Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powódka G. G. wystąpiła z pozwem przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 50.000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 1 stycznia 2021r. do dnia zapłaty. Ponadto wniosła o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych. W uzasadnieniu podała, że jej córka M. G. (1) zawarła z pozwanym umowę ubezpieczenia. Składki były regulowane w miarę regularnie. Ubezpieczona została wezwana do uregulowania niezapłaconej składki za marzec 2020r. bez informacji, że w razie braku zapłaty umowa zostanie rozwiązana. Następnie podała, iż ubezpieczona zmarła w kwietniu 2020r. Uposażona powódka zwróciła się do pozwanego o wypłatę odszkodowania, jednakże pozwany odmówił wypłaty powołując się na brak zapłaty za miesiąc kwiecień, bowiem przeksięgowano wpłatę na miesiąc styczeń 2020r. bez powiadomienia ubezpieczonej o tym fakcie i bez zgody ubezpieczonej. Dalej podnosiła, iż pozwany wbrew zapisom OWU nie wystosował do ubezpieczonej żadnego pisma, w którym wzywałby ją do zapłaty składki pod rygorem rozwiązania umowy. Zatem niedochowanie staranności przez pozwanego w ocenie powódki skutkuje jego odpowiedzialnością a umowy nie można uznawać za rozwiązaną na dzień śmierci ubezpieczonej. Powódka skierowała do pozwanej wezwanie do zapłaty, które okazało się bezskuteczne.

Pozwany Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na swoją rzecz od powódki zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych. W uzasadnieniu w pierwszej kolejności podnosił, iż powódka nie wykazała zasadności jak i wysokości żądanego roszczenia. Zaprzeczył temu, aby powódce z tytułu zgonu M. G. (2) należne było świadczenie w wysokości 50.000,00 zł oraz temu, aby powódka była uposażona do otrzymania jakiegokolwiek świadczenia z tytułu przedmiotowej umowy ubezpieczenia na życie. W drugiej kolejności podnosił, iż brak jest podstaw odpowiedzialności gwarancyjnej pozwanego z tytułu przedmiotowej umowy ubezpieczenia na życie, albowiem zgon M. G. (2) nastąpił w okresie, w którym ewentualna odpowiedzialność ubezpieczeniowa pozwanego była zawieszona. Podnosił dalej na okoliczność zakończenia ochrony ubezpieczeniowej pozwanego w ramach przedmiotowej umowy ubezpieczenia na życie w stosunku do M. G. (2) w związku z jej wystąpieniem z ubezpieczenia, zgon M. G. (2) nastąpił po jej zakończeniu. Końcowo podnosił na bezpodstawność wysokości roszczenia powódki, wskazując, iż suma ubezpieczenia była znacznie niższa i wynosiła 30.000,00 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Ubezpieczona M. G. (2) na podstawie deklaracji z 30 kwietnia 2019r. przystąpiła z dniem 1 maja 2019r. do grupowego (...) w wariancie (...) w Towarzystwie (...) S.A. na warunkach określonych w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia Grupowego (...), w tym Ogólnych Warunków Dodatkowych (...), noszące nazwę Południowe Stowarzyszenie (...). (...) programu dla całej grupy była prowadzona przez biuro (...) z siedzibą w O. w związku z umową generalną zawartą pomiędzy Południowym Stowarzyszeniem (...) z pozwanym potwierdzoną polisą nr (...).

Dowód: deklaracja przystąpienia /k. 69-69 verte akt/, pismo biura (...) z 21.05.2019r. /k. 7 akt/, OWU Grupowego (...) /k. 8-20 akt/, polisa nr (...) /k. 70-71 akt/ wraz z załącznikami /k. 82 akt/, OWU Grupowe (...) oraz OWU Dodatkowych (...) /k. 83-120 akt/.

Ubezpieczona M. G. (2) regularnie opłacała składki ubezpieczeniowe w ramach zawartej umowy. Pismem z 13 marca 2020r. wystosowanym przez biuro (...) ubezpieczona została poinformowana o braku wpłaty do dnia 29 lutego 2020r. składki za miesiąc marzec 2020r., której należało dokonać do 25 lutego 2020r. W związku z tym ubezpieczona została wezwana do uregulowania powstałej zaległości za marzec 2020r. w ciągu trzech dni. Jako ostateczny termin wymagalności składki wskazano dzień 20 marca 2020r. Ubezpieczona dokonała zapłaty składki 25 marca 2020r.

