Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt. VIII Ga 179/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 kwietnia 2014r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący

Sędzia

Sędzia

SSO Barbara Jamiołkowska

SO Marek Tauer

SR (del) Ewa Gatz - Rubelowska

Protokolant

st. sekr. sąd Joanna Bereszyńska

po rozpoznaniu w dniu 1 kwietnia 2014r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa: A. S.

przeciwko : J. O.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 12 czerwca 2013r. sygn. akt VIII GC 463/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.417,00 zł ( tysiąc czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sygn. akt VIII Ga 179/13

UZASADNIENIE

Powód A. S., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą P.P.H.U. (...) domagał się zasądzenia od J. O., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) J. O. kwoty 14.799,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 7 lipca 2012 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 26 kwietnia 2012 r. strony zawarły umowę o wyposażenie w meble obiektu położonego w W., w którym pozwany wykonywał roboty budowlane jako generalny wykonawca. Powód wywiązał się z zawartej umowy ostatecznie w dniu 23 maja 2012 r. Powód wskazał, że opóźnienie w dostawie mebli było związane z tym, że pozwany wykonywał roboty budowlane uniemożliwiające montaż mebli. Powód podniósł, że odbiór całego zadania nastąpił w dniu 18.06.2012 r. W toku odbioru stwierdzono kilka nieistotnych wad. Powód natychmiast te wady usunął. Ponadto powód wskazał, że w trakcie realizacji pozwany zmienił zamówienie a później dokonał dodatkowego zamówienia. Pozwany odmówił zapłaty dochodzonej kwoty, zarzucając powodowi nieterminową realizacje zamówienia.

W dniu 11 lutego 2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, sygn. akt VIII GNc 787/13, orzekając zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany wniósł od tego nakazu sprzeciw, żądając oddalenia powództwa w całości i zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwany potwierdził, że w dniu 20 czerwca 2012 r. zawarł z pozwanym umowę nr (...). W treści umowy powód zobowiązał się, że wykona przedmiot umowy do dnia 17 maja 2012 r. Zgodnie z treścią § 10 ust. 1 pkt 3 w przypadku zwłoki w wykonaniu przedmiotu umowy powód był zobowiązany do zapłaty kary umownej wynoszącej 1% całkowitego wynagrodzenia umownego netto za każdy dzień zwłoki. Pozwany wskazał, że zgodnie z treścią § 3 ust. 13 umowy za datę wykonania przedmiotu umowy przyjmuje się datę podpisania protokołu przez przedstawiciela użytkownika. Pozwany wskazał, że powód nie udowodnił, iżby wykonał przedmiot zamówienia w terminie. Jednocześnie pozwany zaprzeczył, aby dokonywał odbioru przedmiotu zamówienia w dniu 23 maja 2012 r. Podniósł, że protokół odbioru został sporządzony przez użytkownika i pozwanego w dniu 18.06.2012 r. Pozwany podniósł również, że z korespondencji e-mail dołączonej do pozwu wynika, że w dniu 29 maja 2012 r. pracownik pozwanego zawiadamiał powoda, że nie dostarczył trzech podwieszek pod klawiaturę w kolorze dzikiej gruszy i jednej podwieszki w kolorze ciemny orzech. W ocenie pozwanego oznacza to, że powód nie wykonał w terminie przedmiotu umowy, co uzasadnia naliczenie mu kary umownej.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko. Sprostował jedynie twierdzenie zawarte w pozwie, iż pozwany wykonywał na terenie (...)w W. roboty budowlane. Pozwany był tam dostawcą mebli a powód jego podwykonawcą. Powód wskazał, że zakończył wykonywanie robót w dniu 23 maja 2012 r. Obecny wówczas pracownik pozwanego odmówił podpisania protokołu odbioru, stwierdzając, że będzie on podpisany w późniejszym terminie. Użytkownik zaś odmówił podpisania protokołu ze względu na fakt, że powód nie miał z użytkownikiem zawartej umowy. Nadto przedstawiciel użytkownika nie potwierdził faktu dostarczenia mebli, gdyż pozwany pozostawał w zwłoce z realizacją swojej części zamówienia. Odnosząc się do treści protokołu z dnia 18 czerwca 2012 r. powód wskazał, że jego mebli dotyczą jedynie następujące wady wskazane w treści tego protokołu:

- w pokoju socjalnym: brak półki w szafce kuchennej, nieustabilizowanie szafki – obudowy, szpara przy listwie PCV na łuku blatu biurka

- w pokoju biurowym (pom. 14/2): wyszczerbiony blat biurka, niewypoziomowana szafa na akta,

- w pokoju biurowym (pom. 18/2): niewyregulowana szafa ubraniowa

- w sypialni dowódcy zmiany: brak blendy w biurku, brak klucza matki do zamków szafy SPZ.

Powód wskazał, że wady te nie były istotne i można było je usunąć w dniu odbioru. Powód podniósł, że elementy wymienione w treści e-maila z dnia 14.06.2012 r. oraz podwieszki, o których mowa w e-mailu z 29.05.2012 r. stanowiły elementy dodatkowo zamówionego wyposażenia. Powód wskazał, że nie były one wymienione w załączniku do umowy, który pozwana dołączyła do sprzeciwu.

Strony podtrzymały swoje stanowiska na rozprawie.

Wyrokiem z dnia 12 czerwca 2013 r., sygn. akt VIII GC 463/13 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda 11.457,60 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 7 lipca 2012 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1.874,98 zł tytułem kosztów procesu, zaś co do kwoty 2.387 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 7 lipca 2012 r. do dnia zapłaty umorzył postępowanie. W pozostałej części Sąd powództwo oddalił.

Sąd Rejonowy oparł rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach i wnioskach.

Zdaniem Sądu I instancji, w niniejszej sprawie bezsporne było, że strony łączyła umowa nr (...) z dnia 26.04.2012 r. W § 1 umowy strony uzgodniły, że jej przedmiotem jest dostawa, rozładunek, rozmieszczenie, zainstalowanie i montaż wyposażenia meblowego. W treści § 2 strony ustaliły, że powód jest zobowiązany do wykonania przedmiotu umowy w terminie do dnia 17 maja 2012 r. W § 3 ustalono, że wykonawca z co najmniej 2- dniowym wyprzedzeniem zawiadomi pisemnie zamawiającego o planowanym terminie rozpoczęcia i zakończenia czynności objętych zleceniem. Zgodnie z treścią § 3 ust. 9 przedstawiciel użytkownika miał potwierdzić odbiór wykonanego przedmiotu umowy poprzez podpisanie protokołu odbioru bez uwag lub ze stwierdzeniem w nim ewentualnych wad i usterek. W razie stwierdzenia w protokole wad i usterek powód zobowiązał się je usunąć w terminie 5 dni od daty wniesienia uwag przez pozwanego. W treści § 3 pkt. 13 strony ustaliły ponadto, że za datę wykonania przedmiotu umowy przyjmują datę podpisania przez pozwanego protokołu odbioru z użytkownikiem. Jeżeli protokół odbioru będzie podpisany w terminie późniejszym niż ustalony przez strony, termin wykonania prac, to przedmiot umowy będzie uważany za wykonany z opóźnieniem rodzącym dla wykonawcy obowiązek zapłaty kary umownej. W § 10 umowy ustalono, że w przypadku zwłoki w wykonaniu przedmiotu umowy wykonawca zapłaci zamawiającemu karę umowną w wysokości 1% całkowitego wynagrodzenia umownego netto. Z treści § 4 wynikało, że wynagrodzenie to wynosi 47.740 zł.

