Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 stycznia 2021 roku skierowanym przeciwko W. F., A. F. wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego ustalonego wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu na kwotę 500 zł miesięcznie. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że pozwana, którą jest jego córka zaprzestała pobierania alimentów od września 2019 roku.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa. Wskazała, że nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Zaprzeczyła, że zrezygnowała z pobierania alimentów od września 2019 roku. To ojciec po ukończeniu przez nią 18 roku życia zaprzestał przekazywania jej alimentów. Podniosła, że od jej urodzenia powód nie utrzymywał z nią kontaktów, nie interesował się nią. Przed złożeniem powództwa, powód nie skontaktował się z nią, aby ustalić jaka jest jej sytuacja osobista i majątkowa. Pozwana wskazała, że od 1 lutego 2020 roku kontynuuje naukę w liceum ogólnokształcącym dla dorosłych.

Na rozprawie w dniu 19 października pozwany sprecyzował żądanie pozwu w ten sposób, że wniósł o uchylenie alimentów od dnia 1 sierpnia 2021 roku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem zaocznym z dnia 30 lipca 2014 roku Sąd Rejonowy w Zabrzu zasądził od A. F. na rzecz W. F. alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 30 października 2002 roku w sprawie III RC 618/02 w kwocie po 300 zł miesięcznie.

Powód A. F. ma lat 39. Prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z żoną i dwójką małoletnich dzieci w wieku 3 lat i 7 miesięcy. Ponadto ma jeszcze małoletniego syna w wieku 8 lat, na którego płaci alimenty w kwocie po 430 zł miesięcznie. Powód pracuje jako monter rusztowań. Do października 2021 roku był zatrudniony w G. W. G., gdzie zarabiał około 2.100 zł netto miesięcznie. Z firmy tej jednak się zwolnił ponieważ, jak twierdzi, nie otrzymywał wynagrodzenia w terminie. Powód znalazł nowe zatrudnienie w tym samym charakterze. Obecnie jest na okresie próbnym. W nowej pracy również ma zarabiać około 2.100 zł netto miesięcznie. Powód dorabia przy malowaniu mieszkań u znajomych. Z dodatkowych prac jest w stanie uzyskać 400 zł. Żona powoda nie pracuje. Na dzieci pobierają świadczenie „500 plus” oraz do stycznia 2022 roku zasiłek opiekuńczy na dziecko w wysokości 1.000 zł. Pozwany za czynsz oraz spłatę zadłużenia mieszkania po poprzednim lokatorze płaci 800 zł miesięcznie, za energię 120 zł miesięcznie, za gaz 40 zł miesięcznie. Mieszkanie jest ogrzewane węglem. Koszt zakupu jednego worka węgla, który starcza na 2-3 dni wynosi 26 zł. Egzekucja alimentów na rzecz pozwanej jest prowadzona przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Zabrzu J. M. (sygn. akt Kmp 116/02).

Pozwana W. F. ma 20 lat. Obecnie nie pracuje. W 2018 roku ukończyła naukę w gimnazjum. Następnie rozpoczęła naukę w technikum, którego jednak nie ukończyła i przeniosła się do liceum ogólnokształcącego dla dorosłych. Od lutego 2021 roku uczęszczała do Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych (...) w C.. Nauka w ww. szkole trwa sześć semestrów, odbywa się w trybie zaocznym, w co drugi weekend. Pozwana ma zakończyć naukę w styczniu 2022 roku. Pozwana uczestniczyła w zajęciach w semestrze piątym i otrzymała promocję na wyższy semestr. Z informacji przekazanej przez szkołę wynika, że w obecnym semestrze nie uczestniczyła w żadnych zajęciach. W. F. za 2020 roku uzyskała przychody z umowy zlecenia w wysokości 4.965,73 zł. Pozwana po ukończeniu 18 lat wyprowadziła się od matki, z którą zamieszkiwała. W 2020 roku przez dwa miesiące zamieszkiwała u powoda, od którego wyprowadziła się po tym jak pokłóciła się z nim, gdy ten zaczął interesować się jej sytuacją szkolną. Następnie zamieszkała u swojego partnera. We wrześniu 2021 roku powódka ponownie wprowadziła się do matki. Pozwana w marcu 2021 roku była konsultowana w Centrum Psychiatrii w K., gdzie trafiła po zażyciu niewiadomej ilości tabletek po kłótni z partnerem. Zdiagnozowano u niej zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane. Następnie była ona hospitalizowana na Oddziale Psychiatrii Szpitala (...) w L..

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o: dokumentację dołączoną do akt, przesłuchanie powoda – k.72-73, akta komornicze o sygn. Kmp 116/02, akta Sądu Rejonowego w Zabrzu o sygn. III RC 662/13 i III RC 618/02.

Sąd zważył co następuje:

W myśl art. 133 krio oboje rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Zgodnie z art. 135 § 1 krio zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonywanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać może polegać także w całości lub części na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie.

Zakres obowiązku alimentacyjnego zależy z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można jednoznacznie zdefiniować. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby uprawnionej. Zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczać będą poszczególne sytuacje uprawnionego i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno-ekonomiczne oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego (uchwała Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1987 r., CZP 91/86).