Dowód: karta kontowa klienta /k. 31 akt/, pismo biura (...) z 13.03.2020r. /k. 20 akt/, potwierdzenia wpłat /k. 21-30 akt/.

Ubezpieczona M. G. (2) zmarła 19 kwietnia 2020r.

Dowód: odpis skrócony aktu zgonu /k. 121 akt/.

W dniu 4 maja 2020r. biuro (...) dokonało wysyłki do Towarzystwa (...) S.A. listy osób występujących z przedmiotowego ubezpieczenia, w tym M. G. (2).

Dowód: wyciąg z listy osób występujących z ubezpieczenia /k. 67 akt/.

W związku ze zgłoszonym przez powódkę wnioskiem o wypłatę świadczenia z uwagi na zgon ubezpieczonej z przedmiotowej umowy ubezpieczenia na życie pozwany w piśmie z 28 maja 2020r. odmówił wypłaty, wskazując na brak podstaw do przyjęcia odpowiedzialności i wypłaty świadczenia. W uzasadnieniu decyzji wskazywał na okoliczność zgłoszenia przez ubezpieczającego ubezpieczonej jako osoby występującej z ubezpieczenia z dniem 31 marca 2020r. i zakończeniem z tym dniem odpowiedzialności pozwanego za zdarzenia objęte ochroną w ramach przedmiotowej umowy ubezpieczenia na życie. W następstwie złożonej przez powódkę reklamacji od powyższej decyzji pozwanego, pozwany w piśmie z 13 lipca 2020r. podtrzymał swoje stanowisko.

Dowód: wniosek o wypłatę świadczenia /k. 148-150 akt/, pisma pozwanego z 28.05.2020r. /k. 123 akt/ i z 13.07.2020r. /k. 122-122 verte akt/, odwołanie powódki z 23.06.2020r. /k. 137 akt/.

Pismem z 3 grudnia 2020r. powódka wystosowała do pozwanego przedsądowe wezwanie do zapłaty kwoty 50.000,00 zł tytułem wypłaty odszkodowania z polisy ubezpieczeniowej. Pozwany w odpowiedzi na powyższe wezwanie podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko.

Dowód: wezwanie do zapłaty z 3.12.2020r. wraz z potwierdzeniem nadania /k. 32-34 akt/, pismo pozwanego z 31.12.2020r. /k. 146 akt/.

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie w/w dokumentów, uznając je w całości za wiarygodne, ponieważ ich autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron, jak również nie budziła wątpliwości Sądu.

Sąd zważył co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

W przedmiotowej sprawie bezspornym było, że ubezpieczona M. G. (2) była objęta umową grupowego (...) w Towarzystwie (...) S.A. Była to umowa grupowa, w której ubezpieczającym było Południowe Stowarzyszenie (...), a ubezpieczycielem był pozwany, zaś M. G. (2) była uprawnioną. O możliwości zawierania tego rodzaju umów (tzw. umowy na cudzy rachunek) traktuje art. 808 k.c.

Kwestie sporne pomiędzy stronami dotyczyły po pierwsze kwestii ustalenia czy ubezpieczona w dacie śmierci nadal była objęta ochroną ubezpieczeniową u pozwanego i w konsekwencji kwestii istnienia po jego stronie obowiązku wypłacenia odszkodowania w związku ze zgonem ubezpieczonej i po drugie w przypadku stwierdzenia, iż pozwany ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność gwarancyjną, w jakiej wysokości winno być wypłacone odszkodowanie.

Zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Stosownie do treści art. 805 § 2 pkt 2 k.c., świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie przy ubezpieczeniu osobowym - umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

Na podstawie art. 808 § 1 k.c. ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia.

Zgodnie z kolei z art. 829 § 1 pkt 1 k.c. ubezpieczenie osobowe może w szczególności dotyczyć: 1) przy ubezpieczeniu na życie - śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią oznaczonego wieku. W myśl zaś art. 831 § 1 zd. 1 k.c. ubezpieczający może wskazać jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia w razie śmierci osoby ubezpieczonej.

