Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 775/19

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1 Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany , jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1

S. R.

w okresie od dnia 1 maja 2013 roku do dnia 1 maja 2018 roku w W. uporczywie uchylał się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w W. z dnia 27 czerwca 2000 roku, sygn. akt IV RC 6/00, zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 21 listopada 2000 roku, sygn. akt VI Ca 690/00, przy czym łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości przekroczyła równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych na rzecz osoby uprawnionej do alimentów, a to M. R., zaś nieregulowanie zobowiązania alimentacyjnego przez zobowiązanego naraziło ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,

tj. czyn z art. 209 §1 kk i art. 209 §1a kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

S. R. i M. R. rozwiedli się 31 stycznia 1985 roku (wyrok sygn. akt XIV C 12233/82).

Następnie wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy - Mokotowa w W. z dnia 27 czerwca 2000 roku sygn. IV RC 6/00, zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 21 listopada 2000 roku sygn. akt VI Ca 690/00, orzeczono o wysokości świadczeń alimentacyjnych od S. R. na rzecz M. R. w kwocie 1.300,00 złotych miesięcznie.

Od 14 kwietnia 2004 roku dokonywana była egzekucja ww. świadczenia alimentacyjnego w kwotach 500-600 zł miesięcznie.

S. R. ma 72 lata. Od lat 90-tych prowadził aktywnie działalność gospodarczą. Przedsiębiorstwa prowadzone przez S. R. w rożnych formach prawnych zajmowały się produkcją rolną. W tym celu S. R. zaciągał wiele kredytów. Był właścicielem wielu nieruchomości. Dokonywał również licznych transakcji, których przedmiotem były posiadane przez niego udziały w spółkach. S. R. dokonywał inwestycji w sposób przewyższający przeciętną osobę.

Aktualnie S. R. nie jest nigdzie zatrudniony, nieodpłatnie pełni funkcję prokurenta w kilku podmiotach. (...) wspierają go dzieci z drugiego małżeństwa, czasami korzysta także z pomocy przyjaciół. S. R. nie korzysta z pomocy (...). S. R. od 2007 roku chorował na raka płuc, zaś od 2015 roku na raka gardła. Nadto S. R. cierpi na inne schorzenia, jak np. reumatoidalne zapalenie stawów, dna kulszowa i płytki miażdżycowe w tętnicach szyjnych. Z uwagi na stan zdrowia S. R. lekarz orzekł, że jest on niezdolny do pracy zawodowej (k. 771 akt Ds. 244.2019.III).

Od 2010 roku S. R. pobiera świadczenie emerytalne w kwocie 2212,16 złotych brutto miesięcznie, przy czym komornik ściąga z jego emerytury kwotę 1366,84 złotych netto miesięcznie, w tym na rzecz M. R., wobec czego na jego potrzeby pozostaje kwota 519,21 złotych netto miesięcznie.

S. R. osiągnął w 2013 roku dochód netto w wysokości 21.350,44 zł, w 2014 roku dochód netto 21.763,26 zł, w 2015 roku dochód netto 22.114,14 zł, w 2016 roku w wysokości 22.217,16 zł, w 2017 roku w kwocie 22.307,18 zł. Z tego dochodu prowadzona była egzekucja. W toku poszukiwań celowych majątku dłużnika nie ustalono żadnych składników majątku należących do S. R. (k. 417 akt Ds. 244.2019.III).

M. R. ma 75 lat i mieszka w mieszkaniu własnościowym o powierzchni 96 m2 przy ul. (...) w W. z pełnoletnim synem D. R., który jest bezrobotny bez prawa do zasiłku. M. R. uzyskuje świadczenie emerytalne w kwocie 1364,34 złotych netto miesięcznie. Nadto, za pośrednictwem komornika sądowego w okresie zarzucanego S. R. czynu egzekwowane były na jej rzecz alimenty od S. R. w kwocie około 500-600 złotych miesięcznie. Ponadto 18.02.2014 roku doszło do wyegzekwowania przez komornika na jej rzecz kwoty 57 218,19 zł. M. R. wydaje miesięcznie 200 zł na spłatę pożyczki, 300 zł na media w mieszkaniu, 500 zł na leki, 500 zł na wyżywienie i 100 zł na środki czystości, tj. łącznie 1600 zł.

