Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 stycznia 2022 roku

Sąd Okręgowy w Świdnicy Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Arkadiusz Marcia

Protokolant Magdalena Kiełbus

po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2022 roku w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa Bank (...) S.A. z siedzibą w G.

przeciwko B. M., K. M. i E. M.

o zapłatę

I.  powództwo oddala;

II.  zasądza od strony powodowej solidarnie na rzecz pozwanych koszty procesu w kwocie 10.817 zł.

- wyrok nieprawomocny -

IC 1802/21

UZASADNIENIE

Powód Bank (...) S.A. w G. wniósł pozew przeciwko pozwanym B. M., K. M. i E. M., domagając się zasądzenia od pozwanych kwoty 607.766,76 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia następującego po dniu doręczenia pozwu. Na kwotę dochodzoną pozwem składa się kwota (...).1999,99 zł tytułem zwrotu kapitału udostępnionego pozwanym oraz kwota 141.566,77 zł, tytułu zwrotu bezpodstawnego wzbogacenia w postaci korzystania przez pozwanych z kapitału udostępnionego im na podstawie umowy kredytu. Wniósł także o zasądzenie od pozwanych kosztów postępowania.

W uzasadnieniu strona powodowa podała, ze pozew składa w związku z zarzutami i żądaniami podniesionymi przez pozwanego w postępowaniu toczącym się przed Sądem Okręgowym w(...), w którym to postępowaniu strona pozwana dochodzi zwrotu kwot które świadczyła na rzecz Banku z tytułu należności wynikających z zawartej przez strony umowy kredytu, uzasadniając to abuzywnością postanowień umowy.

Podniosła dalej w uzasadnieniu strona powodowa, że nie zgadza się z zarzutami i twierdzeniami podnoszonymi w postępowaniu toczącym się przed Sądem Okręgowym w (...), gdyż umowa kredytu jest ważna i skuteczna. Dopiero gdyby w postępowaniu tym umowa kredytu została uznana za nieważną lub bezskuteczną oznaczać to wtedy będzie po stronie kredytobiorcy obowiązek zwrotu wobec Banku świadczenia nienależnego. Okoliczność powyższa zdaniem powoda uzasadnia powództwo.

Strona pozwana w złożonej odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz solidarnie kosztów postępowania.

Zarzuciła, że powyższe powództwo jest przedwczesne. Nie doszło bowiem do stwierdzenia nieważności umowy kredytu a kwestia ta pozostaje sporna gdyż powód konsekwentnie twierdzi, że umowa jest ważna i wiąże strony. Zdaniem pozwanego aby powyższe powództwo okazało się zasadne, to konieczne jest wykazania przez powoda faktów leżących u jego podstawy w takiej sytuacji gdy sam powód twierdzi, że umowa jest ważna i skuteczna. Tym samym uzasadnia to oddalenie powództwa gdyż jest ono przedwczesne i oparte w całości o fakty niewykazane przez powoda.

Podniosła strona pozwana także to, że nigdy nie uchylała się od rozliczenia z bankiem należnych świadczeń uiszczonych przez strony w wykonaniu nieważnej umowy i jest na to gotowa i jedynie to z powodu kwestionowania przez Bank roszczeń kredytobiorcy wynikających z nieważności umowy do tego nie doszło i dopiero stwierdzenie przez Sąd nieważności umowy pozwoli na dokonanie tych rozliczeń.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 6 grudnia 2005 r., poprzednik prawny powoda (...) Bank S.A. z/s w G. zawarł z pozwanymi umowę kredytu nr (...).

Zgodnie z umową kredytu, kredyt został stronie pozwanej udostępniony i wykorzystany przez nią. Bank wypłacił kredyt w ten sposób, że na wskazane rachunki została przelana kwota 465.199,99 zł. stanowiąca równowartość 195.447,11 CHF.

Umowa w sposób niezakłócony była wykonywana do dnia 29 października 2018 r. Pozwem wytoczonym dnia 29 października 2018 r. przeciwko Bankowi, strona pozwana domaga się zwrotu wszystkich kwot uiszczonych na rzecz Banku w wykonaniu nieważnej umowy kredytu. W pozwie zarzucono, że klauzula indeksacyjna zawarte w umowie stanowi niedozwolone postanowienie umowne a nadto, że posiada inne wady prawne skutkujące jej nieważność.

