Pełny tekst orzeczenia

WYROK

UZASADNIENIE

P. D. działając w imieniu małoletniej córki A. D., wystąpiła z pozwem przeciwko S. D. o podwyższenie renty alimentacyjnej z kwoty po 400 zł miesięcznie zasądzonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Brodnicy z dnia 17 kwietnia 2018r., sygn. akt III RC 16/18 do kwoty po 1.000 zł miesięcznie, płatnej z góry do dnia 15-tego każdego miesiąca, poczynając od dnia wniesienia pozwu z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia terminowi płatności którejkolwiek z rat. Ponadto wnosiła o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki zwrotu kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego. W pozwie zgłoszony został również wniosek o zabezpieczenia powództwa.

Pozwany S. D. w odpowiedzi na pozew uznał powództwo do kwoty 500 zł miesięcznie, natomiast w pozostałym zakresie wnosił o oddalenie powództwa. W toku postępowania na rozprawie pozwany podtrzymał propozycję podwyższenie alimentów do kwoty po 500 zł miesięcznie, jednakże dopiero od listopada 2021r. poczynając z uwagi na fakt ujawnienia się u niego ciężkiej choroby nowotworowej.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwany S. D. oraz matka małoletniej powódki P. D. byli małżeństwem, jednakże zostało ono rozwiązane przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 27 marca 2017r. - sygn. akt I C 192/17. Ze związku małżeńskiego mają oni córkę A. D. ur. (...) W wyroku rozwodowym wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką stron Sąd powierzył obojgu rodzicom i ustalił, że miejscem zamieszkania córki będzie każdoczesne miejsce zamieszkania jej matki. W wyroku tym na obie strony nałożono obowiązek ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania małoletniej córki i tytułem udziału ojca S. D. w tych kosztach zasądzono od niego na rzecz tej małoletniej alimenty w kwocie po 350 zł miesięcznie płatne z góry do dnia 15-tego każdego miesiąca do rąk matki małoletniej poczynając od uprawomocnienia się wyroku. Wyrok ten uprawomocnił się dnia 17 kwietnia 2017r.

Następnie wyrokiem Sądu Rejonowego w Brodnicy z dnia 17 kwietnia 2018r. w sprawie o sygn. III RC 16/18 alimenty te zostały podwyższone z kwoty po 350 zł miesięcznie do kwoty po 400 zł miesięcznie płatne z góry do dnia 15-tego każdego miesiąca do rąk matki małoletniej poczynając od dnia 1 kwietnia 2018r. z ustawowymi odsetkami na wypadek zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat.

W tamtym czasie sytuacja strony powodowej przedstawiała się tak, że P. D. wraz córką A., partnerem oraz ich wspólnym dzieckiem zamieszkiwała w W., gdzie wynajmowali oni mieszkanie. Opłata za wynajem wynosiła 500 zł miesięcznie, do tego dochodziła jeszcze opłata za ogrzewanie. W związku ze zmianą miejsca zamieszkania małoletnia powódka od marca 2018r. zaczęła uczęszczać do przedszkola w B., dokąd matka dowoziła ją samochodem. Opłata z tego tytułu wynosiła 150 zł miesięcznie, ponadto była także opłata za jedzenie w przedszkolu. Małoletnia A. była leczona u laryngologa - wizyty w B. odbywały się co 2 miesiące na kasę chorych. Ponadto u małoletniej zrobiono drenaż uszu, wycięto jej migdałki - odbywało się to w szpitalu w T. na kasę chorych, ale był koszt dojazdu z dzieckiem do szpitala. Matka małoletniej poza córką A. miała na utrzymaniu drugie dziecko urodzone w listopadzie 2017r., wychowywała je wspólnie z partnerem, który jest ojcem tego dziecka. P. D. przebywała na zasiłku macierzyńskim na to dziecko. Zasiłek ten przyznany był na rok czasu i wynosił w zależności od ilości dni w miesiącu: 900 zł w lutym 2018r., 1100 zł w marcu 2018r. W tamtym czasie otrzymywała ona świadczenie wychowawcze 500 plus na młodsze dziecko, natomiast na żadne z dzieci nie otrzymywała zasiłku rodzinnego z uwagi na przekroczony próg dochodowy.

