Pełny tekst orzeczenia

1W Y R O K

2W I M I E N I U

2.1 RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

2.2.0.0.0.1 Dnia 16 listopada 2021 roku

Sąd Okręgowy w Poznaniu w IV Wydziale Karnym - Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Małgorzata Ziołecka

Protokolant: prot. sąd Natalia Komorniczak

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Poznań Wilda w Poznaniu Joanny Nowak

po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2021 roku

sprawy R. M., oskarżonego o popełnienie przestępstwa z art. 288 § 1 k.k. w związku z art. 64 § 1 k.k.,

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 5 maja 2021 roku sygnatura akt VI K 110/19

I.  zmienia zaskarżony wyrok i uniewinnia oskarżonego R. M. od zarzutu popełnienia przestępstwa z art. 288 § 1 k.k. w związku z art. 64 § 1 k.k., a w konsekwencji uchyla punkt 2 wyroku,

II.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy (punkt 3),

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. J. kwotę 516,60 brutto tytułem zwrotu nieuiszczonych nawet w części kosztów obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym,

IV.  kosztami całego postępowania obciąża Skarb Państwa.

/Małgorzata Ziołecka/

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 984/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Sąd Rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, wyrok z 5 maja 2021 roku, sygnatura akt VI K 110/19

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel prywatny

☐ pełnomocnik oskarżyciela prywatnego

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

XXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

XXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

13.STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

Obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia, to jest art. 5 § 2, art. 7 i art. 174 k.p.k.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie Sąd Okręgowy przypomina, że wydanie przez sąd rozstrzygający wyroku skazującego w jakiejkolwiek sprawie musi być logiczną konsekwencją przeświadczenia tegoż sądu, wynikającego ze swobodnej oceny dowodów, że wina została udowodniona w sposób przewidziany przepisami kodeksu postępowania karnego. Materiał dowodowy, na którym zostaje oparte skazanie, musi więc w sposób niebudzący najmniejszych wątpliwości potwierdzać prawdziwość przedstawionych zarzutów. Aby jednak sąd rozstrzygający mógł dojść do tego typu konkluzji, to jest do przekonania o prawdziwości przedstawionego danemu oskarżonemu zarzutu, musi uprzednio po pierwsze prawidłowo przeprowadzić postępowanie dowodowe, a po wtóre dokonać kompleksowej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Ocena ta natomiast musi przez tenże sąd zostać przeprowadzona z uwzględnieniem obowiązujących w tym przedmiocie reguł postępowania i przy wzięciu pod uwagę całokształtu ujawnionego w sprawie materiału dowodowego.

Jeżeli zatem tak, to ustalając kwestię winy i sprawstwa R. M. w zakresie naruszenia określonej w art. 288 § 1 k.k. normy prawnej, obowiązkiem sądu rozstrzygającego było w pierwszej kolejności, w celu wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy, przeprowadzenie na tę okoliczność wyczerpującego postępowania dowodowego. Dopiero w oparciu o wyniki w ten sposób przeprowadzonego postępowania dowodowego, Sąd I instancji mógł wydać decyzję merytoryczną, to jest albo uznać zasadność wniesionej skargi, albo nie.

W myśl bowiem dyrektywy określonej w art. 7 k.p.k., organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Zgodnie z tą zasadą, przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną tego przepisu, gdy:

1) jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.),

2) stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.),

3) jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt. 1 i 2 k.p.k.). (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 września 1998 roku, V KKN 104/98).

W kontekście powyższych zasad zauważyć należy, że Sąd Rejonowy przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe na co wskazuje nie tylko zawartość akt niniejszej sprawy, ale przede wszystkim lista dowodów w oparciu, o które Sąd I instancji ustalił stan faktyczny sprawy (karta 913v akt), jak i lista dowodów uznanych przez Sad I instancji za niewiarygodne (karta 914 akt). Sąd Okręgowy z kolei, przeprowadzając kontrolę instancyjną zaskarżonego orzeczenia, nie dostrzegł, aby istniała możliwość i konieczność przeprowadzenia jeszcze jakiegoś innego dowodu, który pomógłby w ustaleniu przebiegu przedmiotowego zdarzenia.

