Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 1076/20

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1 Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1

M. K.

Czyn zarzucany: w dniu 29 maja 2019 r. wykorzystując udzielone przez T. K. pełnomocnictwo do jej rachunku bankowego, bez jej wiedzy i zgody dokonał przywłaszczenia mienia w postaci pieniędzy w kwocie 83.837,28 zł w ten sposób, że dokonał przelewu tych środków na swój rachunek bankowy, czym spowodował straty na szkodę T. K.,

tj. o czyn z art. 284 § 1 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

T. K. była osobą starszą, schorowaną i wymagającą opieki. W rodzinie istniał konflikt dotyczący opieki nad T. K., a także pośrednio dotyczący jej majątku.

T. K. posiadała dwa mieszkania. Mieszkanie nr (...) przy ul. (...) w W. darowała wnukowi - A. Z. (1), tj. synowi U. Z. (akt notarialny z dnia 29 listopada 2007 roku, repertorium: A. Nr – (...)). W zakresie mieszkania nr (...) przy ul. (...) w W. została zawarta umowa dożywocia miedzy T. K. i jej wnukiem M. K., tj. synem G. K. (akt notarialny z dnia 15 kwietnia 2015 roku, Repertorium A nr 1011/2015), którą to umową T. K. przeniosła ww. nieruchomość na wnuka M. K. w zamian za dożywotnie jej utrzymanie.

Następnie dnia 5 maja 2016 roku T. K. ustanowiła pełnomocnikiem M. K. do dokonywania czynności zwykłego zarządu i administrowania jej majątkiem ruchomym i nieruchomościami, obecnym i przyszłym, a w związku z tym do reprezentowania jej w tym zakresie m.in. przed bankami. Ponadto w pełnomocnictwie tym przekazała reprezentowanie jej przed wszelkimi bankami, w tym składania wszelkich dyspozycji dotyczących środków zgromadzonych na należącym do niej rachunkach bankowych, ich likwidowania i zakładania nowych, dokonywania wpłat i wypłat w dowolnych ilościach, składania dyspozycji przelewu, otwierania i zamykania lokat bankowych. Pełnomocnictwo zostało sporządzone przed notariuszem R. S..

T. K. do czerwca 2019 roku mieszkała w W., a zajmował się nią M. K., w tym odwiedzał ją, robił zakupy, przywoził posiłki, gotował. Do tego czasu T. K. nie składała wobec M. K. zarzutów dotyczących środków pieniężnych na jej koncie bankowym. Pod koniec tego okresu T. K. trafiła do szpitala.

Między M. K. a U. Z. powstał konflikt dotyczący zgromadzonych na koncie bankowym T. K. pieniędzy. Kobieta wielokrotnie oświadczała, że pieniądze te należą się jej.

Ze względu na obawę, że U. Z. samowolnie przejmie pieniądze znajdujące się na rachunku bankowym T. K., dnia 23 maja 2019 roku M. K. wydał dwie dyspozycje odkupienia należących do T. K. jednostek uczestnictwa w M. Fundusz Inwestycyjny Otwarty. Środki z odkupienia jednostek uczestnictwa w kwotach 73.535,54 zł oraz 10.243,81 zł dnia 28 maja 2019 roku zostały przelane na rachunek T. K. nr (...). Na koncie znajdowała się już kwota 62,93 zł, więc po dokonaniu przelewów stan konta wynosił 83.842,28 zł. W dniu 29 maja 2019 roku M. K. zlecił przelew kwoty 83.837,28 na swój rachunek o nr (...). Pobrano od tej kwoty 5 zł, wobec tego saldo konta wynosiło 0 zł.

Stan zdrowia T. K. się poprawił i wyszła ze szpitala. Wtedy od czerwca 2019 r. T. K. zamieszkała u córki U. Z.. W tym czasie T. K. wraz z U. Z. udała się do banku i dowiedziała o pustym stanie konta T. K.. Wobec tego w dniu 13 czerwca 2019 roku T. K. odwołała pełnomocnictwo udzielone M. K. w Banku (...) S.A. nr (...) (ustanowionego od dnia 25 listopada 2015 roku do odwołania). Odwołanie to zostało M. K. doręczone w dniu 6 sierpnia 2019 roku.

T. K. zmarła 6 marca 2021 roku.

W całości wyjaśnienia M. K.

48-51, 145v-146v, 207v

W całości zeznania G. K.

148-148v

W całości zeznania K. S.

148v-149

W części zeznania J. K.

149-150

W części zeznania T. K.

37

W części zeznania U. Z.

