Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka (...) Finanse spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w C. jako nabywca wierzytelności od J. S. wniosła przeciwko J. T. o zapłatę kwoty 5 886 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od dnia 3 października 2020 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według tytułem wynagrodzenia za roboty budowlane.

Nakazem zapłaty z 23 lutego 2021 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie XI Wydział Gospodarczy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany wniósł sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu. Zakwestionował roszczenie co do wysokości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W sierpniu 2020 r. pozwany J. T. zawarł z J. S. prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą Zakład (...) umowę, na podstawie której J. S. zobowiązała się do wykonania robót budowlanych związanych z wymurowaniem fundamentu budynku mieszkalnego jednorodzinnego w I.. Umowa ta została zawarta z pozwanym w formie ustnej, poza prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, gdyż budynek, którego dotyczyła, pozwany budował na własne potrzeby rodzinne. Zgodnie z zawartą umową J. S. miała wykonać tzw. stan zerowy budynku, na co miały składać się wynikające z projektu czynności w postaci wymurowania ścian fundamentowych na wcześniej wykonanej ławie fundamentowej (ok. 1 metr), docieplenie tych ścian, zagęszczenie gruntu wewnątrz fundamentów - zagęszczenie zasypu fundamentu oraz zalanie go tzw. chudziakiem, także rozprowadzenie instalacji kanalizacyjnej. Umowa obejmowała jedynie koszty robocizny, gdyż zarówno materiał (bloczki betonowe, stal i inne) oraz sprzęt (prace koparki) zapewniał na własny koszt pozwany. Zgodnie z projektem budowlanym przekazanym w dniu zawarcia umowy przedstawicielowi J. S. na terenie budowy ściany fundamentowe miały zostać zwieńczone wieńcem. Za cały etap umówionych prac pozwany miał zapłacić wynagrodzenie w kwocie 13.500,00 zł brutto. Zawarcie umowy miało miejsce na terenie budowy w I.. Poprzedzały ją rozmowy telefoniczne pozwanego z przedstawicielem J. S. i wymiana korespondencji stron, w której pozwany przesłał skany części rysunkowej projektu budowlanego. Prace miały zostać wykonane zgodnie z projektem budowlanym przekazanym wykonawcy w formie papierowej na terenie budowy w dniu zawarcia umowy. Zgodnie z nim ściany fundamentowe miały zostać zwieńczone wieńcem, co wynikało z części opisowej tego projektu. Natomiast w części rysunkowej tego projektu, na rzucie przyziemia, wieńca nie zaznaczono.

W związku z zawartą umową J. S. wystawiła na pozwanego w dniu 18 sierpnia 2020 r. fakturę PRO- forma nr (...) na kwotę 13500 zł brutto z tytułu murowania fundamentów z materiałów powierzonych na wcześniej wykonanej ławie, wykonanie docieplenia, zagęszczenie gruntu wewnątrz fundamentów. W fakturze wskazano, że wpłata zaliczki wynosi 10 %, po zakończeniu murowania fundamentów miała nastąpić wpłata 50%, a rozliczenie końcowe po wykonanej usłudze.

Przed przystąpieniem do prac pozwany 20 sierpnia 2020 r. uiścił J. S. zaliczkę 1350 zł stanowiącą 10% umówionego wynagrodzenia.

J. S. przystąpiła do wykonania robót związanych z murowaniem fundamentów na wcześniej wykonanej przez innego wykonawcę ławie fundamentowej.

W toku wykonywania robót budowalnych kierownik budowy polecił, aby zgodnie z projektem budowlanym ściany fundamentowe zostały zwieńczone wieńcem. Wykonanie wieńca w celu monolitycznego wykonania fundamentu wynika także ze sztuki budowlanej i zasad wiedzy technicznej. Każda kondygnacja powyżej przyziemia powinna być zwieńczona, zwłaszcza przy różnych wykonawcach poszczególnych kondygnacji. Jeżeli chodzi o przyziemie to zwieńczenie kondygnacji zależy od projektanta. Nie wszystkie projekty budowlane mają uwidocznione wieńce na rzutach w części rysunkowej. Są projekty budowlane, które mają przewidziane wykonanie wieńca tylko w części opisowej, jak w tym przypadku.