Zatem lektura akt niniejszej sprawy wskazuje, że sąd rozstrzygający w sposób prawidłowy, a co równie istotne, także i kompleksowy, przeprowadził postępowanie dowodowe. Sąd Rejonowy dokonał bowiem przesłuchania bądź ujawnienia zeznań wszystkich tych osób, które mogłyby posiadać jakąkolwiek wiedzę o przebiegu zdarzenia opisanego w akcie oskarżenia.

Następnie Sąd Rejonowy dokonał oceny zebranego w sprawie i w całości ujawnionego materiału dowodowego, lecz – niestety – wbrew wyżej wskazanym regułom, gdyż naruszył zasadę swobodnej oceny dowodów. Wprawdzie Sąd I instancji w pisemnym uzasadnieniu swojego wyroku przedstawił tok swojego rozumowania, lecz ocena ujawnionych w toku przewodu sądowego dowodów nie uwzględnia wskazań doświadczenia życiowego i reguł logicznego rozumowania. Potwierdza to analiza akt sprawy.

Sąd Okręgowy zauważa, że w efekcie przeprowadzonego w sposób prawidłowy postępowania dowodowego, Sąd I instancji ustalił fakty, istotne dla niniejszej sprawy, w sposób budzący wątpliwości nie tylko oskarżonego i jego obrońcy, ale przede wszystkim Sądu Okręgowego.

Oskarżony R. M. nie przyznał się do popełnienia zrzucanego mu czynu na żadnym etapie tej sprawy i odmówił składania wyjaśnień. Nie ma też żadnych dowodów kryminalistycznych łączących go z wybiciem szyby w drzwiach wejściowych do sklepu (...) przy ul. (...) w dniu 22 stycznia 2016 roku.

Materiałem dowodowym, na którym oparto najpierw akt oskarżenia, a obecnie zaskarżony wyrok są przede wszystkim zeznania świadków A. B. i M. M. oraz, pośrednio, zeznania R. S. i P. N.. Dlatego też należało przyjrzeć się ze szczególną uwagą dokonanej przez Sąd I instancji ocenie tego materiału dowodowego.

A. B. i M. M. opisali sprawcę wybicia szyby jako mężczyznę wzrostu około 160 cm, ubranego na czarno oraz z charakterystycznym zezem i rozstępem zębów. Pierwsze zeznania tych osób (karty 3v – 4 i 16v – 17) są zdumiewająco identyczne, w szczególności odnośnie opisu sprawców kradzieży i sprawcy wybicia szyby.

Interweniujący policjant, P. N., zeznał, że w wyniku rozpytania S. B. powiedziała, iż mężczyzną, który wybił szybę był R. M., podając również jego adres zamieszkania (karta 9 akt). Policjant przesłuchany został o godzinie 2.30 dnia 23 stycznia 20216 roku.

Zatrzymani i przesłuchani sprawcy kradzieży wyjaśniali rozbieżnie. M. Ł. wyjaśnił, że poszli do sklepu tylko we dwójkę, on i S. B. (karta 11 akt). Natomiast S. B. wyjaśniała, że towarzyszył im przypadkowo spotkany znajomy o imieniu Ł., którego poznała w trakcie gier hazardowych, i nie zna innych jego danych ani numeru telefonu (karty 12 – 15 akt). Oboje jednak zgodni byli co do tego, że w trakcie zdarzenia byli mocno pijani. Przesłuchano ich dopiero po południu dnia 23 stycznia 2016 roku.

Świadek R. S. zeznał, że gdy przyszedł do sklepu (...) był w nim przy kasie mężczyzna, który po otrzymaniu papierosów chciał wyjść nie zapłaciwszy za nie i towarzyszyła mu kobieta. Kiedy uniemożliwiono im wyjście ze sklepu, ktoś z zewnątrz zaczął się dobijać, wołać, aby ich wypuszczono i w końcu rzucił czymś w szybę, aż cała popękała. Następnie świadek zeznał, że osoba, która wybiła szybę na pewno była z tą dwójką zatrzymanych, ale nie widział go dobrze, nie potrafi go opisać i nie rozpoznałby go (karty 17 – 18 akt).

