Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 11 sierpnia 2022 roku

Powód Business (...) Sp. z o.o. z siedzibą w N. domagał się zasądzenia od pozwanego ubezpieczyciela (...) SA kwoty 88 175 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 11 września 2021 r. roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego wg norm przepisanych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

Motywując swoje żądanie powód powołał się na zawartą z pozwanym ubezpieczycielem w lipcu 2020 roku umowę ubezpieczenia AC pojazdu marki B. (...) nr rej. (...) kontynuowaną w okresie od 16.07.2020 do 15.07.2021 roku. Przedmiotem umowy było udzielenie ochrony od ryzyk w niej określonych, w tym również od uszkodzenia w wyniku kolizji czy wypadku drogowego. Suma ubezpieczenia wynosiła 348 275 zł, z tym, że powód wykupił dodatkową opcję ubezpieczenia Auto Wartość 100%, przez co w przypadku wystąpienia szkody całkowitej, bądź utraty pojazdu w trakcie udzielonej ochrony ubezpieczeniowej pozwany zobowiązany był wypłacić pełne odszkodowanie w wysokości odpowiadającej sumie ubezpieczenia. Powód zawierając umowę ubezpieczenia spełnił wszelkie stawiane przez pozwanego warunki konieczne do jej zawarcia, przedstawił wymagane dokumenty oraz pojazd do oględzin. W tym czasie pozwany nie zgłaszał żadnych wątpliwości co do pochodzenia pojazdu.

Powód wskazał, że w dniu 22 czerwca 2021 r. w wyniku wystąpienia zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową został uszkodzony pojazd należący do powoda a objęty ubezpieczeniem AC. Szkoda została zgłoszona pozwanemu ubezpieczycielowi, który przyjął odpowiedzialność za zaistniałą szkodę, uznał, że przywrócenie pojazdu do stanu z przed wypadku jest nieuzasadnione ekonomicznie, poinformował, że przewidywane koszty naprawy pojazdu przekraczają 70% jego wartości rynkowej. Jednocześnie pozwany poinformował powoda, że według jego wyceny wartość pojazdu w dniu ubezpieczenia winna wynosić 260 100 zł i pozwany odmówił wypłaty odszkodowania w wysokości adekwatnej do wartości pojazdu ustalonej w polisie. Pozwany wypłacił powodowi odszkodowanie w łącznej wysokości 146 454,30 zł, powód podniósł, że wobec przyjęcia przez pozwanego innej wartości sumy ubezpieczenia niż wynikająca z umowy ubezpieczenia zasadne jest żądanie objęte pozwem.

Pozwany ubezpieczyciel wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Pozwany ubezpieczyciel potwierdził, że strony umowy ubezpieczenia ustaliły stałą wartość pojazdu w całym okresie ubezpieczenia, jednakże ustalenie stałej wartości pojazdu dotyczy prawidłowo ustalonej w momencie zawierania umowy ubezpieczenia wartości pojazdu zgodnie z § 3 ust. 60 owu. Według pozwanego klauzula stałej wartości powoduje jedynie wyłączenie ryzyka spadku ceny pojazdu, nie zmienia jednak zasady, że odszkodowanie winno odpowiadać rzeczywistej wartości pojazdu w dniu zawarcia umowy. Pozwany podniósł, że w toku postępowania likwidacyjnego pozwany podjął działania w celu identyfikacji i rynkowej oceny wartości pojazdu i w toku poczynionych ustaleń wyliczono, że wartość pojazdu w chwili zawarcia umowy ubezpieczenia wynosiła 265 300 zł. Korekta minus 20% jest uzasadniona rozległą szkodą całkowitą, której pojazd uległ w grudniu 2018/styczniu 2019 r. o czym (...) nie było poinformowane w chwili zawarcia umowy ubezpieczenia. Mając na uwadze poczynione ustalenia pozwany dokonał korekty wartości pojazdu do wysokości 265 300 zł brutto jako prawidłowej wartości pojazdu na dzień zawarcia umowy ubezpieczenia.

