Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 kwietnia 2022 roku

Sąd Rejonowy w Kole Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Pietruszka

Protokolant: st. sekr. sąd. Alicja Kleczkowska

po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2022 roku w Kole

sprawy z powództwa małoletnich O., A. oraz M. rodzeństwa R. zastępowanych przez matkę A. R. (1)

przeciwko M. R. (1)

o podwyższenie alimentów

• I.  Podwyższa alimenty od pozwanego M. R. (1) na rzecz małoletnich dzieci: O. R. do kwoty po 700,00 zł (siedemset złotych) miesięcznie, A. R. (2) do kwoty po 600,00 zł (sześćset złotych) miesięcznie, płatne do rąk matki małoletnich A. R. (1) do dnia 15 – go każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności, poczynając od dnia 21 października 2021 roku i to w miejsce alimentów ustalonych ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Kole z dnia 29 maja 2014 roku w sprawie sygnatura akt III RC 137/14 a potwierdzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Koninie z dnia 22 grudnia 2014 roku w sprawie sygnatura akt I C 918/14.

  II.  Podwyższa alimenty od pozwanego M. R. (1) na rzecz małoletniej córki M. R. (2) do kwoty po 500,00 zł (pięćset złotych) miesięcznie, płatne do rąk matki małoletniej A. R. (1) do dnia 15 – go każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności, poczynając od dnia 6 grudnia 2021 roku i to w miejsce alimentów ustalonych ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Kole z dnia 12 grudnia 2017 roku w sprawie sygnatura akt III RC 251/17.

  III.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie.

  IV.  Odstępuje od obciążenia pozwanego nieuiszczonymi kosztami sądowymi.

  V.  Wyrokowi w punkcie I i II nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

S ę d z i a

Agnieszka Pietruszka

Sygnatura akt III RC 246/21

UZASADNIENIE

Działając w imieniu małoletnich synów O. i A. rodz. R. – ich matka A. R. (1) – wniosła o podwyższenie alimentów na rzecz synów od pozwanego M. R. (1) do kwoty po 800 zł miesięcznie na każdego z małoletnich. W uzasadnieniu podniosła, iż od czas uregulowania alimentów minęło 7 lat i od tego czasu koszty utrzymania dzieci wzrosły. Matka powodów ponosi koszty związane z zabezpieczeniem kosztów mieszkaniowych, mediów, telefonów około 700-800 zł miesięcznie. Do tego dochodzą koszty wyżywienia w wysokości około 700 zł miesięcznie, zakupu odzieży 100-200 zł miesięcznie oraz na zdrowie, rozrywkę, wyjazdy wakacyjne. Sytuacja pozwanego jest stabilna, a poza tym nie ma innych osób na utrzymaniu.

Pismem z dnia 6.12.2021 r. A. R. (1) rozszerzyła żądanie pozwu, wnosząc również o podwyższenie alimentów od pozwanego na rzecz córki M. R. (2) do kwoty po 800 zł miesięcznie, albowiem jej pełnomocnik pominął córkę przy sporządzeniu pierwszego pozwu. W uzasadnieniu wskazała , iż od czasu uregulowania alimentów na córkę minęły 4 lata i również jej potrzeby w tym czasie znacznie wzrosły. Matka małoletniej ponownie powołała się na ponoszone wydatki mieszkaniowe, koszty wyżywienia, zakupu ubrań jak w uzasadnieniu pozwu dotyczącego podwyższenia alimentów na synów.

Pozwany – M. R. (1) wniósł o oddalenie powództwa w całości, podnosząc iż do stycznia ubiegłego roku mieszkał razem z byłą żoną i wspólnie wychowywali dzieci. A. R. (1) nawiązała bliższą znajomość z innym mężczyzną, który po pół roku znajomości odszedł od niej. Pozwany miał nadzieję, iż w tej sytuacji wszystko wróci do normalności, ale niestety A. R. (1) zaangażowała się w kolejny związek. Pozwany musiał więc wyprowadzić się. W trudnej sytuacji pozwanemu pomógł brat, albowiem pozwanego nie było stać na wynajęcie mieszkania. Po odciągnięciu wszystkich opłat i pożyczek pozostaje mu na życie 1.200 zł

Sąd ustalił co następuje :

Ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Kole z dnia 29.05.2014 r. M. R. (1) zobowiązał się płacić alimenty na rzecz małoletnich synów : O. R. w kwocie po 330 zł miesięcznie oraz A. R. (2) w kwocie po 300 zł miesięcznie, poczynając od dnia 01.05.2014 r.