Następnie okazano A. B. tablicę poglądową z karty 21, zawierającą cztery fotografie mężczyzn, i na fotografii numer trzy rozpoznała sprawcę wybicia szyby, nie mając wątpliwości. Z opisu fotografii wynika, że na tej z numerem 3 widnieje R. M.. Z fotografii numer 3 wynika, że widniejący na niej mężczyzna nie ma charakterystycznego zeza. Niestety nie zapytano świadka o tę istotną rozbieżność pomiędzy wyglądem mężczyzny ze zdjęcia a jej opisem sprawcy wybicia szyby.

Przesłuchany w dniu 29 sierpnia 2016 roku R. M. nie przyznał się, natomiast domagał się okazania go świadkowi A. B. celem rozpoznania go, wskazując, że zdjęcie z akt jest stare (karta 66 akt). Nie uczyniono tego, poprzestając na notatce, iż na tablicy poglądowej umieszczono zdjęcie R. M. z dnia 15 lipca 2015 roku, uzyskane z policyjnej bazy informacyjnej (karta 79 akt), i w dniu 29 grudnia 2016 roku wniosek oskarżonego o okazanie oddalono, stwierdzając, iż jest on bezzasadny, zmierza do przedłużenia postępowania i wystarczające jest okazanie pokrzywdzonej aktualnego wizerunku podejrzanego (postanowienie – karta 135 akt).

W dniu 29 grudnia 2016 roku okazano M. M. tablicę poglądową z karty 21, zawierającą cztery fotografie mężczyzn, i na fotografii numer trzy rozpoznał sprawcę wybicia szyby, nie mając żadnych wątpliwości. Z opisu fotografii wynika, że na tej z numerem 3 widnieje R. M. i mężczyzna ten nie ma charakterystycznego zeza. Niestety również świadka M. M. nie zapytano o tę istotną rozbieżność pomiędzy wyglądem mężczyzny ze zdjęcia a jego opisem sprawcy wybicia szyby.

Świadek S. B., po okazaniu jej tablicy poglądowej z karty 106 akt, odmówiła wskazania kogokolwiek, twierdząc, że obawia się o swoje życie i zdrowie (karty 103 – 105 akt).

Przesłuchani w toku pierwszego przewodu sądowego świadkowie P. N. i R. S. nic nowego do sprawy nie wnieśli, podtrzymując swoje dotychczasowe zeznania (karty 201 – 204 akt), a świadek S. B. zeznała, że w dniu zdarzenia był z nią jeszcze jeden kolega, ale nie był to oskarżony R. M. (1), podtrzymała swoje dotychczasowe zeznania, a odnośnie tablicy poglądowej z karty 106 akt zeznała, że zna osoby ze zdjęć numer 1, 2 i 3, ale nie miały one nic wspólnego ze zdarzeniem w sklepie (...) (karty 374 – 376 akt). Nadto na rozprawie w dniu 19 czerwca 2018 roku dokonano oglądu oskarżonego i stwierdzono, że nie ma on zeza, ani rozstępu pomiędzy zębami (karty 523 – 524 akt). Pomimo toczącego się od marca 2017 roku postępowania sądowego i prowadzonych działań zmierzających do ustalenia miejsca zamieszkania i pobytu świadków A. B. i M. M. nie przyniosło to efektu i w dniu 26 września 2018 roku Sąd Rejonowy zdecydował o odczytaniu ich zeznań. Tego samego dnia sprawę zakończono wydaniem wyroku uniewinniającego R. M. (1) od postawionego mu zarzutu zniszczenia mienia ( karta 570 akt), a z uzasadnienia wyroku wynika, że pierwsze przesłuchania świadków A. B. i M. M. w zakresie wyglądu sprawcy zniszczenia szyby były niedokładne, lakoniczne, co pogłębione zostało w toku dalszego postępowania, a rozpoznanie wizerunku oskarżonego na fotografii jest nieprzekonywujące, gdyż nie widać na nim zeza. (karty 573 – 582 akt).

