Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 maja 2022 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący Sędzia Katarzyna Powalska

po rozpoznaniu w dniu 26 maja 2022 roku w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Z. Z.

przeciwko Gminie P.

przy udziale interwenienta ubocznego D. Z. po stronie powódki

o ustalenie

na skutek apelacji powódki oraz interwenienta ubocznego D. Z.

od wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu VIII Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w P. z dnia 8 lutego 2022 roku, sygn. akt VIII C 78/21

I.  oddala obie apelacje;

II.  zasądza od powódki Z. Z. na rzecz pozwanej Gminy P. 120 ( sto dwadzieścia ) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie poczynając od dnia następnego po upływie tygodnia od doręczenia powódce odpisu wyroku do dnia zapłaty;

III.  przyznaje adwokatowi M. W. 73,80 ( siedemdziesiąt trzy 80/100 ) złotych brutto tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu w postępowaniu apelacyjnym, które nakazuje wypłacić ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Wieluniu.

Sygn. akt I Ca 157/22

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sądu Rejonowego w Wieluniu - VIII Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w P. w sprawie z powództwa Z. Z. przeciwko Gminie P. oddalono powództwo (pkt 1. wyroku), nie obciążono powódki obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanej Gminy P. (pkt 2. wyroku) oraz przyznano wynagrodzenie adwokatowi ustanowionemu powódce z urzędu, z tytułu udzielonej jej, nieopłaconej pomocy prawnej.

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia i wnioski, których istotne elementy przedstawiają się następująco:

Powódce Z. Z. przysługiwało prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego numer (...), położonego w P. przy ulicy (...) w budynku nr (...), dla którego w Sądzie Rejonowym w Wieluniu VII Zamiejscowym Wydziale Ksiąg Wieczystych z siedzibą w P. prowadzona jest księga wieczysta nr (...).

W toku prowadzonego w stosunku do powódki postępowania egzekucyjnego o egzekucję świadczenia pieniężnego, egzekucja została skierowana do nieruchomości dłużniczki w postaci opisanego powyżej lokalu, a postanowieniem z dnia 28 stycznia 2020 roku Sąd Rejonowy w Wieluniu VIII Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w P. w sprawie o sygnaturze akt VIII Co 308/19 w przedmiocie nadzoru nad egzekucją z nieruchomości dłużniczki Z. Z., przysądził przedmiotowe prawo własności lokalu mieszkalnego na rzecz nabywcy licytacyjnego D. Z., nakazując dłużniczce Z. Z. wydanie ww. nieruchomości nabywcy. Postanowienie uprawomocniło się w braku jego zaskarżenia.

W dniu 4 maja 2020 roku powódka Z. Z. złożyła w Urzędzie Miejskim w P. wniosek o przydzielenie jej lokalu socjalnego z uwagi na trudną sytuację materialną, życiową i zdrowotną.

Tryb rozpatrywania i załatwiania wniosków o najem lokali socjalnych oraz sposobu poddania tych spraw kontroli społecznej został określony w rozdziale 6 uchwały nr (...) Rady Miejskiej w P. z dnia 30 października 2009 roku.

Pismem z dnia 11 maja 2020 roku powódka została wezwana do uzupełnienia wniosku poprzez złożenie wniosku na dołączonym formularzu. Burmistrz Gminy P. w ww. piśmie poinformował nadto powódkę, że w chwili obecnej z uwagi na ograniczoną liczbę lokali znajdujących się w zasobach Gminy P. nie jest możliwym przydzielenie jej lokalu socjalnego oraz że po złożeniu wniosku na formularzu zostanie wpisana na listę osób oczekujących na lokal socjalny. Powódka otrzymała ww. pismo w dniu 13 maja 2020 roku, nie udzielając na nie odpowiedzi.

Na podstawie prawomocnego postanowienia o przysądzeniu własności nieruchomości zostało wszczęte przez D. Z. w dniu 25 marca 2021 roku przeciwko Z. Z. postępowanie egzekucyjne o opróżnienie lokalu mieszkalnego, położonego w P. przy ul. (...), prowadzone przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wieluniu E. J. w sprawie egzekucyjnej Km 356/21.