(dowód: akta III RC 137/14 Sądu Rejonowego w Kole)

W chwili zawarcia tej ugody rodzice małoletnich nie mieszkali razem, albowiem A. R. (1) wraz z dziećmi wyprowadziła się do swoich rodziców. Małoletni O. miał 10 lat i chodził do IV-ej klasy szkoły podstawowej. A. miał natomiast 2 lata. Małoletni nie chorowali. Matka powodów była zarejestrowana w urzędzie pracy. W lutym i w marcu pracowała w Niemczech przy zbiorze pieczarek. Zarobiła w ten sposób około 5 tys. zł.

(dowód: akta III RC 137/14 Sądu Rejonowego w Kole)

M. R. (1) pracował jako tapicer w MK&F.. Jego wynagrodzenie wynosiło około 1.300 zł miesięcznie, z tym że było zajęte przez komornika z uwagi na niespłacony kredyt. Do wypłaty pozwanemu przypadało niecałe 1 tys. zł. Pozwany nie posiadał żadnego majątku, ani innych zobowiązań alimentacyjnych.

(dowód: akta III RC 137/14 Sądu Rejonowego w Kole)

Wyrokiem z dnia 22.12.2014 r. Sąd Okręgowy w Koninie rozwiązał przez rozwód małżeństwo A. i M. R. (1), bez orzekania o winie. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi O. i A. powierzył matce, zastrzegając ojcu prawo współdecydowania w istotnych sprawach dzieci. Jednocześnie Sąd orzekł o kontaktach małoletnich z ojcem oraz zobowiązał strony do ponoszenia kosztów utrzymani dzieci i tego tytułu pozostawił w mocy obowiązek alimentacyjny pozwanego, ustalony w ugodzie z dnia 29.05.2014 r.

(dowód: akta I C 918/14 Sądu Okręgowego w Koninie)

W trakcie sprawy rozwodowej sytuacja małoletnich pozostawała bez zmian. A. R. (1) do sierpnia 2014 r. pracowała na umowę zlecenie, a następnie została skierowana na przyuczenie do zawodu sprzedawca. Została zatrudniona na ½ etatu za wynagrodzeniem 800 zł brutto. M. R. (1) od września pozostawał bez pracy, rejestrował się w urzędzie pracy. Miał przyznany zasiłek dla bezrobotnych.

(dowód: akta I C 918/14 Sądu Okręgowego w Koninie)

Mimo rozwodu A. R. (3) i M. R. (1) ponownie zamieszkali ze sobą. W dniu (...) urodziła się małoletnia M.. Ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Kole z dnia 12.12.2017 r. M. R. (1) zobowiązał się płacić alimenty na rzecz córki w kwocie po 250 zł miesięcznie, poczynając od dnia 04.08.2017 r.

(dowód: akta III RC 251/17 Sądu Rejonowego w Kole)

W trakcie zawarcia tej ugody małoletni O. miał 13 lat i chodził do klasy VII-ej , a A. miał 5 lata i chodził do „zerówki”. Małoletni nie mieli problemów zdrowotnych. A. R. (1) pozostawała zatrudniona w Zakładach (...), z tym że przebywała na urlopie macierzyńskim i otrzymywała zasiłek w kwocie 1.300 zł. Na dzieci otrzymywała zasiłki rodzinne oraz świadczenia wychowawcze 500+. Rodzina zajmowała mieszkania komunalne, za które opłaty wynosiły około 500 zł miesięcznie.

