Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I C 1803/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2021 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Wioletta Sychniak

po rozpoznaniu w dniu 29 października 2021 roku w Łodzi

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa T. M.

przeciwko Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. na rzecz powódki T. M.:

a.  kwotę 5898,31 zł (pięć tysięcy osiemset dziewięćdziesiąt osiem złotych i trzydzieści jeden groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 13 sierpnia 2019 roku do dnia zapłaty,

b.  kwotę 824 (osiemset dwadzieścia cztery) złote tytułem zwrotu kosztów procesu;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  nakazuje zwrócić pozwanemu Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. kwotę 135 zł (sto trzydzieści pięć) złotych tytułem niewykorzystanej części zaliczki na koszty biegłego, wpłaconej 13 maja 2020 roku (pozycja 500060607617).

Sygn. akt I C 1803/19

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym 16 sierpnia 2019 roku T. M. wniosła o zasądzenie od Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. kwoty 8298,31 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 13 sierpnia 2019 roku do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg. norm przepisanych.

Roszczenie dochodzone pozwem stanowi odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego, przysługujące poszkodowanemu w wyniku kolizji drogowej spowodowanej przez posiadacza pojazdu objętego ochroną ubezpieczeniową rumuńskiego towarzystwa ubezpieczeniowego. Powódka nabyła powyższą wierzytelność od bezpośrednio poszkodowanego na skutek cesji wierzytelności.

Najem pojazdu trwał 60 dni (tj. od 6 maja do 4 lipca 2017 roku), a stawka dobowa wynosiła 240 złotych. /pozew k.4 – 6/

W odpowiedzi na pozew Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. wniosło o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

Pozwany nie kwestionował swojej legitymacji biernej, ani swojej odpowiedzialności co do zasady. Podniósł, że w toku postępowania likwidacyjnego (...) SA, działając jako korespondent zagranicznego zakładu ubezpieczeń, wypłaciła 6101,69 złotych z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego, obejmującego czas od 6 maja do 30 maja 2017 roku. Wypłacona kwota w pełni pokrywa roszczenie poszkodowanego z powyższego tytułu, dlatego powództwo jest nieuzasadnione.

Pozwany zakwestionował zasadność najmu pojazdu zastępczego przez okres wskazany przez Powódkę oraz stawkę dobową najmu. Zakwestionował również żądanie odsetek ustawowych za opóźnienie od 13 sierpnia 2019 roku argumentując, że o roszczeniu Powódki dowiedział się z odpisu pozwu.

/odpowiedź na pozew k. 31-34/

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

6 maja 2017 roku w Ł., na ulicy (...) doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód marki A. R., nr rej. (...), stanowiący własność S. M.. Sprawcą zdarzenia był kierowca busa, któremu ochrony ubezpieczeniowej od odpowiedzialności cywilnej udzielało rumuńskie towarzystwo S.C. (...). /bezsporne/

P. M. zgłosił szkodę telefoniczne w dniu 16 maja 2017 roku. Postępowanie likwidacyjne prowadziła (...) SA w W. jako korespondent rumuńskiego towarzystwa ubezpieczeniowego.

W dniu 15 maja 2018 roku (...) SA w W. wydała decyzję o przyznaniu P. M. odszkodowania za uszkodzony samochód w wysokości 3370 złotych, przyjmując, że doszło do szkody całkowitej.

/zgłoszenie szkody komunikacyjnej – k. 196-198,

decyzja o przyznaniu odszkodowania k. 194/

S. M. był w dacie wypadku z 6 maja 2017 roku właścicielem samochodu marki A. R.. Na skutek zdarzenia samochód został uszkodzony w takim stopniu, że nie nadawał się do dalszej eksploatacji. Nie był jezdny i po zdarzeniu został sholowany na parking policyjny.

W tamtym okresie czasu S. M. był współwłaścicielem razem ze swoim ojcem, samochodu marki A. (...). Z tego samochodu korzystał jego ojciec i po uszkodzeniu A. (...) poszkodowany nie miał możliwości korzystania z A..

Po wypadku z 6 maja 2017 roku S. M. korzystał ze zwolnienia lekarskiego przez około 5 tygodni. Miał uraz odcinka szyjnego kręgosłupa i zalecenie noszenia kołnierza ortopedycznego. Był jednak osobą mobilną i mógł kierować samochodem. Faktycznie jeździł samochodem. Korzystał z samochodu odwożąc dziecko do przedszkola; dojeżdżał do lekarza i psychologa.