W całości wyjaśnienia S. R.

131-131, 233-233v, 759-759v z akt 5 Ds. 244.2019.II oraz 78-83 akt sprawy

W części zeznania oskarżycielki subsydiarnej M. R.

9, 161v-162, 420v-421 z akt 5 Ds. 244.2019.III oraz 165-167 akt sprawy

W całości zeznania świadka B. M.

213v z akt 5 Ds. 244.2019.III

KRS

6, 32-39, 153-159

Dokumentacja komornicza

7-9

Dokumentacja medyczna

133-140, 767-771 z akt Ds. 244.2019.III

Oświadczenie o sanie rodzinnym, majątkowym, dochodach i źródłach utrzymania

11-13v

Protokół z posiedzenia zarządu

40

Zaświadczenia o wysokości dochodów

89, 140-145, 141 z akt Ds. 244.2019.III

Zaświadczenie o dokonanych wpłatach w post. egzekucyjnym

97-104

Dokumentacja bankowa

105-107

notatka

417 z akt Ds. 244.2019.III

Postanowienie Sądu

108

Odpisy ksiąg wieczystych

109-139

Pismo oskarżycielki subsydiarnej

146

Umowa sprzedaży udziałów

148-152

Dokumenty z akt postępowania 5 Ds. 244.2019.III

dołączone do sprawy

Informacja z K.

55, 86

1.2 Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1

S. R.

Jak w pkt. 1.1.1

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

S. R. w okresie od dnia 1 maja 2013 roku do dnia 1 maja 2018 roku w W. uchylał się od wykonania obowiązku alimentacyjnego na rzecz M. R. i naraził ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.

W części zeznania oskarżycielki subsydiarnej M. R.

9, 161v-162, 420v-421 z akt 5 Ds. 244.2019.III,

oraz 165-167 akt sprawy

Zeznania D. R.

210-214, 254-260

2.  OCENA DOWODÓW

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

W całości wyjaśnienia oskarżonego S. R.

Sąd uznał za wiarygodne wyjaśniania oskarżonego S. R. w zakresie, w jakim przedstawił swoją sytuację finansową, co potwierdziła załączona do akt dokumentacja. Wiarygodne dla Sądu były również wyjaśnienia w zakresie stanu zdrowia oskarżonego, co również zostało potwierdzone dokumentacją medyczną. Wyjaśnienia oskarżonego były dla Sądu logiczne, rzeczowe i chronologiczne.

W części zeznania oskarżycielki subsydiarnej M. R.

Zeznania oskarżycielki subsydiarnej M. R. Sąd uznał za wiarygodne w części dot. bezspornych okoliczności, co do których nie powstały wątpliwości, tj. w zakresie rozwodu, zasądzonych alimentów i tego, że S. R. nie wpłacał na jej rzecz alimentów w pełnej wysokości w okresie objętym zarzutem. Zeznania te były dla Sądu wiarygodne, zostały potwierdzone załączoną dokumentacją. Za wiarygodne Sąd uznał również twierdzenia świadka dotyczące szerokiej działalności oskarżonego w sferze prowadzonej przed okresem objętym zarzutem działalności gospodarczej, co zostało potwierdzone w wyjaśnieniach oskarżonego.

W całości zeznania świadka B. M.

Zeznania świadka B. M. Sąd uznał za wiarygodne, jako pochodzące od osoby bezstronnej, tj. komornika sądowego. Zeznania świadka dotyczyły informacji znajdujących się w aktach postępowania egzekucyjnego. Komornik potwierdził, że nie ujawniono żadnych innych źródeł dochodu S. R., z których egzekucja byłaby skuteczna. W toku postępowania egzekucja prowadzona jest z emerytury i zdarzyły się pojedyncze sytuacje, gdy na koncie oskarżonego pojawił się wyższy przychód.

