Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

postanowienia Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 06 kwietnia 2021 roku

Pozwem z dnia 01 lipca 2020 roku powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. domagał się zasądzenia od pozwanego R. S. kwoty 9 225 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 18 października 2019 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

Postanowieniem z dnia 05 października 2020 roku Sąd Rejonowy w Gdyni umorzył postępowanie w zakresie żądania kwoty 3 075 złotych tytułem należności głównej, albowiem powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. cofnął pozew w tej części.

Nakazem zapłaty wydanym w dniu 07 października 2020 roku w postępowaniu upominawczym w sprawie o sygn. akt VI GNc 3157/20 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni nakazał pozwanemu R. S., aby w ciągu dwóch tygodni wniósł sprzeciw albo zapłacił powodowi kwotę 6 150 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od kwot: 9 225 złotych za okres od dnia 18 października 2019 roku do dnia 27 lipca 2020 roku i 6 150 złotych za okres od dnia 28 lipca 2020 roku do dnia zapłaty, a także koszty procesu w kwocie 1 617 złotych.

Odpis powyższego nakazu zapłaty wraz z odpisem pozwu i załącznikami oraz z pouczeniem o sposobie i terminie wniesienia sprzeciwu i skutkach niezaskarżenia nakazu zapłaty został prawidłowo doręczony pozwanemu R. S. w dniu 20 października 2020 roku, co wynika ze zwrotnego potwierdzenia odbioru znajdującego się w aktach sprawy (z.p.o. – k. 48 akt).

Z zachowaniem wyznaczonego przepisami prawa terminu, pozwany R. S. wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 07 października 2020 roku.

Zarządzeniem z dnia 06 grudnia 2020 roku zobowiązano pozwanego do uzupełnienia braku formalnego sprzeciwu od nakazu zapłaty poprzez wskazanie adresu poczty elektronicznej pozwanego albo złożenie oświadczenia, że pozwany nie posiada takiego adresu (wraz z odpisem dla strony przeciwnej) – w terminie 7 dni, pod rygorem odrzucenia sprzeciwu.

Odpis powyższego zobowiązania został uznany za prawidłowo doręczony pozwanemu R. S. w dniu 29 grudnia 2020 roku, co wynika ze zwrotnego potwierdzenia odbioru znajdującego się w aktach sprawy (z.p.o. – k. 62-63 akt) i pomimo upływu terminu z dniem 05 stycznia 2021 roku, powyższe braki formalne sprzeciwu od nakazu zapłaty nie zostały przez pozwanego uzupełnione.

Mając to na uwadze postanowieniem z dnia 08 lutego 2021 roku referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni odrzucił sprzeciw pozwanego R. S. od nakazu zapłaty z dnia 07 października 2020 roku wydanego przez referendarza sądowego Sądu Rejonowego w Gdyni w postępowaniu upominawczym w sprawie o sygn. akt VI GNc 3157/20.

Na powyższe postanowienie pozwany R. S. złożył w terminie skargę (pismo zatytułowane „zażalenie”) wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych sprzeciwu od nakazu zapłaty (wskazując adres poczty elektronicznej) oraz wskazał, że referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni nie uwzględnił okoliczności, że pozwany nie ze swej przyczyny uchybił terminowi do wykonania zobowiązania w zakresie uzupełnienia braku formalnego sprzeciwu od nakazu zapłaty poprzez wskazanie adresu poczty elektronicznej pozwanego albo złożenie oświadczenia, że pozwany nie posiada takiego adresu, albowiem w okresie od dnia 13 grudnia 2020 roku do dnia 31 grudnia 2020 roku pozwany wraz z żoną i pracownikiem przebywał poza granicami kraju (Niemcy) w celach zawodowych, a pobyt przedłużył się z powodu obowiązkowej kwarantanny z uwagi na pandemię Covid-19. Jednocześnie z powołaniem się na powyższe okoliczności pozwany domagał się przywrócenia terminu do uzupełnienia braku formalnego sprzeciwu od nakazu zapłaty.

Zgodnie z treścią art. 398 ²² § 3 k.p.c. (w brzmieniu obowiązującym po nowelizacji przepisów kodeksu postępowania cywilnego wprowadzonej ustawą z dnia 04 lipca 2019 roku o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2019, poz. 1469) w przypadku wniesienia skargi, orzeczenie referendarza sądowego traci moc. Po utracie mocy orzeczenia referendarza sądowego sąd rozpoznaje sprawę jako sąd pierwszej instancji (§ 5).

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 168 § 1 k.p.c. przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej może nastąpić w sytuacji, w której strona nie dokonała tej czynności w terminie bez swojej winy.