/zeznania świadka S. M. k. 83v-84 i 85 [00:04:41-00:25:22],

oświadczenia poszkodowanego k. 21, 22/

Poszkodowany zdecydował się na wynajem pojazdu zastępczego. Po raz pierwszy był w takiej sytuacji i nie miał rozeznania, co do działalności firm wynajmujących samochody. O możliwości wynajęcia samochodu od Powódki dowiedział się od znajomego. Otrzymał kontakt do konkretnej firmy i nie szukał innych firm.

/zeznania świadka S. M. k. 83v-84 i 85 [00:04:41-00:25:22]/

T. M. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą R. C. T. M. z siedzibą w T..

W dniu 6 maja 2017 roku S. M. zawarł z Powódką umowę najmu samochodu zastępczego marki R. (...) nr rej. (...). Umowa przewidywała, że zwrot pojazdu nastąpi najpóźniej w dniu następnym po wypłacie odszkodowania na konto bankowe (w przypadku szkody całkowitej) lub w dniu wydania naprawionego samochodu z warsztatu (w przypadku szkody częściowej). Stawka dobowa czynszu została określona na kwotę 240 złotych.

Najem trwał od 6 maja 2017 roku do 4 lipca 2017 roku (60 dni).

Najemcy nie było wolno oddawać auta innym osobom bez zgody wynajmującego, ani bez takiej zgody używać go za granicą. Poza tym nie było żadnych ograniczeń co do limitu kilometrów, ani kaucji zwrotnej. Poszkodowany używał samochodu zastępczego do tych samych celów, co własnego.

Umowa została zakończona po 2 miesiącach przez wynajmującą pomimo tego, że poszkodowany nie otrzymał odszkodowania za zniszczony samochód. Z wypłatą odszykowania były problemy. Ubezpieczyciel wstrzymywał się z jego wypłatą do zakończenia sprawy sądowej o ukaranie sprawcy wypadku. W 2017 roku S. M. nie mógł uzyskać informacji, kiedy zostanie mu wypłacone odszkodowanie. Po zakończeniu najmu pojazdu zastępczego S. M. pożyczył pieniądze od przyjaciela i kupił inne auto. Nie sprzedał wraku A. R., lecz go zezłomował.

Łącznie cena za najem samochodu zastępczego wyniosła 14 400 złotych brutto.

/zeznania świadka S. M. k. 83v-84 i 85 [00:04:41-00:25:22],

umowa najmu samochodu k.11 – 13, faktura VAT nr (...) k.16/

W dniu 4 lipca 2017 r. S. M. zawarł z Powódką umowę przelewu wierzytelności przysługującej mu od ubezpieczyciela i (...) z tytułu odszkodowania za wynajem samochodu zastępczego. Cesjonariusz oświadczył, że nie będzie dochodził od cedenta długu z faktury nr (...) w kwocie 14 400 złotych.

/umowa przelewu wierzytelności k.14-15/

Powódka zgłosiła roszczenie o wypłatę odszkodowania z tytułu kosztów najmu samochodu zastępczego do (...) SA w W.. Ubezpieczyciel w dniu 13 marca 2018 roku wydał decyzję o przyznaniu odszkodowania w wysokości 6101,69 złotych za okres od 6 maja do 30 maja 2017 roku, tj. od dnia szkody do dnia oględzin pojazdu z uwzględnieniem dalszych 7 dni na zagospodarowanie wraku.

/bezsporne, decyzja o przyznaniu odszkodowania k. 20/

Powódka przesłała do Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w W. przedsądowe wezwanie do zapłaty kwoty 8299 złotych tytułem reszty należności za wynajem pojazdu zastępczego. Pozwany otrzymał wezwanie 12 marca 2019 roku.

Pozwany przekazał wezwanie i dokumenty nadesłane przez Powódkę do (...) SA.

/wezwanie z dowodem nadania k. 23-25,

wezwanie z prezentatą Pozwanego k. 147v-148; pismo Pozwanego k. 147/

Uszkodzony samochód marki A. R. i samochód zastępczy, wynajęty poszkodowanemu (R. (...)) należą do tego samego segmentu aut klasy średniej D. M. stawka najmu, występująca na rynku (...), przy uwzględnieniu dwumiesięcznego okresu najmu, wynosiła 200 złotych brutto.

