Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2014 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołań M. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. :

- z dnia 2 stycznia 2013 r. znak (...)

- z dnia 25 lutego 2013 r. (...)

w sprawie: M. K.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych

Oddziałowi w B.

o emeryturę

I zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonemu M. K. prawo do emerytury od dnia 15 grudnia 2012 r.,

II nie stwierdza odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 stycznia 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania ubezpieczonemu M. K. prawa do emerytury. Organ rentowy powołał się na przepisy art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, nr 153, poz. 1227 ze zm.) i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8 , poz. 43.) W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż ubezpieczony nie spełnia wymogów określonych w powyższych przepisach, ponieważ nie udokumentował wymaganego 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Do okresu tego możliwe było zaliczenie jedynie 1 roku, 9 miesięcy i 14 dni. Nie zaliczono natomiast do tego okresu, pracy ubezpieczonego w Cegielniach (...) S.A. od 3.06.1985 r. do 15.11.1998 r. ponieważ w nie podano charakteru pracy i stanowiska ściśle według rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. i nie powołano się na zarządzenie resortowe.

Ubezpieczony złożył odwołanie od decyzji organu rentowego wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, iż organ rentowy bezpodstawnie odmówił mu zaliczenia do okresów pracy warunkach szczególnych, okresu pracy w Cegielniach (...) S.A. w B., w którym od 3.06.1985 r. do 15.11.1998 r. pracował na stanowisku operatora koparki wielonaczyniowej. Na okoliczność wykonywania tej pracy ubezpieczony wniósł o powołanie dowodu z zeznań wskazanych przez niego świadków G. K. i E. Z..

Nadto ubezpieczony wniósł o zaliczenie do okresów pracy warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w Kopalni (...) od 1.08.1980 r. do 30.06.1981 r. oraz okresu pracy w Kopalni (...) w K. od 10.07.1981 r. do 11.12.1981 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując dotychczasowe stanowisko. W piśmie z dnia 27 lutego 2013 r. poinformował , iż decyzją z dnia 25 lutego 2013 r. ponownie odmówiono ubezpieczonemu prawa do emerytury, z tym jednak, że po uwzględnieniu przedłożonych przez powoda dokumentów do okresów pracy w warunkach szczególnych uwzględniono 4 lata , 9 miesięcy i 12 dni. Organ rentowy uwzględnił do tego stażu m.in okresy wskazane w odwołaniu tj. okresy zatrudnienia powoda w KWK (...) oraz KWK (...).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony M. K. urodzony dnia (...), złożył dnia 15 listopada 2012 roku wniosek o przyznanie prawa do emerytury. Organ rentowy uznał za udokumentowany staż ubezpieczeniowy na dzień 31 grudnia 1998 roku w wymiarze 36 lat, 6 miesięcy i 18 dni, w tym do okresów pracy w warunkach szczególnych uwzględniono łącznie 4 lata, 9 miesięcy i 12 dni. Ubezpieczony złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych w OFE na dochody budżetu państwa.

- okoliczności bezsporne

Sporną pozostawała okoliczność czy ubezpieczony w okresie kwestionowanym przez organ rentowy był zatrudniony w warunkach szczególnych, czy taki charakter miało zatrudnienie ubezpieczonego w Cegielniach (...) S.A. w B., w okresie od 3.06.1985 r. do 15.11.1998 r.

W powyższym zakresie Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe, na podstawie, którego ustalił następujący stan faktyczny.

Ubezpieczony w okresie od 3.06.1985 r. do 15.11.1998 r. pracował w Cegielniach (...) S.A. w B.. Umowa o pracę zawarta w dniu 3 czerwca 1985 r. dotyczyła zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) ( Cegielnie (...) były następcą prawnym tego Przedsiębiorstwa) . Powód został zatrudniony w Zakładzie w F. na stanowisku maszynisty wyciągu górnego. W dniu 24 października 1987 powód uzyskał uprawnienia maszynisty ciężkich maszyn budowlanych i drogowych, a po ich uzyskaniu pracował przez cały czas jako operator koparki wielonaczyniowej i dozowacz domieszki. Dozowanie domieszki odbywało się również przy pomocy koparki. Pracę te powód wykonywał początkowo w cegielni w F., a następnie w należącej do Cegielni kopalni gliny w S.. Potwierdzeniem powyższego jest świadectwo pracy zawarte w aktach osobowych z dnia 15.11.1998 r. z którego wynika, iż powód wykonywał pracę maszynisty koparki i dozowacza domieszki przez cały okres zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy. Poza pracą na cały etat powód wykonywał dodatkowo pracę operatora koparki na podstawie umów o dodatkowe zatrudnienie w wymiarze 0,2 do 0,5 etatu zależnie od zawartej umowy. W początkowych okresach pracy powód wykonywał te dodatkową pracę w ramach godzin nadliczbowych, jednak z uwagi na zbyt duża ich ilość konieczne stało się zawieranie dodatkowych umów o pracę.