147-148

W części zeznania A. Z. (2)

183-185

W części zeznania A. Z. (1)

185-187, 204v-205

W części zeznania E. Ł.

205v-207

W części zeznania K. W.

207-207v

Zestawienie transakcji

5-7, 12-34

Umowa dożywocia

8-11

Potwierdzenie przelewu

41

Pełnomocnictwo

52-54

Potwierdzenie doręczenia odwołania pełnomocnictwa

68-69

Protokół przyjęcia odwołania pełnomocnictwa

70

Odpis skrócony aktu zgony

131

Wycofanie pełnomocnictwa

158

Wezwanie do zapłaty i powtórne

159, 160

Umowa darowizny

179-181

1.2 Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1

M. K.

Jak w pkt. 1.1.1

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

M. K. w dniu 29 maja 2019 r. przywłaszczył sobie należące do T. K. pieniądze w kwocie 83.837,28 zł.

W części zeznania T. K.

37

W części zeznania U. Z.

147-148

W części zeznania G. K.

148-148v

W części zeznania A. Z. (2)

183-185

W części zeznania A. Z. (1)

185-187, 204v-205

W części zeznania E. Ł.

205v-207

2.  OCENA DOWODÓW

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

W całości wyjaśnienia oskarżonego M. K.

Sąd uznał za wiarygodne wyjaśniania oskarżonego M. K. w całości, gdyż opisał sytuację związaną ze swoją babcią T. K., tym jak się nią zajmował, okolicznościami zawarcia umowy dożywocia, udzielenia mu przez babcię pełnomocnictwa, a także co do motywów rozporządzenia pieniędzmi babci. Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego w zakresie braku zamiaru przywłaszczenia środków pieniężnych T. K. bowiem działał on w ramach udzielonego mu pełnomocnictwa, a jednocześnie wyjaśnił, że środki te chciał zabezpieczyć przed ciotką U. Z., która do niego wielokrotnie dzwoniła w tej sprawie.

Wyjaśnienia oskarżonego były dla Sądu logiczne i chronologiczne. W zakresie ustaleń faktycznych sprawy znalazły potwierdzenie zarówno w materiale nieosobowym, w tym dołączonych do sprawy aktach notarialnych, pismach jak i w osobowych źródłach dowodowych, w tym w szczególności w zeznaniach K. S. i J. K. oraz częściowo w zeznaniach: T. K., U. Z., G. K., A. Z. (2), A. Z. (1), E. Ł., K. W..

W całości zeznania K. S.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków G. K., J. K. i K. S. , którzy zeznali na okoliczności związane z zajmowaniem się przez M. K. babcią - T. K.. Ponadto wskazali na okoliczności faktyczne dotyczące konfliktu rodzinnego na tle środków pieniężnych T. K., a także informacji bezspornych, tj. zawarcia umowy dożywocia na rzecz M. K., umowy darowizny na rzecz syna U. Z., udzielenia pełnomocnictwa M. K. i dokonania przez niego transakcji na koncie bankowym T. K..

Świadek G. K. przedstawił także motywację, którą kierował się M. K., dokonując transakcji na koncie bankowym babci, tj. w celu ochrony tych pieniędzy przed U. Z.. Wersja ta jest zbieżna z wyjaśnieniami oskarżonego.

Szczególnego podkreślenia wymaga, że świadkowie J. K. i K. S. jako sąsiadki T. K. miały szeroką wiedzę dotyczącą tego, co działo się w domu T. K.. T. K. zwierzała się sąsiadkom, oceniała wnuka bardzo dobrze, pomagał jej w gotowaniu, zakupach i mówiła, że ufa mu najbardziej, gdyż pozostali członkowie rodziny nastawieni byli na jej pomoc finansową, w szczególności U. Z.. Świadek K. S. potwierdziła, że wielokrotnie widziała M. K., który pomagał babci w zakupach i gotowaniu. Świadkowie, co prawda posiadali pośrednio informacje uzyskane od T. K., jednakże Sąd nie znajduje powodów, dla których miałyby zeznawać nieprawdę o okolicznościach przekazanych jej przez sąsiadkę. Są osobami obcymi zarówno dla oskarżonego M. K. jak i U. Z.. Jednocześnie informacje zasłyszane, K. S. potwierdziła widząc osobiście M. K. w mieszkaniu T. K., który przywoził jej posiłki, zakupy oraz gotował.

W części zeznania J. K.

W całości zeznania G. K.

