Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

w zakresie pkt 2 postanowienia z dnia 18 stycznia 2022 roku

Pozwem z dnia 27 maja 2020 roku ( data prezentaty k. 4) M. O. wniosła o nakazanie A. S., aby opuściła i opróżniła z osób z nią zamieszkujących i rzeczy reprezentujących ich prawa i aby wydała do rąk powódki lokal mieszkalny przy ulicy (...) w W., dla którego Sąd Rejonowy dla Warszawy- Mokotowa w W., X Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą (...). Powódka wyjaśniła, że jest właścicielką opisanego w pozwie lokalu, zaś pozwana nie posiada jakiegokolwiek tytułu prawnego do wskazanego mieszkania. Pozwana po wezwaniu jej do zapłaty odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu pomimo uzyskania trzech miesięcy na znalezienie nowego lokum, nadal wyraźnie odmówiła zapłaty za korzystanie z lokalu i odmawia wyprowadzenia się. ( pozew k. 4-5)

Postanowieniem z dnia 09 września 2020 roku Sąd na podstawie art. 195 § 2 k.p.c. wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanych M. S. (1), J. S. oraz M. S. (2). ( postanowienie k. 34)

W odpowiedzi na pozew pozwana A. S. wniosła o umorzenie postępowania oraz nieobciążanie jej kosztami procesu. Uzasadniając swoje stanowisko pozwana wskazała, że w dniu 10 października 2021 roku wraz z małoletnimi dziećmi wyprowadziła się z mieszkania powódki. Pozwana wyjaśniła, że poprzednim właścicielem spornego lokalu do dnia 28 lutego 2020 roku pozostawał jej mąż, z którym pozwana się rozwodzi, a którego siostrą jest powódka. Wobec dokonanej na siostrę darowizny mieszkania, pozwana wraz z dziećmi straciła podstawę prawną wynikającą z przepisów k.r.o. do zamieszkiwania w spornym lokalu. Z uwagi na pandemię koronawirusa pozwana wyjaśniła, że w sytuacji w której z dnia na dzień została zmuszona do opuszczenia dotychczasowego mieszania wraz z trójką dzieci, w tym jednym dzieckiem niepełnosprawnym, opuściła lokal w najwcześniejszym możliwym terminie. ( odpowiedź na pozew k. 87-91)

W odpowiedzi na powyższe pełnomocnik powódki przyznał, że postępowanie stało się bezprzedmiotowe, ponieważ pozwana wyprowadziła się z mieszkania wraz z osobami jej towarzyszącymi po doręczeniu jej pozwu o eksmisję. Strona wniosła o obciążenie pozwanej kosztami procesu w całości. ( pismo k. 126)

Pismem z dnia 08 października 2020 roku (...) W. zgłosiło przystąpienie do niniejszej sprawy w charakterze interwenienta ubocznego. ( pismo k. 72)

Zarządzeniem z dnia 28 stycznia 2021 roku pełnomocnik powódki został wezwany do wyjaśnienia, czy zawarte w piśmie z dnia 07 stycznia 2021 roku stwierdzenie, że niniejsze postępowanie stało się bezprzedmiotowe stanowi cofnięcie powództwa w terminie tygodniowym pod rygorem przyjęcia, iż powódka cofa powództwo w niniejszej sprawie. ( zarządzenie k. 124)

W odpowiedzi na powyższe pełnomocnik powódki wskazał, iż strona nie cofa pozwu, lecz wnosi o jego umorzenie w oparciu o art. 355 k.p.c. ( pismo k. 127)

Na rozprawie w dniu 18 stycznia 2022 roku pełnomocnik powódki po pouczeniu w trybie art. 156(1) k.p.c. o prawdopodobnym wyniku sprawy złożył oświadczenie o cofnięciu powództwa ze zrzeczeniem się roszczenia. ( k. 168v)

