Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 6 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący-Sędzia: SO Krystyna Hadryś

Sędziowie: SO Barbara Braziewicz

SR (del.) Roman Troll (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 6 maja 2014 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku A. M.

z udziałem A. S. (1) i D. S.

o zniesienie współwłasności

na skutek zażalenia uczestnika postępowania

na postanowienie Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z dnia 26 czerwca 2012r., sygn. akt I Ns 752/08

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSR (del.) Roman Troll SSO Krystyna Hadryś SSO Barbara Braziewicz

Sygn. akt III Cz 691/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 22 lutego 2013 r. Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej rozstrzygnął o kosztach postępowania w sprawie o zniesienie współwłasności zasądzając od uczestnika na rzecz wnioskodawcy kwotę 369,70 zł (pkt 1), a na rzecz uczestniczki 1 866,76 zł (pkt 2) oraz nakazując pobrać na rzecz Skarbu Państwa (pkt 3) od wnioskodawcy kwotę 5 756,83 zł (pkt 3 lit. a), od uczestnika z zasądzonego roszczenia 3 837,89 zł (pkt 3 lit. b), od uczestniczki z zasądzonego roszczenia 1 918,94 zł (pkt 3 lit. c) tytułem nieuiszczonej części kosztów sądowych (wynagrodzenia biegłych i wpisu stosunkowego).

W uzasadnieniu wskazał, iż ponoszenie kosztów sądowych zostało ustalone w punkcie 12 postanowienia z dnia 26 czerwca 2012 r. stosownie do udziału współwłaścicieli w nieruchomości wspólnej. Koszty sądowe wyniosły 6 799,40 zł, a wnioskodawca poniósł je w kwocie 3 769,40 zł (wpis – 1 769,40 zł, zaliczka 2 000 zł), uczestniczka poniosła je w kwocie 3 000 zł (zaliczka – 2 000 zł i opłata od apelacji – 1 000 zł), uczestnik poniósł opłatę od apelacji – 30 zł. Wnioskodawca zgodnie z udziałami we współwłasności powinien zaś ponieść połowę kosztów czyli 3 399,70 zł, a poniósł o 369,70 zł więcej, a uczestniczka, która miała ponieść 1/6 koszów poniosła o 1 866,76 zł więcej, zaś uczestnik powinien ponieść 2 266,46 zł, zaś faktycznie poniósł 30 zł.

Ponadto nieuiszczone dotychczas koszty sądowe wynoszą 11 513,67 zł (wpis 2 448,83 zł i wynagrodzenia biegłych 9 064,84 zł), a połowę tych kosztów powinien ponieść wnioskodawca (5 756,83 zł), jedną trzecią uczestnik (3 837,89 zł), a jedną szóstą uczestniczka (1 918,94 zł).

Jako podstawę rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy przywołał art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i art. 520 § 2 kpc.

Postanowienie to zaskarżył uczestnik A. S. (2) w części co do punktu 1, 2 i 3b zarzucając mu naruszenie:

1)  art. 328 § 2 kpc poprzez brak prawidłowego uzasadnienia faktycznego i doprecyzowania przepisów prawa,

2)  art. 520 § 2 kpc w związku z art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez niewłaściwą wykładnię i niewłaściwe zastosowanie w zakresie zasądzenia od uczestnika obowiązku zwrotu kosztów wnioskodawcy przy sprzecznych interesach,

3)  art. 102 kpc poprzez jego niezastosowanie przy istnieniu okoliczności warunkujących nieobciążanie uczestnika kosztami

i wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania wraz z rozstrzygnięciem o kosztach postępowania zażaleniowego.

W uzasadnieniu podniósł, że sąd nie wskazał dowodów, na których się opierał w dokonanych ustaleniach faktycznych w zakresie poniesionych kosztów postępowania, nie sprecyzował ustaleń dotyczących poniesionych kosztów, a wadliwe jest też uzasadnienie prawne, które nie wskazuje zasadności stosowania powołanych przepisów. Zdaniem skarżącego interesy uczestników są sprzeczne, bo spór dotyczy nakładów na nieruchomość i powinien być zastosowany art. 520 § 2 kpc. Jednocześnie wskazuje, że powinien zostać zastosowany art. 102 kpc, albowiem po stronie uczestnika występowały przesłanki warunkujące nieobciążanie go kosztami, gdyż został zwolniony od kosztów sądowych w całości.