Powódka wciąż zamieszkuje w ww. lokalu. Nie ma jakiegokolwiek majątku, ani możliwości zamieszkania w innym lokalu niż obecnie zajmowany. Powódka jest nadal zadłużona, obecnie w stosunku do powódki egzekucję świadczenia pieniężnego prowadzi komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Wieluniu B. P. w sprawie Km 665/19 (należność główna w kwocie 4.103,51 zł) oraz Km 490/20 (należność główna w kwocie 3.798,52 zł).

Z. Z. została zaliczona do stopnia niepełnosprawności umiarkowanego, zaś ustalony w ten sposób stopień niepełnosprawności datuje się od 11 grudnia 2017 roku. Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane w dniu 22 lutego 2018 roku na stałe.

Powódka Z. Z. ma obecnie 72 lata. Powódka jest wdową, zamieszkuje wspólnie z dorosłym synem K. Z.. K. Z. nie jest osobą niezdolną do pracy, jednakże nie posiada stałego źródła zatrudnienia. Posiada wyuczony zawód jako spawacz. Powódka nie korzysta ze świadczeń pomocy społecznej.

Powódka nie pobiera świadczeń emerytalno – rentowych z ubezpieczenia społecznego rolników. Powódka Z. Z. utrzymuje się z emerytury w kwocie brutto 1.889,43 zł, ustalonej na podstawie decyzji ZUS z dnia 1 marca 2021 roku. Jej dochód netto po potrąceniu zaliczki na podatek dochodowy oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 1.588,38 zł. Z świadczenia emerytalnego dokonywane są potrącenia w toku egzekucji, które nie są odliczane od dochodu na potrzeby ustalenia kryterium dochodowego przez Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy (...) w P.. Kryterium dochodowe dla osoby samotnie gospodarującej według rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 lipca 2018 roku (Dz. U. z 2018 roku poz. 1358) wynosi 701 zł. Powódka nie spełnia kryterium dochodowego uprawniającego do korzystania z pomocy społecznej.

Miesięczne potrącenia w toku postępowania egzekucyjnego z emerytury powódki wynoszą kwotę rzędu 472,35 zł. Świadczenie wypłacane powódce przez ZUS po dokonanych potrąceniach wynosi 1.116,03 zł.

W zeznaniu podatkowym za rok 2020 powódka wykazała przychód w kwocie 22.793,67 zł. Powódka Z. Z. cierpi na chorobę niedokrwienną serca, w przeszłości przeszła zawał koniuszkowy i dwukrotnie poddana została zabiegowi koronarografii. Przeszła również zabiegi strumektomii i cholecystektomii. Powódka choruje także na reumatoidalne zapalenie stawów o ciężkim przebiegu, chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa szyjnego z dyskopatią, nadciśnienie tętnicze i torbiel nerki.

Nabywca licytacyjny nieruchomości lokalowej, zajmowanej przez powódkę, D. Z. wystąpił obecnie do Sądu z pozwem o zapłatę przez powódkę na jego rzecz wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu. Decyzję tę podjął, mając na względzie postawę powódki, która zadeklarowała po nabyciu przez niego lokalu, że dobrowolnie go opuści wraz z synem do końca czerwca, po czym zmieniła zdanie.

W ocenie Sądu Rejonowego powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie, przede wszystkim dlatego, że powódka nie była lokatorem w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, a w konsekwencji w okolicznościach niniejszej sprawy nie znajdują zastosowania przepisy ustawy w zakresie dotyczącym orzekania o prawie do lokalu socjalnego. Sąd Rejonowy zważył nadto, że powódka nie jest osobą, która zajęła lokal bez tytułu prawnego. Niezależnie od tego, w ocenie Sądu Rejonowego nie sposób uznać aby sytuacja powódki była na tyle szczególna, że uzasadniałaby ustalenie prawa do lokalu socjalnego na podstawie zasad współżycia społecznego.