Sytuacja pozwanego w tamtym czasie przedstawiała się tak, że wyprowadził się on do G., gdzie wcześniej już pracował. W tamtym czasie zmienił też miejsce pracy wobec czego uzyskiwał większe wynagrodzenie w kwocie 3200 zł brutto, jednakże miał on wyższe koszty utrzymania w G., aniżeli wcześniej w J.. Mieszkał razem z partnerką, która spodziewała się dziecka . Za mieszkanie płacili oni 1500 zł miesięcznie, do tego opłata za prąd 200 zł na 2 miesiące i za gaz 50 zł miesięcznie. Partnerka pozwanego pracowała - przy czym była jakiś czas na zwolnieniu lekarskim. Pozwany utrzymywał kontakty z córką A. - na dojazdy do córki z G. ponosił koszt 300 zł miesięcznie. Ponadto spłacał on kredyt zaciągnięty na samochód: rata jego kredytu wynosiła 280 zł, rata partnerki 240 zł miesięcznie. Zachodziła konieczność zakupu tego samochodu przez pozwanego również ze względu na dojazdy do córki, poprzedni jego samochód był stary, zepsuł się i poszedł na złom. Pozwany starał się też towarzyszyć córce, kiedy była w szpitalu i z tym również wiązał się dodatkowy koszt dojazdu.

Dowód: zeznania matki małoletniej powódki P. D. k. 203v, zeznania pozwanego S. D. k. 205v, dowody z dokumentów na kartach: 2-7, 10 akt przedmiotowej sprawy, ponadto dowód z akt sprawy III RC 16/18 (k. 3-8, 22 i 25-30, 124-126, 128 i 132-134).

Od czasu ustalenia dotychczasowej wysokości alimentów od pozwanego na rzecz małoletniej powódki do czasu wydania wyroku w tej sprawie minęły ponad 3 lata. Aktualnie sytuacja stron w czasie wyrokowania w tej sprawie przedstawiała się jak poniżej.

Matka małoletniej powódki P. D. pracuje od 1.10.2021r., podjęła pracę na ½ etatu w ramach działalności swojego partnera i wskazywała, że zarabia średnio około 800 zł miesięcznie. Poza córką A. D. ma jeszcze 2 dzieci ze związku z obecnym partnerem. Obecnie na wszystkie dzieci otrzymuje świadczenie wychowawcze w kwotach po 500 zł miesięcznie; poza tym obecnie otrzymuje również świadczenie rodzinne w kwotach po 96 zł na każde dziecko, przy czym na trzecie najmłodsze dziecko ma jeszcze dodatek. Dzieci wychowuje ona wspólnie z ojcem młodszych dzieci. Obecnie ich sytuacja mieszkaniowa poprawiła się - mieszkają we własnym domu, który jest większy aniżeli dotychczas wynajmowane mieszkanie (gdzie za sam wynajem płacili 450 zł miesięcznie); ale w związku z tym wzrosły koszty utrzymania domu i jego eksploatacji.

Od czasu ustalenia dotychczasowej wysokości alimentów na rzecz małoletniej A. D. zaszły też następujące zmiany pociągające za sobą wzrost kosztów jej utrzymania:

- w październiku 2019r. zakup ruchomego aparatu ortodontycznego dla małoletniej A., koszt zakupu samego aparatu wynosił 900 zł, koszt wizyty kontrolnej u ortodonty 100 zł - co 8 tygodni,

- naprawa aparatu ( potrzeba taka wyniknęła już 4 razy, bo aparat się rozkręca) - to koszt 150 zł za odcisk szczęki, co musi to być zrobione, żeby z powrotem złożyć aparat, natomiast odbiór naprawionego aparatu to koszt 200 zł,

- koszt dojazdu do (...). do ortodonty, do którego uczęszcza A., to ok. 50 zł raz na 8 tygodni lub częściej, jeśli jest potrzeba naprawy aparatu,

- płyn do płukania jamy ustnej i do dezynfekcji aparatu to koszt 45-50zł miesięcznie,

- dodatkowo wyjazdy do ortodonty na NFZ do (...). - są to 4 wyjazdy w ciągu roku i to dodatkowy koszt 50 zł, ponieważ matka chce dostać dla córki refundowany aparat, też ruchomy, który będzie można naprawiać na NFZ, ale warunek jest taki, że trzeba być w dwuletniej kolejce,