W związku z przystąpieniem przez ubezpieczoną M. G. (2) grupowego (...) w Towarzystwie (...) S.A. była ona zobowiązana do uiszczania co miesięcznie składki w wysokości 60,00 zł z góry w terminie do 25 dnia każdego miesiąca. Jak wynika z poczynionych w sprawie ustaleń ubezpieczona w miarę regularnie opłacała składki ubezpieczeniowe. Pismem z 13 marca 2020r. biuro (...) poinformowało ubezpieczoną o braku wpłaty do 29 lutego 2020r. składki za miesiąc marzec 2020r., której należało dokonać do 25 lutego 2020r. W związku z tym ubezpieczona została wezwana do uregulowania powstałej zaległości za marzec 2020r. w ciągu trzech dni z jednoczesnym wskazaniem ostatecznego terminu wymagalności składki 20 marca 2020r. Wezwanie nie zawierało informacji o skutkach braku zapłaty zaległej składki w terminie. Ubezpieczona dokonała zapłaty składki 25 marca 2020r. W konsekwencji wobec braku stosownej informacji o skutkach braku zapłaty składki w terminie w ocenie Sądu okoliczność dokonania przez ubezpieczoną zapłaty zaległej składki z przekroczeniem wyznaczonego dodatkowego terminu nie mogła stanowić skutecznej podstawy do ustania odpowiedzialności ze strony ubezpieczyciela.

Zgodnie bowiem z treścią art. 814 § 3 k.c. w razie opłacania składki w ratach niezapłacenie w terminie kolejnej raty składki może powodować ustanie odpowiedzialności ubezpieczyciela, tylko wtedy, gdy skutek taki przewidywała umowa lub ogólne warunki ubezpieczenia, a ubezpieczyciel po upływie terminu wezwał ubezpieczającego do zapłaty z zagrożeniem, że brak zapłaty w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania spowoduje ustanie odpowiedzialności. Zgodnie z kolei z treścią art. 830 § 2 k.c. w braku odmiennego zastrzeżenia umowę uważa się za wypowiedzianą przez ubezpieczającego, jeżeli składka lub jej rata nie została zapłacona w terminie określonym w umowie lub ogólnych warunkach ubezpieczenia mimo uprzedniego wezwania do zapłaty w dodatkowym terminie określonym w ogólnych warunkach ubezpieczenia; w wezwaniu powinny być podane do wiadomości ubezpieczającego skutki niezapłacenia składki. Taka sama regulacja została powtórzona w § 5 ust. 6 OWU Grupowego (...). Obowiązkiem ubezpieczyciela jest więc poinformowanie ubezpieczonego, iż bezskuteczny upływ wyznaczonego mu terminu dodatkowego w skutkach równoznaczny będzie ze złożeniem oświadczenia o wypowiedzeniu umowy przez ubezpieczającego. Taka informacja jest jednym z warunków skutecznego wypowiedzenia umowy ubezpieczenia. Z pisma przesłanego M. G. (1) wzywającego do zapłaty zaległej składki wynika jedynie, iż w przypadku nieuiszczenia zaległej składki w oznaczonym terminie, ubezpieczona powinna się skontaktować z biurem ubezpieczającego. Daje to asumpt do stwierdzenia, iż nie zostały spełnione wszystkie warunki skutecznego rozwiązania umowy ubezpieczenia, a więc, wbrew stanowisku pozwanego, w chwili śmierci M. G. (2) była objęta ochroną ubezpieczeniową świadczoną przez pozwany zakład ubezpieczeń.

