Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 kwietnia 2022 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Asesor sądowy Szymon Śniady

Protokolant: sekretarz sądowy Agata Wójciak

po rozpoznaniu 31 marca 2022 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa B. (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w G.

przeciwko B. K. (1)

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej B. K. (1) na rzecz powoda B. (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w G. kwotę 871,97 (osiemset siedemdziesiąt jeden złotych i dziewięćdziesiąt siedem groszy) złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 700,32 (siedemset złotych trzydzieści dwa grosze) złotych od 2 marca 2012 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanej B. K. (1) na rzecz powoda B. (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w G. kwotę 104,04 (sto cztery złote cztery grosze) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu

Sygn. akt I C 1903/21

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym do Sądu Rejonowego w Elblągu w dniu 2 marca 2012 roku powód B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w G., reprezentowany przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego wniósł o zasądzenie od pozwanej B. K. (1) kwoty 1235,08 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 2 marca 2012 roku do dnia zapłaty. Powód wniósł ponadto o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu. W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, że posiada wierzytelność względem pozwanej B. K. (1) z umowy kredytu ratalnego z dnia 29 sierpnia 2008 roku w kwocie 1 235,80 zł na którą składają się następujące kwoty:

1)  627,19 zł tytułem kapitału;

2)  208,96 zł tytułem odsetek;

3)  399,65 zł tytułem kosztów;

/pozew k.3 – 4/

Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Elblągu w dniu 13 marca 2012 roku wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

/nakaz zapłaty k.13/

Postanowieniem z dnia 23 kwietnia 2012 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Elblągu nadał klauzule wykonalności nakazowi zapłaty.

/postanowienie k.17/

Pismem z dnia 15 czerwca 2021 roku pozwana B. K. (1) wskazała, że nie mogła wnieść sprzeciwu w terminie z uwagi na niedoręczenie korespondencji sądowej. Pozwana wskazała ponadto, że od ponad 10 lat mieszka w Anglii.

/pismo procesowe pozwanej k.34/

Postanowieniem z dnia 22 czerwca 2021 roku Sąd Rejonowy w Elblągu uchylił postanowienie z dnia 23 kwietnia 2021 roku o nadaniu klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu w postaci nakazu zapłaty wydanemu w postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy w Elblągu w dniu 13 marca 2012 roku w sprawie o sygn. IX Nc 2030/12.

/postanowienie k.53/

Pismem z dnia 12 lipca 2021 roku pozwana B. K. (1), reprezentowana przez pełnomocnika procesowego w osobie radcy prawnego wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości oraz wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od strony powodowej kosztów postępowania. Pozwana podniosła ponadto zarzut niewykazania istnienia wierzytelności, braku legitymacji materialnej czynnej oraz błędnego wyliczenia dochodzonego roszczenia. W uzasadnieniu strona pozwana zakwestionowała skuteczność dokonanej cesji, wskazując iż nie ma dowodów na istnienia danej umowy i na wysokość nabytej wierzytelności. Pozwana zakwestionowała również legitymację procesową czynną powoda wskazując, iż nie posiada względem pozwanej jakiekolwiek wierzytelności. Zdaniem strony pozwanej, powód nie wykazał w żaden sposób wysokości dochodzonego roszczenia oraz nie wskazał w żaden sposób w jaki sposób zostały naliczone odsetki umowne od należności głównej.

/sprzeciw od nakazu zapłaty k.59 – 63/

W piśmie procesowym z dnia 16 sierpnia 2021 roku (data prezentaty Sadu) strona pozwana wskazała, że pozwana dokonała spłat 11 rat (od 7 października 2008 roku do 19 listopada 2009 roku) po 53,70 zł każda z nich. Powód wskazał, że na kwotę odsetek 208,96 zł składają się wszystkie odsetki naliczone przez poprzedniego wierzyciela przed dniem cesji oraz suma odsetek naliczonych przez powoda do dnia cesji wierzytelności do dnia wystawienia wyciągu. W piśmie procesowym z dnia 17 grudnia 2021 (data prezentaty Sądu) powód wskazał, ze na kwotę dochodzoną w niniejszym postepowaniu składają się następujące kwoty:

1)  627,19 zł tytułem kapitału niespłaconej pożyczki;

