Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dni 2 grudnia 2021 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu X Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2021 r. w Toruniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko:

Wspólnocie Mieszkaniowej ul. (...), ul. (...), ul. (...) w T.,

Wspólnocie Mieszkaniowej (...), Pogodna 2–6 w T.,

Wspólnocie Mieszkaniowej ul. (...)–7, (...) 194 w T.,

Wspólnocie Mieszkaniowej ul. (...) w T.,

Wspólnocie Mieszkaniowej ul.(...) w T.,

o roszczenia z umowy sprzedaży

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda na rzecz każdego z pozwanych po 3617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt X C 845/20 upr

UZASADNIENIE

Powód (...) sp. z o.o. w W. wniósł do Sądu Rejonowego Poznań-Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu pozew, w którym żądał zasądzenia solidarnie od pozwanych Wspólnoty Mieszkaniowej ul. (...), ul. (...), ul. (...) w T., Wspólnoty Mieszkaniowej ul. (...)–7, (...) 194 w T., Wspólnoty Mieszkaniowej ul. (...), Wspólnoty Mieszkaniowej Budynku przy ul. (...) i ul. (...) w T., Wspólnoty Mieszkaniowej ul. (...) w T., Wspólnoty Mieszkaniowej (...), Pogodna 2–6 w T., kwoty 11.451,23 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie oraz zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych. Uzasadniając swoje stanowisko powód wskazał, że strony łączyła umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego z dnia 13 grudnia 2013 r. Na podstawie aneksu do umowy z dnia 11 lutego 2016 r. pozwani skorzystali z oferty promocyjnej „Elastyczna cena” polegającej na udzieleniu rabatu podstawowego od ceny paliwa gazowego zawartej w taryfie oraz rabatu dodatkowego od ceny uwzględniającej rabat podstawowy. Następnie pozwani złożyli wniosek o rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. Skutkiem aneksu było naliczenie kary umownej. Na kwotę dochodzoną pozwem składa się kwota 2.386,82 zł tytułem ceny za pobrane paliwo gazowe wynikającej z faktury VAT oraz kwota 9064,41 zł z tytułu kary umownej.

Referendarz sądowy w tamtejszym sądzie w dniu 5 kwietnia 2017 r. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodny z żądaniem pozwu.

W terminie przewidzianym przez ustawę pozwani Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...)–7, (...) 194 w T., Wspólnota Mieszkaniowej ul. (...) w T. oraz Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...) w T. działające przez profesjonalnego pełnomocnika, wniosły sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości. W sprzeciwie pozwani żądali oddalenia powództwa oraz zasądzenia na ich rzecz kosztów procesu. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwani podnieśli zarzut zaspokojenia roszczenia w całości wskutek zapłaty, wadliwości orzeczenia sądu poprzez orzeczenie o solidarności, niewłaściwości sądu oraz nieuwzględnienie w nakazie jednego z pozwanych. Jednocześnie wskazali, iż opłata za dostarczenie paliwa gazowego była regulowana w stosunku procentowym w oparciu o wielkość powierzchni grzewczej i każda wspólnota regulowała swoją część świadczenia pieniężnego bezpośrednio do powoda. Nadto pozwani uregulowali swoje części wynikające z dochodzonej niniejszym pozwem faktury na kwotę 2866,31 zł. Natomiast odnośnie noty obciążeniowej to kwota z niej wynikająca w odpowiedniej części tj. 1/7 po 1294,92 zł została zapłacona przez każdą ze Wspólnot w dniu 20.04.2017 r.

Pozwani Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...) w T. działające przez profesjonalnego pełnomocnika, również wniosły sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości. W sprzeciwie pozwani żądali oddalenia powództwa oraz zasądzenia na ich rzecz kosztów procesu. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwani podnieśli zarzut niewłaściwości sądu. Wskazali, iż powódka nie miała podstawy do obciążania pozwanych karą umowną, a żądanie powódki jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Zarządzeniem z dn. 18.04.2019 r. stwierdzono, iż nakaz zapłaty uprawomocnił się w stosunku do pozwanych Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...) w T..

W odpowiedzi na pozew Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...) w T. wniosły o oddalenie powództwa w całości. Podniosły zarzut niewłaściwości miejscowej sądu, braku legitymacji czynnej powoda, nieistnienia roszczenia oraz jego nieudowodnienia nadto nadużycia prawa z art. 5 k.c.

Pismem z dn. 09.08.2019 r. powód odniósł się do zarzutów podnoszonych przez pozwanych, a także podtrzymał żądanie pozwu.

Postanowieniem z dn. 05.02.2020 r. Sąd Rejonowy Poznań-Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu stwierdził niewłaściwość miejscową o przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Toruniu.