Apelację od tego wyroku wywiódł pełnomocnik powódki, zaskarżając go w części, tj. w zakresie oddalającym powództwo – co do pkt. 1. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie przepisów mające istotny wpływ na treść orzeczenia, w konkretnie:

1.  art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 8 ust. 1 Uchwały nr (...) Rady Miejskiej w P. z dnia 30 października 2009 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali mieszkalnych wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy P. poprzez dokonanie dowolnej oceny dowodów i pominięcie okoliczności, iż powódka jako osoba o nieznacznych dochodach, niemająca tytułu prawnego do lokalu oraz zameldowana na terenie Gminy P. na pobyt stały nieprzerwanie przez okres ponad 5 lat spełnia przesłanki do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego, co uniemożliwiło prawidłową ocenę spełnienia przesłanek warunkujących przyznanie prawa do lokalu socjalnego;

2.  art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c . poprzez dokonanie dowolnej i wybiórczej oceny dowodów, a w konsekwencji ustalenie, iż Gmina P. nie dysponuje zasobem mieszkaniowym, w skład którego wchodzą wolne lokale socjalne, w sytuacji gdy pozwana nie przedstawiła na tę okoliczność żadnych dowodów;

3.  art. 189 k.p.c. poprzez jego błędną wykładnię i w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie na skutek bezpodstawnego przyjęcia, iż norma ta jest podstawą prawną żądania ustalenia prawa do lokalu socjalnego wyłącznie w odniesieniu do dłużnika będącego lokatorem w rozumieniu ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 172);

na wypadek nieuwzględnienia powyższego:

4.  art. 177 § 1 pkt 3 ¹ k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i w konsekwencji niezawieszenie postępowania z urzędu, w sytuacji gdy zaistniały ku temu przesłanki, a to na skutek przyjęcia przez Sąd, iż jedynie dłużnik mający status lokatora w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, która to definicja zdaniem Sądu nie obejmuje byłych właścicieli lokalu mieszkalnego, uprawniony jest do dochodzenia ustalenia prawa do lokalu mieszkalnego, a w którym to przedmiocie zainicjowane zostało postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym celem udzielenia odpowiedzi na następujące pytanie
prawne: „czy art. 2 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw
lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, który poprzez wyłączenie z definicji lokatora osoby będącej poprzednim właścicielem zajmowanego lokalu, która utraciła tytuł własności do tego lokalu w toku postępowania egzekucyjnego na podstawie postanowienia o przysądzeniu własności (art. 999 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego) nie pozwala na stosowanie wobec tych osób art. 14 ust. 1 i 4 w/w ustawy jest zgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 75 ust. 1 Konstytucji RP (sygn. akt: P 6/20), a który to wniosek nie został dotychczas rozstrzygnięty, zaś z uwagi na jego oczywiste powiązania z przedmiotem niniejszej sprawy, rozstrzygnięcie niniejszego postępowania zależy od wyniku toczącego się postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym;

a nadto z daleko idącej ostrożności procesowej:

5.  § 11 ust. 1 Uchwały nr (...) Rady Miejskiej w P. z dnia 30 października 2009 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali mieszkalnych wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy P. poprzez uznanie, że powódka zobowiązana była uprzednio złożyć wniosek o zawarcie umowy najmu lokalu socjalnego na formularzu stanowiącym załącznik do w/w uchwały, w sytuacji gdy z wykładni § 11 ust. 1 Uchwały nr (...) Rady Miejskiej w P., gdy z treści tychże regulacji prawnych w żaden sposób nie wynika obowiązek wnioskodawcy do korzystania z udostępnianych formularzy, co w konsekwencji doprowadziło do oddalenia powództwa na skutek niedopełnienia wymogów formalnych w postępowaniu administracyjnym poprzedzającym drogę sądową;

6.  art. 32 ust. 1 oraz art. 75 ust. 1 Konstytucji poprzez uznanie, iż powódce należy odmówić ochrony prawnej poprzez ustalenie prawa do lokalu socjalnego należnej lokatorom w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie praw lokatorów na skutek uprzednio posiadanego przez nią prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego, do którego utraty doszło mocą prawomocnego postanowienia z dnia 28 stycznia 2020 r. Sądu Rejonowego w Wieluniu VIII Zamiejscowy Wydział Cywilny z/s w P. o przysądzeniu rzeczonego prawa własności na rzecz nabywcy licytacyjnego D. Z..

W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie na rzecz powódki kosztów procesu wedle norm przepisanych. Nadto skarżący wniósł o zasądzenie na rzecz pełnomocnika pozwanej kosztów pomocy prawnej świadczonej z urzędu przed Sądem II instancji, które to koszty nie zostały uregulowane ani w całości, ani w jakiejkolwiek części.