Sprawa ta zawisła przed Sądem Okręgowym w (...) i nie została jeszcze prawomocnie zakończona. W toku procesu Bank konsekwentnie prezentuje stanowisko, że umowa kredytu jest ważna i skuteczna, a jej postanowienia wiążą strony.

( okoliczność bezsporna)

Sąd zważył, co następuje:

W powyższej sprawie bezspornym było, że pomiędzy stronami została zawarta umowa kredytu znajdująca uregulowanie prawne w art. 69 prawa bankowego, przez umowę kredytu bank zobowiązywał się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązywał się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. W myśl powołanego wyżej przepisu, umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności: strony umowy, kwotę i walutę kredytu, cel, na który kredyt został udzielony, zasady i termin spłaty kredytu, wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany, sposób zabezpieczenia spłaty kredytu, zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu, terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje, warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy. Unormowania te określają zasadnicze elementy stosunku prawnego w postaci umowy kredytu bankowego, do których należy określenie kwoty i waluty kredytu, cel, na który kredyt został udzielony; zasad i termin spłaty kredytu; wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany; sposób zabezpieczenia spłaty kredytu. W odniesieniu do pożyczki bankowej, niezależnie od przepisów prawa bankowego, obecnie mają zastosowanie przepisy regulujące kredyt konsumencki określone w ustawie z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 126, poz. 715 z późn. zm.).

W sprawie bezspornym było, że umowa na warunkach określonych wg powyższych reguł była realizowana przecz strony bez zastrzeżeń od momentu jej zawarcia tj., od 2005 r., do 2018 r., tj. do czasu wytoczenia przez stronę pozwaną powództwa mającego na celu stwierdzenie jej nieważności. Skutkiem stwierdzenia przez Sąd , przed którym wytoczono powództwo, nieważności zawartej umowy będzie mogło być dopiero rozliczenie się stron z wzajemnie poczynionych świadczeń. Konsekwencją bowiem nieważności umowy wzajemnej jest z mocy art. 497 k.c. wymóg odpowiedniego zastosowania art. 496 k.c., co z kolei oznacza, że strony nieważnej umowy zobowiązane są do zwrotu świadczeń wzajemnych (art. 496 k.c. w zw. z art. 494 k.c.).

W powyższej sprawie zatem, kluczowym zagadnieniem jakie wymagało rozstrzygnięcia było stwierdzenie, czy żądanie strony powodowej jest wymagalne, wymagalność bowiem wskazuje na chwilę, od której wierzyciel ma prawo żądać zrealizowania świadczenia przez dłużnika. Instytucja wymagalności nie jest wprost opisana w przepisach prawa cywilnego. Stosuje się ją jednakże w wielu skodyfikowanych przypadkach. Przede wszystkim, wymagalność roszczeń jest podstawą do obliczenia biegu przedawnienia roszczeń.

Zgodnie z art. 120 § 1 k.c., bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. Od ogólnej reguły wynikającej z powyższego przepisu, że bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne istnieją jednak wyjątki wynikające m.in. z przepisów szczególnych.

Z perspektywy sytuacji wierzyciela, wymagalność roszczeń rozumie się jako stan, w którym żądanie wierzyciela otrzymuje swoją ważność w stosunku do dłużnika (I., (...)., (...) prawa cywilnego, Tom I., 1985, s. 814). Podobnie zagadnienie wymagalności roztrzygnął Sąd Najwyższy w wyroku składu siedmiu sędziów z dnia 12 lutego 1991 r., III CRN 500/90.

Nie budzi także wątpliwości , że data wymagalności najczęściej pozostawać będzie w bezpośrednim związku z terminem spełnienia świadczenia.

W powyższej sprawie tak strona powodowa jak i pozwana uzależniała skuteczność dochodzenia roszczeń przez stronę powodową od stwierdzenia nieważności umowy kredytu w postępowaniu toczącym się przed Sądem Okręgowym w (...).

Zatem taka sytuacja powoduje, że roszczenie zgłoszone w powyższej sprawie nie jest jeszcze wymagalne i jako takie winno ulec oddaleniu.

Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu z art. 98 k.p.c., Sąd zasądził od strony powodowej na rzecz pozwanych kwotę 10.817zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Na powyższą kwotę skalda się 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 10.817 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, ustalone na podstawie § 4 pkt 7) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800 z późn. zm.).

- wyrok nieprawomocny -