- zakup okularów korekcyjnych dla małoletniej A. w kwietniu 2021r. - kwota 879 zł; (małoletnia ma astygmatyzm i małą wadę wzroku, u okulisty stwierdzono, że w przyszłym roku będzie musiała mieć nowe oprawki i nowe szkła),

- wzrost kosztów zakupu ubrań dla małoletniej A. ( są one droższe i małoletnia coraz szybciej wyrasta); nastąpił ogólny wzrost kosztów jej utrzymania, w tym wzrósł koszt wyżywania A. i teraz miesięcznie wynosi on 500 zł, podczas gdy wcześniej koszt ten wynosił 400-450 zł miesięcznie,

- A. jest starsza i obecnie matka wyprawia jej urodziny, na które zapraszane są koleżanki A., ona też chodzi do nich na urodziny tj. obecnie kwota 400 zł, podczas gdy wcześniej takiego kosztu nie było,

- A. jest obecnie w 3 klasie szkoły podstawowej i wyjeżdża już na wycieczki szkolne, średnio rocznie koszt związany z tymi wycieczkami to 350 zł, bo mama musi zawieźć córkę do miejsca zbiórki i potem ją odebrać, dać jakieś pieniądze na wydatki,

- doszły też wydatki związane z zakupem np. drukarki, laptopa, ponieważ A. ma zajęcia informatyczne i musi wykonać zadania na komputerze,

- ponadto A. uczęszcza na zajęcia pozaszkolne, na które wcześniej nie uczęszczała; matka zawozi ją do szkoły w B. na zajęcia piłki ręcznej, które odbywają się 2 x w tygodniu, tj. łącznie 16 km jeden wyjazd i stanowi to koszt około 60 zł miesięcznie;

- w tym roku A. przygotowywała się do I Komunii Świętej, gdzie poza poświęconym czasem, jej matka musiała też ponieść dodatkowe koszty.

Ponadto rodzina małoletniej A. przeprowadziła się do nowego domu, na który partner jej matki zaciągnął kredyt i kwota tego kredytu to 843 zł miesięcznie; do tego koszt opału wynosił 7500 zł, - koszty ubezpieczenia tego domu - roczna składka to kwota 354 zł. Te wszystkie koszty związane z utrzymaniem domu rodzina dzieli na 5 osób tj. matkę A., jej partnera, A. i dwoje jej młodszego rodzeństwa.

Pozwany S. D. ma 32 lata, z zawodu jest mechanikiem, magazynierem. W dalszym ciągu zamieszkuje on w G., mieszka razem z partnerką. Obecnie - poza małoletnią córką A. - ma on na utrzymaniu młodsze dziecko, które wychowuje on wspólnie z partnerką. Od czasu ustalenia dotychczasowej wysokości alimentów na rzecz małoletniej A. u pozwanego pojawiły się dodatkowe koszty, ponieważ ze związku z partnerką w (...) urodziło się pozwanemu drugie dziecko - syn, który ma niespełna 4 lata; ale nade wszystko ujawniła się u pozwanego bardzo poważna choroba w postaci przewlekłej białaczki szpikowej. W związku z chorobą pozwany jest zmuszony przeznaczać środki finansowe na leczenie i zakup niezbędnych leków. Choroba ta powoduje też, że pozwany ma ograniczone możliwości zarobkowania. Generalnie pozwany S. D. osiągał miesięczne dochody w wysokości 4300 zł plus premia. Z racji licznych nieobecności w pracy w związku z tą chorobą w pierwszym miesiącu po powrocie do pracy pozwany osiągnął wynagrodzenie na poziomie 2100 zł (chorobowe i jednocześnie utrata premii). Ma on zalecenie lekarskie, aby nie pracował ciężko i nie przemęczał się. Z tego też powodu spadły możliwości zarobkowe pozwanego, pozwany faktycznie zarabia mniej, niż poprzednio, przed ujawnieniem się choroby. Dodatkowo wzrosły koszty wyżywienia, utrzymania mieszkania i ogólny wzrost cen towarów i usług. Pozwany utrzymuje kontakt z małoletnią córką - A. przyjeżdża do jego miejsca zamieszkania, w tym czasie pozostaje na jego utrzymaniu. Ojciec doładowuje jej telefon, aby mieć z nią kontakt. Ponadto zabiera on także małoletnią córkę raz w roku na wakacje, których koszty pokrywa z własnych środków.