Na skutek apelacji prokuratora, uchylono powyższy wyrok ze wskazaniem, iż konieczne jest przesłuchanie A. B. i M. M. w celu wyjaśnienia rozbieżności pomiędzy ich opisem sprawcy a wyglądem mężczyzny na okazanej fotografii (karty 611 oraz 613 – 614v akt ).

W toku ponownego przewodu sądowego przesłuchano w dniu 18 marca 2021 roku świadka A. B., która zeznała, po odczytaniu jej wcześniejszych zeznań, że mówiła prawdę, ale nie podtrzymuje rozpoznania, bo było ciemno, nie widziała dokładnie, był taki pan jak go opisała, ale nie wie czy to był oskarżony, to było 6 lat temu, kiedy zeznawała na bieżąco, to pamiętała, widywała oskarżonego przechodzącego koło sklepu, a teraz nie wie kto wybił szybę, bo tego nie widziała. Nie jest zastraszana (karty 891 – 892 akt). Natomiast w dniu 21 kwietnia 2021 roku przesłuchano M. M., który podtrzymał wcześniejsze zeznania oraz rozpoznanie na tablicy poglądowej. Jednak teraz nie jest pewien czy oskarżony był tym mężczyzna, który wybił szybę i nie potrafi wyjaśnić dlaczego wtedy zeznał, że sprawca wybicia szyby ma zeza i rozstęp zębów, może mu się wydawało (karta 901 – 902 akt).

W dniu 5 maja 2021 roku zakończono sprawę wydaniem wyroku skazującego R. M. za zarzucane mu przestępstwo na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności, a w uzasadnieniu wyroku wskazano, że zeznania świadków A. B. i M. M. co do rozpoznania na tablicy poglądowej sprawcy zniszczenia szyby są wiarygodne, gdyż składane były na gorąco, a ich obecne wątpliwości są uzasadnione upływem czasu (karty 904 oraz 913 – 916 akt).

W świetle tego co napisano w uzasadnieniu zaskarżonego obecnie wyroku, Sąd Okręgowy ma wrażenie, iż Sąd I instancji nie uchwycił istoty problemu w materiale dowodowym tej sprawy. Rzeczywiście najczęściej jest tak, że - w sytuacji późniejszej zmiany zeznań czy ujawnienia się wątpliwości świadka co do zapamiętanych faktów - za najbardziej wiarygodne uznaje się pierwsze zeznania, złożone świeżo po zajściu. Jednak pod warunkiem, iż te pierwsze zeznania są przekonujące i sensowne. Gdyby Sąd I instancji, który wydał obecnie zaskarżony wyrok, dokładnie zapoznał się z uzasadnieniem pierwszego wyroku, wydanego w tej sprawie, jak i z uzasadnieniem wyroku Sądu Okręgowego z dnia 16 stycznia 2019 roku, to rozumiałby, że najistotniejsza jest rozbieżność pomiędzy pierwszymi zeznaniami A. B. i M. M., a wyglądem rozpoznanej przez nich osoby na zdjęciu numer 3 tablicy poglądowej. Świadkowie ci opisali bowiem sprawcę zniszczenia szyby jako mężczyznę z charakterystycznym zezem i rozstępem zębów, a na tablicy poglądowej wskazali zdjęcie numer 3, z wizerunkiem oskarżonego R. M., który na tym zdjęciu, jaki w rzeczywistości, nie ma zeza, ani rozstępu pomiędzy zębami. Nie wyjaśniono tej sprzeczności wówczas, a kiedy wreszcie, po czterech latach poszukiwań, udało się przesłuchać te osoby przed sądem, to nie tylko niewiele to dało, ale jeszcze pogłębiło wątpliwości co do wiarygodności opisu sprawcy w ich pierwszych zeznaniach. A. B. zeznała bowiem na rozprawie, że nie wie kto wybił szybę, bo tego nie widziała, był taki pan jak go opisała, ale nie wie czy to był oskarżony. Z kolei M. M. zeznał, że nie jest pewien czy oskarżony był tym mężczyzną, który wybił szybę i nie potrafi wyjaśnić dlaczego wtedy zeznał, że mężczyzna, który wybił szybę ma zeza i rozstęp zębów, może mu się wydawało. W tej sytuacji trudno uznać pierwsze zeznania tych dwóch osób oraz rozpoznanie na zdjęciu numer 3 tablicy poglądowej sprawcy wybicia szyby za wiarygodny i przekonywujący dowód winy oskarżonego R. M.. Tym bardziej, że świadek R. S. od początku mówił, że nie jest w stanie opisać i rozpoznać sprawcy wybicia szyby. Zaś świadek P. N. opierał się na tym co powiedziała mu nietrzeźwa S. B. w nocy po zdarzeniu, przy czym S. B. od początku twierdziła, że towarzyszył jej, oprócz M. Ł., kolega o imieniu Ł. i w trakcie przesłuchań nie wymieniała nazwiska oskarżonego.