S ąd zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku. Jak wynika z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Należy przypomnieć, iż jak wynika z poglądów orzecznictwa zasadą jest, iż to powód, cofając pozew, jest stroną przegrywającą sprawę, a jedynie wyjątkowo obowiązek zwrotu kosztów może obciążać nie jego, a stronę przeciwną. Może to mieć miejsce w sytuacji, gdy cofnięcie pozwu wynikało z zaspokojenia powoda przez przeciwnika w toku postępowania. Niemniej strona cofająca pozew powinna każdorazowo wykazać, że cofnięcie wynikało z zaspokojenia przez przeciwnika interesu skarżącego oraz że wniesienie powództwa było niezbędne do dochodzenia lub obrony swoich praw. W orzecznictwie wskazuje się również, że powód jest stroną przegrywającą postępowanie wtedy, gdy jego roszczenie wygasło w toku postępowania na skutek spełnienia świadczenia, a mimo to popierał on nadal powództwo, które zostało oddalone ( por. postanowienie SN z 24.11.2017 r., III CZP 67/17, LEX nr 2418075; postanowienie SO w Szczecinie z 9.07.2018 r., VIII Gz 264/18, LEX nr 2525519).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, iż pozwani opuścili mieszkanie powódki 10 października 2020 roku, do doręczenia odpisu pozwu matce małoletnich doszło zaś 12 października 2020 roku. Sąd miał na względzie, że do samego wydania kluczy doszło już po doręczeniu odpisu pozwu pozwanym, jednakże z przedstawionego przez pełnomocnika fragmentu korespondencji mailowej wynika, iż nastąpiło w wyniku uzgadniania przez strony dogodnego terminu dokonania tej czynności. W świetle powyższych okoliczności w ocenie sądu nie budzi wątpliwości, iż w istocie do spełnienia żądania powódki nie doszło na skutek wniesienia powództwa przeciwko pozwanym, a tym samym z pewnością postępowanie nie było niezbędne dla dochodzenia lub obrony praw powódki. Co więcej należy wskazać, iż pomimo spełnienia żądania, strona powodowa złożyła oświadczenie o cofnięciu pozwu dopiero na rozprawie, odbywającej się po ponad roku od dnia spełnienia żądania powódki. Dodać należy, iż nastąpiło to jedynie z uwagi na skorzystanie przez Przewodniczącą z możliwości pouczenia stron o prawdopodobnym wyniku sprawy, tj. prawdopodobnym oddaleniu żądania powódki w wyroku, albowiem zgodnie z art. 355 k.p.c. nie stanowi przesłanki umorzenia postępowania spełnienie świadczenia przez pozwanego w toku procesu nawet przy uznaniu powództwa. Spełnienie świadczenia jest przesłanką materialną, która nie prowadzi do uznania, że wydanie wyroku (jako aktu rozstrzygającego o prawach lub obowiązkach stron bądź też ich braku) stało się zbędne, jeśli powód nie cofnie pozwu. Nie jest bowiem dopuszczalne rozstrzyganie o merytorycznej zasadności powództwa oraz o uprawnieniu powoda do uzyskania ochrony sądowej jego roszczeń za pomocą orzeczenia o charakterze formalnym ( M. Manowska [w:] A. Adamczuk, P. Pruś, M. Radwan, M. Sieńko, E. Stefańska, M. Manowska, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Art. 1-477(16), wyd. IV, Warszawa 2021, art. 355).

Zdaniem Sądu, kontynuowanie przez stronę powodową postępowania i w istocie podtrzymywanie żądania eksmisji już po wyprowadzeniu się pozwanych z lokalu, mimo powzięcia o tym fakcie wiedzy przez powódkę w październiku 2020, było całkowicie bezzasadne szczególnie, że strona powodowa była w niniejszym postępowaniu reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika.

Mając na względzie powyższe Sąd oddalił wniosek powódki o zasądzenie na jej rzecz od strony pozwanej zwrotu kosztów procesu.

Na marginesie należy jedynie wskazać, iż nawet w przypadku uznania za przegrywającą niniejsze postępowanie stronę pozwaną, w ocenie Sądu żądanie zasądzenia kosztów procesu przez stronę powodową nie zasługiwałoby na uwzględnienie i musiałoby skutkować odstąpieniem od obciążania pozwanych kosztami w całości na podstawie art. 102 k.p.c. Należy bowiem wskazać, iż okoliczności faktyczne niniejszej sprawy - tj. sposób przeniesienia własności spornego lokalu na powódkę, fakt, że jest ona siostrą męża pozwanej, z którym pozwana aktualnie się rozwodzi oraz że bez wątpienia pozostają oni w głębokim konflikcie, uwzględniając przy tym fakt, że wezwanie do wydania lokalu doszło zbiegło się w czasie z początkiem pandemii koronawirusa, w tym okresem najściślejszego lockdownu, zaś pozwana musiała poszukiwać mieszkania nie tylko dla siebie ale również trójki swoich dzieci – mają charakter szczególnie uzasadnionych.

Z tych względów, orzeczono jak w punkcie 2 postanowienia.

asesor sądowy Magdalena Gryboś-Sikora