Pełny tekst orzeczenia

Warszawa, dnia 18 marca 2022 r.

Sygn. akt VI Ka 391/21

1

2WYROK

2.1W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

3Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

4 Przewodniczący: SSO Anna Zawadka

6protokolant: Monika Zarzycka

7przy udziale prokuratora Iwony Zielińskiej

8po rozpoznaniu dnia 18 marca 2022 r.

9sprawy E. S., córki R. i W., ur. (...) w P.

10oskarżonej o przestępstwo z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 12 § 2 kk

11na skutek apelacji wniesionej przez oskarżoną

12od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie

13z dnia 21 grudnia 2020 r. sygn. akt VIII K 85/20

I.  zmienia wyrok w zaskarżonej części w ten sposób, że:

1.  w pkt 1 uzupełnia podstawę wymiaru kary o przepis art. 37a kk (w brzmieniu obowiązującym w dniu 14.11.2019r.) w zw. z art. 4 § 1 k.k. i w miejsce kary 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności orzeka karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 (trzydziestu) godzin w stosunku miesięcznym;

2.  uchyla rozstrzygnięcie z pkt 2 oparte o art. 63 § 1 i 5 k.k.;

3.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary ograniczenia wolności zalicza oskarżonej okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie w dniu 20 listopada 2019r. od godz. 12:05 do godz. 14:10, zaokrąglając w górę do pełnego dnia, przy czym ten jeden dzień pozbawienia wolności równa się dwóm dniom kary ograniczenia wolności;

II.  w pozostałej zaskarżonej części wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zwalnia oskarżoną od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 391/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie z dnia 21 grudnia 2020r. sygn. akt VIII K 85/20

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

E. S.

Zachowanie oskarżonej uległo znacznej poprawie, przestała zażywać narkotyki, wykonuje karę ograniczenia wolności orzeczoną wyrokiem łącznym, utrzymuje kontakt z kuratorem, przestrzega porządku prawnego;

Wywiad środowi-skowy

188-189

2.

E. S.

Oskarżona jest osobą karaną;

Informacja z KRK

186-187

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

wywiad środowiskowy

Dokument sporządzony przez kuratora specjalistę, zawiera wszystkie niezbędne informacje i charakterystykę środowiska w którym przebywa oskarżona;

2.

Informacja z KRK

dokument wystawiony w punkcie informacyjnym Krajowego Rejestru Karnego przy Sądzie Okręgowym, nie wzbudza zastrzeżeń odnośnie formy sporządzenia i wartości merytorycznej;

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut w apelacji

1.

Rażącej niewspółmierności kary 4 miesięcy pozbawienia wolności w stosunku do aktualnych właściwości i warunków osobistych oskarżonej;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Oceniając rozstrzygnięcie o karze 4 miesięcy pozbawienia wolności pod kątem przesłanki z art. 438 pkt. 4 k.p.k., wskazać należy, że wymierzona kara jest rażąco surowa, gdyż nie uwzględnia właściwości i warunków osobistych oskarżonej oraz jej zachowania po popełnieniu przestępstwa. Wprawdzie oskarżona jest osobą pięciokrotnie karaną wcześniej za kradzieże (K.186-187), a zatem rację ma Sąd Rejonowy, iż w momencie orzekania nie zachodziła wobec niej pozytywna prognoza kryminologiczna. Tym niemniej Sąd Rejonowy nie uwzględnił w dostatecznym stopniu właściwości i warunków osobistych oskarżonej E. S., która jak wynika z opinii sądowo-psychiatrycznej (k.100-102) w czasie popełnienia przypisanego jej czynu była osobą uzależnioną od heroiny. Nawet jeżeli to wieloletnie uzależnienie nie powodowało ograniczenia poczytalności, to jednak było główną motywacją do popełnienia kradzieży sklepowych. Wskazać należy, iż oskarżona działając w krótkich odstępach czasu i przy wykorzystaniu takiej samej sposobności dokonała kradzieży 6 kurtek zimowych ze sklepu (...) o łącznej wartości 2394 zł. Niewątpliwie kradzieże te miały związek z jej uzależnieniem od heroiny. Wskazać należy, iż sytuacja osobista oskarżonej jest bardzo trudna, gdyż ze względu na śmierć matki, jako dziecko trafiła do rodziny adopcyjnej i wyprowadziła się z domu w wieku 18 lat. Z wywiadu środowiskowego (k.188-189) wynika, że oskarżona mieszka z rodziną konkubenta i nie pracuje, a jedynie pomaga w pracach domowych matce konkubenta. Natomiast wykonuje obecnie karę 1 roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności orzeczoną wyrokiem łącznym w sprawie V K 304/20. Wprawdzie analiza danych o karalności wskazuje na demoralizację oskarżonej i nieskuteczność wcześniej orzeczonych kar wolnościowych. Tym niemniej zachowanie oskarżonej po odbyciu kary pozbawienia wolności orzeczonej w sprawie V K 1321/19 uległo znacznej poprawie. Kurator zawodowy pod którego dozorem oskarżona pozostaje wskazuje na znaczną poprawę zachowania oskarżonej, która obecnie przestrzega porządku prawnego, utrzymuje kontakt z kuratorem, pomaga matce konkubenta, a wcześniej zajmowała się jego chorym ojcem. Najważniejsze jednak jest to, że oskarżona zerwała z wyniszczającym nałogiem i obecnie nie pije alkoholu ani nie zażywa środków psychoaktywnych oraz wykonuje prace społeczne w sposób sumienny i w pełnym wymiarze, posiada dobą opinię w miejscu wykonywania pracy.