Obowiązek alimentacyjny względem pełnoletniego dziecka istnieje wówczas, gdy dziecko nie jest w stanie utrzymać się jeszcze samodzielnie. Samodzielne utrzymanie oznacza zapewnienie minimum socjalnego, zapewniającego zaspokajanie przez dziecko podstawowych potrzeb życiowych (koszty związane z mieszkaniem, wyżywienie, ubranie, koszty nauki, dojazdu do szkoły itp.). Zwrot „jeszcze" nie jest w stanie utrzymać się – wskazuje, że dziecko powinno podejmować próby usamodzielnienia się, jeżeli jest to możliwe i uzasadnione. Z ustaleń poczynionych w sprawie wynika, że pozwana W. F. ma 20 lat. Obecnie nie pracuje, jest słuchaczem Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych w C., jednak do szkoły nie uczęszcza.

W ocenie Sądu pozwana nie dokłada starań w celu samodzielnego utrzymania się. Fakt, że w dalszym ciągu kontynuuje naukę i nie pracuje nie jest powodem, aby utrzymać obowiązek alimentacyjny ojca wobec niej. Pozwana ma 20 lat, programowo powinna więc ukończyć edukację na etapie szkoły średniej. Pozwana przerwała jednak naukę w technikum, a następnie rozpoczęła edukację w liceum dla dorosłych. Obecnie, od rozpoczęcia nowego semestru we wrześniu 2021 roku, nie uczęszcza na zajęcia w liceum. Nie czyni więc ona żadnych starań w kierunku ukończenia edukacji i zdobycia wykształcenia. Ponadto należy mieć na uwadze, że nauka w szkole, do której jest zapisana pozwana odbywa się w trybie zaocznym co drugi weekend, a pozostałą część miesiąca pozwana ma wolną. Podjęcie zatrudnienia nie musi się więc wiązać z przerwaniem nauki przez pozwaną skoro trwa ona tylko przez cztery dni w miesiącu, a zajęcia odbywającą się w weekendy. W ocenie Sądu pozwana ma więc możliwości, aby podjąć zatrudnienie i dążyć do usamodzielnienia się. Brak wykształcenia w tym przypadku nie może stanowić argumentu za niepodjęciem pracy przez pozwaną gdyż istnieje szereg prac, do których nie jest potrzebne średnie wykształcenie. Ponadto jak już wyżej podniesiono pozwana nie czyni żadnych starań, aby to wykształcenie zdobyć. Również podnoszone przez pełnomocnika pozwanej w toku postępowania argumenty, że pozwana nie kontynuuje nauki i nie może podjąć zatrudnienia ze względu na zły stan zdrowia psychicznego nie stanowią przesłanki, aby utrzymać obowiązek alimentacyjny powoda wobec pozwanej. Z przedłożonej dokumentacji wynika, że pozwana, co prawa była hospitalizowana w marcu 2021 roku na Oddziale Psychiatrycznym, kiedy po kłótni z partnerem zażyła tabletki i zdiagnozowano u niej zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane, jednak w toku postępowania pozwana nie przedstawiła żadnego zaświadczenia bądź orzeczenia lekarskiego o niezdolność do pracy, bądź kontynuowania nauki.

Także obecna sytuacja osobista i finansowa powoda uzasadnia uchylenie jego obowiązku alimentacyjnego względem córki. A. F. zarabia około 2.100 zł netto miesięcznie. Na utrzymaniu ma dwójkę małoletnich dzieci w wieku 3 lat i 7 miesięcy, z którymi zamieszkuje. Ponadto płaci alimenty w wysokości 430 zł na rzecz swojego małoletniego syna z poprzedniego związku. Żona powoda nie pracuje. Powód będąc w dalszym ciągu zobowiązany do łożenie na rzecz pozwanej alimentów nie będzie w stanie zaspokoić usprawiedliwionych potrzeb swoich i swojej rodziny. Brak zatem przesłanek, aby powód w dalszym ciągu utrzymywał dorosłą córkę, która co prawda nie pracuje, ale w ocenie Sądu ma możliwości aby podjąć pracę i zacząć utrzymywać się samodzielnie.

Odnosząc się do zastrzeżenia złożonego przez pełnomocnika pozwanej do protokołu w trybie art. 162 k.p.c. na postanowienie Sądu o oddalenie wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego psychiatry na okoliczność stanu zdrowia psychicznego pozwanej, który uniemożliwia jej kontynuowanie nauki i usamodzielnienie się, należy wskazać, że to po stronie pozwanej było wykazanie, że względu na swój stan zdrowia nie jest ona w stanie kontynuować nauki.

Pozwana, jak już wyżej wskazano, nie przedłożyła żadnego zaświadczenia bądź orzeczenia lekarskiego świadczącego o niemożliwości podjęcia przez nią zatrudnienia bądź kontynuacji nauki. Ponadto pozwana nie uczestniczyła aktywnie w postępowaniu, nie stawiała się na terminy rozpraw, wobec czego niemożliwym było jej przesłuchanie. Dopuszczenie więc dowodu z opinii biegłego na okoliczność stanu zdrowia psychicznego pozwanej, zmierzałoby jedynie do przedłużenia postępowania.

Sąd umorzył postępowanie w części ograniczającej żądanie pozwu na podstawie art. 355 k.p.c.

Sąd odstąpił od obciążania stron kosztami postępowania na podstawie art. 102 k.p.c.