2)  208,96 zł tytułem odsetek składających się z:

a)  135,83 zł z tytułu odsetek za opóźnienie poprzedniego wierzyciela naliczanych na podstawie par. 5 OWU;

b)  13,93 zł z tytułu odsetek umownych poprzedniego wierzyciela za korzystanie przez pozwanego ze środków udzielonych przez bank z tytułu kredytu;

c)  59,20 zł z tytułu odsetek za opóźnienie naliczanych przez powoda od dnia cesji wierzytelności do dnia wystawienia wyciągu z ksiąg funduszu;

3)  399,65 zł tytułem kosztów poprzedniego wierzyciela składających się z:

a)  228 zł z tytułu kosztów poniesionych przez poprzedniego wierzyciela;

b)  77 zł z tytułu kosztów sądowych poniesionych w związku ze złożeniem wniosku do Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi o uzyskanie klauzuli wykonalności na bankowym tytule egzekucyjnym;

c)  94,65 zł z tytułu kosztów postępowania egzekucyjnego wszczętego na wniosek poprzedniego wierzyciela.

/ odpowiedź na sprzeciw k.72 – 76; pismo procesowe powoda k.140 – 142/

Postanowieniem z dnia 10 września 2021 roku Sąd Rejonowy w Elblągu stwierdził swoją niewłaściwość miejscową i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu dla Łodzi – Widzewa w Łodzi.

/postanowienie k.209/

Do momentu zamknięcia rozprawy strony nie zmieniły swoich stanowisk.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29 sierpnia 2008 roku B. K. (1) zawarła z (...) Bank S.A. z siedzibą w W. umowę kredytu na zakup towarów nr (...) (typ umowy (...), nr zezwolenia (...), nr M. (...)). Zgodnie z treścią par. 3 zawartej umowy, kredytodawca udzielił kredytu w wysokości 1223,95 zł na sfinansowanie:

1)  zakupu drzwi D-10 (o wartości 860 zł) oraz zamka (o wartości 150 zł);

2)  opłaty przygotowawczej w kwocie 50 zł;

3)  prowizji w kwocie 11,20 zł;

4)  opłaty z tytułu ubezpieczenia w kwocie 152,75 zł.

Zgodnie z treścią par. 4, oprocentowanie kredytu w stosunku rocznym wynosiło 5,00%, a kwota odsetek za okres kredytowani wynosiła 54,85 zł. RRSO wynosiło 27,56 %. Całkowity koszt kredytu wynosił 278,80 zł. Kwota kredytu została podzielona na 24 miesięczne raty po 53,70 zł każda z nich. Raty były płatne do 29 każdego miesiąca, pierwsza rata była płatna do 29 września 2008 roku. Zgodnie z treścią par. 15 pkt. 2 umowy, kredytobiorca oświadczył, ze w zakresie roszczeń Banku wynikających z umowy poddaje się na podstawie art. 97 ust. 1 – 2 ustawy prawo bankowe egzekucji prowadzonej przez Bank. Kredytobiorca wyraził zgodę na wystawienie przez Bank bankowych tytułów egzekucyjnych w zakresie roszczeń banku z tytułu umowy kredytu na zakup towarów do wysokości dwukrotności kwoty kredytu.

/umowa k.77 – 78, ogólne warunki umowy kredytu k.79/

Z uwagi na niewykonywanie przez kredytobiorczynię umowy kredytu, kredytodawca wniósł do komornika o wszczęcie egzekucji. Postanowieniem z dnia 15 czerwca 2011 roku komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Zgierzu umorzył postępowanie z uwagi na bezskuteczność egzekucji.

/wniosek o wszczęcie egzekucji k.83 – 84, postanowienie k.81 – 82/

W dniu 26 kwietnia 2011 roku (...) Bank S.A. z siedzibą w W. zawarł z B. (...) Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym z siedzibą w G. umowę sprzedaży wierzytelności, na podstawie której (...) Bank S.A. przeniósł na powoda między innymi wierzytelność z umowy kredytu na zakup towarów nr (...).