(dowód: akta III RC 251/17 Sądu Rejonowego w Kole)

M. R. (1) pracował w Zakładach (...). Jego wynagrodzenie wynosiło około 2 tys. zł miesięcznie. Umowę miał zawartą na czas określony do 2019 roku. Wynagrodzenie za pracę nadal było zajęte przez komornika. Zadłużenie pozwanego wynosiło około 30 tys. zł. (dowód: akta III RC 251/17 Sądu Rejonowego w Kole)

A. R. (1) i M. R. (1) mieszkali ze sobą do sierpnia ub.r., kiedy to pozwany wyprowadził się i zamieszkał u swojego brata, albowiem matka powodów związała się z innym mężczyzną. W grudniu, będąc w 34 tygodniu ciąży, A. R. (1) urodziła dziecko, które zmarło.

( dowód: zeznania matki powodów k.58v-59 oraz zeznania pozwanego k.59)

O. R. w dniu (...) ukończy 18 lat. Jest uczniem III klasy technikum. Powód nie uczęszcza na dodatkowe zajęcie. Małoletni A. ma lat 10 i uczęszcza do klasy III szkoły podstawowej. Również i A. nie chodzi na zajęcia dodatkowe. Podręczniki do szkoły podstawowej zapewnia placówka, natomiast matka małoletniego w związku z rozpoczęciem roku szkolnego kupiła dla niego przybory i zeszyty. Małoletni je w szkole obiady, które są refundowane przez pomoc społeczną. W tym roku chłopiec przystępuje do I Komunii Św. Małoletnia M. ma 5 lat i od marca chodzi do przedszkola. Wyprawka do przedszkola kosztowała około 100 zł. Opłata za pierwszy miesiąc wyniosła 207 zł. Żadne z dzieci nie ma problemów ze zdrowiem. A. R. (1) od kwietnia ma przyznany na dzieci zasiłek rodzinny a nadto pobiera świadczenie wychowawcze 500+.

( dowód: odpisy skrócone aktów urodzenia k.5-7 i k.18, odpis zupełny aktu urodzenia k.32, zeznania matki powodów k.58v-59)

A. R. (1) od dnia 1.10.2020 r. była zatrudniona w firmie (...). Jej zarobki wynosiły średnio 2.200 zł netto. Umowę o pracę miała zawartą na okres do 30.06.2023 r. Z dniem 7.03.2022 r. zwolniła się z pracy, albowiem odkąd nie mieszka z byłym mężem nie miał kto zajmować się dziećmi, gdy była w pracy. W okresie wspólnego zamieszkiwania rodzice małoletnich dostosowywali bowiem do siebie swoje godziny pracy i dzielili się obowiązkami opiekuńczymi. A. R. (1) zarejestrowała się w urzędzie pracy, ale z uwagi na sposób rozwiązania umowy o pracę, prawo do zasiłku dla bezrobotnych uzyska po upływie 90 dni.

( dowód: zaświadczenie (...) z dnia 2.12. (...). k.15 oraz z dnia 25.03.2022 r. k.50; decyzja S. K. z dnia 15.03.2022 r. k.51; zeznania matki powodów k.58v-59)

A. R. (1) wraz z dziećmi zajmuje mieszkanie komunalne. Czynsz za ten lokal wynosi 350 zł, a rachunki za energię wynoszą około 300 zł miesięcznie. Dwa razy w miesiącu kupuje butle z gazem. Matka powód z powodu długów miała dokonane zajęcie komornicze, nadto spłaca 2 pożyczki w ratach po 260 i 280 zł.