W odpowiedzi na zażalenie wnioskodawca wniósł o jego oddalenie, albowiem jest bezzasadne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie jest bezzasadne i dlatego należało je oddalić.

Przede wszystkim należy zauważyć, iż sprawa zawisła pod rządami poprzedniej ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 88 i Nr 233, poz. 1955, z 2003 r. Nr 45, poz. 391, Nr 96, poz. 874 i Nr 139, poz. 1323, z 2004 r. Nr 210, poz. 2135 oraz z 2005 r. Nr 68, poz. 609), w obecnym stanie prawnym obowiązuje już nowa ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( Dz. U. Nr 90, poz. 594 ze zm.). Zgodnie z art. 149 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w sprawach wszczętych przed dniem jej wejścia w życie stosuje się, do czasu zakończenia postępowania w danej instancji, dotychczasowe przepisy o kosztach sądowych. Dlatego też do dnia wydania postanowienia z 26 czerwca 2012 r. do sprawy należało stosować przepisy ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 października 2006 r., sygn. akt III CZP 73/06, opublik. w LEX nr 209211, Biuletyn SN 2007/1/18).

W toku prowadzonego postępowania o zniesienie współwłasności nie wystąpiła sprzeczność interesów, gdyż istotą sprawy było wyjście ze stanu współwłasności, a rozliczenie nakładów było tylko kwestią cząstkową, co do której nawet wystąpienie sporów nie przesądza o sprzeczności interesów, dlatego też należało zastosować zasadę rozliczenia kosztów obowiązującą w postępowaniu nieprocesowym z mocy art. 520 § 1 kpc (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2010 r., sygn. akt III Cz 46/10, opublik. w OSNC z 2011 r., nr 7 – 8, poz. 88, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 sierpnia 2012 r., sygn. akt V Cz 30/12, Lex 1231642, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 mają 2013 r., sygn. akt II Cz 28/13, Lex 1353173). Sąd Rejonowy w postanowieniu kończącym sprawę w instancji (powołanym w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia) na tym przepisie się opierał wskazując także, że podstawą orzeczenia co do poniesienia dalszych kosztów jest art. 520 § 2 kpc, biorąc pod uwagę, że różny stopień zainteresowania wynika z różnych udziałów we współwłasności nieruchomości.

Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy wyliczył jakie koszty sądowe uiścili wnioskodawca (wpis – 1 769,40 zł /k. 8/, zaliczka 2 000 zł /k. 237/) i uczestnicy [uczestniczka (zaliczka – 2 000 zł /k. 241/ i opłata od apelacji – 1 000 zł /k. 619/), uczestnik (opłata od apelacji – 30 zł /k. 606/)], także prawidłowo ustalił wysokość uregulowanych przez Skarb Państwa wynagrodzeń biegłych A. F. /k. 471/, B. R. /k. 573/, A. S. (3) /k. 1298, 1356/ i A. K. /k. 1544/, łącznie jest to kwota 9 064,84 zł. Prawidłowe arytmetycznie są również wyliczenia dotyczące ustalenia w jakiej wysokości wpis sądowy nie został uiszczony (2 448,83 zł). Sąd Rejonowy nieprawidłowo jednak nie zaokrąglił końcówek opłat sądowych, ale zaokrąglenie ich wzwyż do pełnej dziesiątki groszy (art. 26 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) spowodowałoby tylko większe obciążenie kosztami, dlatego też biorąc pod uwagę, że postanowienie zaskarżył tylko uczestnik nie można było zmienić tego postanowienia na jego niekorzyść (art. 384 kpc w związku z art. 13 § 2 kpc i art. 397 § 1 i 2 kpc). Stąd też Sąd Okręgowy uznając, wyliczenia arytmetyczne za prawidłowe, nie dokonywał zmiany tego postanowienia poprzez zaokrąglanie końcówek opłat wzwyż do pełnej dziesiątki groszy.