Powód w dniu 23 maja 2012 r. dostarczył do (...) w W. całość wyposażenia, wymienionego w załączniku do umowy. W tym dniu na miejscu był obecny pracownik pozwanego – D. R., który dokonał sprawdzenia stanu ilościowego mebli. Wówczas okazało się, że w umowie z powodem nie uwzględniono niektórych potrzebnych elementów. W dniu 23 maja 2012 r. pracownicy powoda dokonali montażu mebli i rozstawili je w miejscach wskazanych przez D. R.. Co do części mebli nie uzyskali informacji, gdzie mają być umieszczone. Powód zakończył prace montażowe około 2.00 – 3.00 nad ranem w dniu 24 maja 2012 r.

W dniu 29 maja 2012 r. pracownik pozwanego D. R. poinformował, że brakuje mu 4 podwieszek pod klawiaturę oraz powiadomił powoda, że pozwany czyni starania, aby dostarczyć materiał do wykonania narożnika i foteli. Wskazał, że podwieszki zostaną odebrane wraz z narożnikiem i fotelami.

W dniu 06.06.2012 r. pracownik pozwanego skierował do powoda kolejnego e-maila, w którym wymienił ponownie wszystkie brakujące elementy tj. poza podwieszkami do komputera, 4 kontenery i blat i stwierdził że konieczność dodatkowego zamówienia wynika z błędu montera z firmy pozwanego, który spisywał brakujące rzeczy.

W dniu 14 czerwca 2012 r. pracownik pozwanego D. R. złożył dodatkowe zamówienie dotyczące wykonania blatu, blendy do biurka, frontu do kontenera, panelu recepcji i blatu do stanowiska dyspozytorskiego.

Dnia 06.06.2012 r. powód wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 58.720,20 zł, oznaczając w niej termin płatności na dzień 06.07.2012 r.

Tego samego dnia powód wystawił też kolejną fakturę na kwotę 6.383,70 zł, która dotyczyła dodatkowo zamówionego przez pozwanego wyposażenia w tym podwieszek pod klawiaturę, kontenerów i blatów biurek. W treści faktury powód określił termin płatności na dzień 06.07.2012r.

W dniu pozwany 18.06.2012r. pozwany podpisał w użytkownikiem – (...)protokół odbioru wykonanych robót. Wskazano w nim szereg uchybień w tym drobne uchybienia dotyczące prac wykonanych przez powoda. Wady te dotyczyły braku blend w biurkach, nieprawidłowego wypoziomowania mebli, odklejającej się taśmy PCV oraz braku kluczy do jednej z szaf. Powód tego samego dnia usunął wszystkie stwierdzone wady.

W dniu 31.07.2012 r. pozwany wystawił notę księgową za 34 dni opóźnienia w wykonaniu robót w kwocie 16.231,60 zł. Notę tę pozwany doręczył pozwanemu pocztą wraz z oświadczeniem o potrąceniu wierzytelności z tytułu kary umownej z wynagrodzeniem należnym powodowi w związku z wykonaniem umowy. Oba dokumenty zostały jednocześnie doręczone pozwanemu w dniu 7 sierpnia 2012 r.

W dniu 08.08.2012 r. powód skierował do pozwanego pismo. Wskazał w nim, że w dniu 23 maja 2012 r. dokonano odbioru ilościowego z pracownikiem pozwanego – D. R.. W trakcie tego odbioru stwierdzono braki i pomyłki w kolorach, które powstały z winy pozwanego. Wówczas dodatkowo zamówiono brakujący asortyment. Zamówienie to zostało wykonane, skutkiem czego powód wystawił dodatkowo fakturę nr (...). Powód wskazał w tym piśmie ponadto, że w dniu 29 maja 2012r. dostarczono mu materiał na obicie kanapy oraz foteli i meble te dostarczył w dniu 02.06.2012 r. W konsekwencji stwierdził, że nie ponosi winy za opóźnienie.