/opinia biegłego P. J. k.89-95, 122-123/

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w części. Swoją podstawę prawną znajduje w treści art. 436 k.c. i art. 123 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2021 r., poz. 854 t.j.).

Podkreślenia wymaga, że w realiach rozpoznawanej sprawy Pozwany nie kwestionował zasady swojej odpowiedzialności, ani legitymacji czynnej Powódki. Powódka jest legitymowana czynnie do wzięcia udziału w procesie w związku z nabyciem przez nią od poszkodowanego wierzytelności z tytułu szkody na podstawie umowy przelewu wierzytelności. Zawierając umowę przelewu wierzytelności, Powódka wstąpiła w prawa dotychczasowego wierzyciela, przysługujące wobec strony pozwanej z tytułu szkody w pojeździe powstałej na skutek zdarzenia z 6.05.2017 r. i należnego, a nie wypłaconego jeszcze odszkodowania, na podstawie art. 509 § 1 i 2 k.c. Dlatego Powódka może skutecznie realizować uprawnienia poprzedniego wierzyciela również w zakresie dochodzenia należności na drodze sądowej.

W sprawie bezsporny jest fakt zaistnienia zdarzenia, którego skutkiem było uszkodzenie samochodu stanowiącego własność S. M. oraz cesja wierzytelności na rzecz Powódki. Nie było również wątpliwości, że sprawcą szkody był samoistny posiadacz pojazdu, ubezpieczony w zakresie OC w zagranicznym towarzystwie ubezpieczeń. Spór w niniejszej sprawie koncentrował się wokół wysokości należnego odszkodowania, a dokładnie określenia uzasadnionego okresu najmu samochodu zastępczego i stawki dobowej za wynajem.

Obowiązujące przepisy regulujące odpowiedzialność odszkodowawczą, w szczególności art. 361 § 1 k.c., nie dają podstawy do automatyzmu przy orzekaniu o zwrocie kosztów wynajmu pojazdu zastępczego. W judykaturze akcentuje się przede wszystkim indywidualny charakter każdej sprawy, przez co należy rozumieć, że indywidualnie powinna być oceniana nie tylko zasadność refundacji kosztów najmu pojazdu zastępczego, ale i ich wysokość. Dobitnie zostało to wyrażone w uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 roku (III CZP 5/11, opubl. w OSN z 2012 r., nr 3, poz. 28), w której podkreślono, że „odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej”. Jednocześnie w uzasadnieniu omawianej uchwały Sąd Najwyższy wprost wypowiedział się, że utrata możliwości korzystania z pojazdu nie powoduje samoistnie odrębnego uszczerbku majątkowego oraz, że nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane ze względu na obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów.

Uznając przytoczone powyżej stanowisko za słuszne stwierdzić należy, że roszczenie o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego nie przysługuje zawsze i każdemu, a o jego zasadności decydują okoliczności konkretnej sprawy. Potrzebę korzystania z pojazdu zastępczego, wysokość kosztów z tego tytułu, jak i niezbędny czas trwania najmu, zgodnie z art. 6 k.c., powinien udowodnić powód.

Zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy pozwala na stwierdzenie, że uzasadnione było korzystanie przez poszkodowanego z samochodu zastępczego przez cały czas trwania najmu.

Nie ulega wątpliwości, że w chwili wypadku z dnia 6 maja 2017 roku poszkodowany S. M. był właścicielem jednego samochodu i współwłaścicielem drugiego. Przeznaczenie każdego z nich było jednak odmienne. Poszkodowany użytkował samochód marki A. R., podczas gdy drugi samochód użytkował jego ojciec, również będący współwłaścicielem. W tych warunkach poszkodowany nie miał praktycznie możliwości korzystania z samochodu, którego był współwłaścicielem. Wypadek z 6 maja 2017 roku i - co za tym idzie - uszkodzenie jednego z samochodów, pozbawiło poszkodowanego możliwości użytkowania samochodu, który był wyłącznie do jego dyspozycji. Z powyższego powodu wynajęcie samochodu zastępczego było jak najbardziej uzasadnione.

