot od tego, który był ujęty w treści pozwu. Zabieg taki – w ocenie tutejszego S. – był jednak bezskuteczny wobec przedstawionych niżej okoliczności.

W realiach niniejszej sprawy istotne było to, że postępowanie prowadzone było w ramach postępowania uproszczonego. Zgodnie z art. 505 4 § 1 k.p.c. w postępowaniu uproszczonym zmiana powództwa nie jest dopuszczalna. Przez przedmiotową zmianę powództwa zaś, należy rozumieć zarówno zmianę żądania jak i okoliczności faktycznych stanowiących jego podstawę (art. 187 § 1 punkt 1 k.p.c., wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 26 lutego 2018 r. I ACa 744/17). Powódka zaś, swym pismem datowanym na 22 sierpnia 2019 r. podjęła de facto próbę zmiany powództwa w zakresie okoliczności faktycznych (faktów) stanowiących jego podstawę. Za takie działanie należy uznać wskazanie zupełnie innego lotu (numer, data), którego opóźnienie rodzić miało roszczenie po stronie powodowej. Podstawą faktyczną pierwotnie zakreśloną przez powoda było opóźnienie lotu o numerze (...) 7170 z dnia 29 września 2018 r., a nie lotu (...) w dniu 28 września 2018 r. Jakkolwiek pod kątem technicznym i redakcyjnym nie są to zmiany znaczące, o tyle dla oceny materiału sprawy mają one charakter kategoryczny. Powód poddał bowiem pod osąd zupełnie inny lot niż, z którego jak się wydaje chciał czerpać roszczenie. Podanie pod osąd tego innego (niewłaściwego) lotu stanowiło usterkę nieodwracalną – wobec treści przywołanego art. 505 4 § 1 k.p.c. Sąd miał przy tym na względzie występujący w orzecznictwie pogląd, jakoby zmianą powództwa nie było doprecyzowanie albo uzupełnienie okoliczności faktycznych (tak orzeczenie Sądu Najwyższego z 13 września1960 r., 2 CR 212/60). Zabieg procesowy dokonany przez powoda w realiach niniejszej sprawy nie stanowił jednak doprecyzowania albo sprostowania okoliczności faktycznych (faktów) a ich całkowitą zmianę. Takie stanowisko należy wyprowadzić również z innych czynności procesowych podejmowanych przez stronę powodową – pełnomocnictwo zostało bowiem udzielone do reprezentowania powoda w zakresie lotu (...) 7170 (z dnia 28 września 2018 r.). To wszystko powoduje, że taka konstrukcja treści pozwu nie stanowiła omyłki pisarskiej, ale zamierzony (acz błędny) zabieg. Z uwagi na zaś rygory postępowania uproszczonego błąd ten nie mógł zostać naprawiony.

Ubocznie i końcowo należy wskazać, że w realiach niniejszej sprawy nie było podstaw do rozpoznania jej z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym (sam powód zaś nawet o to nie wnosił). Zgodnie z art. 5057 k.p.c. (w brzmieniu obowiązującym sprzed 7 listopada 2019 r., a zatem podlegającym stosowaniu w niniejszym postępowaniu – art. 11 ust. 1 punkt 1 ustawy zmieniające z 4 lipca 2019 r.) rozpoznanie sprawy z pominięciem przepisów o postepowaniu uproszczonym jest możliwe tylko, jeżeli sąd uzna, że sprawa jest szczególnie zawiła lub jej rozstrzygnięcie wymaga wiadomości specjalnych. Żadna z wymienionych sytuacji w sprawie niniejszej zaś nie miała miejsca. Sprawa była bowiem o przeciętnym poziomie zawiłości. Żadna również ze stron nie przedstawiła okoliczności, których wyjaśnienie wymagałoby uzyskania wiadomości specjalnych. Sama zaś usterka powoda przy konstruowaniu pozwu, nie mogła stanowić podstawy do pominięcia przepisów uproszczonych. Rygor tego postępowania odrębnego nie jest bowiem przedmiotem dyspozycji strony i podlega stosowaniu obligatoryjnemu z uwagi na przedmiot sporu (art. 5051 k.p.c.)

Z ustalonego stanu faktycznego – ograniczonego podstawą faktyczną wyznaczoną przez treść pozwu – nie wynika to, aby lot (...) 7170 był lotem opóźnionym lub odwołanym , ani to, by powód faktycznie lotem tym miał lecieć. Te dwie okoliczności bez wątpienia stanowią absolutną podstawę do dochodzenia roszczenia z rozporządzenia.

Pozwana kwestionowała, fakt odwołania rejsu (...) 7170 a nadto wskazała, że lot (...) z dnia 29 września 2018 r. z B. do W., którego kartę pokładową przedłożyła powódka, nie był ani odwołany ani opóźniony.