W dniu 20 sierpnia 2012 r. pozwany poinformował powoda, że podtrzymuje dotychczasowe stanowisko. Wskazał, że prawidłowo dokonał naliczenia kary umownej, gdyż zgodnie z treścią § 3 pkt 13 umowy za moment wykonania przedmiotu umowy ma być uznana chwila podpisania protokołu odbioru przez pozwanego i przedstawiciela użytkownika. Nadto pozwany wskazał, że stosownie do § 3 pkt 9 przedstawiciel użytkownika miał potwierdzić na protokole odbioru sporządzonym przez powoda fakt realizacji umowy.

Powyższy stan faktyczny Sąd I instancji ustalił w oparciu o dowody z dokumentów prywatnych, których prawdziwość, autentyczność i moc dowodowa nie budziły jego wątpliwości. Sąd Rejonowy w całości dał wiarę zeznaniom świadków E. J., G. L., J. W., D. R. oraz pozwanego J. O.). Sąd ten, co do zasady dał również wiarę zeznaniom świadka Ł. O., z wyjątkiem fragmentu jego zeznań, w którym wyliczył, które z wad wskazanych w treści protokołu z 18.06.2012 r. dotyczyło wyposażenia dostarczonego przez powoda.

Sąd I instancji zważył, iż powód udowodnił, iż w dniu 23 maja 2012 r. dostarczył całość towaru, którego dotyczyła umowa z kwietnia 2012 r., przy czym montaż mebli został zakończony w dniu 24 maja 2012 r. nad ranem tj. około godziny 2.00 – 3.00. W tej sytuacji, w ocenie Sądu Rejonowego brak było podstaw do przyjęcia, aby po dacie 24 maja 2012 r. powód pozostawał w zwłoce ze spełnieniem świadczenia umownego, bowiem już w tej dacie można było dokonać odbioru dostarczonego przez niego wyposażenia. Powód miał wykonać umowę w terminie do dnia 17 maja 2012 r. Tymczasem zrealizował ją w dniu 24.05.2012 r. Nie wykazał przy tym, iżby dostarczenie mebli w dniu 24 maja a nie 17 maja było uzasadnione okolicznościami, za które odpowiedzialności nie ponosi. W tym stanie rzeczy, Sąd I instancji ustalił, że powód pozostawał w zwłoce wynoszącej 7 dni. Zgodnie z brzmieniem § 10 ust 3 powód był zobowiązany do zapłaty kary umownej wynoszącej 1 % wynagrodzenia umownego netto za każdy dzień opóźnienia. Łączna kara umowna należna pozwanemu wynosiła zatem 3.341,80 zł (7x477,40 zł). Pozwany w części uregulował na rzecz powoda należność wynikającą z umowy, do zapłaty pozostała jedynie kwota 14.799,40 zł. W dniu 31 lipca 2012 r. pozwany dokonał potrącenia swojej wierzytelności przysługującej mu w związku z karą umowną, którą wyliczył na kwotę 16.231,60 zł, z wierzytelnością powoda. Ostatecznie Sąd Rejonowy ustalił, że oświadczenie to było jednak skuteczne jedynie co do kwoty 3.341,80 zł, tyle bowiem zgodnie z powyższym winna wynosić kara umowna wyliczona w tej sprawie.

W ocenie Sądu I instancji, w niniejszej sprawie wierzytelność powoda uległa umorzeniu na skutek złożonego przez pozwanego oświadczenia o potrąceniu co do kwoty 3.341,80 zł. Pozwany winien jeszcze zatem uregulować na rzecz powoda kwotę 11.457,60 zł z odsetkami, o których Sąd ten orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c.

Ze względu na cofnięcie przez powoda powództwa w części, Sąd Rejonowy na podstawie art. 355 k.p.c. umorzył postępowanie co do kwoty 2.387 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 07.07.2012 r. do dnia zapłaty.

W pozostałym zakresie tj. co do kwoty 954,80 zł Sąd I instancji oddalił powództwo, uznając, że w tym zakresie wierzytelność powoda została umorzona na skutek potrącenia dokonanego przez pozwanego.

O kosztach procesu, Sąd Rejonowy postanowił w oparciu o zasadę stosunkowego rozdziału kosztów zawartą w art. 100 k.p.c.