/umowa cesji k.90 – 102, załącznik do umowy cesji k.103 – 106/

B. K. (2) od 2009 roku przebywała w Anglii.

/angielska dokumentacja podatkowa pozwanej k.35 – 50/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, w szczególności dokumentów przedstawionych przez stronę powodową. Fakt zawarcia umowy pożyczki został udowodniony poprzez złożenie umowy pożyczki . Fakt wypłaty środków nie był natomiast kwestionowany przez stronę pozwaną.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w części.

Materialnoprawną podstawę dochodzenia roszczenia przez powoda stanowił art. 720 k.c., w myśl którego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W niniejszej sprawie powód dochodził roszczenia wynikającego z umowy pożyczki zawartej przez B. K. (1) z (...) Bank S.A. z siedzibą w W. na zakup towarów nr (...), załączając do akt podpisaną umowę przez pozwaną.

Strona pozwana podniosła zarzut niewykazania istnienia wierzytelności, braku legitymacji materialnej czynnej, błędnego wyliczenia kwoty dochodzonego roszczenia oraz zarzut przedawnienia.

Na wstępie rozważań prawnych należy odnieść się do kwestii doręczenia pozwanej odpisu nakazu zapłaty z 13 marca 2012 roku i odpisu pozwu. Przesyłka zawierająca odpis nakazu zapłaty i odpis pozwu została wysłana na adres ul. (...), (...)-(...) Ł. Korespondencja została podwójnie awizowana i powróciła do Sądu niepodjęta.

Zważyć przy tym należy, iż z uwagi na treść przepisu art.11 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 4 lipca 2019 roku o zmianie ustawy - kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1469), zgodnie z którym sprawy w których przed dniem wejścia w życie owej ustawy wydano nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, do czasu zakończenia postępowania w danej instancji podlegają rozpoznaniu zgodnie z przepisami, w brzmieniu dotychczasowym, w niniejszej sprawie znajdowały zastosowanie przepisy kodeksu postępowania cywilnego w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej wskazaną ustawą.

Zgodnie z art. 126 § 2 pkt 1 k.p.c. gdy pismo procesowe jest pierwszym pismem w sprawie, powinno ono zawierać oznaczenie przedmiotu sporu oraz oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby i adresy stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników. Zasadą jest dokonywanie doręczeń dla osób fizycznych w mieszkaniu (vide art.135 § 1 k.p.c.), przez które rozumieć należy miejsce zamieszkania, a więc zgodnie z art. 25 k.c., miejsce, w którym dana osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu. Doręczenie zastępcze może być zatem uznane za skuteczne, tylko wtedy, gdy następuje ono na prawidłowy adres, a więc w miejscu zamieszkania adresata (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 11 grudnia 2015 roku, VI ACa 1911/14, LEX nr 2026456). Nie można zatem uznać pisma sądowego za doręczone w sytuacji skierowania go na nieprawidłowy adres zamieszkania pozwanego.

Stosownie do art. 133 § 1 k.c., jeżeli stroną jest osoba fizyczna, doręczenia dokonuje się jej osobiście, a gdy nie ma ona zdolności procesowej - jej przedstawicielowi ustawowemu. Wedle art. 135 § 1 k.p.c. doręczenia dokonuje się w mieszkaniu, w miejscu pracy lub tam, gdzie się adresata zastanie. Jeżeli doręczający nie zastanie adresata w mieszkaniu, może doręczyć pismo sądowe dorosłemu domownikowi (art. 138 § 1 k.p.c.). W toku postępowania dowodowego ustalono, że pozwana B. K. (2) od 2009 roku nie przebywała na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, a Anglii. Skoro odpis nakazu zapłaty z 13 marca 2012 roku nie został pozwanej skutecznie doręczony przed złożeniem przez nią sprzeciwu, nie rozpoczął w stosunku do niego biegu termin do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty. Konsekwencją powyższego była konieczność uznania, iż sprzeciw pozwanego od nakazu zapłaty z 12 lipca 2021 roku został wniesiony w terminie.

W niniejszej sprawie, pozwana B. K. (1) zaskarżyła nakaz zapłaty w całości w terminie, zaś w konsekwencji nakaz zapłaty utracił w całości moc.