Zgodnie z ustalonym przez Sąd stanem faktycznym, zgłoszenie szkody nastąpiło 16 maja 2017 roku, decyzją z dnia 15 maja 2018 roku Towarzystwo (...) działające jako korespondent zagranicznego ubezpieczyciela, przyznało odszkodowanie w wysokości 3370 zł.

Wypłata odszkodowania nastąpiła po ponad roku od powstania szkody!

W ocenie Sądu niezbędny czas najmu pojazdu zastępczego należy powiązać z procesem likwidacji szkody. Nie ulega wątpliwości, że poszkodowany ma prawo oczekiwać, że wypłacone mu odszkodowanie umożliwi mu, albo naprawę uszkodzonego samochodu (jeżeli jest możliwa i ekonomicznie uzasadniona), albo zastąpienie go innym pojazdem. Nie ma podstawy oczekiwać, że poszkodowany, bez względu na swoją sytuację majątkową, niezwłocznie usunie we własnym zakresie skutki wyrządzonej mu szkody. Nie jest przy tym wystarczające poinformowanie poszkodowanego przez zakład ubezpieczeń o wyliczeniu wysokości szkody, ani nawet o przyznaniu odszkodowania. Efektem wypadku i uszkodzenia samochodu należącego do poszkodowanego w stopniu uniemożliwiającym jego dalszą eksploatację, jest pozbawienie poszkodowanego możliwości faktycznego wykorzystywania swojego samochodu. By mógł ponownie korzystać ze swojej rzeczy, albo musi ona zostać naprawiona, albo zastąpiona inną. Zatem w momencie wypłaty odszkodowania poszkodowany realnie uzyskuje możliwości podjęcia działań zmierzających do naprawy pojazdu.

W rozpoznawanej sprawie nie można przyjąć, że poszkodowany otrzymał odszkodowanie w rozsądnym czasie. Co więcej, jak wynika z zeznań świadka, w rozsądnym czasie, nie uzyskał nawet informacji, czy i kiedy może spodziewać się odszkodowania. Oczywiście, trzeba mieć na uwadze, że ustalenie odpowiedzialności za szkodę zagranicznego towarzystwa ubezpieczeń jest trudniejsze niż polskiego. Niemniej jednak Pozwany nie udowodnił, a nawet nie próbował udowadniać, że dochowany został termin określony w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Najem został zakończony po 2 miesiącach od powstania szkody, przed ustaleniem odpowiedzialności za szkodę i przed wypłatą odszkodowania. Tym samym należy uznać, że uzasadniony był cały okres trwania najmu (60 dni).

Inaczej natomiast wypada ocena kosztów najmu.

Jeśli chodzi o wysokość należnego odszkodowania za uzasadniony okres najmu należy stwierdzić, że nie wszystkie poniesione w tym czasie wydatki na najem pojazdu mogą być refundowane, nawet jeżeli pozostają w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą komunikacyjną. Po stronie wierzyciela istnieje bowiem obowiązek zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2 i 362 k.c.). Na dłużniku ciąży natomiast obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, przy zachowaniu rozsądnej proporcji między interesem wierzyciela, a obciążeniem dłużnika. Nie mogą być uznane za celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, które nie są konieczne do wyeliminowania negatywnego następstwa majątkowego w postaci utraty możliwości korzystania z uszkodzonego (zniszczonego) pojazdu, gdy następstwo to może być wyeliminowane - bez uszczerbku dla godnych ochrony interesów poszkodowanego - w inny, mniej uciążliwy dla dłużnika sposób (zob. uchwałę SN III CZP 5/11 z dnia 17 listopada 2011 r.).