Wykonanie wieńca nie stanowi zmiany projektu budowlanego, nie wymaga zmiany pozwolenia na budowę czy zgłoszenia organowi administracji architektoniczno – budowlanej. Nie stanowi roboty dodatkowej.

J. S. wymurowała ściany fundamentowe razem z wieńcem do wysokości 1m. Następnie w dniu 1 września 2020 r. pozwany wpłacił na konto J. S. kwotę 5.400 zł.

W związku z wykonaniem wieńca pojawił się konflikt pomiędzy stronami umowy, bowiem J. S. domagała się dodatkowej zapłaty z tego tytułu, uważając, że jest to robota dodatkowa. Pozwany uważał, że wykonanie wieńca zostało ujęte w całości umówionych pierwotnie prac i wynagrodzenia. Odmawiał dodatkowej zapłaty z tego tytułu.

J. S. nie wykonała wszystkich umówionych prac w zakresie stanu zerowego. Nie wykonano podłoży, ocieplenia.

Pracownicy J. S. przestali się pojawiać na budowie. Pozwany wzywał do podjęcia przerwanych prac. Pozwany bezskutecznie wzywał także do zwrotu przekazanej przedstawicielowi J. S. dokumentacji projektowej.

Pismem z dnia 25 września 2020 r. J. S. odstąpiła od umowy umową.

W dniu 25 września 2020 r. J. S. wystawiła na pozwanego fakturę VAT nr (...) płatną do dnia 02 października 2020 r. na kwotę 12.636 zł. Faktura końcowa obejmowała murowanie fundamentu na kwotę 9936,00 zł brutto i przygotowanie wieńca 2700 zł brutto. W fakturze odnotowano, że pozycja nr 2 faktury wynika ze zmian dokonanych w projekcie przez kierownika budowy. Odnotowano także, że różnica za niewykonaną usługę wynosi: docieplenie - 1800 zł, zagęszczenie - 1000 zł , kanalizacja - 500 zł. Ponadto, iż pozwany zapłacił już kwotę 6 750 zł, a z faktury do zapłaty pozostało 5886 zł.

J. S. wezwała pozwanego do zapłaty.

Pozwany odmówił zapłaty dalszego wynagrodzenia za wykonane roboty, uważając, że uiszczona ogółem kwota 6.750 zł stanowiąca 50% umówionego wynagrodzenia wyczerpuje wartość wykonanych przez J. S. w 50% robót budowlanych polegających na wymurowaniu kilkudziesięciu metrów ściany fundamentowej z wieńcem w stosunku do zakresu całości robót umówionych.

J. S. nie zwróciła pozwanemu dokumentacji projektowej. 28 września 2020 roku poinformowano mailowo pozwanego, że projekt zostanie odesłany „po otrzymaniu zapłaty lub po odpowiednim zabezpieczeniu przez prawnika w przypadku kłopotów z otrzymaniem zapłaty”. Wobec czego pozwany złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przywłaszczenia dokumentów.

Dowód:

- wydruk z (...) pozwanego k.11,

- decyzja o pozwoleniu na budowę k.40-41

- wyciąg z projektu budowlanego k.42-43,

- wyciąg z dziennika budowy k.44-46,

- rzut fundamentów k. 61,

- przekrój BB k.62,

- faktura PRO-forma nr (...) z dnia 18.08.2020 r. 14,

- potwierdzenie wpłaty z dnia 20.08.2020r. na kwotę 1350 zł k.15,

- faktura VAT nr (...) z dnia 25.09.2020 r k.17,

- potwierdzenie wpłaty z dnia 01.09.2020 r. k.16,

- pismo z dnia 25.09.2020 r. k.20,

- korespondencja e-mail z marca 2021 r. k.47,48, 50,

- wydruk SMS k.60,

- korespondencja mailowa z dnia 28 września 2020 r. k.18-19, 49,

- korespondencja mailowa z dnia 13 października 2020 r. k.50,

- wezwanie do zapłaty k.21 wraz z potwierdzeniem nadania, kserem koperty i pokwitowaniem k.22

- zawiadomienie o wszczęciu dochodzenia k.51;

- oględziny oryginału projektu budowlanego na rozprawie (k. 144);

- zeznania świadka M. G. (częściowo) k.93-94,

- zeznania świadka M. D. (częściowo) k.94-96,

- zeznania świadka Ł. T. k.96-97,

- zeznania świadka K. S. k.139-141,

- przesłuchanie pozwanego k. 142 – 144.