Pismem z dnia 14 kwietnia 2022 r. powód cofnął pozew w zakresie kwoty 5200 zł wraz ze zrzeczeniem się roszczenia wobec przedłożenia przez pozwanego na rozprawie w dniu 7 kwietnia 2022 r. decyzji o przyznaniu powodowi odszkodowania w kwocie 151 654,30 zł. Postanowieniem z dnia 20 kwietnia 2022 r. sąd umorzył postępowanie w zakresie żądania zapłaty kwoty 5200 zł

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód Business (...) Sp. z o.o. nabył w 2019 r. w stanie uszkodzonym samochód marki B., rocznik 2018, model seria 5 T. (G31). Samochód został zarejestrowany o nr rejestracyjnym (...). Spółka zleciła naprawę samochodu, zostały zakupione oryginalne części i po naprawie samochód był użytkowany przez spółkę. Samochód ten był często użytkowany przez spółkę stąd w 2020 r. powód podjął decyzję o zawarciu umowy ubezpieczenia AC. Większość drogich samochodów, które posiada powód była ubezpieczana w (...). Tak też było w przypadku samochodu B., powód przesłał agentowi (...) informację o zamiarze ubezpieczenia tego samochodu w ramach AC. Formalnościami związanymi z ubezpieczeniem tego samochodu zajmował się świadek M. M., który jest agentem (...) od 9 lat. W tym celu powód przekazał agentowi wszystkie dane samochodu dotyczące ubezpieczenia, w tym dane, że wcześniej samochód był uszkodzony, przekazał zdjęcia uszkodzonego auta. Świadek M. M. był na oględzinach samochodu i mając wszystkie dane wymagane przez system ekspercki Eurotax, który dostarcza agentowi (...) do wyceny wartości samochodu, agent ustalił wartość samochodu B. na kwotę 348 275 zł i przekazał powodowi informację o ustalonej wartości pojazdu. Powód zgodził się na ustaloną przez agenta ubezpieczeniowego (...) wartość i strony w lipcu 2020 r. zawarły umowę ubezpieczenia do polisy (...) na okres ubezpieczenia od 16.07.2020 do 15.07.2021 r. , w tym (...) od wszystkich ryzyk, z opcją dodatkową (...) Wartość 100%, przy ustalonej wartości pojazdu na kwotę 348 275 zł.

(dowód: kopia dowodu rejestracyjnego k. 20, historia pojazdu k. 53, informacje szczegółowe z programu Audatex k. 38-52, dane (...) k. 55-69, polisa ubezpieczeniowa k. 16-17, zeznania świadków D. S. od00:14:43 k. 84-85, P. R. od 00:02:47 k. 147-148, M. M. od 00:00:02 k. 125-126).

W dniu 22 czerwca 2021 r. w K. miało miejsce zdarzenie drogowe z udziałem samochodu marki B. o numerze rejestracyjnym (...), powód zgłosił szkodę ubezpieczycielowi 23 czerwca 2021 r. Pismem z dnia 10 sierpnia 2021 r. (...) poinformowało powoda, że przewidywane koszty naprawy pojazdu marki B. o nr rejestracyjnym (...) przekraczają 70% jego wartości rynkowej. Wobec czego jest to szkoda całkowita. (...) w tym piśmie podało, że odszkodowanie zostało ustalone w kwocie odpowiadającej wartości pojazdu przed wypadkiem, pomniejszonej o jego wartość po wypadku tj. wartość pojazdu w stanie nieuszkodzonym 260 100 zł brutto, wartość pojazdu w stanie uszkodzonym 113 645,70 zł brutto, wysokość odszkodowania 146 454, 30 zł brutto. W nawiązaniu do tego pisma powód wniósł o ponowne przeliczenie odszkodowania zgodnie z zawartymi warunkami ubezpieczenia w polisie ubezpieczeniowej nr (...) i zgodnie z opłaconą składką ubezpieczeniową. Powód podniósł, że przyjęta przez (...) w wyniku błędu wartość pojazdu w kwocie 260 100 zł nie jest zgodna z wykupioną dodatkowo opcją auto wartość 100%. Wartość pojazdu zgodnie z zawartymi warunkami i opłaconą składką wnosi 348 275 zł. Pismem z dnia 24 września 2021 r. (...) poinformowało powoda o podjętej decyzji w sprawie nr (...), która dotyczy pojazdu B. o nr rej.(...) o wysokości ustalonego odszkodowania na kwotę 151 654,30 zł.

(dowód: zgłoszenie szkody k. 18-19, pisma (...) dotyczące wysokości odszkodowania k.21 i 83, pismo powoda k. 24).

Integralną częścią umowy ubezpieczenia były Ogólne Warunki Ubezpieczeń Komunikacyjnych (...), ustalone uchwałą Zarządu (...) SA nr (...) z dnia 24 sierpnia 2018 r., które znajdują zastosowanie do zawartej umowy ubezpieczenia.