Apelację od wskazanego wyroku wywiódł pozwany zaskarżając go w części dotyczącej zasądzenia od pozwanego J. O. na rzecz powoda kwoty 11.457,60 zł oraz kwoty 1.874,98 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Pozwany domagał się w tym zakresie zmiany przedmiotowego wyroku poprzez oddalenie powództwa, ewentualnie uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia Sądowi Rejonowemu, jak również zasądzenia na jego rzecz kosztów postępowania za obie instancje. Skarżący zarzucił przedmiotowemu wyrokowi:

-

naruszenie prawa materialnego art. 483 §1 k.c. poprzez błędną wykładnię i błędne przyjęcie, że brak było podstaw do naliczenia kary umownej przez pozwanego, w związku z brakiem zawinienia po stronie powoda oraz brakiem zwłoki powoda w wykonaniu zobowiązania;

-

naruszenie prawa materialnego, a w szczególności art. 353 1 k.c., postanowień §3 ust. 2, 9 i 13 umowy nr (...) z dnia 26.04.2012 r., zawartej z powodem, poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i błędne przyjęcie, że w dniu 24 maja 2012 r. doszło do należytego wykonania przedmiotu zamówienia przez powoda oraz odbioru przedmiotu zamówienia przez pozwanego, pomimo niewykonania przez powoda obowiązków wynikających z w/w postanowień przedmiotowej umowy;

-

naruszenie przepisów postępowania a w szczególności art. 232 k.p.c. poprzez niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, a w szczególności ustalenia czy powód wezwał pozwanego do dokonania odbioru przedmiotu umowy w sposób w niej określony, oraz czy przedstawiciel użytkownika faktycznie odmówił odbioru przedmiotu umowy;

-

naruszenie przepisów postępowania art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na bezzasadnym uznaniu braku wiarygodności dowodu z zeznań świadka Ł. O., będących powtórzeniem zapisów zawartych w protokole odbioru z dnia 18.06.2012 r. dotyczącym wskazanych wad dostarczonych mebli i wyposażenia przez powoda, pomimo, że protokół stanowi dowód załączony przez powoda do pozwu;

-

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia poprzez przyjęcie, że powód w dniu 24 maja 2012 r. wykonał przedmiot umowy w sposób zgodny z jej treścią. Błąd ten miał istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, bowiem przyjęcie takiego ustalenia doprowadziło do wniosku, że powód pozostawał w zwłoce tylko 7 dni co nie uzasadniało naliczenia przez pozwanego kary umownej za okres od 14 maja do 18 czerwca 2012 r.;

-

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia poprzez przyjęcie, że pozwany dokonał odbioru przedmiotu umowy poprzez czynności faktyczne, bez zastrzeżeń, wbrew jednoznacznym zapisom określonych w §3 ust.2, 9, oraz 13 umowy z dnia 26.04.2012 r.

W odpowiedzi na apelację powód domagał się oddalenia apelacji i zasądzenia kosztów postępowania apelacyjnego.

W uzasadnieniu odpowiedzi na apelację powód stwierdził, że Sąd Rejonowy wydając zaskarżony wyrok nie dopuścił się naruszenia przepisów wskazanych w apelacji i dokonał prawidłowej oceny nieprecyzyjnej umowy zawartej przez strony.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja pozwanego podlegała oddaleniu, jako bezzasadna.

W niniejszej sprawie, kwestią bezsporną było, iż strony zawarły umowę nr (...) z dnia 26.04.2012 r., zgodnie z którą powód zobowiązał się do dostawy, rozładunku, rozmieszczenia, zainstalowania i montażu wyposażenia meblowego (§ 1). Z treści § 2 wynika, że termin wykonania umowy strony ustaliły na 17 maja 2012 r., przy czym za datę wykonania przedmiotu umowy strony przyjęły datę podpisania przez pozwanego protokołu odbioru z użytkownikiem (§ 3 ust. 13). Zgodnie § 10 w/w umowy, w przypadku zwłoki w wykonaniu przedmiotu umowy wykonawca zobowiązany został do zapłaty zamawiającemu kary umownej w wysokości 1% całkowitego wynagrodzenia umownego netto. Z treści § 4 wynikało, że wynagrodzenie to strony ustaliły w wysokości 47.740 zł netto.