W dalszych pismach procesowych strony podtrzymywały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

Powód (...) sp. z o.o. w W. w dniu 13 grudnia 2013 roku zawarł umowę kompleksową dostarczania paliwa gazowego z pozwanymi Wspólnotą Mieszkaniową ul. (...), ul. (...), ul. (...) w T., Wspólnotą Mieszkaniową ul. (...)–7, (...) 194 w T., Wspólnotą Mieszkaniową ul. (...), Wspólnotą Mieszkaniową przy ul. (...) i ul. (...) w T., Wspólnotą Mieszkaniową ul. (...) w T., Wspólnotą Mieszkaniową ul. (...) w T., Wspólnotą Mieszkaniową ul. (...), ul. (...). Wspólnoty Mieszkaniowe miały uiszczać opłaty za paliwo gazowe proporcjonalnie do powierzchni grzewczej.

Zgodnie z § 7 ust. 1 umowy, rozwiązanie umowy kompleksowej może nastąpić w każdym czasie za pisemnym porozumieniem stron.

Okoliczności bezsporne, nadto dowody: umowa kompleksowa z załącznikami, k. 21-27; regulamin rozliczania kosztów CO, k. 86v; zeznania świadka M. G., k. 307-309

W dniu 11 lutego 2016 r. strony podpisały aneks „Elastyczna cena” do umowy kompleksowej zgodnie z którym, powód udzielał rabatu podstawowego od ceny paliwa gazowego zawartej w taryfie oraz rabatu dodatkowego od ceny uwzględniającej rabat podstawowy. Aneks został zawarty na czas oznaczony, a cena promocyjna i warunki płatności określone w aneksie obowiązywały w okresie od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. Na podstawie aneksu odbiorca zobowiązany był do odbioru Kontraktowych Ilości Obowiązkowych ( (...)).

Zgodnie z § 6 ust. 3 aneks wygasa m.in. jeżeli w trakcie jego obowiązywania odbiorca wypowie umowę. Zgodnie z § 7 ust. 2 jeżeli odbiorca z przyczyn od niego niezależnych nie odbierze w okresie obowiązywania Aneksu (...) ustalonej zgodnie z ust. 1 zobowiązany będzie do zapłaty sprzedawcy kary umownej za każda 1 kWh paliwa gazowego, stanowiąca różnicę między (...) w ilością faktycznie odebraną w wysokości 75 % ceny promocyjnej za paliwo gazowe określonej w aneksie, obowiązującej w dniu wygaśnięcia aneksu.

Okoliczność bezsporna, nadto dowody: aneks z dn. 11.02.2016 r. z załącznikami, k. 34-42

W dniu 12 czerwca 2016 r. pozwani złożyli wniosek o rozwiązanie za porozumieniem stron, umowy kompleksowej dostarczania paliwa gazowego z dnia 13.12.2013 r. w związku z wybudowaniem własnych kotłowni przez 3 Wspólnoty Mieszkaniowe z dniem 14 lipca 2016 r. Pismem z dn. 30.08.2016 r. powód poinformował, iż umowa zostanie rozwiązana za porozumieniem stron z dniem 14.07.2016 r. Po rozwiązaniu umowy strony zawarły nową umowę na dostarczania paliwa gazowego.

Dowody: pismo z dn. 12.06.2016 r., k. 45; pismo z dn. 30.08.2016 r., k. 45v; zeznania świadka M. G., k. 307-309; zeznania świadka R. R., k. 311-320

W dniu 5 września 2016 r. powód wystawił pozwanym fakturę VAT nr (...) na kwotę 6132,42 zł tytułem sprzedaży paliwa gazowego w okresie od 1 lipca 2016 r. do 14 lipca 2016 r. Natomiast w dniu 19 października 2016 r. powód wystawił notę obciążeniową w wysokości 9064,41 zł tytułem kary za niedotrzymanie warunków umowy. W dniu 5 września 2016 r. wystawiono korektę do wcześniejszej faktury VAT na kwotę 2866,31 zł do zwrotu.

Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...)-7, (...) 194 w dniu 16.09.2016 r. dokonały przelewu na rzecz powoda w wysokości 636,68 zł, Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...) dokonała przelewu w wysokości 330,32 zł, zaś Wspólnota Mieszkaniowa ul. (...) dokonała przelewu w wysokości 307,69 zł – tytułem płatności faktury.