Dowód: zeznania świadka L. T. k. 201v-203, zeznania matki małoletniej powódki - P. D. k. 203v-205v, zeznania pozwanego S. D. k. 205v-207, dowody z dokumentów na kartach: 2-7, 10, 12-13, 14-85,, 99-133, 141-148, 179-199, 208-264 akt przedmiotowej sprawy .

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka i stron w zakresie, w jakim znajdują one odzwierciedlenie w dokonanych powyżej ustaleniach faktycznych, bowiem w tym zakresie są one przekonujące i nie pozostają w sprzeczności z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Spór pomiędzy stronami sprowadzał się głównie do kwestii zasadności wysokości żądania zgłoszonego w pozwie, natomiast rozstrzygnięcie tej kwestii jest obowiązkiem Sądu.

Odnośnie dowodów z dokumentów wskazanych wyżej - Sąd nie dopatrzył się okoliczności mogących budzić wątpliwości co do ich prawdziwości.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania
i wychowania. Przepis art. 135 § 1 kro stanowi, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. W myśl paragrafu 2 tego artykułu wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego. Natomiast zgodnie z przepisem art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany umowy bądź orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy Sąd uznał, że zawarte w pozwie żądanie podwyższenia alimentów od pozwanego na rzecz małoletniej powódki w części zasługuje na uwzględnienie. Od czasu ustalenia dotychczasowej wysokości alimentów na rzecz tej małoletniej minęły ponad 3 lata. Postępowanie dowodowe wykazało, że od tamtej pory wzrosły koszty utrzymania małoletniej powódki, ponieważ jest ona starsza, szybciej wyrasta z ubrań, poszła już do szkoły, z czym wiążą się dodatkowe wydatki, poszerzyły się jej zainteresowania. Ponadto okolicznością bezsporną jest, że w ostatnim czasie nastąpił ogólny znaczny wzrost cen towarów i usług a po stronie powodowej wystąpiły dodatkowe potrzeby wymienione wyżej, jak również bardziej szczegółowo wskazane w ustaleniach faktycznych, a które generują dodatkowe koszty. Z drugiej strony okolicznością bardzo trudną dla pozwanego i całkowicie niezależną od niego jest fakt ujawnienia się u niego bardzo poważnej choroby - przewlekłej białaczki szpikowej. Samo leczenie generuje dla niego duże koszty, z drugiej strony osłabienie organizmu wywołane stanem chorobowym powoduje mniejszą wydajność pozwanego w pracy czy wręcz jego nieobecności w pracy a co za tym idzie znaczne zmniejszenie się jego faktycznych dochodów. Nie można też w tych okolicznościach zarzucić pozwanemu, że nie wyczerpuje on w pełni swoich możliwości zarobkowych, ponieważ sytuacja ta związana z poważną choroba jest od niego niezależna.

Na utrzymanie dziecka rodzic może przeznaczyć kwoty, jakie uznaje za zasadne jednakże należy pamiętać, że alimenty służyć mają zaspokajaniu podstawowych potrzeb uprawnionego do nich dziecka a poza tym wysokość ich musi mieścić się w granicach możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do ich uiszczania. W przedmiotowej sprawie należy pamiętać również, że Sąd orzekający rozwód pomiędzy rodzicami małoletniej A. D. na obojga jej rodziców nałożył obowiązek ponoszenia kosztów jej utrzymania. Bezsporne jest w tej sprawie, że matka małoletniej A. w większym zakresie czyni osobiste starania o utrzymanie i wychowanie małoletniej aniżeli jej ojciec, ponieważ dziewczynka na co dzień zamieszkuje z matką. Ojciec jednak również w miarę możliwości spędza czas z córką, w tym zabiera ją do siebie do G. czy też latem na wspólne z jego partnerką i młodszym synem wyjazdy wakacyjne i wówczas on ponosi koszty opłat oraz koszty związane z jej utrzymaniem. Wobec tych wszystkich okoliczności w tym ostatnio ujawnionej bardzo poważnej choroby pozwanego, która też bardzo ogranicza jego możliwości zarobkowe - matka małoletniej również winna mieć swój udział finansowy w kosztach utrzymania małoletniej A.. Obecnie ma ona też te możliwości, bowiem podjęła zatrudnienie w ramach działalności gospodarczej jej partnera, z którym to zatrudnieniem wiąże się określony dochód. Ponadto należy mieć też na uwadze, że obecnie część potrzeb małoletniej A. jest zaspokajana ze świadczenia wychowawczego w kwocie 500 zł miesięcznie i zasiłku rodzinnego, które obecnie matka na nią otrzymuje a czego nie otrzymywała w czasie, kiedy była ustalana dotychczasowa wysokość alimentów na rzecz tej małoletniej.