W części zeznania T. K.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków T. K., U. Z., A. Z. (2), A. Z. (1), E. Ł., K. W. w zakresie informacji bezspornych, tj. okoliczności faktycznych dotyczących zawarcia umowy dożywocia na rzecz M. K., umowy darowizny na rzecz syna U. Z., udzielenia pełnomocnictwa M. K. i dokonania transakcji na koncie bankowym T. K.. Zeznania te potwierdzają również, że między U. Z. a M. K. istniał konflikt dotyczący oszczędności jakie zgromadziła T. K.. Okoliczności te znalazły odzwierciedlenie w ustalonym stanie faktycznym sprawy, bowiem w tym zakresie brak jest w materiale dowodowym jakichkolwiek wątpliwości, zostały potwierdzone zarówno w nieosobowym materiale dowodowym, w tym dołączonych do sprawy aktach notarialnych, pismach jak i w osobowych źródłach dowodowych, w tym w wyjaśnieniach M. K. oraz zeznaniach ww. świadków, które w tym zakresie wzajemnie się potwierdzały, były spójne i logiczne.

W części zeznania U. Z.

W części zeznania A. Z. (2)

W części zeznania A. Z. (1)

W części zeznania E. Ł.

W części zeznania K. W.

Zestawienie transakcji

Sąd uznał za przydatne do ustalenia stanu faktycznego wszystkie zgromadzone w sprawie dowody nieosobowe. Na ich podstawie Sąd mógł prześledzić chronologię zdarzeń oraz dokonać analizy zeznań świadków oraz wyjaśnień oskarżonego. Cała zgromadzona dokumentacja została oceniona przez Sąd jako prawidłowa i wiarygodna. Żadna ze stron nie zgłosiła wobec niej zarzutów.

W ocenie Sądu dokumentacja nie dała podstaw, by kwestionować ją pod względem wiarygodności i fachowości, została sporządzona zgodnie z odpowiednimi przepisami, przez powołane do tego instytucje i korzysta z domniemania autentyczności oraz prawdziwości zawartych w nich oświadczeń.

Umowa dożywocia

Potwierdzenie przelewu

Potwierdzenie doręczenia odwołania pełnomocnictwa

Pełnomocnictwo

Protokół przyjęcia odwołania pełnomocnictwa

Odpis skrócony aktu zgony

Wycofanie pełnomocnictwa

Wezwanie do zapłaty i powtórne

Umowa darowizny

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

W części zeznania T. K.

Sąd uznał za częściowo niewiarygodne zeznania świadków T. K., U. Z., A. Z. (2), A. Z. (1) i E. Ł. w zakresie w jakim skonstruowali wobec oskarżonego M. K. zarzuty przywłaszczenia pieniędzy należących do T. K.. Były to jedynie ich subiektywne oceny, które jednak nie mogły stać się podstawą do dokonania ustaleń faktycznych w sprawie. Ocena zachowania oskarżonego należy do Sądu.

Ponadto częściowo zeznania świadków również były nieprzydatne do dokonania ustaleń faktycznych sprawy, bowiem w dużej części dotyczyły kwestii pobocznych, rodzinnych, niezwiązanych bezpośrednio ze zdarzeniem faktycznym, którego oceny należało dokonać w toku niniejszego postępowania.

W części zeznania U. Z.

W części zeznania A. Z. (2)

W części zeznania A. Z. (1)

W części zeznania E. Ł.

W części zeznania J. K.

Częściowo zeznania świadków J. K. i K. W. dotyczyły kwestii pobocznych, np. stanu zdrowia T. K., spotkań z T. K., kwestii pobocznych dotyczących konfliktów rodzinnych. Okoliczności te nie były przedmiotem rozważań Sadu, bowiem pozostają bez znaczenia do ustaleń w niniejszej sprawie wobec opisu zarzutu.

W części zeznania K. W.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☒

3.5.  Uniewinnienie

I

M. K.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Przedmiotem wykonawczym przestępstwa przywłaszczenia jest cudza rzecz ruchoma lub przedmiot materialny będący nośnikiem prawa majątkowego. Podkreślenia wymaga, że przestępstwo przywłaszczenia może być popełnione tylko umyślnie, a przy tym ma charakter przestępstwa kierunkowego, znamiennego celem, którego treścią jest włączenie rzeczy lub prawa majątkowego do swojego majątku (wyr. SN z 15.11.2002 r., IV KKN 380/99, L.). Sprawca musi działać w ściśle określonym celu, którym jest przywłaszczenie cudzej rzeczy (mienia). Nie wystarcza, że sprawca godzi się na możliwość przywłaszczenia. Niezbędnym jest, by tego chciał, by to było jego celem.