Sąd II instancji podkreśla, iż wydanie przez sąd rozstrzygający wyroku skazującego w jakiejkolwiek sprawie musi być logiczną konsekwencją wynikającego ze swobodnej oceny dowodów przeświadczenia tegoż sądu, że wina została udowodniona w sposób przewidziany przepisami kodeksu postępowania karnego. Wydanie bowiem wyroku skazującego mimo występowania niepewności dowodów winy nie licowałoby z powagą ustanowionego prawa, które wyraźnie zobowiązuje sąd rozstrzygający sprawę, aby w obliczu istnienia wątpliwości dowodowych, wątpliwości te, zgodnie z zasadą sformułowaną w art. 5 § 2 k.p.k., rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego, nie zaś przeciwnie.

Sąd Okręgowy przypomina też, iż obowiązujące w procesie karnym, a wyrażone w art. 5 § 1 k.p.k., domniemanie niewinności obalać ma oskarżyciel, udowadniając oskarżonemu winę. Domniemanie niewinności nie wymaga dowodzenia. To bowiem obalenie tego domniemania wymaga dowodów i taki jest ciężar dowodzenia w procesie karnym – wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 29 grudnia 2006 roku, sygnatura akt II AKa 234/2006.

Jeżeli zatem w toku niniejszego procesu domniemanie niewinności oskarżonego R. M. w zakresie stawianego mu zarzutu nie zostało obalone w sposób pewny, to brak było podstaw do przypisania mu sprawstwa i winy w zarzucanym zakresie. Podkreślenia bowiem wymaga, iż obowiązująca w polskim prawie karnym zasada domniemania niewinności, a także pozostająca z nią w najściślejszym związku zasada in dubio pro reo wpływają na uprzywilejowanie pozycji oskarżonego (favor defensionis) w zakresie oceny dowodów. Sąd Odwoławczy w pełni podziela pogląd Sądu Najwyższego, iż ułomności dowodów obciążających nie można stawiać na równi z ułomnościami dowodów odciążających. Ze względu na to, że warunkiem sine qua non skazania oskarżonego jest udowodnienie popełnienia przezeń czynu przestępnego (arg. art. 5 § 1 i 2 k.p.k.), sprzeczności w sferze dowodów odciążających nigdy nie są „równoważne” ze sprzecznościami w zakresie dowodów obciążających. Jeżeli te ostatnie są „wewnętrznie sprzeczne”, to zasadnicze i samoistne znaczenie ma to, czy in concreto zakres i charakter tych sprzeczności nie wyłącza w ogóle możliwości uznania owych dowodów za podstawę skazania (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 września 1995 roku - III KRN 88/95, OSNKW 1995/11-12/77).

Ciężar dowodu spoczywa na oskarżycielu. Zasada domniemania niewinności oskarżonego wymaga, aby ten, kto twierdzi, że oskarżony popełnił przestępstwo, musiał to udowodnić. Obowiązek udowodnienia oskarżenia ciąży na oskarżycielu prywatnym, posiłkowym i powodzie cywilnym, który występuje we własnym interesie, a przede wszystkim ciąży na oskarżycielu publicznym. Każdy, kto powołuje się na jakieś fakty, w myśl reguły affirmandi incubit probatio, powinien je udowodnić. Jest to ciężar dowodu w znaczeniu prakseologicznym, spoczywający na każdym, kto twierdzi. W tym sensie spoczywa on też na oskarżonym, gdy podnosi - broniąc się - fakty sprzeczne z tezą oskarżenia. Natomiast, jeżeli oskarżony wykazuje np. swoje alibi, ciężar udowodnienia fałszywości tego alibi spoczywa na oskarżycielu.

Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy wskazać należy, że materiał dowodowy niniejszej sprawy jest wątpliwy, a zatem oskarżyciel publiczny nie udowodnił w sposób pewny i nie budzący wątpliwości, że oskarżony R. M. dokonał zarzucanego mu czynu. Takim zaś dowodem na pewno nie jest, nawet głębokie, wewnętrzne przekonanie oskarżyciela publicznego, że tak właśnie było.

Reasumując, kontrola instancyjna wykazała, zgodnie ze stanowiskiem skarżącego, że w oparciu o wyniki kompleksowo i prawidłowo przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd Rejonowy niesłusznie uznał, że oskarżonemu R. M. można przypisać sprawstwo i winę w zarzucanym zakresie, czyli popełnienie przestępstwa z art. 288 § 1 k.k., a wywiedziona w niniejszej sprawie apelacja dała podstawy do zakwestionowania wniosków, wynikających z dokonanej przez Sąd I instancji oceny zebranego i kompletnego materiału dowodowego.

Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok i uniewinnił R. M. od zarzutu popełnienia przestępstwa z art. 288 § 1 k.k.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zaistniały podstawy do uwzględnienia wniosku z uwagi na zasadność podniesionego zarzutu obrazy przepisów prawa procesowego.

Lp.

Zarzut

2.

Błąd w ustaleniach faktycznych

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych jest immanentnie związany z zarzutami naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisów postępowania i jest pochodną odmiennej oceny dowodów, dokonanej przez skarżącego w wywiedzionym środku odwoławczym, którą Sąd Odwoławczy w pełni podziela. W przekonaniu Sądu II instancji dowody obdarzone przez Sąd Rejonowy wiarą dawały w pełni podstawę do poczynienia przez tenże Sąd zaprezentowanych w pisemnych motywach wyroku ustaleń faktycznych co do przebiegu zdarzenia, ale nie uzasadniały uznania oskarżonego winnym popełnienia zarzucanego mu przestępstwa.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że o błędzie w ustaleniach faktycznych można mówić tylko wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada zasadom logicznego rozumowania. Zarzut taki mógłby być skuteczny jedynie w razie wykazania, jakich uchybień w świetle wskazań wiedzy, jak również doświadczenia życiowego i logiki dopuścił się sąd orzekający w dokonanej przez siebie ocenie dowodów. Apelacja obrońcy oskarżonego spełnia te wymogi, a jej istota sprowadza się do wskazania odmiennej, lecz słusznej wersji zdarzeń, dlatego też zasługiwała na uwzględnienie. Skarżącemu udało się bowiem wykazać błędy w rozumowaniu Sądu Rejonowego, skutkujące niesłusznym uznaniem oskarżonego winnym popełnienia przestępstwa z art. 288 § 1 k.k.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zaistniały podstawy do uwzględnienia wniosku o uniewinnienie z uwagi na zasadność zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Orzeczenie o kosztach obrony z urzędu zawarte w punkcie 3.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Obrońca zrealizował swoje obowiązki w toku postępowania przed Sądem I instancji, zatem orzeczenie o przyznaniu mu wynagrodzenia jest słuszne i należało je utrzymać w mocy.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Zmiana zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego

Zwięźle o powodach zmiany

Powody zmiany wyroku przedstawione zostały w rubrykach 3.1 i 3.2.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu koszty obrony oskarżonego w postępowaniu odwoławczym.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV

Z uwagi na zmianę wyroku Sądu I instancji i uniewinnienie oskarżonego, kosztami sadowymi całego postępowania obciążono Skarb Państwa.

7.  PODPIS

/Małgorzata Ziołecka/