Wobec oceny tych wszystkich okoliczności Sąd uznał, że alimenty należne od pozwanego S. D. na rzecz małoletniej powódki - winny być podwyższone o 100 zł miesięcznie tj. do kwoty po 500 zł miesięcznie. W ocenie Sądu podwyższenie alimentów do tej kwoty mieścić się będzie w granicach możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego a równocześnie służyć będzie zaspokojeniu uzasadnionych potrzeb małoletniej powódki, przy ich częściowym zaspokojeniu ze świadczeń, jakie matka otrzymuje na dziecko, jak również przy częściowym udziale finansowym matki w zaspokojeniu tychże potrzeb dziecka.

Reasumując - ocena tych wszystkich okoliczności wynikających z przeprowadzonego postępowania dowodowego, na które wskazano wyżej skłoniła Sąd do rozstrzygnięć znajdujących odzwierciedlenie w wyroku. I tak Sąd w punkcie 1) wyroku podwyższył rentę alimentacyjną należną od pozwanego S. D. na rzecz małoletniej powódki A. D. z kwoty po 400 zł (czterysta złotych) miesięcznie zasądzonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Brodnicy z dnia 17 kwietnia 2018 r. w sprawie III RC 16/18 do kwoty po 500 zł (pięćset złotych) miesięcznie płatną z góry do dnia 15-tego każdego miesiąca do rąk matki małoletniej powódki - P. D. z ustawowymi odsetkami na wypadek zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat - poczynając od dnia 1 listopada 2021r., przy czym termin płatności wyrównania podwyższonych alimentów za okres od 1 listopada 2021r. do 28 lutego 2022r. ustalony został na dzień 15 marca 2022r.

Z kolei w punkcie 2) wyroku Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie; powyższe dotyczyło żądanej kwoty podwyżki alimentów przewyższającej ustaloną w punkcie 1) wyroku kwotę 500 zł miesięcznie, co nastąpiło ze względów wskazanych szczegółowo wyżej. Ponadto dotyczyło to okresu czasu poprzedzającego datę, od której dokonana została wskazana w pkt. 1) wyroku podwyżka alimentów. Matka małoletniej powódki żądała podwyżki alimentów poczynając od dnia wniesienia pozwu, Sąd natomiast uznał, że dokonane podwyższenie alimentów winno nastąpić od dnia 1 listopada 2021r z uwagi na szczególną sytuację, w jakiej znalazł się pozwany - bardzo poważaną chorobę, której leczenie pociągało za sobą duże koszty, a dodatkowo choroba ta ograniczała znacznie możliwości zarobkowe pozwanego wywołując osłabienie jego organizmu.

W punkcie 3) Sąd odstąpił od obciążenia pozwanego S. D. od obciążania kosztami sądowymi, od uiszczenia których małoletnia powódka była zwolniona z mocy ustawy, przejmując jej na rzecz Skarbu Państwa. O powyższym orzeczono na podstawie art. 113.1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych a contrario.

Mając na uwadze okoliczności przedmiotowej sprawy, jak również dokonane rozstrzygnięcie w tej sprawie, gdzie powództwo zostało uwzględnione jedynie w części, Sąd zniósł wzajemnie pomiędzy stronami koszty procesu. O powyższym orzeczono w punkcie 4) wyroku uznając, że zachodzące w sprawie okoliczności uzasadniają to rozstrzygnięcie

Wyrokowi w pkt 1) Sąd nadał rygor natychmiastowej wykonalności - o powyższym orzeczono w punkcie 5) wyroku po myśli art. 333 § 1 pkt 1 kpc.