Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lutego 2022 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Grażyna Kursa

Protokolant: Hanna Beer

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 lutego 2022 roku w R.

sprawy z powództwa małoletnich F. i M. rodzeństwa J., działających przez matkę A. J., P. J.

przeciwko S. J.

o alimenty

1)  zasądza od pozwanego S. J. na rzecz małoletnich powodów F. i M. rodzeństwa J. alimenty w kwocie po 600 zł (sześćset złotych) miesięcznie na rzecz każdego z małoletnich powodów, tj. łącznie 1200 zł, płatne do rąk matki małoletnich powodów A. J. do dnia 10-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności którejkolwiek z rat począwszy od uprawomocnienia się niniejszego wyroku;

2)  zasądza od pozwanego S. J. na rzecz powódki P. J. alimenty w kwocie po 600 zł (sześćset złotych) miesięcznie, płatne do dnia 10-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności którejkolwiek z rat począwszy od uprawomocnienia się niniejszego wyroku;

3)  oddala powództwo w pozostałej części;

4)  odstępuje od obciążania pozwanego kosztami postępowania.

Sygn. akt IV RC 508/21

UZASADNIENIE

Małoletni powodowie F. i M. rodzeństwo J. działający przez matkę A. J. domagali się zasądzenia od pozwanego S. J. alimentów w kwocie po 1000 zł miesięcznie na rzecz małoletniego powoda F. J. oraz alimentów w kwocie po 800 zł miesięcznie na rzecz małoletniej powódki M. J., tj. łącznie 1800 zł.

W uzasadnieniu żądania podano, że małoletni powodowie są dziećmi pozwanego i A. J.. F. J. obecnie uczęszcza do liceum ogólnokształcącego o profilu ratownictwa medycznego. Z kolei M. J. kontynuuje edukację w szkole podstawowej. Matka powodów sprawuje wyłączną pieczę nad dziećmi. Jest zatrudniona w ramach umowy zlecenia. Z powodu ograniczonych możliwości finansowych była zmuszona wynająć mieszkanie razem z bratem.

Pozwany obecnie nie partycypuje w kosztach utrzymania powodów. Przebywa w areszcie śledczym i toczy się przeciwko niemu postępowanie karne. Według wiedzy matki powodów, przed osadzeniem w areszcie śledczym pozwany był zatrudniony w firmie budowlanej. Osiągał stały dochód w wysokości ok. 4500 zł miesięcznie (k. 3-6).

W odrębnym postępowaniu toczącym się przez tut. Sądem pod sygn. akt IV RC 509/21 powódka P. J. domagała się zasądzenia od pozwanego S. J. alimentów w kwocie po 1200 zł miesięcznie. W uzasadnieniu podała, że jest córką pozwanego. Kontynuuje naukę w Zespole Szkół Zawodowych w K. w klasie o profilu kosmetologicznym. Obecnie uczęszcza do klasy maturalnej. Po maturze planuje podjąć studia wyższe. Nie uzyskuje jakichkolwiek dochodów. Wskazała, że pozwany obecnie nie partycypuje w jej kosztach utrzymania, a całość wydatków związanych z utrzymaniem powódki obciąża jej matkę (akta IV RC 509/21 k. 3 -5).

Sprawę z powództwa P. J. połączono do sprawy IV RC 508/21 celem ich łącznego prowadzenia i rozstrzygnięcia (akta IV RC 509/21 - postanowienie k. 28).

Pozwany w ostatecznie sprecyzowanym stanowisku uznał żądanie pozwu do kwoty alimentów po 400 zł miesięcznie na rzecz każdego z powodów, a w pozostałej części wniósł o oddalenie powództwa wskazując, że nie jest w stanie łożyć alimentów w większej wysokości (k. 65).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Małoletni powodowie F. J. ur. (...) i M. J. ur. (...) oraz powódka P. J. ur. (...) pochodzą ze związku małżeńskiego A. J. i pozwanego. Rodzice powodów pozostają w związku małżeńskim. Nie toczy się pomiędzy nimi sprawa o rozwód ani o separację.

Małoletni powodowie są ogólnie zdrowi, nie chorują przewlekle i nie wymagają specjalistycznego leczenia. Noszą okulary korekcyjne, które są zmieniane raz w roku. Małoletni powód uczęszcza do liceum ogólnokształcącego do klasy o profilu ratownictwo medyczne. Od września planuje jednak zmienić szkołę i podjąć naukę w szkole zawodowej o profilu piekarz - kucharz. Małoletnia powódka kontynuuje edukację w szkole podstawowej. Małoletni powodowie nie uczęszczają na dodatkowe zajęcia pozalekcyjne.

