Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 29 kwietnia 2014 roku.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu, w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący S.S.A. Robert Wróblewski (sprawozdawca)

Sędziowie:S.A. Cezariusz Baćkowski

S.A. Wiesław Pędziwiatr

po rozpoznaniu w sprawie

T. P.

skargi wniesionej przez wnioskodawcę na naruszenie jego prawa do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym przez prokuratora bez nieuzasadnionej zwłoki,

na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z dnia 16 sierpnia 2004 roku Nr 179, poz. 1843; z późniejszymi zmianami) –

p o s t a n a w i a

1)  oddalić skargę T. P. jako niezasadną,

2)  zwrócić T. P., uiszczoną przez niego na rzecz Skarbu Państwa, opłatę stałą w wysokości 100 zł.

UZASADNIENIE

T. P. wniósł skargę na przewlekłość postępowania Prokuratury Okręgowej we Wrocławiu w sprawie o sygnaturze akt V Ds 2/05. T. P. jest pokrzywdzonym w tej sprawie.

Wnoszący skargę podniósł, że „od ostatniej skargi-postanowienia Sądu minął już rok. Mimo, iż Sąd wskazał sposób (możliwość) zakończenia śledztwa dla znacznej liczby poszkodowanych dotyczy to także mnie, to Prokuratura w moim przypadku nie przesłała aktu oskarżenia”. Z tego powodu skarżący uważa, że tym samym „Prokurator lekceważy postanowienia Sądu, a kara w kwocie 2.000 zł nie wywarła żadnego skutku. Domniemam, że Prokuratura nie jest zainteresowana zakończeniem śledztwa, ja jako poszkodowany nie doczekam się rozprawy, a śledztwo ze względu na upływ czasu zostanie umorzone.”. W efekcie skarżący wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa na jego rzecz 20.000 zł.

W odpowiedzi na skargę prokurator wniósł o oddalenie skargi w oparciu o przepis art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Skarga T. P. o stwierdzenie, że w tej sprawie nastąpiła przewlekłość postępowania, nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

W pierwszej kolejności zaznaczyć trzeba, że in concreto przedmiotem rozpoznania jest ewentualna przewlekłość w rozpoznaniu sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym przez prokuratora, występująca po wydaniu ostatniego orzeczenia w tym zakresie, czyli po 20 lutego 2013 roku, kiedy to Sąd Apelacyjny we Wrocławiu (sygnatura akt II S 2/13) rozpoznał poprzednią skargę T. P..

Kryterium wyjściowym oceny sprawności każdego postępowania musi być czas, przez który jest ono prowadzone. Co więcej, wydaje się oczywistym, że długotrwałość toczącego się postępowania stwarza wręcz domniemanie jego przewlekłości.

Domniemanie to obalić może jedynie wykazanie, że opóźnienie w zakończeniu postępowania jest konieczne dla wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

I taka właśnie sytuacja zachodzi w niniejszej sprawie. Otóż tym postępowaniem przygotowawczym objęto 336 podejrzanych. Sprawa dotyczy oszustw, które popełniono na szkodę 15.985 pokrzywdzonych, a także przestępstw brania udziału w zorganizowanej grupie przestępczej oraz prania pieniędzy. Zgromadzony dotąd materiał dowodowy został zawarty w 1.600 tomach akt.

W trakcie tego postępowania, sukcesywnie – w miarę wykonywania niezbędnych czynności odnośnie podejrzanych, zatrudnionych w poszczególnych oddziałach Międzynarodowego Funduszu (...) z siedzibą we W. oraz w Unii (...) prokurator wyłącza odpowiednie materiały śledztwa do odrębnego postępowania i kieruje akty oskarżenia do właściwych sądów. W ten sposób do sądów skierowano już dziesiątki aktów oskarżenia przeciwko ponad stu oskarżonym.

Obecnie przygotowywane są do wyłączenia do odrębnego postępowania materiały dotyczące następnych oddziałów spółek.

T. P. umowę, na podstawie której niekorzystnie rozporządził swoim mieniem, zawarł w oddziale spółki z o.o. Unia (...) w P.. W tej sprawie, w tym czasie, praktycznie skompletowano materiał dowodowy. Przesłuchano wszystkich świadków, ustalono zakres podmiotowy sprawy, wydano postanowienia o zmianie i uzupełnieniu postanowień o przedstawieniu zarzutów podejrzanym. Podjęto także czynności organizacyjne mające na celu sfinalizowanie śledztwa. Jest to czynność bardzo czasochłonna, skoro polega na wyłączeniu do odrębnego prowadzenia materiałów obejmujących 284 pokrzywdzonych, poprzez skserowanie wybranych dokumentów zawartych w 1600 tomach akt.

Do przeprowadzenia zostały dodatkowe przesłuchania trzech świadków w ramach pomocy prawnej, co musi być połączone z okazaniem tablic poglądowych z wizerunkami podejrzanych, celem ustalenia, którzy podejrzani zawierali z pokrzywdzonymi umowy. Jest to rzeczywiście niezbędne, ponieważ na tych umowach widnieją jedynie nieczytelne podpisy osób reprezentujących oddział spółki z o.o. Unia (...) w P.. Tym samym nie ma innej, szybszej możliwości identyfikacji poszczególnych podejrzanych. Po przesłuchaniu tych świadków prokurator planuje uzupełnienie zarzutów postawionych podejrzanym, zakończenie śledztwa w tym zakresie i skierowanie aktu oskarżenia do sądu.

Podkreślić jednocześnie trzeba, że czynności te są konieczne, ponieważ rzetelne postępowanie karne nie może się bez nich obyć.

W takim stanie rzeczy przyjęto, że opóźnienie w zakończeniu postępowania, którego dotyczy skarga jest konieczne dla wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Wiadomo jednak, że funkcją skargi na przewlekłość postępowania jest przede wszystkim wymuszenie nadania sprawie odpowiedniego, sprawnego biegu procesowego. Zechce zatem prokurator mieć na uwadze to, że mając nawet na względzie ogromny zakres podmiotowo-przedmiotowy prowadzonego śledztwa, to przecież pokrzywdzeni w tej sprawie ubiegają się o ochronę prawną, a zatem ich interes musi być w tym postępowaniu priorytetowy.

W tym wątku sprawy (dotyczącym m.in. pokrzywdzonego T. P.) do wykonania w śledztwie pozostały w zasadzie tylko czynności, których szybki przebieg wymaga sprawności organizacyjnej. Tym samym ewentualna zwłoka w tej mierze tolerowana przez Sąd już nie będzie.

Z przytoczonych wyżej względów należało dojść do wniosku, że zarzut skarżącego, że zostało naruszone jego prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, nie jest uzasadniony na tym etapie postępowania, a wobec tego skarga nie jest zasadna i podlega oddaleniu na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku.

O zwrocie opłaty stałej rozstrzygnięto mając na uwadze zasadę słuszności, wedle której pokrzywdzony, ubiegający się o ochronę prawną w postępowaniu głównym, nie powinien ponosić dodatkowych kosztów w tym postępowaniu skargowym. Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku mają tutaj odpowiednie zastosowanie przepisy o postępowaniu zażaleniowym, co dotyczy także kwestii związanych z kosztami postępowania.