N. żnie od powyższego stanowiska Sądu w zakresie próby dokonania przez powoda niedopuszczalnej zmiany powództwa, należy wskazać, że nawet uznanie tej zmiany za dopuszczalne nie zmieniłoby zapatrywania Sądu co do bezzasadności roszczenia.

W myśl art. 6 k.c., strona wywodząca z danego faktu skutki prawne powinna fakt ten udowodnić. Przyjęty przez ustawodawcę system kontradyktoryjnego procesu cywilnego oznacza, że strona prowadzi proces na własne ryzyko, w tym będące elementem procesu postępowanie dowodowe, gdyż przepis art. 232 k.p.c. stwarza Sądowi jedynie możliwość, a nie obowiązek, dopuszczenia uzupełniająco dowodu nie wskazanego przez strony (Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 20 września 2006 roku I ACa 394/06). W sprawie rozpoznawanej w postępowaniu uproszczonym już przy pierwszej czynności w pozwie strona powodowa powinna przywołać dowody na poparcie swoich twierdzeń.

Z siatki operacyjnej przedłożonej przez pozwaną wynika, że lot (...), planowany na dzień 29 września 2018 r. rozpoczął się planowo o godzinie 2:20, a zakończył o 4:27, tj. przed planowanym czasem przylotu (godz. 5:10).

Co istotne, przedłożona przez powódkę umowa o świadczenie usług turystycznych wskazuje wyłącznie czas trwania imprezy turystycznej i przewidywane godziny daty przelotu z W. do B., lotem (...). Ponadto, powódka przedłożyła wyłącznie niepodpisany dokument informujący, że nastąpiła zmiana terminu odlotu lotu powrotnego do W. z godziny 05:20 na godzinę 07:10. Na podstawie samej treści ww. pisma nie sposób wnioskować od kogo pochodzi i do kogo został skierowany. Nie można mu również przydać charakteru dokumentu prywatnego w rozumieniu art. 245 k.p.c.

Kodeks postępowania cywilnego, co do zasady, nie określa wymagań dotyczących formy sporządzania dokumentu prywatnego, osoby wystawcy ani treści, której dotyczy. Warunki te wynikają z przepisów Kodeksu cywilnego o formie czynności prawnych (art. 73 i n. KC). Z treści art. 245 KPC wynika natomiast, że bezwzględną przesłanką uznania dokumentu prywatnego jako środka dowodowego jest istnienie podpisu. Dokument prywatny nie może istnieć bez podpisu. Istnienie podpisu oraz okoliczność, czy autor dokumentu jest znany (dokument nominalny), czy nie, wpływa na wartość dowodową (zob. W. Broniewicz, A. Marciniak, I. Kunicki, Postępowanie cywilne w zarysie, 2016, s. 267, Nb 334).

W ocenie Sądu powódka, mimo reprezentowania jej przez pełnomocnika profesjonalnego, w żaden sposób nie wykazała, że zaszły okoliczności pozwalające stronie powodowej na wystąpienie z roszczeniem o zapłatę w związku rejsem, który ostatecznie wskazała, tj. wynikającego z w treści umowy o świadczenie usług turystycznych oraz w piśmie z dnia 22 sierpnia 2019 r. (nr (...)). A to na powódce spoczywał ciężar dowodu zgodnie z przywołanymi wyżej regulacjami. Wskazać należy, iż jest to przesłanka konieczna do aktualizacji roszczenia z tytułu opóźnionych i odwołanych lotów wynikającego z Rozporządzenia, o którym mowa powyżej. Powódka w tym zakresie nie zaproponowała żadnych dowodów, z których wynikałoby opóźnienie przedmiotowego lotu. Nie zgłoszono również dowodu z przesłuchania powódki, czy też zeznań świadka na ww. okoliczność.

W świetle regulacji rozporządzenia nr 261/2004 to nadal na powódce spoczywa ciężar udowodnienia faktu posiadania rezerwacji, stawienia się do odprawy i odbycia lotu odpłatnie. Pozwany broniąc się w procesie może korzystać z prostego zakwestionowania tych okoliczności, co przenosi ciężar ich udowodnienia na powódkę. Pozwana zobowiązana byłaby natomiast do wykazania okoliczności nadzwyczajnych, które mogłyby wyłączyć jego odpowiedzialność. Podkreślić należy, iż samych twierdzeń strony nie można uznać za wystarczające do stwierdzenia danego faktu zwłaszcza w sytuacji, gdy dana okoliczność zostanie zakwestionowana przez stronę przeciwną.

ZARZĄDZENIE

1.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powódki;

1.  akta przedłożyć z wpływem pisma, apelacji lub za 3 tygodnie wraz z (...).