Miesięczne koszty utrzymania małoletniej powódki są następujące: wyżywienie – ok. 300 zł, ubrania, odzież – 300 zł, okulary korekcyjne – 150 zł rocznie/ 12,50 zł miesięcznie, podręczniki i przybory szkolne - 500 zł rocznie/ 41 zł miesięcznie, bilety – 100 zł, telefon - ok. 25 zł, obiady szkolne – 80 zł udział w opłatach mieszkaniowych – 267 zł, tj. łącznie ok. 1125,50 zł.

Koszty miesięcznego utrzymania małoletniego powoda przedstawiają się następująco: wyżywienie – ok. 300 zł, ubrania, odzież – 300 zł, okulary korekcyjne – 150 zł rocznie/ 12,50 zł miesięcznie, podręczniki i przybory szkolne - 500 zł rocznie/ 41 zł miesięcznie, bilety – 100 zł, telefon - ok. 25 zł, udział w opłatach mieszkaniowych – 267 zł, tj. łącznie ok. 1045,50 zł.

Matka małoletnich ma 38 lat. Od listopada 2021 roku jest zatrudniona w ramach umowy zlecenia w charakterze sprzątaczki w KWK (...) w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 2100 zł netto miesięcznie. Pozostaje pod stałą opieką lekarza neurologa, na wizyty uczęszcza w ramach NFZ. Nie ponosi żadnych kosztów leczenia w ramach prywatnej opieki medycznej. W okresie wakacji letnich podjęła tymczasowe zatrudnienie jako barmanka i osiągała wówczas wynagrodzenie na poziomie 2000 zł netto miesięcznie.

Matka małoletnich wcześniej nie podejmowała pracy zawodowej. Utrzymywała ze świadczeń wychowawczych „500 plus” na rzecz powodów oraz zasiłków z pomocy społecznej. Posiada zadłużenie komornicze w wysokości 10 000 zł z tytułu zaległości w zapłacie czynszu. W ostatnim czasie dokonała zakupu mebli dla syna za kwotę ok. 2000 zł, korzystając z pomocy finansowej swojej matki. W latach 2013-2019 przebywała wraz z powodami oraz pozwanym w Anglii, gdzie świadczyła pracę w charakterze osoby sprzątającej. Miesięczne koszty związane z utrzymaniem mieszkania kształtują się następująco: czynsz – 800 zł, prąd – ok. 110 zł, woda – 160 zł, tj. łącznie 1070 zł.

Powódka P. J. ma 19 lat, jest osobą ogólnie zdrową. Mieszka wraz z matką i młodszym rodzeństwem. Uczęszcza obecnie do klasy maturalnej w liceum ogólnokształcącym. Nie pracuje. Pozostaje na utrzymaniu matki. Zazwyczaj raz w tygodniu udziela korepetycji z języka angielskiego dziecku znajomej, z czego uzyskuje kwotę 30 zł za godzinę lekcyjną. Po maturze zamiesza kontynuować edukację i podjąć studia wyższe na kierunku filologii angielskiej. Koszty miesięcznego utrzymania powódki przedstawiają się następująco: wyżywienie – ok. 700 zł, zakup odzieży – ok. 100 zł, zakup lekarstw – ok. 50 zł, opłaty za telefon – ok. 50 zł, bilety za przejazd do szkoły – ok. 40 zł, udział w kosztach mieszkaniowych – ok. 260 zł, tj. łącznie ok.1200 zł.

( dowód: zeznania matki małoletnich powodów k. 64v, zeznania powódki k. 64v, odpisy skrócone aktów urodzenia k.7,8, akta IV RC 509/21 –k. 6, umowa najmu k. 9-10, faktury i dowody wpłat k. 11-18).

Pozwany ma 41 lat. Jest ogólnie zdrowy. Powinien uczęszczać na konsultacje psychologiczne oraz wizyty do psychiatry. Od 26 sierpnia 2021 roku przebywa w Areszcie Śledczym w G. w związku z zastosowaniem środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania. Postępowanie karne z udziałem pozwanego toczy się przed Sądem Rejonowym w Rybniku. Pozwany został skazany na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, lecz wniósł od tego wyroku apelację. Przed osadzeniem był zatrudniony w firmie budowlanej zajmującej się ociepleniami budynków na podstawie umowy zlecenia, w charakterze pracownika budowlanego. Osiągał wynagrodzenie rzędu 1400- 2000 zł netto miesięcznie. Następnie podejmował pracę w wymiarze ½ etatu. Pozwany nie ma wyuczonego zawodu. Aktualnie nie pracuje. Nie posiada majątku ani oszczędności. Przed osadzeniem w areszcie śledczym pozwany mieszkał z powodami. Ponosił bieżące opłaty związane z utrzymaniem mieszkania. Pozostałe koszty związane z utrzymaniem powodów były pokrywane z wynagrodzenia matki powodów oraz z kwoty zasiłków przyznanych na rzecz powodów z pomocy społecznej. Poza zaległościami w płatnościach za energię elektryczną, pozwany nie posiadał innych zadłużeń.