Według § 3 pkt 60 OWU suma ubezpieczenia to określona w umowie AC kwota stanowiąca górną granicę odpowiedzialności (...) na wszystkie wypadki ubezpieczeniowe, które zaszły w okresie ubezpieczenia, a według § 9 ust. 1 pkt 1 OWU za zapłatą dodatkowej składki ubezpieczeniowej umowa AC może zostać zawarta z zastosowaniem opcji Auto Wartość 100% zapewniającej zachowanie wartości pojazdu ustalonej na dzień zawarcia umowy AC, bez uwzględnienia naturalnej utraty wartości rynkowej pojazdu, pod warunkiem, że do jej ustalenia ubezpieczający podał zgodne ze stanem faktycznym informacje o pojeździe, o które (...) pytał przy zawarciu umowy AC. Zgodnie z § 18 ust. 4 OWU w razie powstania szkody całkowitej wysokość odszkodowania ustala się w kwocie odpowiadającej wartości pojazdu w dniu ustalenia odszkodowania pomniejszonej o wartość rynkową jego pozostałości, a przypadku zastosowania opcji Auto Wartość 100% - w kwocie odpowiadającej wartości pojazdu na dzień zawarcia umowy AC pomniejszonej o wartość rynkową jego pozostałości, o ile w czasie trwania umowy AC nie nastąpiła zmiana stanu technicznego pojazdu w odniesieniu do stanu z dnia zawarcia umowy AC.

(dowód: Ogólne Warunki Ubezpieczeń Komunikacyjnych (...) k. 91-108).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych w stanie faktycznym dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony, których moc dowodowa nie była kwestionowana przez żadną ze stron, nie budziła też wątpliwości Sądu, oraz w oparciu o zeznania świadków P. R., D. S. i M. M..

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom powołanych świadków w zakresie podejmowanych czynności przed zawarciem umowy ubezpieczenia AC co o ustalenia wartości samochodu B. o nr rej. (...), zeznania te były logiczne, rzeczowe i wzajemnie się uzupełniały. Zasadnicze znaczenie miały zeznania świadka M. M., agenta ubezpieczeniowego (...), który przed zawarciem umowy ubezpieczenia AC zbierał od powoda wszystkie niezbędne dane samochodu potrzebne do ustalenia wartości pojazdu na dzień zawarcia umowy AC. Świadek potwierdził, że powód przy wycenie samochodu niczego nie zataił, agent miał wiedzę od powoda, że samochód przed zakupem był uszkodzony, powód przedstawił zdjęcia uszkodzonego samochodu, powód podał agentowi (...) wszystkie dane o które agent pytał. Po podaniu danych wymaganych przez system ekspercki, system wycenił wartość pojazdu, którą zaakceptował powód.

Sąd pominął wnioski dowodowe pozwanego zawarte w odpowiedzi na pozew, a to z dowodu z opinii biegłego sądowego ds. techniki samochodowej, z dokumentów dotyczących zakupu przedmiotowego samochodu oraz z przesłuchania powoda co do okoliczności dotyczących stanu technicznego nabytego samochodu i jego naprawy, albowiem dowody te były nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy i zmierzały jedynie do przedłużania postępowania, o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo w niniejszej sprawie ostatecznie określone na kwotę 82 975 zł zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Uregulowania prawne dotyczące umowy ubezpieczenia zostały zawarte w art. 805-828 k.c.

W myśl art. 805 § 1 KC przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie ubezpieczyciela przy ubezpieczeniu majątkowym może polegać w szczególności na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku (§ 2 pkt 1 art. 805 k.c.). Zgodnie z art. 815 § 1 k.c. ubezpieczający obowiązany jest podać do wiadomości ubezpieczyciela wszystkie znane sobie okoliczności, o które ubezpieczyciel zapytywał w formularzu oferty albo przed zawarciem umowy w innych pismach. Natomiast zgodnie z art. 824 ¹ § 1 k.c. o ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody.

W niniejszej sprawie bezspornym było to, że strony zawarły umowę ubezpieczenia „autocasco” (...) od wszystkich ryzyk, z opcją Auto Wartość 100%, dotyczącą samochodu marki B., model Seria 5 T. (G31), nr rej (...). Nie było również sporu co do tego, że pozwany ponosi odpowiedzialność za zdarzenie drogowe mające miejsce 22 czerwca 2021 r. w wyniku którego przedmiotowy samochód został uszkodzony oraz co do tego, że miała miejsce szkoda całkowita. Warunki ubezpieczenia łączące strony wynikały z zawartej umowy AC i Ogólnych Warunków Ubezpieczeń Komunikacyjnych (...), ustalone uchwałą Zarządu (...) SA nr (...) z dnia 24 sierpnia 2018 r.

Spór między stronami ogniskował się wokół podstawy ustalenia odszkodowania, według pozwanego stała wartość pojazdu obowiązująca w całym okresie ubezpieczenia zgodnie z opcją Auto Wartość 100% dotyczy prawidłowo ustalonej w momencie zawierania umowy ubezpieczenia wartości pojazdu zgodnie z § 3 ust. 60 OWU oraz że suma wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody.