W dniu 4 listopada 2020 r. powódka (...) Finanse Sp. z o.o. zawarła z J. S. umowę przelewu wierzytelności, na mocy której powódka nabyła od wierzyciela roszczenia wynikające z faktury wskazanej w załączniku nr 1, tj. faktury Vat (...) z dnia 25 września 2020 r. opiewającej na kwotę 12 636 zł, z której do zapłaty pozostało 5 886 zł.

Powódka bezskutecznie wzywała pozwanego do zapłaty, informując o cesji.

Bezsporne, a nadto dowód:

- umowa przelewu wierzytelności z dnia 04.11.2020r. z załącznikiem nr 1 z dnia 04.11.2020 r. k.12-12v, 13,

- wezwanie k.23 wraz z kserem książki nadawczej k.24 , cesja k.25 z załącznikiem k.25 v,

- wezwanie do zapłaty k.26 wraz z kserem książki nadawczej k.27.

Dokonując ustaleń stanu faktycznego w sprawie, Sąd oparł się w pierwszym rzędzie na treści przedłożonych do akt dowodów z dokumentów prywatnych (art. 245 k.p.c.). Sąd dokonał również oględzin na ostatniej rozprawie oryginału projektu budowalnego, którego egzemplarz okazał do wglądu pozwany. Na tej podstawie stwierdzono, że w aktach sprawy zostały złożone kopie wybranych stron tego samego projektu budowlanego, jakim dysponował pozwany. Na zeznaniach świadków powódki Sąd bazował w zakresie, w jakim znajdowały one potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym z dokumentów lub bezspornych twierdzeniach stron. Sąd miał również na względzie, że nie można zeznań świadków M. G. i M. D. traktować do końca jako obiektywnych. Ww. świadkowie zawnioskowani przez powódkę są pracownikami, członkami rodziny wykonawcy robót, skonfliktowanymi z pozwanym. Nadto, na tle zaistniałego sporu dotyczącego m.in. opisu w udostępnionym przez pozwanego projekcie prac dot. wykonania wieńca oraz w związku z brakiem zwrotu dokumentacji projektowej, co wynika z korespondencji e-mail (k. 20), zgłoszone zostało zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przywłaszczenia dokumentacji projektowej pozwanego. Oczywiste jest, że świadkowie powódki nie będą zeznawać o faktach, które będą ich obciążały i solidaryzują się z wykonawcą robót - wierzycielem pierwotnym. Jako szczere i prawdzie sąd ocenił zeznania świadków pozwanego oraz samego pozwanego, gdyż korespondowały one wzajemnie ze sobą oraz pozostałym materiałem w aktach sprawy. Czym innym jest natomiast ocena prawna faktów, o których wymienione osoby zeznały.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się bezzasadne.

Legitymacja czynna powódki nie była kwestionowana przez pozwanego. Wynika ona z art. 509 k.c. oraz z zawartej z J. S. umowy przelewu wierzytelności, której ważności, skuteczności czy autentyczności strona pozwana nie podważała. Nie budziła również ona wątpliwości sądu.

W niniejszym procesie powódka dochodzi od pozwanego pozostałego wynagrodzenia za wykonanie ścian fundamentowych z wieńcem w kwocie 5886 zł. Umowę pozwanego z J. S. należy zakwalifikować jako umowę o roboty budowlane (art. 647 k.c.), przy czym przepis art. 656 k.c. w zakresie określonych w nim skutków odsyła do przepisów o umowie o dzieło.