W czasie kilkuletniego pobytu w Anglii pozwany w 2016 roku odbywał karę pozbawienia wolności w związku z posiadaniem i zażywaniem substancji odurzających i środków psychotropowych.

(dowód: zeznania pozwanego k. 65 informacja służby więziennej k. 34)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań stron oraz zebranych w sprawie dokumentów wyżej opisanych. Zeznania stron są spójne, logiczne, wzajemnie uzupełniają się i znajdują odzwierciedlenie w dokumentach, których prawdziwości strony nie kwestionowały. Strony nie składały dalszych wniosków dowodowych, a przeprowadzone postępowanie Sąd uznał za wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył co następuje.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 kro, każdy z rodziców obowiązany jest do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zakres świadczeń alimentacyjnych, który ustawodawca określił w art. 135 § 1 kro, jest uzależniony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego i od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć potrzeby, których zaspokojenie zapewni podmiotowi uprawnionemu do alimentów odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy. Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można przy tym - co wskazano w orzecznictwie Sądu Najwyższego - odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Pojęcia te (usprawiedliwione potrzeby uprawnionego i możliwości majątkowe oraz zarobkowe zobowiązanego) w praktyce pozostają bowiem we wzajemnej zależności i obie te przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustaleniu przez sąd wysokości alimentów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 r., III CRN 350/69, OSNPG 1970/2/15). Pamiętać należy, że przy ocenie zakresu obowiązku alimentacyjnego należy również brać pod uwagę usprawiedliwione potrzeby własne zobowiązanego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1975 r., III CRN 330/75).

W judykaturze wskazuje się, że „osiągnięcie samodzielności przez dziecko, w rozumieniu art. 133 § 1 kro, zakłada zdobycie przez nie odpowiadających jego uzdolnieniom i predyspozycjom kwalifikacji zawodowych . Rodzice winni zatem łożyć na utrzymanie i wykształcenie także pełnoletniego dziecka, zdobywającego kwalifikacje zawodowe, odpowiadające jego uzdolnieniom i predyspozycjom, np. uczącego się w szkole pomaturalnej lub studiującego na wyższej uczelni” (wyrok Sądu Najwyższego z 26.11.1998 r., I CKN 989/97, L.).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, zważyć należy, że zarówno małoletni powodowie jak i powódka nie mają możliwości samodzielnego utrzymania się, nie dysponują jakimkolwiek majątkiem, który mógłby stanowić ich źródło utrzymania, stąd też zaspokajanie usprawiedliwionych potrzeb powodów spoczywa na ich rodzicach. Matka powodów, poza pracą zawodową, swój obowiązek alimentacyjny względem powodów w zasadzie wypełnia w całości poprzez osobiste starania o wychowanie powodów oraz zapewnienie im bezpośredniej pieczy.

Powódka, pomimo osiągnięcia pełnoletniości, nadal nie usamodzielniła się finansowo. Kontynuuje edukację w liceum ogólnokształcącym, a po maturze zamierza podjąć studia wyższe.

Sąd uznał, że koszty utrzymania powodów wykazane w toku postępowania dowodowego nie należą do wygórowanych i odpowiadają rzeczywistym potrzebom dzieci w wieku powodów, przy uwzględnieniu ich aktualnego stopnia rozwoju oraz obecnych cen towarów i dóbr konsumpcyjnych .

Odnosząc się z kolei do możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego Sąd miał na uwadze wiek pozwanego oraz okoliczność, że jest on osobą zdrową, zdolną do pracy oraz posiadającą odpowiednie doświadczenie zawodowe, gdyż przed osadzeniem był zatrudniony w firmie budowlanej przy ociepleniach budynków osiągając z tego tytułu stały dochód.

Sąd zatem uznał, że aktualne możliwości zarobkowe pozwanego kształtują się co najmniej na poziomie minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Pozwany jest w stanie przyczynić się do usprawiedliwionych kosztów utrzymania powodów w łącznej wysokości po 1800 zł miesięcznie. Tak ustalona kwota alimentów leży w granicach możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego oraz nie spowoduje po jego stronie uszczerbku w usprawiedliwionych dobrach własnych. Ponad powyższą kwotę alimentów powództwo podlegało oddaleniu jako przekraczające aktualne możliwości majątkowe i zarobkowe pozwanego.

Sąd nałożył na pozwanego obowiązek alimentacyjny począwszy od uprawomocnienia się uzasadnianego wyroku.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 133 § 1 kro i art. 135 kro.

O odsetkach na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat alimentacyjnych orzeczono w myśl przepisu art. 481 § 1 i 2 kc. Mając na uwadze aktualną sytuację życiową pozwanego, na podstawie art. 102 kpc Sąd odstąpił od obciążania pozwanego kosztami postępowania.