Zarzuty podniesione przez ubezpieczyciela nie znajdują potwierdzenia w przepisach prawa cywilnego i w Ogólnych Warunkach Ubezpieczeń Komunikacyjnych (...), ustalone uchwałą Zarządu (...) SA nr (...) z dnia 24 sierpnia 2018 r., które stanowiły podstawę zawartej umowy AC między stronami.

Zgodnie z cytowanym wyżej § 9 ust. 1 pkt 1 OWU za zapłatą dodatkowej składki ubezpieczeniowej umowa AC może zostać zawarta z zastosowaniem opcji Auto Wartość 100% zapewniającej zachowanie wartości pojazdu ustalonej na dzień zawarcia umowy AC, bez uwzględnienia naturalnej utraty wartości rynkowej pojazdu, pod warunkiem, że do jej ustalenia ubezpieczający podał zgodne ze stanem faktycznym informacje o pojeździe, o które (...) pytał przy zawarciu umowy AC. Jak wynika z przeprowadzonego materiału dowodowego powód podał agentowi ubezpieczeniowemu (...) wszystkie dane dotyczące przedmiotowego samochodu, w tym dane, że pojazd przed zakupem był uszkodzony, zostały przedstawione zdjęcia uszkodzonego samochodu, na podstawie tych danych agent ubezpieczeniowy (...) dokonał wyceny pojazdu w oparciu o system ekspercki dostarczony przez (...), tak ustaloną wartość powód przyjął a strony zawarły umowę AC z ustaloną na kwotę 348 275 zł wartością pojazdu, która stanowiła sumę ubezpieczenia. Za zapłatą dodatkowej składki w umowie została przyjęta opcja Auto Wartość 100%. W tych okolicznościach w przypadku szkody całkowitej w okresie ubezpieczenia, co miało miejsce w niniejszej sprawie, do ustalenia wysokości odszkodowania ma zastosowanie § 18 ust. 4 OWU zgodnie z którym w razie powstania szkody całkowitej wysokość odszkodowania ustala się w kwocie odpowiadającej wartości pojazdu w dniu ustalenia odszkodowania pomniejszonej o wartość rynkową jego pozostałości, a przypadku zastosowania opcji Auto Wartość 100% - w kwocie odpowiadającej wartości pojazdu na dzień zawarcia umowy AC pomniejszonej o wartość rynkową jego pozostałości, o ile w czasie trwania umowy AC nie nastąpiła zmiana stanu technicznego pojazdu w odniesieniu do stanu z dnia zawarcia umowy. Pozwany w niniejszej sprawie nie podnosił, aby w czasie trwania umowy AC nastąpiła zmiana stanu technicznego pojazdu w rozumieniu powołanego przepisu, a tylko taka zmiana miałaby wpływ na określenie odszkodowania. Zapisy te stanowią dopuszczalne przez art. 824 ^{( 1 )} k.c. odstępstwo od zasad ogólnych, że suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela nie może być wyższa od poniesionej szkody, skoro tak strony umowy się umówiły.

W tych okolicznościach sprawy, wbrew twierdzeniom pozwanego, nie ma znaczenia dla ustalenia należnego odszkodowania jaka była prawidłowa wartość pojazdu w momencie zawierania umowy AC, skoro strony umowy AC określiły zgodnie w umowie tę wartość, przyjęły dodatkową opcje Auto Wartość 100%, powód od tej wartości zapłacił dodatkową składkę, nie zataił niczego względem ubezpieczyciela, wobec czego sąd uznał jako bezprzedmiotowe prowadzenie postępowania dowodowego dla ustalenia wartości uszkodzonego pojazdu przed szkodą w systemie Eurotax, przy uwzględnieniu historii pojazdu i przedłożonej do odpowiedzi na pozew dokumentacji, stąd pominął wnioski dowodowe pozwanego zgłoszone w tym zakresie.

Ustawowe odsetki za opóźnienie zasądzono od dnia 11 września 2021 r. roku zgodnie z żądaniem pozwu w oparciu o art. 481 k.c. w związku z art. 817 k.c., skoro powód jeszcze przed wszczęciem postępowania sądowego zgłosił ubezpieczycielowi szkodę, domagając się zapłaty. Jak wynika z akt szkodowych szkoda została zgłoszona 23 czerwca 2021 r.

O kosztach postępowania sąd orzekł w oparciu o przepis art. 100 k.p.c., wobec cofnięcia pozwu w zakresie kwoty 5200 zł, powód wygrał sprawę w 94%. Powód poniósł opłatę od pozwu w kwocie 4409 zł i koszty zastępstwa procesowego w wysokości 5400 zł, stąd przy uwzględnieniu wygranej w 94%, należne do zwrotu koszty wynoszą 8896 zł.