( dowód: zeznania matki powodów k.58v-59)

M. R. (1) od września 2018 r. pracuje w firmie (...), na stanowisku operator. Umowa o pracę zawarta jest na czas nieokreślony. Zarobki netto pozwanego w okresie od stycznia 2021 r. wyniosły: w styczniu -3.226,55 zł w lutym – 3.341,36 zł , w marcu-3.418,12 zł, w kwietniu – 3.142,96 zł, w maju – 3.490,74 zł, w czerwcu – 3.541,19 zł, w lipcu – 2.632,15 zł, w sierpniu – 3.465,39 zł , we wrześniu – 3.459,47 zł, w październiku – 3.395,45 zł w listopadzie – 3.391,04 zł, w grudniu – 3.427,20zł oraz w styczniu 2022 r. – 3.843,47 zł. Wynagrodzenie pozwanego jest zajęte przez komornika w związku z egzekucją alimentów oraz innymi długami. Zadłużenie pozwanego, z wyłączeniem alimentów, wynosi ponad 6 tys. zł. Ponadto pozwany spłaca pożyczkę remontową, którą zaciągnął półtora roku temu w kasie zapomogowo pożyczkowej.

( dowód: listy płac k.35-39; zaświadczenie G. Produkcja o zatrudnieniu i wysokości zarobków z dnia 22.03. (...). k.40; wykaz stanu zadłużenia z dnia 20.04.2022 r. k.52-57; zeznania pozwanego k.59)

Mieszkając u brata pozwany opłaca połowę czynszu oraz połowę rachunków za prąd i gaz co wynosi łącznie około 500 zł.

( dowód : zeznania pozwanego k.59)

Sąd zważył co następuje :

Małoletni powodowie wnieśli o podwyższenie od pozwanego alimentów na swoją rzecz. Podstawą zgłoszonego żądania jest art. 138 kro, zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków - uzasadniającą podwyższenie alimentów - rozumie się istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub też zwiększenie się możliwości zarobkowych zobowiązanego do alimentacji, które to przesłanki w myśl art. 135 § 1 kro wyznaczają zakres obowiązku alimentacyjnego. Dla stwierdzenia, czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 kro, należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i okoliczności - na tle sytuacji ogólnej - mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego.

Stwierdzić należy , iż taka zmiana stosunków nastąpiła w niniejszej sprawie , tym bardziej , iż od ustalenia alimentów na rzecz O. i A. upłynął okres prawie 8 lat. W przypadku małoletniej M., która urodziła się już po rozwodzie rodziców, od ustalenia na jej rzecz alimentów minął krótszy, bo 4-letni okres. Zgodnie natomiast ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, różnica wieku dziecka spowodowana upływem czasu od daty orzeczenia określającego wysokość alimentów , sama przez się uzasadnia wzrost potrzeb związanych np. z uczęszczaniem do szkoły , co z kolei pociąga za sobą konieczność ponoszenia zwiększonych wydatków ( orzeczenie SN z dnia 1.06.1965 r. I CZ 135/64 , nie publ. ). W kontekście tego orzeczenia, należy stwierdzić , iż we wskazanym okresie nastąpił wzrost kosztów utrzymania powodów, albowiem O. jest już uczniem szkoły średniej, natomiast małoletni A. w okresie poprzedniej sprawy nie uczęszczał jeszcze do szkoły, podczas gdy obecnie jest już uczniem klasy IV-ej. W sposób istotny zmieniła się również sytuacja małoletniej M., która w chwili ustalania na jej rzecz alimentów miała zaledwie 10 miesięcy. Aktualne potrzeby powodów obejmują zatem właśnie wydatki związane ze szkołą, przedszkolem, w tym przede wszystkim koszty zakupu podręczników, przyborów szkolnych oraz pozostałe wydatki związane z codziennymi kosztami utrzymania takimi jak wyżywienie, kupno odzieży, obuwia. Ponadto podkreślić należy, iż O. mając 17 lat, znajduje się w fazie intensywnego rozwoju fizycznego, w okres ten wkracza również małoletni A..

Określenie wysokości świadczeń alimentacyjnych, uwarunkowanych kosztami utrzymania (wyżywienie, mieszkanie, odzież) i wychowania, w odniesieniu do dzieci (dbałość o fizyczny i intelektualny rozwój) jest domeną ustaleń na podstawie dowodów, ale uwzględniającą także zasady doświadczenia życiowego (Orz. SN z 29.11.1949 r. Wa.C 167/49 , NP. 1951 , nr 2 s.52 ). W ocenie Sądu uwzględniając te zasady nie powinno budzić wątpliwości, iż koszty utrzymania małoletnich powodów wynoszą 1.000-1.400 zł miesięcznie.