KRS

Sąd uznał za przydatne do ustalenia stanu faktycznego wszystkie zgromadzone w sprawie dowody nieosobowe. Na ich podstawie Sąd mógł prześledzić chronologię zdarzeń oraz dokonać analizy wyjaśnień oskarżonego. Cała zgromadzona dokumentacja została oceniona przez Sąd jako prawidłowa i wiarygodna. Żadna ze stron nie zgłosiła wobec niej zarzutów,

W ocenie Sądu dokumentacja nie dała podstaw, by kwestionować ją pod względem wiarygodności i fachowości, została sporządzona zgodnie z odpowiednimi przepisami, przez powołane do tego instytucje i korzysta z domniemania autentyczności oraz prawdziwości zawartych w nich oświadczeń.

Dokumentacja komornicza

Dokumentacja medyczna

Oświadczenie o sanie rodzinnym, majątkowym, dochodach i źródłach utrzymania

Protokół z posiedzenia zarządu

Zaświadczenia o wysokości dochodów

Zaświadczenie o dokonanych wpłatach w post. egzekucyjnym

Dokumentacja bankowa

Kopie orzeczeń Sądu

Odpisy ksiąg wieczystych

Umowa sprzedaży udziałów

Dokumenty z akt postępowania przygotowawczego 5 Ds. 244.2019.III

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów (dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

W części zeznania oskarżycielki subsydiarnej M. R.

W zakresie podejrzeń oskarżycielki subsydiarnej M. R., co do sytuacji majątkowej oskarżonego, zeznania świadka nie zostały poparte dowodami, stanowią jedyne domysły oskarżycielki. Twierdziła ona, że jej były mąż S. R. ukrywa swój majątek i że jest bogatym człowiekiem. Zgromadzony materiał dowodowy nie wykazał, aby oskarżony osiągał dochody wyższe niż uzyskiwana emerytura. Zarzuty dotyczące prowadzenia przez oskarżonego szerokiej działalności inwestycyjnej nie znalazły odzwierciedlenia w dokumentach.

Sąd przy ocenie zeznań oskarżycielki skupił się na zdarzeniach z okresu objętego zarzutem, tj. od dnia 1 maja 2013 roku do dnia 1 maja 2018 roku. Oskarżycielka wielokrotnie odnosiła się do sytuacji, które miały miejsce od lat 90-tych do maja 2013 roku, a także do okoliczności dotyczących alimentów na rzecz A. R.. Zeznania świadka w tym zakresie pozostają bez znaczenia dla ustaleń faktycznych niniejszej sprawy.

Zeznania świadka D. R.

Pozostają dla sprawy nieistotne z uwagi na to, że zeznania świadka, odnoszące się do okresu objętego zarzutem, stanowią wnioski, przypuszczenia, zapatrywania, poglądy i opinie świadka, dotyczące stanu majątkowego oskarżonego, nieznajdujące przy tym oparcia w dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☒

3.5.  Uniewinnienie

I

S. R.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Analiza zgromadzonego w przedmiotowej sprawie materiału dowodowego, zdaniem Sądu, nie daje podstaw do przypisania oskarżonemu sprawstwa i winy w zakresie postawionego mu przez rzecznika oskarżyciela subsydiarnego zarzut z art. 209 § 1 i 1a k.k.

W świetle ustalonej linii orzecznictwa uchylanie się od obowiązku łożenia na utrzymanie osoby uprawnionej do alimentacji zachodzi wtedy, gdy zobowiązany, mając obiektywną możliwość wykonania tego obowiązku, nie dopełnia go ze złej woli. Musi to więc być zachowanie umyślne, w którym wyraża się szczególne nastawienie psychiczne sprawcy (element subiektywny), a z drugiej strony - stan uchylania się trwający przez określony dłuższy czas (element obiektywny). Ten negatywny stosunek sprawcy do ciążącego na nim obowiązku musi być wykazany stosownymi dowodami (vide wyrok Sądu Najwyższego z dn. 17.04.1996r. o sygn. II KRN 204/96, Orz. Prok. i Pr. 1996, nr 11, poz. 4), przy czym nie są istotne motywy kształtujące takie nastawienie sprawcy.