Ponadto należy zwrócić uwagę, iż stosownie do postanowień § 10 ust. 3 pkt 2 OWU Grupowego (...) ubezpieczający w terminie do 20 dnia każdego miesiąca kalendarzowego obowiązywania umowy ubezpieczenia dostarcza ubezpieczycielowi listę osób przystępujących do ubezpieczenia wraz z deklaracjami uczestnictwa/zmiany oraz listę osób występujących z ubezpieczenia, z zastrzeżeniem ust. 4: lista osób występujących obejmuje osoby występujące z ubezpieczenia z ostatnim dniem miesiąca poprzedzającego miesiąc dostarczenia listy osób występujących. Z dokonanych w sprawie ustaleń wynika, iż ubezpieczający 4 maja 2020r. przesłał do ubezpieczyciela listę osób występujących z przedmiotowego ubezpieczenia, w tym M. G. (2). Zgodnie z przywołaną wyżej regulacją lista obejmowała zatem listę osób występujących z ubezpieczenia, w tym ubezpieczonej M. G. (2), z dniem 30 kwietnia 2019r. Ubezpieczona tymczasem zmarła w dniu 19 kwietnia 2020r., a zatem w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej. Wobec precyzyjnych zapisów OWU, nie ma przy tym znaczenia okoliczność, iż w przesłanej liście osób występujących jako datę wystąpienia wskazano 1 kwietnia 2020 r. Adnotacja poczyniona w przesłanej liście osób występujących nie może zmieniać zasad wskazanych w OWU, z których wynika jasno, iż datą wystąpienia z ubezpieczenia jest ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc dostarczenia listy, a nie jego pierwszy dzień.

Odnosząc się do zarzutu pozwanego co do zawieszenia jego odpowiedzialności ubezpieczeniowej w okresie, kiedy doszło do zgonu ubezpieczonej, zdaniem Sądu zarzut ten okazał się niezasadny. W myśl postanowień § 6 ust. 8 OWU Grupowego (...) w przypadku niezapłacenia składki w terminie, o którym mowa w § 5 ust. 4 ubezpieczyciel mógł zawiesić odpowiedzialność. Z dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych nie wynikało, aby pozwany ubezpieczyciel skorzystał ze wskazanego uprawnienia, możliwości i podjął decyzję o zawieszeniu odpowiedzialności w stosunku do ubezpieczonej, a przede wszystkim poinformował o tym ubezpieczoną.

Mając na względzie powyższe w ocenie Sądu stwierdzić należało, iż ubezpieczona M. G. (2) w dacie śmierci 19 kwietnia 2020r. była objęta ochroną ubezpieczeniową ze strony pozwanego ubezpieczyciela, co w konsekwencji rodziło po jego stronie obowiązek wypłaty odszkodowania w związku z jej zgonem na rzecz osoby uposażonej. Odnosząc się do kwestii wysokości należnego odszkodowania, wskazać należy, iż zgodnie z umową grupowego (...) w wariancie (...), do której przystąpiła ubezpieczona kwota świadczenia do wypłaty w przypadku zgonu ubezpieczonego wynosiła 30.000,00 zł. Ubezpieczona przystępując do przedmiotowej umowy ubezpieczenia na życie jako osoby uprawnione do otrzymania świadczenia z tytułu jej zgonu wskazała G. G. – 50 % świadczenia i E. G. – 50 % świadczenia. W związku z powyższym wysokość należnego powódce odszkodowania wynosi 15.000,00 zł i taką kwotę Sąd zasądził na rzecz powódki, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c., uwzględniając w tym zakresie zasadne żądanie pozwu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. i art. 98 § 1 ¹ k.p.c. Koszty poniesione w toku procesu przez powódkę obejmowały koszty: opłaty sądowej od pozwu 2500,00 zł, zastępstwa procesowego – 3.600,00 zł i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa – 17,00 zł; razem 6117,00 zł. Koszty poniesione przez pozwanego obejmowały koszty: zastępstwa procesowego w kwocie 3.600,00 zł i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa – 17,00 zł; razem 3.617,00 zł. Powództwo wytoczone przez powódkę zostało uwzględnione w 30 %, przegrała w 70 %.

Łącznie koszty procesu wyniosły 9734,00 zł.

Po stosunkowym rozdzieleniu kosztów powódka powinna zwrócić pozwanemu kwotę 696,80 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania według następującego wyliczenia:



9734,00 zł × 30 % – 3.617,00 zł = - 696,80 zł lub



9734,00 zł × 70 % – 6117,00 zł = 696,80 zł.

Taka też kwota tytułem zwrotu kosztów postępowania została przyznana od powódki na rzecz pozwanego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od daty uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować w repertorium C.

2.  Odpis uzasadnienia proszę doręczyć pełnomocnikom stron (PI).

3.  Akta z wpływem lub do prawomocności.