Przechodząc zatem do merytorycznej części uzasadnienia odnoście rozstrzygnięcia, w ocenie Sądu zarzut przedawnienia roszczeń powoda należy uznać za bezzasadny. Nie został złożony co prawda do akt sprawy dokument potwierdzający wypowiedzenie umowy, jednakże zgodnie z zawartą w dniu 29 sierpnia 2008 roku umowy, kwota pożyczki miała zostać podzielona na 24 miesięczne raty. Pierwsza rata miała zostać zapłacona w dniu 29 września 2008 roku, natomiast pozostałe w terminie do 29. dnia każdego miesiąca. Zgodnie natomiast ze stanowiskiem strony powodowej zawartej w odpowiedzi na sprzeciw (k.72 – 75) pozwana zapłaciła 12 rat po 53,70 zł każda z nich w następujących dniach:

1)  7 października 2008 roku;

2)  19 listopada 2008 roku;

3)  10 grudnia 2008 roku;

4)  12 stycznia 2009 roku;

5)  2 lutego 2009 roku;

6)  17 marca 2009 roku;

7)  7 kwietnia 2009 roku;

8)  7 maja 2009 roku;

9)  4 czerwca 2009 roku;

10)  30 czerwca 2009 roku;

11)  19 listopada 2009 roku;

12)  19 listopada 2009 roku.

Zgodnie natomiast z treścią art. 118 k.c., która obowiązywała na dzień zawarcia umowy (29 sierpnia 2008 rok), ogólny termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Roszczenie o zwrot pożyczki jest roszczeniem o świadczenia okresowe, a zatem termin przedawnienia wynosi 3 lata. Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności oraz datę wniesienia pozwu do Sądu Rejonowego w Elblągu (2 marca 2012 rok), wskazać należy, że roszczenie powoda nie jest przedawnione.

Strona pozwana podniosła ponadto zarzut braku legitymacji czynnej powoda oraz niewykazania istnienia wierzytelności opisanej w pozwie. W ocenie Sądu, również i te zarzuty są bezzasadne. Wskazać należy, że strona powodowa w celu udowodnienia istnienia wierzytelności przedłożyła umowę kredytu na zakup towarów nr (...). Ponadto, powód przedstawił umowę cesji wierzytelności pomiędzy nim a pierwotnym wierzycielem (...) Bankiem S.A. z siedzibą w W., wraz z załącznikiem w postaci wykazu wierzytelności. Wskazać należy, że w załączniku do cesji wierzytelności zawarte są takie dane jak imię i nazwisko dłużnika, numer PESEL dłużnika, adres zamieszkania oraz nr umowy. Powyższe informacje pozwalają na zidentyfikowanie dłużnika. Zgodnie zatem z ustalonym przez Sąd stanem faktycznym, pierwotny wierzyciel zbył na rzecz powoda wierzytelność z przedmiotowej umowy kredytu względem pozwanej B. K. (1), i w ten sposób otrzymał on prawo do np. wytoczenia powództwa cywilnego w celu wyegzekwowania roszczenia.

Pozwana podniosła również zarzut błędnego wyliczenia kwoty dochodzonego roszczenia, wskazując że nie jest wiadome, w jaki sposób wyliczono odsetki od kwoty głównej. W ocenie Sądu, strona powodowa nie wykazała sposobu wyliczenia wszystkich dochodzonych kwot za odsetki oraz za poniesione koszty przez wierzyciela pierwotnego. Zgodnie ze stanowiskiem powoda, zawartym przede wszystkim w piśmie procesowym z dnia 17 grudnia 2021 roku nie wiadomo, jak została wyliczona przez wierzyciela pierwotnego kwota 135,83 zł tytułem odsetek za opóźnienie. Podkreślić należy, że strona powodowa wskazała wprost, że nie zna dokładnie, w jaki sposób została naliczona dana kwota. Strona powodowa nie wskazała również, jakie opłaty wchodzą w skład kwoty 228 zł, która miała stanowić koszty poniesione przez poprzedniego wierzyciela. Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd uznał powyższe kwoty za nieudowodnione przez stronę powodową, i oddalił powództwo w danym zakresie. Z drugiej strony strona powodowa wykazała poniesienie przez wierzyciela pierwotnego kosztów postępowania klauzulowego w ramach wniosku o nadanie klauzuli BTE w sprawie (...) w wysokości 77 zł oraz kosztów postępowania egzekucyjnego w wysokości 94,65 zł w sprawie Km 740/11. Z kolei roszczenie w zakresie niespłaconego kapitału pożyczki w wysokości 627,19 zł oraz odsetek umownych wierzyciela naliczonych w umowie w wysokości 13,93 zł znajdują swoją podstawę w zawartej umowie pożyczki, która w tym zakresie przewidywała wyższe zobowiązanie pozwanej. Mając na uwadze powyższe to na pozwanej spoczywał stosownie do treści art. 6 k.c. ewentualny ciężar dowodu, iż zaciągniętą pożyczkę spłaciła w stopniu wyższym, co ewentualnie mogłoby prowadzić do uznania przez Sąd roszczenia w zakresie kapitału pożyczki oraz odsetek kapitałowych częściowo lub całościowo za wygórowane i nienależne.