Dowody: faktura VAT, k. 43; nota obciążeniowa, k. 44; korekta, k. 87v; potwierdzenia przelewu, k. 88-92

Pismem z dn. 27.10.2016 r. zarządca nieruchomości w imieniu Wspólnot Mieszkaniowych ul. (...)–7, ul. (...) w T., ul. (...), ul. (...), ul. (...), ul. (...), ul. (...) zwrócił się o nienaliczanie kary umownej. Strony kontaktowały się telefonicznie i mailowo aby wyjaśnić sytuacje i złożyć reklamację na naliczenie karnej opłaty. W odpowiedzi powód wskazał, iż nie wyraża zgody na anulowanie noty obciążeniowej.

Dowody: korespondencja mailowa, k. 46; pismo z dn. 10.11.2016 r. i 28.12.2016 r., k. 47-48; zeznania świadka J. B., k. 303-305; zeznania świadka M. G., k. 307-309

Pismem z dna 15.11.2016 r. powód wezwał pozwane Wspólnoty Mieszkaniowe do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem.

Dowody: przedsądowe wezwanie do zapłaty, k. 49-52

Pismem z dn. 18.04.2017 r. zarządca nieruchomości w imieniu Wspólnot Mieszkaniowych ul. (...)–7, ul. (...) w T.; ul. (...); ul. (...), ul. (...) poinformował powoda, iż każda z wymienionych Wspólnot Mieszkaniowych wpłaci po 1294,92 zł.

Dowody: pismo z dn. 18.04.2017 r., k. 93; potwierdzenia przelewu, k. 94-96; korespondencja mailowa stron, k. 97-103

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny niniejszej sprawy sąd ustalił na podstawie niekwestionowanych przez strony dowodów z dokumentów oraz na podstawie zeznań świadków J. B., M. G. oraz R. R., które Sąd uznał za wiarygodne, bowiem pokrywały się ze sobą oraz były szczegółowe. Wskazać należy, że ich zeznania korespondowały również z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym w postaci dokumentów.

Ustalając stan faktyczny, Sąd miał na uwadze, iż okolicznością bezsporną było związanie stron postępowania umową która obejmowała sprzedaż paliwa gazowego oraz fakt, że na podstawie tej umowy dostarczano pozwanym paliwo gazowe. Bezspornym również było zawarcie aneksu do umowy z dn. 13.12.2013 r. oraz rozwiązanie umowy za porozumieniem stron. Aktem prawnym, który określa zasady i warunki zaopatrywania odbiorców w paliwo gazowe przez przedsiębiorstwa energetyczne jest ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 755). Zgodnie z art. 5 ust. 1 i 3 powyższej ustawy dostarczanie paliw gazowych lub energii odbywa się, po uprzednim przyłączeniu do sieci, o którym mowa w art. 7, na podstawie umowy sprzedaży i umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji albo umowy sprzedaży, umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji i umowy o świadczenie usług magazynowania paliw gazowych lub umowy o świadczenie usług skraplania gazu. Dostarczanie paliw gazowych lub energii może odbywać się na podstawie umowy zawierającej postanowienia umowy sprzedaży i umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji tych paliw lub energii, zwanej dalej „umową kompleksową”. Nadto w myśl art. 535 § 1 k.c. w zw. z art. 555 k.c. przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii, praw oraz wody.

W myśl art. 6 k.c. i 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, gdyż ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Art. 6 k.p.c. reguluje podstawowe reguły dowodowe. Pierwszą - generalnie wymagającą udowodnienia powołanego przez stronę faktu, powodującego powstanie określonych skutków prawnych, oraz drugą regułę, która sytuuje ciężar dowodu danego faktu po stronie osoby, która z tego faktu wywodzi skutki prawne.

Kwestią sporną między stronami była zasadność naliczania przez powoda kary umownej za przedterminowe wypowiedzenie umowy oraz żądanie kwoty 2386,82 zł tytułem faktury za zużyty gaz w lipcu 2016 r. Na dowód istnienia roszczenia, którego dochodził w niniejszej sprawie powód, przedłożył on do akt sprawy faktury oraz notę księgową, jakie wystawił na rzecz pozwanych.

W ocenie Sądu powód nie przedstawił wystarczających dowodów w celu wykazania zasadności swoich twierdzeń.