Apelację wywiódł również pełnomocnik interwenienta ubocznego D. Z., zaskarżając orzeczenie w zakresie punktu 1., wobec naruszenia:

1.  art. 17 ust. la ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego poprzez błędne uznanie, że powódka nie jest osobą, która bezprawnie zajęła lokal bez tytułu prawnego, pomimo że samowolnie zasiedliła lokal po utracie tytułu prawnego;

2.  art. 189 k.p.c. poprzez nieprawidłowe uznanie, że powódce nie przysługuje interes prawny w żądaniu ustalenia prawa do lokalu socjalnego, ponieważ nie jest lokatorem w rozumieniu ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie kodeksu cywilnego, pomimo że przepisy ustawy o ochronie lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy oraz zmianie Kodeksu cywilnego nie przewidują wymogu posiadania statusu lokatora w celu uzyskania prawa do lokalu socjalnego;

3.  art. 14 ust. 2 pkt. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego poprzez nieprzyznanie powódce prawa do lokalu socjalnego, pomimo, że powódka jest osobą niepełnosprawną w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 i. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty, skarżący wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez ustalenie prawa do lokalu socjalnego od gminy P. dla Z. Z., ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania,

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz interwenienta ubocznego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na obie apelacje, pełnomocnik pozwanej gminy wniósł o ich oddalenie w całości jako bezzasadnych oraz zasądzenie od skarżących na rzecz pozwanego kosztów postępowania w postępowaniu apelacyjnym, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Żadna z apelacji nie zasługiwała na uwzględnienie w jakimkolwiek zakresie.

Dogłębna i wszechstronna analiza wywiedzionych apelacji oraz zgromadzonego materiału dowodowego pozwala dojść do niebudzącego wątpliwości przekonania, że podnoszone przez skarżącą powódkę oraz interwenienta ubocznego zarzuty mają charakter wyłącznie polemiczny i są jedynie wyrazem niezadowolenia z rozstrzygnięcia Sądu I instancji.

Wobec postawienia w apelacji zarzutów naruszenia zarówno prawa procesowego jak i materialnego, trzeba podnieść, że prawidłowość zastosowania lub wykładnia prawa materialnego może być właściwie oceniona jedynie na gruncie niewadliwie ustalonej podstawy faktycznej wyroku. Skuteczne zatem zgłoszenie zarzutu dotyczącego naruszenia prawa materialnego wchodzi zasadniczo w rachubę tylko wówczas gdy ustalony przez sąd pierwszej instancji stan faktyczny, będący podstawą zaskarżonego wyroku, nie budzi zastrzeżeń (por. wyrok SN z 26 marca 1997 r. , II CKN 60/97, OSNC 1997/9/128). Dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne dotyczące okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy znajdują odzwierciedlenie w przytoczonych na ich poparcie dowodach. Stąd ustalenia te oraz wyprowadzone na ich podstawie wnioski prawne Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne w myśl art. 387 § 2 ¹ pkt 1 i 2 k.p.c.

Zgodnie z treścią art. 233 § 1 k.p.c, sąd ma obowiązek ocenić wszystkie przeprowadzone dowody oraz uwzględnić wszystkie towarzyszące im okoliczności, które mogą mieć znaczenie dla oceny ich mocy i wiarygodności. Musi też przeprowadzić selekcję dowodów, a więc dokonać wyboru tych, na których się oparł, i ewentualnie odrzucić inne, którym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, przy czym selekcja ta powinna być poparta argumentacją zgodną z regułami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Zastrzeżona dla sądu swobodna ocena dowodów opiera się na odpowiadającemu zasadom logiki powiązaniu ujawnionych w postępowaniu dowodowym okoliczności w całość zgodną z doświadczeniem życiowym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 1980 r., II URN 175/79, OSNC 1980/10/200, LEX nr 2510). Strona kwestionująca prawidłowość zastosowania art. 233 § 1 k.p.c., powinna przedstawić argumenty świadczące o niezachowaniu przez sąd tych reguł. Zarzut ten przy tym nie może polegać wyłącznie na zaprezentowaniu przez skarżącego stanu faktycznego, ustalonego przez niego na podstawie własnej oceny dowodów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie, z dnia 12 lutego 2010 r., VI ACa 356/10, Lex nr 821059, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 14 kwietnia 2010 r., I ACa 240/10, Lex nr 628186).