dowód: zeznania świadków D. K. (k. 34-35 akt), E. Z. (k. 27 akt), G. K. (k. 26-27 akt) przesłuchanie powoda (k. 36-37 akt), dokumenty z akt osobowych, w tym świadectwa pracy, zaświadczenie o posiadaniu uprawnień maszynisty ciężkich maszyn budowlanych i drogowych, zaświadczenie lekarskie o zdolności do pracy na stanowisku maszynisty.

Sąd zważył, co następuje:

Sąd dokonał oceny omówionego wyżej stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.)

Zgodnie z treścią art. 184. ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem ( art. 184 ust 2 ).

Zgodnie z treścią art.32 ust 1 cytowanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet) Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w cytowanym wyżej przepisie, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Z kolei przepisy rozporządzenia wykonawczego z dnia 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Wskazać ponadto należy, iż z przywileju przejścia na emeryturę w niższym wieku emerytalnym, przysługującego pracownikom zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, mogą korzystać wyłącznie pracownicy, którzy rzeczywiście byli zatrudnieni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szkodliwych warunkach pracy przez okres co najmniej 15 lat. Ustalenie tych okoliczności możliwe jest tylko przy pomocy dowodów jednoznacznych i precyzyjnych.

Ubezpieczony w toku przedmiotowego postępowania wskazywał, iż co najmniej w okresie od 24 października 1987 r. do dnia 15 listopada 1998 r. wykonywał pracę operatora ciężkiego sprzętu, tj. operatora koparki wielonaczyniowej.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe w tym przede wszystkim, dowód z zeznań świadków oraz dokumenty z akt osobowych w szczególności umowy zmieniające (angaże) oraz zaświadczenia o uzyskanych uprawnieniach, zaświadczenia lekarskie , a także świadectwa pracy zawarte w aktach osobowych potwierdzają, iż powód wykonywał pracę w warunkach szczególnych. Podkreślić także należy, iż pracodawca wystawił powodowi świadectwo pracy, w którego punkcie 8 zawarł adnotację o wykonywaniu przez M. K. zatrudnienia w warunkach szczególnych. Jak więc wynika z powyższego powód we wskazanym powyżej okresie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę maszynisty ciężkiego sprzętu budowlanego tj. maszynisty koparki wielonaczyniowej. Tym samym powód wykonywał pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu cytowanego przepisu art. 32 ust 1, ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wykonywana przez niego praca wymieniona jest w wykazie „A” w dziale V poz. 3 (prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych) Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.) i jest pracą o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości. Podkreślić należy, iż ubezpieczony posiadał uprawnienia potwierdzone stosownymi zaświadczeniami do kierowania ciężkimi maszynami budowlanymi, co dodatkowo potwierdza zasadność zaliczenia ubezpieczonemu w/w okresu pracy jako pracy w warunkach szczególnych.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że ubezpieczony wraz z okresami uwzględnionymi wcześniej przez organ rentowy ma wymagany łączny ponad 15 letni okres zatrudnienia w warunkach szczególnych, uprawniający do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury na mocy cytowanego art. 32 w zw. z art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zaliczenie wymienionego wyżej okresu spowodowało, że odwołujący spełnia warunki konieczne do przyznania emerytury określone w cytowanych wyżej przepisach ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43 ze zm.)

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury.

W punkcie II wyroku Sąd Okręgowy zgodnie z przepisem art. 118 1a ustawy emerytalno- rentowej FUS z urzędu orzekał w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu Okręgowego, w okolicznościach przedmiotowej sprawy brak było podstaw do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, pomimo uwzględnienia odwołania ubezpieczonego. Ubezpieczony za sporny okres zatrudnienia nie przedłożył wymaganego świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Mając na uwadze sformalizowany przebieg postępowania przed organem rentowym, jak również występujące ograniczenia dowodowe, do przyznania ubezpieczonemu prawa do żądanego świadczenia konieczne było przeprowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność świadczenia pracy w warunkach szczególnych.

SSO Janusz Madej