Przywłaszczeniem w rozumieniu art. 284 KK jest przy tym bezprawne, z wyłączeniem osoby uprawnionej, rozporządzenie znajdującym się w posiadaniu sprawcy cudzym mieniem ruchomym przez włączenie go do majątku swego lub innej osoby i powiększenie w ten sposób swojego lub innej osoby stanu posiadania bądź też przeznaczenie go na inny cel niż przekazanie właścicielowi (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie - II Wydział Karny z dnia 9 marca 2020 r., II AKa 229/19).

W niniejszej sprawie M. K. dokonał rozporządzenia pieniędzmi należącymi do T. K. na podstawie pełnomocnictwa udzielonego mu przez T. K. w dniu 5 maja 2016 r. w kancelarii notarialnej notariusza R. Skup, w którym uprawniono go „do reprezentowania T. K. przed wszelkimi Bankami, w tym do składania wszelkich dyspozycji dotyczących środków zgromadzonych na należących do niej rachunkach bankowych, ich likwidowania i zakładania nowych, dokonywania wpłat i wypłat w dowolnych ilościach, składania dyspozycji przelewu, otwierania i zamykania lokat bankowych” (k. 53). Żadna ze stron nie podważyła prawdziwości tegoż pełnomocnictwa, Sąd również nie znalazł podstaw do jego podważenia. Zostało ono wykorzystane przed bankiem, który także nie znalazł podstawy do zakwestionowania jego prawdziwości. Pełnomocnictwo to, co prawda zostało następczo odwołane dnia 13 czerwca 2019 r. (k. 70), jednakże odwołanie to doręczono M. K. dnia 6 sierpnia 2019 r. (k. 69). Wobec tego wskazać, należy, że w dniu w którym M. K. dokonał rozporządzenia środkami pieniężnymi T. K., tj. w dniu 29 maja 2019 r. nadal był pełnoprawnym pełnomocnikiem.

Wobec tego bez wątpienia nie nastąpiło bezprawne rozporządzenie mieniem T. K. przez M. K., bowiem w chwili czynu posiadał on pełnomocnictwo uprawniające go do dokonywania w imieniu T. K. rozporządzeń przed bankami. T. K. ufała M. K., a wobec tego udzieliła mu pełnomocnictwa m.in. do czynności w banku. Z zeznań sąsiadek wynika, że taka była właśnie jej wola, o której im wspominała. Dokonanie wykładni przepisu art. 284 k.k. w zakresie rozszerzającym się również na pełnomocnika prowadziłoby do absurdu samej instytucji pełnomocnika, gdyż pozwoliłoby na zakwestionowanie każdej czynności podjętej przez pełnomocnika, niezgodnej z oczekiwaniami stron i w konsekwencji postawienia zarzutu przywłaszczenia. Z tego względu analizując działania M. K. w aspekcie karnoprawnym należy potraktować je jako w pełni legalne, gdyż dozwolone w ramach udzielonego mu pełnomocnictwa, co jednocześnie wyklucza znamię umyślności jego działania w celu popełnienia przestępstwa i brak przywłaszczenia mienia innej osoby.

Na marginesie jednak wskazać należy, że z punktu widzenia prawa cywilnego ewentualne zakwestionowanie czynności prawnej pełnomocnika, jako nienależyte wykonanie uprawnienia, niezgodnego wolą mocodawcy jest możliwe jedynie w szczególnych przypadkach i okoliczność ta podlega ocenie w ramach roszczeń odszkodowawczych w postępowaniu cywilnoprawnym. W niniejszej sprawie brak jest podstawy do pociągnięcia M. K. do odpowiedzialności karnej.

Z tego powodu Sąd uznał, że w niniejszej sprawie brak jest dowodów wskazujących na sprawstwo oskarżonego M. K.. W związku z tym, wobec braku znamion czynu zabronionego oskarżonego uniewinnił od zarzucanego mu czynu.

4.  KARY, ŚRODKI KARNE, PRZEPADEK, ŚRODKI KOMPENSACYJNE I ŚRODKI ZWIĄZANE Z PODDANIEM SPRAWCY PRÓBIE

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

5.  INNE ROZSTRZYGNIĘCIA ZAWARTE W WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

1.6. INNE ZAGADNIENIA

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia, a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Wobec treści rozstrzygnięcia merytorycznego, zgodnie z dyspozycją art. 632 pkt. 2 k.p.k., Sąd obciążył kosztami postępowania Skarb Państwa.

6.  PODPIS