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c. w zw. z § 8. ust 1. uchwały Rady Miejskiej w P. zauważyć należy, iż tak postawiony zarzut jest niezasadny z uwagi na niejako pierwotną niemożność orzekania o zasadności przyznania powódce prawa do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego, z uwagi na nieposiadanie przez nią statusu lokatora w myśl art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Zgodnie bowiem z treścią przywołanego przepisu, ilekroć w ustawie jest mowa o lokatorze, należy przez to rozumieć najemcę lokalu lub osobę używającą lokal na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności.

Sąd Okręgowy w pełni podziela wyrażony i obszernie uzasadniony przez Sąd I instancji pogląd, zgodnie z którym nie sposób uznać Z. Z. za lokatora w myśl tej ustawy. Była ona bowiem właścicielem lokalu, który mocą postanowienia sądu przeszedł na własność D. Z. i aktualnie powódka zajmuje lokal bez żadnego tytułu prawnego. Ustawodawca bowiem różnicuje sytuację prawną lokatora, zdefiniowanego w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy, od osoby której sytuacja życiowa wiąże się z zajmowaniem lokalu mieszkalnego, jednakże niebędącą lokatorem, jak w niniejszym przypadku.

Okoliczność, czy Gmina P. dysponuje, czy też nie, wystarczającym zasobem mieszkaniowym, w skład którego wchodzą wolne lokale socjalne - choć zasygnalizowana przez Sąd I instancji w pisemnym uzasadnieniu wyroku - nie jest okolicznością mającą znaczenie w niniejszej sprawie. Sąd ten zasygnalizował jedynie, iż rozstrzygnięcie, podług którego powódka mogłaby dalej pozostawać w lokalu, przy (hipotetycznie) wąskiej ofercie lokali socjalnych w gminie P., de facto prowadziłoby do utraty ochrony prawnej praw właścicielskich nabywcy licytacyjnego, D. Z..

W ocenie Sądu Okręgowego niezasadny jest nadto zarzut naruszenia art. 177 § 1 pkt 3 ¹ k.p.c., zgodnie z którym Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku postępowania toczącego się przed Trybunałem Konstytucyjnym albo Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Powyższa norma stwarza bowiem jedynie możliwość Sądowi Okręgowemu zawieszenia postępowania, nie obligując go do powzięcia takiej decyzji. W sytuacji, w której Sąd Rejonowy nie dostrzegł podstaw do takiej decyzji, nie sposób postawić mu trafnego zarzutu naruszenia tego przepisu. Warto również zauważyć, że zgodnie z zasadą domniemania konstytucyjności, do czasu rozstrzygnięcia przez Trybunał Konstytucyjny o niezgodności z Ustawą zasadniczą, przepis będący przedmiotem pytania prawnego obowiązuje i wiąże sądy. Sam fakt zadania pytania prawnego nie prowadzi do zawieszenia stosowania przepisu, może być jednakże asumptem (i taką sytuacją przewiduje art. 177 § 1 pkt 3 ¹ do refleksji sądu rozpoznającego, czy aby niezasadnym byłoby wstrzymanie się z rozstrzygnięciem, jeśli dana norma rzeczywiście budzi uzasadnione wątpliwości co do jej konstytucyjności. Zawieszenie postępowania w niniejszej sprawie byłoby nietrafione również z uwagi na konieczność zabezpieczenia interesu nabywcy licytacyjnego, który w niniejszym procesie – jako interwenient uboczny – czyni starania, by mógł w pełni realizować swoje prawo własności. W sytuacji, w której pomimo upływu blisko dwóch i pół roku od zadania pytania prawnego Trybunałowi Konstytucyjnemu w dalszym ciągu brak jest rozstrzygnięcia, zawieszenie postępowania na nieokreślony czas godziłoby w prawa właściciela. Paradoksalnie, warto zauważyć, iż sam fakt wystąpienia przez Sąd Rejonowy w Gdańsku z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego o treści „Czy art. 2 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy (…) który poprzez wyłączenie z definicji lokatora osoby będącej poprzednim właścicielem zajmowanego lokalu, która utraciła tytuł własności do tego lokalu w toku postępowania egzekucyjnego na podstawie postanowienia o przysądzeniu własności z art. 999 k.p.c. nie pozwala na stosowanie wobec tych osób art. 14 ust. 1 i 4 w/w ustawy jest zgodny z art. 32 ust. 1 oraz art. 75 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej?” potwierdza jedynie ugruntowaną linię orzeczniczą sądów powszechnych, przyjmujących, iż osoba taka w aktualnym stanie prawnym nie jest osobą, do której adresowane są uprawnienia z art. 14 ust. 1 i 4 ustawy o ochronie praw lokatorów.