W oparciu o art. 481 k.c. za zasadne Sad uznał roszczenie również w zakresie kwoty 59,20 zł stanowiące skapitalizowane odsetki ustawowe od kapitału za okres od dnia cesji (26 kwietnia 2011 roku) do dnia wystawienia wyciągu z ksiąg funduszu (20 lutego 2012 roku), jako że w powyższym terminie cały kapitał pożyczki był wymagalny.

Reasumując, w ocenie Sądu strona powodowa wykazała, że przysługuje jej wierzytelność względem B. K. (1), jednakże nie takim kształcie, w jakim zostało to przedstawione w pozwie oraz w pismach procesowych powoda. Z uwagi na powyższe, Sąd w pkt. 1 wyroku zasądził kwotę 871,97 zł (627,19 zł + 13,93 zł + 77 zł + 94,65 zł + 59,20 zł ) oraz w pkt. 2 oddalił powództwo w całości.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 par. 1 k.c. Zgodnie z żądaniem zawartym w pozwie, powód wniósł o zasądzenie odsetek od całości kwoty 1 235,80 zł. Wskazać należy jednakże, że w skład zasądzonej kwoty wchodziły również koszty nadania klauzuli (77 zł) oraz koszty komornicze poprzedniego wierzyciela (94,65 zł). Zgodnie z treścią art. 11 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 4 lipca 2019 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych ustaw (Dz. U. 2019 poz. 1469) sprawy w których przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy wydano nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym do czasu zakończenia postępowania w danej instancji podlegają rozpoznaniu zgodnie z przepisami w brzmieniu dotychczasowym. Sąd zauważa, ze regulacja ze znowelizowanego art. 98 par. 1 ¹ k.p.c. daje możliwość powodowi żądania odsetek od kosztów procesu, jednakże jest ona wyłączona w postępowaniu egzekucyjnym sensu largo (art. 770 § 1 k.p.c.). Jako, że koszty te zostały poniesione przez wierzyciela pierwotne w postępowaniach cywilnych w czasie, w którym dochodzenie odsetek od kosztów postępowania nie miało podstaw prawnych wierzyciel pierwotny nie miał prawa ich dochodzić. Konsekwencją powyższego jest natomiast niemożność ich dochodzenia przez następcę prawnego wierzyciela pierwotnego zgodnie z zasadą Nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet, albowiem nabył on jedynie te prawa, które przysługiwały wierzycielowi pierwotnemu. Z uwagi na wydanie nakazu zapłaty 13 marca 2012 roku i posługiwanie się starymi przepisami, żądanie zasądzenia odsetek kosztów nadania klauzuli i kosztów komorniczych podlegało oddaleniu.

O kosztach postępowania poniesionych przez strony w postępowaniu przed Sądem I instancji Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. stosownie do ogólnej zasady odpowiedzialności za wynik postępowania. Skoro powód wygrał proces w 71%, powinien ponosić koszty procesu jedynie w 29%, zaś pozwana w pozostałym zakresie. Powód poniósł koszty postępowania w wysokości: 30 zł tytułem opłaty od pozwu, 180 zł kosztów zastępstwa prawnego udzielonego przez radcę prawnego, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa 17 zł. Pozwana zaś poniosła koszty zastępstwa prawnego udzielonego przez radcę prawnego 180 zł, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa 17 zł. Łącznie zatem koszty procesu wyniosły 424 zł. Mając na uwadze dotychczas poniesione koszty przez strony Sąd zasądził tytułem zwrotu kosztów procesu od pozwanej na rzecz powódki kwotę 104,04 zł