Dokonując analizy sprawy pod kątem zarzutów oskarżycielki subsydiarnej Sąd uznał, że zarzuty dotyczące bieżącej działalności oskarżonego nie zostały potwierdzone w zgromadzonym materiale dowodowym.

Sąd nie stracił z pola widzenia, że oskarżony w przeszłości prowadził dużo przedsiębiorstw, posiadał nieruchomości, posiadał udziały w spółkach i dokonywał w tym zakresie wiele transakcji handlowych. Miał wówczas możliwości dokonywania wpłat alimentów na rzecz byłej żony w pełnej wysokości. Działania w sferze gospodarczej doprowadziły go jednak do problemów finansowych. Gotówkę, którą posiadał inwestował, zamiast dokonywać wpłat na alimenty byłej żony, tworząc jednocześnie zadłużenie i odsetki. Nie można więc uznać, że wówczas nie miał on realnej możliwości wywiązania się z nałożonego na niego obowiązku alimentacyjnego. Okres zarzucanego oskarżonemu czynu obejmuje jednak czas od dnia 1 maja 2013 roku do dnia 1 maja 2018 roku. W okresie tym pojawiły się u oskarżonego poważne problemy zdrowotne i niezdolność do pracy, od 2007 roku oskarżony chorował na raka płuc, zaś od 2015 roku na raka gardła. Jednocześnie jego problemy finansowe się zwiększyły.

W zakresie udzielenia pożyczki spółce (...) sp. z o.o. w 2011 roku i jej zwrotu w 2014 roku, oskarżony wyjaśnił, że w 2011 roku zaciągnął w spółce Agencja Handlowo-Usługowa „Targowiska i Hale” Sp. z o.o. w W. pożyczkę w wysokości 445.850, zł, aby móc udzielić pożyczki spółce (...) sp. z o.o. w celu podjęcia produkcji węglowodanów z foli poliuretanowych. Pożyczka została zwrócona oskarżonemu, a on sam zwrócił ją swojemu pożyczkodawcy, to jest Agencji Handlowo-Usługowej „Targowiska i Hale” Sp. z o.o. w 2014 roku. Kwota ta nie stanowiła zatem jego majątku, gdyż była pożyczona, a na koniec 2014 roku oskarżony nadal był winien Agencji Handlowo-Usługowej „Targowiska i Hale” Sp. z o.o. w W. kwotę 84.656,76 zł.

W zakresie sprzedaży akcji w (...) S.A. o wartości 497.500 zł, to w dniu 2.11.1999 roku została ogłoszona upadłość (...) S.A. w Połczynie Zdroju. Postanowieniem z dnia 10.09.2004 roku, sygn. akt VU 52/99 Sąd Rejonowy w Koszalinie V Wydział Gospodarczy umorzył postępowanie upadłościowe (...) S.A. z uwagi na całkowity brak środków pieniężnych na dalsze prowadzenie postępowania. W roku 2004 (...) S.A. była wierzycielem oskarżonego na kwotę ponad 300.000, zł, a (...) Bank S.A. na kwotę około 2.000.000,zł.

W zakresie działalności oskarżonego w spółkach handlowych wskazać należy, że oskarżony aktualnie pełni w nich jedynie funkcje prokurenta i wykonuje czynności nieodpłatnie. Nie zostało udowodnione, aby pobierał za te funkcje wynagrodzenie.

W zakresie czerpania zysków z obiektów takich jak: hotel Polanin w P., hotelu „Zajazd Bałtycki” w Ustce, to w celu spłaty zadłużenia oskarżony sprzedał je. W wyniku zakupu nieruchomości w 2005 roku, a następnie dziedziczenia, obecnie właścicielami lokali stanowiących hotel (...) są osoby nieznane oskarżonemu A. J., T. F. oraz A. F.. Właścicielami nieruchomości Zajazd Bałtycki są od 2001 roku państwo T. i A. I.. Agroturystyka (...) nad J. R. również nie należy do oskarżonego.