Sąd Okręgowy podziela nadto pogląd Sądu Rejonowego, iż brak jest w okolicznościach niniejszej sprawy podstaw do uznania, iż uprawnienie do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego Sąd winien wywodzić z treści art. 17 ust. 1a powoływanej ustawy. Zgodnie z tą regulacją, sąd może orzec o uprawnieniu do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu wobec osoby, która dokonała zajęcia lokalu bez tytułu prawnego, jeżeli przyznanie tego uprawnienia byłoby w świetle zasad współżycia społecznego szczególnie usprawiedliwione. Warte zauważenia jest bowiem, iż inna jest sytuacja osoby która samowolnie dokonała zajęcia lokalu mieszkalnego (o takiej sytuacji mowa w art. 17 ust. 1a), od sytuacji osoby która zajęcia lokalu dokonała w oparciu o przysługujący jej tytuł prawny (w tym wypadku – prawo własności) a dopiero później kontynuowała swój stan posiadania bez tytułu prawnego do lokalu. Sytuacje te różnicuje bowiem moment w jakim doszło do zajęcia lokalu, ergo – uprawnienia właściciela tegoż lokalu, który mógłby podjąć działania obronne przed naruszeniem jego prawa. W sytuacji, w której powódka zajmowała lokal będąc jego właścicielką, a dopiero później utraciła tytuł prawny na skutek utraty własności nieruchomości, nie można więc zakwalifikować pod dyspozycję art. 17 ust. 1 ustawy.

Niemniej jednak, trafnie zauważył Sąd Rejonowy rozpoznając merytorycznie i tę kwestię, iż nie sposób doszukać się w sytuacji powódki przesłanki pozwalającej na przyjęcie, że jest na tyle szczególna, iż uzasadniałaby ustalenie prawa do lokalu socjalnego na podstawie zasad współżycia społecznego. Powódka posiada bowiem stały dochód w postaci emerytury, mieszka z dorosłym synem, który mógłby podjąć zatrudnienie, nadto sama powódka deklarowała aktualnemu właścicielowi lokalu gotowość dobrowolnego przeniesienia się do innego lokalu, z czego ostatecznie się wycofała. Co więcej, utrata własności nieruchomości nastąpiła na skutek licytacji komorniczej wobec niespłacania zaciągniętych zobowiązań. Nie można jednocześnie zaakceptować poglądu, iż każde problemy mieszkaniowe uzasadniają udzielenie ekstraordynaryjnej ochrony prawnej ze względu na zasady współżycia społecznego.

Z tych wszystkich względów, w niniejszej sprawie nie mają zastosowania przepisy ustawy o ochronie praw lokatorów, zaś standard ochrony powódki jest wyznaczony przez przepisy Kodeksu postępowania cywilnego, dotyczące wydania nieruchomości i opróżnienia pomieszczeń.

Biorąc powyższe pod uwagę, zarówno apelacja powódki jak i interwenienta ubocznego nie dostarczyła Sądowi Okręgowemu takich argumentów, które skłaniałyby Sąd do modyfikacji wyroku Sądu Rejonowego. Dlatego też, obie apelacje należało oddalić na podstawie art. 385 k.p.c, o czym orzeczono w punkcie 1. wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego, należnych od strony powodowej pozwanej, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c., tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, który w postępowaniu odwoławczym skarżąca powódka przegrała w całości, o czym orzeczono w punkcie 2. wyroku. W punkcie 3. zaś w oparciu o obowiązujące w tym zakresie stawki, przyznano ustanowionemu z urzędu profesjonalnemu pełnomocnikowi powódki wynagrodzenie za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną Z. Z., wliczając w to również należny podatek VAT.