Jak wynika z powołanego wyżej przepisu konieczną, a jednocześnie podstawową przesłanką przywrócenia terminu jest brak winy po stronie podmiotu dokonującego określonej czynności procesowej, przy czym jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 06 października 1998 roku (sygn. akt II CKN 8/98), przy ocenie winy strony lub jej braku w uchybieniu terminu do dokonania czynności procesowej należy brać pod rozwagę nie tylko okoliczności, które uniemożliwiły stronie dokonanie tej czynności w terminie, lecz także okoliczności świadczące o podjęciu lub niepodjęciu przez stronę działań mających na celu zabezpieczenie w dotrzymaniu terminu. Dlatego też w każdym przypadku przy ocenie braku winy jako przesłanki przywrócenia terminu uchybionego przez stronę należy uwzględniać wymaganie dołożenia należytej staranności człowieka przejawiającego dbałość o swe własne życiowo ważne sprawy. Należy przy tym pamiętać, że na osobie prowadzącej działalność gospodarczą spoczywa szczególny obowiązek dochowywania należytej staranności, również jeśli chodzi o zabezpieczenie własnego interesu, prawnego jak i gospodarczego. Wynika to bowiem z założenia profesjonalnego charakteru takiej działalności i idącego za tym ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej.

Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy wskazać należy, że w ocenie Sądu okoliczności rozpoznawanej sprawy wyraźnie wskazują, że brak było podstaw do przywrócenia pozwanemu terminu do uzupełnienia braków formalnych sprzeciwu od nakazu zapłaty z dnia 07 października 2020 roku, co skutkowałoby uznaniem uzupełnienia braków formalnych sprzeciwu pozwanego od przedmiotowego orzeczenia za dokonane w terminie.

W niniejszej sprawie pozwany R. S. podnosił bowiem, że w okresie od dnia 13 grudnia 2020 roku do dnia 31 grudnia 2020 roku wraz z żoną i pracownikiem przebywał poza granicami kraju (Niemcy) w celach zawodowych, a pobyt, planowany na 5 dni, przedłużył się z powodu obowiązkowej kwarantanny z uwagi na pandemię Covid-19, na dowód czego przedłożył jednobrzmiące oświadczenia złożone przez B. S. i D. M..

W ocenie Sądu tak jak nie uzasadniają przywrócenia terminu do dokonania czynności procesowej inne ważne dla strony sprawy absorbujące ją w okresie biegu terminu do dokonania czynności procesowej, tak nie można również mówić o braku winy w uchybieniu terminowi, gdy strona nie odbiera korespondencji, nawet z powodu wyjazdu, za wyjątkiem jakiś nagłych i nieprzewidzianych nieobecności. Pozwany wprawdzie wskazywał, że planował krótszą nieobecność (5 dni), jednakże przedłużyła się ona z powodu kwarantanny. Jednocześnie pozwany nie przedłożył żadnych dowodów, poza oświadczeniami osób – żony i pracownika, które w sposób oczywisty zainteresowane są w korzystnej dla pozwanego ocenie tej kwestii, z których wynikałoby, że pozwany w ogóle za granicą w tym okresie przebywał i świadczył tam jakiekolwiek swoje usługi oraz że w istocie przebywał również na przedmiotowej kwarantannie, a także ile dni ona trwała i gdzie ją odbywał (czy na terytorium Polski, czy Niemiec – co sugeruje treść pisma pozwanego wskazującego, że wrócił do Polski w dniu 30 grudnia 2020 roku). Nawet zaś gdyby w istocie pozwany przebywał w przedmiotowej kwarantannie, to jako przedsiębiorca należycie dbający o swoje sprawy, a także mając już wiedzę o toczącym się przeciwko niemu procesie (złożył już bowiem sprzeciw od nakazu zapłaty) wyjeżdżając nawet na kilka dni winien był przewidywać możliwość kierowania do niego korespondencji sądowej i zorganizować kwestie jej odbioru tak, aby móc zapoznać się z jej treścią np. upoważniając określoną osobę do jej odbioru. Nic także nie stało na przeszkodzie także np. poinformowaniu mailowo sądu o zaistniałej sytuacji.

Zdaniem Sądu pozwany wymaganej od niego staranności nie dołożył, nie zadbał bowiem o to, by korespondencja do niego kierowana, była doręczana na adres, pod którym jej odbiór jest możliwy i nie tłumaczy pozwanego fakt przebywania poza miejscem zamieszkania, czy wykonywania działalności, co przecież nie zwalnia z obowiązku dbałości o własne interesy. Nie stanowią dostatecznego uzasadnienia w ocenie Sądu okoliczności powoływane przez pozwanego dotyczące kwarantanny, zdaniem Sądu wyjeżdżając poza granice kraju w dobie pandemii Covid-19 trwającej już jakiś czas pozwany tym bardziej winien był liczyć się z mogącymi zaistnieć niespodziewanie okolicznościami uniemożliwiającymi lub co najmniej utrudniającymi powrót do kraju i prowadzenie działalności. Tym bardziej więc w danych okolicznościach, gdy sytuacja w rozwoju pandemii jest niepewna, winien on – nawet opuszczając kraj na kilka dni – zadbać o to, by istniała możliwość odbierania kierowanej do niego korespondencji przez upoważnioną osobę, właśnie na wypadek nieprzewidzianego rozwoju sytuacji pandemicznej, która – co jest wiedzą powszechną – zmienia się dynamicznie, a w ślad za tym wprowadzane są rozmaite obostrzenia, w tym utrudniające przekraczanie granic. Konieczność zaś odbycia kwarantanny (nawet gdyby w istocie miała ona miejsce) jest więc okolicznością, z którą z całą pewnością pozwany winien był się liczyć i brać pod uwagę planując wyjazd za granicę. Gdyby zaś już w momencie wyjazdu pozwany miał wiedzę, że będzie musiał ją odbyć po przekroczeniu granicy Niemiec, to tym bardziej – jako że informacje o konieczności jej odbycia są powszechnie dostępne – powinien był zadbać o to, by istniała możliwość odebrania kierowanej do niego korespondencji.