W przedmiotowej sprawie bezsporne było również, iż powód wykonał umowę, co zostało potwierdzono zarówno przez świadków jak i w protokole z dnia 18.06.2012 r. Pozwany bronił się zarzutem potrącenia twierdząc, że z tytułu opóźnienia w wykonaniu przedmiotu umowy naliczył pozwanemu kary umowne.

W związku z powyższym, w ocenie Sądu Okręgowego, kwestią wymagającą rozstrzygnięcia powinna być przede wszystkim skuteczność tego potrącenia.

W tym miejscu należy odnieść się do treści art. 498 k.c. zgodnie z którym, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. W takim wypadku wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Po to, aby mogło dojść do potrącenia muszą być więc spełnione łącznie cztery przesłanki: wzajemność wierzytelności; jednorodzajowość świadczeń; wymagalność wierzytelności; oraz zaskarżalność wierzytelności.

Oświadczenie o potrąceniu z dnia 31.07.2012 r. dotyczyło niewątpliwie wzajemnych wierzytelności stron - powoda względem pozwanego z tytułu faktury VAT nr (...) (k.7 akt) oraz pozwanego o zapłatę kar umownych z tytułu zwłoki w wykonaniu zobowiązania, zgodnie z umową z dnia 26.04.2012 r.

Przedmiotem świadczenia w obu przypadkach były pieniądze tj. obowiązek zapłaty określonej sumy pieniężnej, a więc były to świadczenia tego samego rodzaju. Nie ulega także wątpliwości, iż obie te wierzytelności mogłyby być dochodzone przed sądem. Do rozważenia pozostała zatem kwestia wymagalności roszczenia.

Wymagalność roszczenia nie została w prawie cywilnym zdefiniowana. Początek wymagalności roszczenia nie daje się też formułować w regule ogólnej, ponieważ dla różnych stosunków prawnych i dla różnych roszczeń może być on zróżnicowany. Wymagalność wierzytelności oznacza, że wierzyciel, ma możliwość żądania od dłużnika, by spełnił świadczenie, natomiast powinnością dłużnika jest zastosowanie się do tego żądania. Przesłanka wymagalności dotyczy przy tym niewątpliwie wierzytelności potrącającego, na co zwrócił uwagę Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dn. 30.01.2013 r. (I ACa 1385/12, LEX nr 1322889).

Wymagalność następuje zgodnie z art. 455 k.c. wraz z nadejściem terminu spełnienia świadczenia. Termin ten może być określony w ustawie, czynności prawnej, orzeczeniu właściwego organu, może też wynikać z właściwości zobowiązania. Jeżeli natomiast termin wymagalności nie został określony na podstawie żadnego z tych kryteriów, wymagalność następuje wraz z wezwaniem dłużnika przez wierzyciela do niezwłocznego spełnienia świadczenia.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 15 listopada 2012 r. (I ACa 1150112, LEX nr 1283506) roszczenie o zapłatę odszkodowania jest roszczeniem bezterminowym, a zatem jego wymagalność wiązać należy ze skutecznym wezwaniem do spełnienia świadczenia. Również Sąd Najwyższy w wyroku z dn. 29.11.1999 r. (III CRN 474/98, Wokanda 2000/2/1) wskazał, że wymagalność i przedawnienie roszczenia odszkodowawczego dochodzonego na zasadach ogólnych (art. 471 k.c.) ustalane są przy zastosowaniu reguł określonych w art. 455 k.c. w zw. z art. 120 § 1 k.c. Innymi słowy, w przypadku wierzytelności z tytułu odszkodowania, które mają charakter świadczeń bezterminowych (art. 455 k.c.) dla ich przekształcenia w świadczenie terminowe konieczne jest wezwanie do zapłaty. Wraz z upływem wyznaczonego terminu wierzytelność taka staje się wymagalna.