Obowiązek alimentacyjny, jak zaznaczono powyżej, zależy także od możliwości zarobkowych osoby zobowiązanej. Jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego, sytuacja pozwanego również uległa zmianie w okresie od zakończenia spraw alimentacyjnych, albowiem zwiększyły się jego dochody. W toku sprawy III RC 137/14, gdy ustalano alimenty na O. i A., zarobki pozwanego wynosiły średnio 1.300 zł, a w toku sprawy III RC 251/17, gdy ustalano alimenty na rzecz M., średnio 2000 zł. Za rok 2021 średnie miesięczne dochody pozwanego wyniosły natomiast 3.330 zł netto. W porównaniu zatem do sprawy III RC 137/14 zarobki pozwanego wzrosły o około 2 tys. zł., a w porównaniu do sprawy III RC 251/17 o około 1.300 zł. Jednocześnie zaznaczyć należy , iż na ustalenie aktualnych możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego nie ma wpływu fakt zajęcia komorniczego, albowiem okoliczność, iż pozwany posiada długi, była znana Sądowi odkąd między stronami doszło do pierwszej sprawy o alimenty w roku 2014.

Mając powyższe na uwadze Sąd podwyższył alimenty na rzecz powodów o łączną kwotę 930 zł, uznając iż kwota ta jest adekwatna do zwiększonych zarobków pozwanego. Sąd podwyższył alimenty na rzecz O. o kwotę 370 zł, na rzecz A. o kwotę 300 zł oraz na rzecz M. o kwotę 250 zł mając na uwadze, iż najstarszy z powodów jest już uczeniem szkoły średniej, a w konsekwencji wydatki związane z jego utrzymaniem są i będą wyższe niż koszty utrzymania młodszego rodzeństwa. Uwzględnienie powództwa w większym zakresie Sąd uznał za niezasadne , mając na uwadze , iż matka powodów z uwagi na wiek dzieci także winna partycypować w kosztach ich utrzymania. Trudno bowiem zrozumieć decyzję A. R. (1) o rezygnacji z pracy w okresie gdy małoletnia M. zaczęła uczęszczać do przedszkola. Ponadto o ile matka małoletnich nie mogła pogodzić obowiązków zawodowych wynikających z pracy na cały etat, mogła wziąć pod uwagę zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy. Nie bez znaczenia pozostaje również okoliczność , iż najstarszy z powodów jest już właściwie osobą pełnoletnią, wobec czego nie wymaga opieki tak jak młodsze rodzeństwo, a nawet może być dla matki pewnym wsparciem w tych obowiązkach.

Należy zarazem podkreślić , iż na zakres należnych powodom alimentów bez wpływu pozostają okoliczności dotyczące przyczyn rozstania ich rodziców. Bez znaczenia pozostaje zatem, iż związek rozpadł się, albowiem A. R. (1) dopuściła się zdrady, co należy uznać za oczywiste skoro matka powodów zaszła w ciążę i przyznawała, że nie było to dziecko jej byłego męża.

W tym stanie rzeczy , na podstawie cytowanych przepisów, orzeczono jak w pkt I-III. Należy zauważyć, iż na dzień ogłoszenia wyroku O. R. miał już ukończone 18 lat, a mimo to Sąd sformułował wyrok przyjmując iż jest on osobą małoletnią, kierując się treścią art. 316 § 1 kpc, zgodnie z którym Sąd wydając orzeczenie końcowe, bierze stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy, a w dniu zamknięcia rozprawy tj. w dniu 21 kwietnia , O. nie był jeszcze pełnoletni.

Na podstawie art. 102 kpc Sąd odstąpił od obciążenia pozwanego nieuiszczonymi kosztami sądowymi, mając na uwadze, iż do wynagrodzenia pozwanego prowadzona jest egzekucja komornicza.

Rygor natychmiastowej wykonalności orzeczono na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc.

Sędzia Agnieszka Pietruszka