W ocenie Sądu w świetle tych okoliczności, które zaistniały po popełnieniu przestępstwa, a zatem znaczna poprawa zachowania oskarżonej, przestrzeganie porządku prawnego i starania oskarżonej związane z przestrzeganiem abstynencji narkotykowej, wskazują na zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości. W świetle wyżej wskazanych okoliczności kara 4 miesięcy pozbawienia wolności, a zatem kara o charakterze bezwzględnym i jednocześnie izolacyjnym, byłaby nadmierną i nieadekwatną reakcją karną. Zdaniem Sądu kara roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym, będzie adekwatną reakcją karną.

Oceniając prognozę kryminologiczną nie można tego uczynić w oderwaniu do czasu, jaki (nie z winy oskarżonej) upłynął od popełnienia przestępstwa do daty orzekania. W chwili rozpoznania apelacji było to ponad 2 lata, podczas których oskarżona nie wchodziła w konflikt z prawem i starała się swoim zachowaniem zadośćuczynić społecznemu poczuciu sprawiedliwości. Niezależnie więc od wysokości samej kary, która uwzględniać rozmiar wyrządzonej szkody, a tym samym znaczny stopień szkodliwości społecznej, brak podstaw by mówić o braku „pozytywnej prognozy na przyszłość”. Przeciwnie, ustabilizowany tryb życia, wykonywanie kary ograniczenia wolności orzeczonej w innej sprawie i przestrzeganie porządku prawnego w pełni uprawniają do wysnucia takiej prognozy. Podkreślić należy, że obecnie kara ta ma zastosowanie do osoby, która na skutek upływu czasu, bagażu doświadczenia, jest kimś innym aniżeli oskarżona wówczas, gdy dopuszczała się przestępstwa. Przedmiotowe okoliczności czynu, rzutujące na sam wymiar kary, nie przesądzają jednak możliwości zastosowania kary o charakterze wolnościowym.

Powracając do elementów przewidzianych w art. 53 § 1 i 2 k.k. zaakcentować należy cele zapobiegawcze i wychowawcze jakie utożsamiane są z funkcją kary – kształtowanie właściwej postawy społecznej. Zdaniem sądu odwoławczego, przedmiotowa kara ograniczenia wolności winna skutkować faktycznym zrozumieniem przez oskarżoną nagannego charakteru jego postępowania oraz zaspokoić społeczne poczucie sprawiedliwości.

Oskarżona E. S. od 14 listopada 2019r. nie popełniła kolejnego przestępstwa, przestrzega porządku prawnego, stosuje się do zaleceń kuratora i stara się rzetelnie wykonywać karę ograniczenia wolności orzeczoną wyrokiem łącznym.

Wszystkie powyższe okoliczności prowadziły do konstatacji o możliwości zastosowania instytucji o której mowa w art. 37a k.k. (w brzmieniu obowiązującym w dniu 14.11.2019r.) wobec oskarżonej E. S.. Sąd Okręgowy wziął pod uwagę, że od ponad 2 lat oskarżona nie naruszyła porządku prawnego i nie była w tym okresie karana. Powyższe wskazuje na pozytywną prognozę kryminologiczną wobec niej, która uzasadnia zastosowanie kary wolnościowej.

Wniosek

O zmianę wyroku w zakresie orzeczonej kary poprzez wymierzenie kary ograniczenia wolności w rozmiarze wskazanym w wyroku nakazowym, od którego sprzeciw złożył prokurator;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Na uwzględnienie zasługiwał wniosek o złagodzenie kary poprzez wymierzenie oskarżonej kary roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym. W ocenie Sądu Okręgowego tak wymierzona kara jest adekwatna do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu, a także uwzględnia właściwości i warunki osobiste oskarżonej, której sposób zachowania po popełnieniu przestępstwa uległ znaczącej poprawie. Analiza jej zachowania po popełnieniu czynu oraz postawy w toku tego postępowania wskazuje, że popełniony czyn był związany z chęcią uzyskania korzyści majątkowej, którą oskarżona zamierzała przeznaczyć na narkotyki, od których w czasie popełnienia czynu była uzależniona. Obecnie jak wynika z wywiadu kuratora oskarżona radykalnie zmieniła sposób życia, posiada stabilną sytuację rodzinną, przestrzega porządku prawnego i zachowuje abstynencję narkotykową. W świetle tych okoliczności należy uznać, że wymierzenie takiej kary będzie wystarczające dla osiągnięcia wobec niej celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

w miejsce kary 4 miesięcy pozbawienia wolności wymierzono karę roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym;

Zwięźle o powodach zmiany

Wobec pozytywnej prognozy kryminologicznej należy zamiast kary 4 miesięcy pozbawienia wolności orzec karę roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym. W ocenie Sądu Okręgowego tak ukształtowana kara będzie karą bardziej sprawiedliwą w odczuciu społecznym i odniesie skutek zapobiegawczy przede wszystkim wobec oskarżonej.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Oskarżona nigdzie nie pracuje, pozostaje na utrzymaniu rodziny swojego konkubenta, dlatego zachodzą przesłanki do zwolnienia oskarżonej od kosztów sądowych w postępowaniu odwoławczym.

7.  PODPIS

SSO Anna Zawadka