Podstawą ustalenia w jakiej wysokości wnioskodawca i uczestnicy ponoszą koszty postępowania jest prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej z dnia 26 czerwca 2012 r., a w szczególności jego punkt 12. Postanowienie to uprawomocniło się z chwilą rozpoznania apelacji wnioskodawcy, dlatego też nie ma możliwości unormowania stosunków prawnych w zakresie kosztów postępowania inaczej niż w tym postanowieniu. Zaskarżone postanowienie stanowi tylko szczegółowe wyliczenie, kto i w jakiej dokładnie wysokości ponosi koszty postępowania. Uczestnik postępowania poprzez brak zaskarżenia punktu 12 postanowienia z dnia 26 czerwca 2012 r. uniemożliwił sobie skuteczne podnoszenie zarzutu nieprawidłowego procentowego obciążenia wnioskodawcy i uczestników postępowania kosztami. Inna sprawa, że rozstrzygnięcie to w tym zakresie jest prawidłowe, albowiem w toku postępowania o zniesienie współwłasności, nawet przy rozliczaniu nakładów nie zachodzi sporność interesów i koszty postępowania muszą być adekwatne do udziałów współwłaścicieli w nieruchomości wspólnej, a to właśnie wynika z punktu 12 postanowienia z dnia 26 czerwca 2012 r., gdyż wskazane tam proporcje są równe z udziałami w prawie własności nieruchomości (wnioskodawca 1/2, uczestnik 1/3, uczestniczka 1/6).

Dlatego też obecnie rozpoznać można jedynie zarzuty dotyczące nieprawidłowego wyliczenia kosztów postępowania, ale te koszty zaś zostały wyliczone prawidłowo, co wyżej wskazano. To powoduje, że zupełnie bezzasadne są zarzuty dotyczące zastosowania nieprawidłowych proporcji w obciążeniu kosztami oraz niezastosowania art. 102 kpc.

W rozpoznawanej sprawie z uzasadnienia wyraźnie wynika jakie kwoty i w jaki sposób zostały rozliczone, a wszystkie przywołane tam kwoty zostały przetransponowane z akt, nie ma więc racji uczestnik wskazując na braki w uzasadnieniu. Jeżeli zaś chodzi o niedoprecyzowanie przepisów prawa to należy zauważyć, że po pierwsze uczestnik nie wskazuje żadnych okoliczności, które obligowałyby Sąd Rejonowy do zastosowania art. 102 kpc, a po drugie w uzasadnieniu orzeczenia podano podstawy rozstrzygnięcia, a to art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i art. 520 § 2 kpc oraz przywołano punkt 12 postanowienia Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej z dnia 26 czerwca 2012 r. oparty na podstawie art. 520 § 2 kpc. Także i ten zarzut nie może się więc ostać. Należy tylko podkreślić, że postanowienie to zostało wydane już po wniesieniu apelacji przez wnioskodawcę, dlatego też zostały zastosowane przepisy obecnie obowiązującej ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy nakazał pobrać z zasądzonego roszczenia koszty sądowe powstałe w sprawie (część wpisu oraz wynagrodzenia biegłych) i prawidłowo nie zastosował art. 102 kpc, gdyż nie zachodzą żadne szczególne okoliczności, a przepisy wprost wskazują, że nawet osoba, która został zwolniona od kosztów sądowych ponosi z zasądzonego na jej rzecz roszczenia koszty nieobciążające jej przeciwnika (por. art. 113 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w związku z art. 520 § 1 i 2 kpc), a na rzecz uczestnika została zasądzona kwota 61 884,76 zł i nawet biorąc pod uwagę zasądzoną od niego kwotę 41 253 zł na rzecz uczestniczki będzie miał możliwość wywiązania się z zobowiązań w zakresie kosztów, tym bardziej że otrzymał prawo własności nieruchomości w udziale przekraczającym o ponad 40 000 zł jego udział.

Mając powyższe na uwadze w oparciu o art. 385 kpc w związku z art. 13 § 2 kpc i art. 397 § 1 i 2 kpc zażalenie jako bezzasadne należało oddalić.

SSR (del.) Roman Troll SSO Krystyna Hadryś SSO Barbara Braziewicz