Sytuację stron ukształtowana została przez zapisy przedmiotowej umowy kompleksowej i aneksu do tej umowy. Pozwani byli zobowiązani był do odbioru paliwa gazowego w okresie od 1 stycznia 2016 roku do 31 grudnia 2018 roku po cenie promocyjnej. Zgodnie z § 7 ust. 2 aneksu jeżeli odbiorca z przyczyn od niego niezależnych nie odbierze w okresie obowiązywania Aneksu (...) ustalonej zgodnie z ust. 1 zobowiązany będzie do zapłaty sprzedawcy kary umownej za każda 1 kWh paliwa gazowego, stanowiąca różnicę między (...) w ilością faktycznie odebraną w wysokości 75 % ceny promocyjnej za paliwo gazowe określonej w aneksie, obowiązującej w dniu wygaśnięcia aneksu. Zgodnie natomiast z § 7 pkt 1 umowy rozwiązanie umowy kompleksowej może nastąpić w każdym czasie za pisemnym porozumieniem stron. Pozwani pismem z dnia 12 czerwca 2016 roku wnieśli o rozwiązanie umowy za porozumieniem stron z dniem 14 lipca 2016 r. z uwagi na budowę kotłowni przez 3 Wspólnoty Mieszkaniowe. Powód przystał na to i pismem z dn. 30.08.2016 r. poinformował, iż umowa zostanie rozwiązana za porozumieniem stron z dniem 14.07.2016 r.

W niniejszej sprawie doszło więc do rozwiązania umowy kompleksowej z dniem 14 lipca 2016 roku, w związku z czym stron nie wiązały już żadne postanowienia umowne, ani tym bardziej postanowienia aneksu. Należy podkreślić również, że pozwani po rozwiązaniu umowy stali się klientami powoda, nabywając taki sam wolumen gazu, jednak bez promocyjnej ceny przewidzianej aneksem. Nadto należy wskazać, iż Wspólnoty Mieszkaniowe ul. (...)–7, ul. (...); ul. (...); ul. (...), ul. (...) wpłaciły po 1294,92 zł, czyli łącznie 3884,76 zł na poczet kary umownej, na co przedłożono potwierdzenia dokonania przelewu. Powód nie podnosił, iż przelewy te do niego nie dotarły, jednocześnie nie rozliczył tych wpłat w żaden sposób. Wpłaty zostały dokonane już po wniesieniu powództwa, lecz Wspólnoty Mieszkaniowe nie miały świadomości jego konstruowania. Zatem odliczając wpłaty dokonane przez pozwanych z tytułu kary umownej pozostaje co najwyżej kwota 5179,65 zł.

Natomiast odnośnie faktury VAT za zużycie paliwa gazowego za lipiec 2016 r., wystawionej w dniu 5 września 2016 r. to pierwotna kwota wynikająca z faktury Vat wynosiła 6132,42 zł, następnie w dniu 15 września 2016 r. dokonano korekty na kwotę 2866,31 zł bowiem Wspólnoty Mieszkaniowe nadpłaciły wcześniejszą fakturę, zatem do zapłaty pozostawała kwota 3266,11 zł. Wspólnoty Mieszkaniowe ul. (...)–7, ul. (...); ul. (...); ul. (...), ul. (...) wpłaciły swoją część tj. łącznie 1274,69 zł (k. 87v., 89v., 91v.) Po ww. wpłatach pozostaje do zapłaty kwota 1991,42 zł. Na wezwaniu do zapłaty z dnia 15 listopada 2016 r. oraz w pozwie powód wskazuje z tytułu faktury kwotę 2368,82 zł, nie wyjaśnia jednak sposobu obliczenia tej kwoty oraz zaliczenia poszczególnych wpłat dokonanych przez pozwanych.

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy, należy stwierdzić, powód nie sprostał ciężarowi dowodu, ponieważ nie był w stanie wykazać wszelkich okoliczności, które rodziłyby zobowiązanie pozwanych do zapłaty ceny określonej w fakturze oraz nocie obciążeniowej. Powód nie ustosunkował się do wpłat wniesionych przez pozwanych na poczet kary umownej i zaległości wynikającej z faktury, którzy, co potwierdziło postępowanie dowodowe, w tym zeznania świadków, dążyli do uregulowania zadłużenia, nadto w dalszym ciągu pozostawali klientami powoda. Należy również wskazać, że skoro strony doszły do porozumienia w zakresie rozwiązania umowy, obarczanie pozwanych dodatkowymi karami z uwagi na rozwiązanie umowy (które w świetle jej postanowień było w pełni dopuszczalne) byłoby, z gruntu niesłuszne i niezgodne z zasadami współżycia społecznego.

Należało uznać, że powód nie sprostał ciężarowi dowodu i nie wykazał zasadności żądanych kwot, a więc Sąd na mocy art. 6 k.c. orzekł o oddaleniu powództwa – jak w pkt. I sentencji wyroku.

Strona powodowa jako przegrywająca sprawę ponosi koszty celowej obrony strony pozwanej, stosownie do zasady odpowiedzialności za wynik sprawy (art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c.). Koszty po stronie pozwanych obejmowały kwotę po 3617 złotych z tytułu opłaty za czynności radców prawnych oraz kwotę 17 zł z tytułu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.