Zaniedbanie w tym zakresie świadczy zaś o winie (choćby w postaci niedbalstwa) w uchybieniu terminowi, stąd też wniosek w przedmiocie przywrócenia terminu podlegał oddaleniu w oparciu o treść art. 168 k.p.c. stosowanego a contrario, czemu w sposób formalny Sąd dał wyraz w postanowieniu z dnia 28 kwietnia 2020 roku.

W niniejszej sprawie nie było wątpliwości, że pozwany R. S. złożył sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 07 października 2020 roku w terminie. Aby jednakże móc uznać, że jego sprzeciw został wniesiony skutecznie powodując utratę mocy zaskarżonego nakazu zapłaty, konieczne jest ustalenie m. in. czy odpowiada on wymogom formalnym, w tym przewidzianych dla każdego pisma procesowego określonych w art. 126 k.p.c. i przepisach szczególnych.

Zgodnie z treścią art. 458 ³ § 2 k.p.c. pierwsze pismo procesowe pozwanego wniesione po doręczeniu odpisu pozwu powinno zawierać również wskazanie adresu poczty elektronicznej albo oświadczenie pozwanego, że nie posiada takiego adresu (o czym pozwany został pouczony przy doręczeniu odpisu pozwu i odpisu nakazu zapłaty). Wskazać przy tym należy, że stosownie do treści art. 458 ³ § 3 k.p.c. niespełnienie wymogów określonych m. in. w § 2 tego przepisu, tj. niewskazanie adresu poczty elektronicznej albo oświadczenia pozwanego, że nie posiada takiego adresu, uznaje się za brak formalny pisma uniemożliwiający nadanie mu prawidłowego biegu i powoduje zastosowanie procedury określonej w art. 130 k.p.c. lub w art. 130 ^1a k.p.c. Jest to bowiem niewątpliwie związane z nałożonym na sąd obowiązkiem pouczenia stron o treści wskazanych w art. 458 ⁴ § 1 k.p.c. przepisów, tym bardziej, że brak takich pouczeń może być uznany pozbawienie strony możności obrony jej praw (§ 4).

Jednocześnie w niniejszej sprawie nie było wątpliwości, że w zakreślonym terminie pozwany R. S. nie wykonał powyższego zobowiązania, a brak było – z powyżej wskazanych względów – podstaw do przywrócenia mu terminu do uzupełnienia tychże braków. Wskazać przy tym należy, że termin określony w art. 130 k.p.c. lub w art. 130 ^1a k.p.c. ma charakter terminu ustawowego, który nie podlega skróceniu ani wydłużeniu skutkując w razie jego niezachowania w niniejszej sprawie – odrzuceniem sprzeciwu.

Stosownie do treści art. 480 ³ § 3 k.p.c. sąd odrzuca środek zaskarżenia niedopuszczalny, spóźniony, nieopłacony lub dotknięty brakami, których nie usunięto pomimo wezwania.

W związku z tym, że w niniejszej sprawie odpis stosownego zobowiązania do usunięcia braków formalnych sprzeciwu od nakazu zapłaty został uznany za prawidłowo doręczony pozwanemu R. S. w dniu 29 grudnia 2020 roku, co wynika ze zwrotnego potwierdzenia odbioru znajdującego się w aktach sprawy (z.p.o. – k. 62-63 akt), to w tej sytuacji uzupełnienie przez niego wskazanych braków formalnych sprzeciwu w dniu 18 marca 2021 roku (data nadania przesyłki) – w świetle braku podstaw do uwzględnienia wniosku pozwanego o przywrócenie terminu do ich uzupełnienia – oznacza, że pozwany usunął braki formalne sprzeciwu od nakazu zapłaty z przekroczeniem określonego prawem terminu – termin ten upłynął bowiem pozwanemu z dniem 05 stycznia 2021 roku.

Wobec powyższego, na podstawie art. 480 ³ § 3 k.p.c. Sąd postanowił o odrzuceniu sprzeciwu pozwanego od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 07 października 2020 roku z uwagi na nieusunięcie jego braku formalnego – niewskazanie adresu poczty elektronicznej pozwanego albo oświadczenia pozwanego, że nie posiada takiego adresu, w wyznaczonym terminie, o czym orzekł w sentencji postanowienia z dnia 06 kwietnia 2021 roku.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

SSR Justyna Supińska

Gdynia, dnia 29 kwietnia 2021 roku