Odnosząc przedstawione wyżej uwagi do realiów przedmiotowej sprawy, zważyć należało, iż przedstawiona do potrącania wierzytelność pozwanego stanowi wierzytelność z tytułu kar umownych zatem dla jej postawienia w stan wymagalności, konieczne było wezwanie do spełnienia świadczenia. Tymczasem pozwany nie wykazał w niniejszej sprawie, aby w okresie poprzedzającym złożenie oświadczenia o potrąceniu wierzytelności z dnia 31.07.2012 r. wzywał powoda do spełnienia świadczeń pieniężnych opisanych w nocie księgowej nr (...) z 31.07.2012 r.

W piśmie zawierającym oświadczenie o potrąceniu wierzytelności znalazło się co prawda stwierdzenie, zawierające prośbę o zapłatę do dnia 10.08.2012 r., nie mniej jednak pozwany nie przedstawił dowodu, iż wezwanie do zapłaty wraz z określonym w nim terminem wystosowano do powoda przed złożeniem niniejszego oświadczenia o potrąceniu. Jednocześnie jak wynika z treści pisma zawierającego oświadczenie o potrąceniu, opisana wyżej nota księgowa stanowiła załącznik do oświadczenia o potrąceniu, co w braku dowodów wcześniejszego wezwania, nakazuje stwierdzić, iż nota ta została doręczona powodowi jednocześnie z oświadczeniem o potrąceniu.

Podkreślić należy, iż jednoczesne wezwanie do zapłaty określonej sumy pieniężnej tytułem odszkodowania oraz oświadczenie o potrąceniu - tak jak to miało miejsce w niniejszej sprawie - nie mogło odnieść zamierzonego przez stronę dokonującą potrącenia skutku. Dla skuteczności oświadczenia o potrąceniu konieczna jest bowiem ściśle określona sekwencja wydarzeń, gdzie obowiązek spełnienia świadczenia będący wynikiem wymagalności roszczenia wyprzedza zrealizowanie przez wierzyciela prawno - kształtującego uprawnienia jakim jest oświadczenie o potrąceniu.

W świetle powyższych rozważań Sąd Okręgowy przyjął, iż oświadczenie pozwanego o potrąceniu datowane na 31 lipca 2012 r., nie wywołało skutków prawnych. Wynika to z faktu, że wierzytelności pozwanego przedstawione do potrącenia z wierzytelnością powoda, w oświadczeniu z dnia 31 lipca 2012 r. nie były wymagalne na dzień złożenia takiego oświadczenia, a zatem nie mogło dojść do ich wzajemnego umorzenia.

Z uwagi na okoliczność, iż do potrącenia wzajemnych wierzytelności nie mogło dojść na mocy oświadczenia woli z dnia 31.07.2012 r. dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy zbędne było, w ocenie Sądu Okręgowego, ustalanie istnienia wierzytelności przedstawionej przez pozwanego do potrącenia oraz jej wysokości. Tym samym zarzuty zgłoszone w apelacji dotyczące naruszenia przepisów prawa procesowego i materialnego sprowadzające się do niewłaściwej oceny (zdaniem apelującego) zasadności roszczeń z tytułu kar umownych nie mogły odnieść zamierzonego skutku.

Skoro zaś - jak trafnie przyjął Sąd Rejonowy, a za nim Sąd Okręgowy - powód wykonał przedmiot umowy to pozwany jest zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia z tego tytułu.

Mając powyższe na uwadze, apelację pozwanego należało oddalić na podstawie przepisu art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie przepisu art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i 108 § 1 k.p.c. Wysokość należnych powodowi kosztów wynagrodzenia pełnomocnika będącego radcą prawnym ustalono na podstawie § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013, poz. 490 j.t.).