W zakresie nabycia spółki (...) sp. z o.o. o kapitale zakładowym 832.500, zł, to co prawda w dniu 05.02.2019 roku oskarżony nabył te udziały, jednakże po pierwsze nastąpiło to w okresie nieobjętym zarzutem, a po drugie zostały one zakupione jedynie za 2 zł, gdyż spółka zużyła swój kapitał zakładowy. S. R. zamierzał rozpocząć produkcję nalewek ziołowych. Zajęcie udziałów (...) sp. z o.o. uniemożliwiło oskarżonemu podjęcie działalności.

Niepowodzenia w sferze gospodarczej doprowadziły oskarżanego do braku płynności finansowej, a wobec tego nie sposób uznać, że od dnia 1 maja 2013 roku do dnia 1 maja 2018 roku oskarżony miał obiektywną możliwości wywiązania się z nałożonego na niego obowiązku alimentacyjnego w całości.

Od 2010 roku S. R. pobiera świadczenie emerytalne w kwocie 2212,16 złotych brutto miesięcznie, przy czym komornik ściąga z jego emerytury kwotę 1366,84 złotych netto miesięcznie, wobec czego na jego potrzeby pozostaje kwota 519,21 złotych netto miesięcznie.

S. R. osiągnął w 2013 roku dochód netto w wysokości 21.350,44 zł, w 2014 roku dochód netto 21.763,26 zł, w 2015 roku dochód netto 22.114,14 zł, w 2016 roku w wysokości 22.217,16 zł, w 2017 roku w kwocie 22.307,18 zł. Z tego dochodu prowadzona była egzekucja. W toku poszukiwań celowych majątku dłużnika nie ustalono żadnych składników majątku należących do S. R. (k. 417 akt Ds. 244.2019.III).

Jednocześnie S. R. od 2007 roku chorował na raka płuc, zaś od 2015 roku na raka gardła. Nadto, S. R. cierpi na inne schorzenia, jak np. reumatoidalne zapalenie stawów, dna kulszowa i płytki miażdżycowe w tętnicach szyjnych. Z uwagi na stan zdrowia S. R., lekarz wydał zaświadczenie, że jest on niezdolny do pracy zawodowej (k. 771 akt Ds. 244.2019.III).

Wobec powyższego Sąd miał na uwadze treść zasady domniemania niewinności i wziął pod uwagę to, że oskarżony jest w procesie karnym osobą niewinną i to jemu należy udowodnić winę, przy czym udowodnienie winy musi być całkowite, pewne, wolne od jakichkolwiek wątpliwości, bowiem właśnie obowiązująca w procesie karnym zasada domniemania niewinności wymaga zawsze pewności stwierdzeń, co do winy. Te powinności winny korelować z ogólnymi zasadami postępowania karnego, a w szczególności w odniesieniu do postępowania sądowego, z wyrażonym w art. 2 § 1 pkt 1 k.p.k. nakazem takiego ukształtowania postępowania karnego, aby sprawca przestępstwa został pociągnięty do odpowiedzialności karnej, a osoba niewinna nie poniosła tej odpowiedzialności (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24.02.1999r., V KKN 362.97, Prok. i Pr. Nr 7-8 z 1999r.).

W efekcie Sąd ustalił, że brak jest dowodów – poza subiektywnymi opiniami, zawartymi w zeznaniach pokrzywdzonej M. R. i świadka D. R. – wskazujących na sprawstwo i winę oskarżonego w zakresie postawionego mu zarzutu, a tym samym S. R. od popełnienia zarzucanego czynu uniewinnił.

4.  KARY, ŚRODKI KARNE, PRZEPADEK, ŚRODKI KOMPENSACYJNE I ŚRODKI ZWIĄZANE Z PODDANIEM SPRAWCY PRÓBIE

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

5.  INNE ROZSTRZYGNIĘCIA ZAWARTE W WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. INNE ZAGADNIENIA

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia, a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Mając na uwadze trudną sytuację materialna oskarżycielki subsydiarnej, Sąd zwolnił M. R. od ponoszenia kosztów sądowych.

6.  PODPIS