Zwraca uwagę, że umowa stron została zawarta ustnie, a faktura proforma wystawiona na pozwanego przy zawarciu umowy wskazuje, że 50 % wynagrodzenia umownego 1350 zł brutto zostanie uiszczone po zakończeniu murowania. Ustalono, że dnia 1 września 2020 r. pozwany po zakończeniu tego etapu prac przez J. S. (w tym wykonanie wieńca) zapłacił dalszą część wynagrodzenia wykonawcy, co łącznie z uiszczoną przy zawarciu umowy zaliczką odpowiadało połowie umówionego wynagrodzenia.

Bezsporne przy tym było, że J. S. nie wykonała w całości określonego przedmiotu umowy, między innymi w związku z narastającym konfliktem stron na tle konieczności zapłaty za wykonany wieniec, który jak ustalono, był ujęty w projekcie budowalnym udostępnionym wykonawcy w wersji papierowej. Pracownicy wykonawcy zeszli z budowy, nie pojawiając się już więcej na budowie. Następnie, m.in. na tle konfliktu związanego z żądaniem zapłaty dodatkowo za wykonany wieniec ścian fundamentowych, J. S. odstąpiła od umowy z pozwanym. Art. 642 § 2 k.c. przewiduje wynagrodzenie za każdą z części z osobna. W tej sytuacji zastosowanie znajdzie art. 644 k.c. (dzieło nieukończone).

Przeciwstawiając się roszczeniu powódki z tytułu nabytej wierzytelności o zapłatę wynagrodzenia, pozwany w sprzeciwie podniósł, że wykonany wieniec nie był robotą dodatkową, a duża część z umówionych prac budowalnych nie została przez J. S. wykonana. Pozwany podnosił, że kwoty przez niego uiszczone pokrywały wynagrodzenie za dotychczas wykonane prace.

Uiszczone bowiem ogółem wynagrodzenie w kwocie 6750 zł (w tym zaliczka) na poziomie 50% wartości wynagrodzenia umówionego odpowiadała zdaniem pozwanego wartości umówionych i faktycznie wykonanych przez J. S. robót.

Wobec sporu na tym tle to na powódce ciążył obowiązek wykazania wysokości dochodzonego roszczenia, zwłaszcza że strona pozwana kwestionowała tę okoliczność, podnosząc, że pozwany zapłacił za umówione i faktycznie wykonane roboty. W świetle ustalonego stanu faktycznego Sąd uznał, że powódka w niniejszym procesie nie wykazała, iżby wykonawca był uprawniony do naliczenia pozwanemu dalszego wynagrodzenia w kwocie dochodzonej pozwem. Powódka w szczególności nie naprowadziła wniosku dowodowego z opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa co do wartości robót, które zostały „odliczone” w fakturze końcowej. A w świetle poczynionych ustaleń, popartych dowodem z przesłuchania świadka – eksperta K. S., kierownika przedmiotowej budowy, wykonanie wieńca ścian fundamentowych wchodziło w zakres projektowanych robót, jest ono zgodne z wiedzą techniczną.

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego, w tym zapisów w projekcie budowlanym, wykonanie wieńca nie stanowiło roboty dodatkowej i wchodziło w pierwotny zakres przedmiotu umowy – wymurowania ław fundamentowych.

Mając na uwadze cały zebrany w sprawie materiał dowodowy oraz powyżej zaprezentowane argumenty, Sąd doszedł do przekonania, że powód nie wykazał wysokości dochodzonego roszczenia, a ciężar dowodu w tym zakresie spoczywał na powodzie (art. 6 k.c.). Z kolei strona pozwana w niniejszym procesie wykazała, że nie doszło do żadnych zmian projektowych w udostępnionym projekcie, co koresponduje z treścią zeznań świadków pozwanego, pozwanego oraz zgromadzonej w aktach dokumentacji.

Z tych przyczyn powództwo oddalono (pkt I sentencji).

Na zasądzone od powoda na rzecz pozwanego koszty procesu, który jest stroną wygrywającą sprawę (art. 98 k.p.c.), złożyły się: wydatek na koszty stawiennictwa świadka 30,24 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 1800 zł w stawce minimalnej adekwatnej do wartości przedmiotu sporu, zgodnie z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)