Należy uznać, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do możliwych kosztów wynajmu samochodu zastępczego. Zasada proporcjonalności, nakazuje uwzględnić godne ochrony interesy poszkodowanego i dłużnika, ale także ogólniejszy wzgląd na racjonalność ekonomiczną rozwiązań prawnych. Trudno bowiem pominąć, że na rynku można spotkać oferty najmu różniące się od siebie w istotny sposób, także jeżeli chodzi o koszty najmu. Oczekiwanie, że poszkodowany zrobi takie rozpoznanie rynku i wybierze ofertę mieszczącą się w rozsądnych granicach cenowych (niekoniecznie najtańszą) jest uzasadnione. W realiach niniejszej sprawy nie miało to miejsca. Z zeznań S. M. wynika, że w żaden sposób nie próbował weryfikować oferty najmu Powódki. Nie przekonuje argument, że po raz pierwszy był w takiej sytuacji. Obecnie dostęp do informacji jest ułatwiony choćby poprzez korzystanie z internetu. Tymczasem, jak wynika z postępowania dowodowego przeprowadzonego w niniejszej sprawie, oferta Powódki, jeśli chodzi o wysokość stawki dobowej nie miała charakteru rynkowego. Przyjęta w umowie stawka dobowa nie mieściła się w przedziale stawek sosowanych na rynku (...). Wynosiła 240 złotych brutto w sytuacji, gdy górną granicę stanowiła stawka 200 złotych brutto. Oczywiście, w warunkach rynkowych, można uznać, że była to cena rynkowa, skoro strony umowy na nią się zgodziły. Skoro jednak była wyższa od stawek stosowanych na lokalnym rynku, to należy stwierdzić, że poszkodowany w niniejszej sprawie nie zadośćuczynił ciążącemu na nim obowiązkowi minimalizacji zakresu szkody. Nie wykazując jakiegokolwiek zainteresowania innym ofertami i nie próbując ustalić, czy może wynająć samochód taniej, przyczynił się do zwiększenia rozmiaru szkody. Istnienie powiązania kauzalnego pomiędzy zachowaniem się poszkodowanego, a zwiększeniem rozmiarów szkody (w kategoriach przyczynowości adekwatnej) traktowane jest jako początek procesu sędziowskiego wymiaru odszkodowania w granicach wyznaczonych treścią art. 362 k.c. Wynika to wyraźnie z brzmienia powołanego przepisu, który stanowi, że jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Mając to na uwadze, Sąd uznał, że koszty wynajmu samochodu zastępczego przez S. M. powinny być ograniczone do wysokości maksymalnej stawki, jaka występowała na rynku lokalnym, tj. 200 złotych brutto za dobę. To oznacza, że koszt najmu samochodu zastępczego za okres 60 dni powinien wynieść 12 000 złotych. Została już wypłacona z tego tytułu kwota 6101,69 złotych, dlatego powództwo podlegało uwzględnieniu do kwoty 5898,31 złotych. W pozostałej części, jako niezasadne, podlegało oddaleniu.

O odsetkach Sąd orzekł w oparciu o art. 481 k.c. w związku z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zgodnie z którym zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

Nie jest prawdą, że Pozwany dowiedział się o roszczeniu Powódki dopiero z chwila otrzymania odpisu pozwu w niniejszej sprawie. Z dokumentów zawartych w aktach szkody wynika, że otrzymał przedsądowe wezwanie do zapłaty 12 marca 2019 roku. Z wezwania i dołączonych do niego dokumentów (które Pozwany następnie przesłał do (...) SA) jednoznacznie wynikał rodzaj roszczenia Powódki, jego wysokość i okoliczności dotyczące jego powstania. W tej sytuacji żądanie zasądzenia odsetek od 13 sierpnia 2019 roku jest jak najbardziej uzasadnione. Pozwany przed wytoczeniem powództwa miał możliwość spełnienia świadczenia w terminie ustawowym 30 dni.

Sąd orzekł o kosztach procesu na podstawie art. 100 k.p.c., stosunkowo je rozdzielając. Koszty procesu wyniosły ogółem 4914 złotych, z czego Powódka poniosła koszty w wysokości 2249 złotych, a Pozwany 2665 złotych. Na koszty uiszczone w toku postępowania przez Powódkę złożyły się: opłata od pozwu – 415 zł, opłaty skarbowe od pełnomocnictw – 34 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 1800 zł. Na koszty uiszczone w toku postępowania przez Pozwanego złożyły się: koszty opinii biegłego – 865 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 1800 zł.

Uwzględniając, że Powódka wygrała sprawę w 71%, powinna ponieść koszty w wysokości 1425 złotych, stąd różnica (2249 – 1425) 824 zł podlegała zasądzeniu na jej rzecz od Pozwanego.

Niewykorzystana część zaliczki na biegłego podlegała zwrotowi na podstawie art. 84 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 755)