Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 czerwca 2022 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2022 r. w Giżycku na rozprawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o. o. z siedzibą w W.

przeciwko I. J.

o zapłatę

1.  Zasądza od pozwanej I. J. na rzecz powoda (...) sp. z o. o. z siedzibą w W. kwotę 2637,81 zł (dwa tysiące sześćset trzydzieści siedem złotych 81/100) wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 24.03.2021 r. do dnia zapłaty.

2.  Zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1117,00 zł (jeden tysiąc sto siedemnaście złotych 00/100 ) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

SSR Marek Makowczenko

Sygn. I C 149/22

UZASADNIENIE

Powód (...) Sp. z o.o. z siedzibą W. domagał się zasądzenia od pozwanej I. J. kwoty 2.637,81 zł z umownymi odsetkami w wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 24 marca 2021 r. od dnia zapłaty oraz zasądzenia zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu powód podał, iż wierzytelność dochodzona pozwem wynika z umowy pożyczki refinansującej zawartej w dniu 4 września 2020 r. pomiędzy pozwaną a (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.. Pożyczkodawca na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 16 listopada 2020 r. zbył wierzytelność z tytułu powyższej umowy na rzecz D. W. OU z siedzibą w T.. Następnie powód na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 10 lutego 2021 r. zawartej z D. W. OU z siedzibą w T. nabył wierzytelność przysługującą przeciwko pozwanej. Na dochodzone roszczenie składają się kwoty- niespłaconego kapitału, niespłaconych odsetek kapitałowych oraz skapitalizowanych odsetek za opóźnienie.

Pozwana I. J. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzanie na swoja rzecz kosztów procesu. Pozwana zakwestionowała legitymację czynną procesową powoda. W ocenie pozwanej, nie doszło do zawarcia umowy pożyczki bowiem powód nie przedstawił na tę okoliczność stosownych dokumentów. Dołączone do pozwu wydruki umowy są niepodpisane przez pozwaną, a więc nie stanowią dokumentu. Pozwana kwestionowała także refinansowanie innego zadłużenia pożyczką udzieloną na podstawie umowy z dnia 25 sierpnia 2020 r. Wskazała również, że mechanizm refinansowania wyczerpuje znamiona nieuczciwej praktyki rynkowej oraz, że powód udzielając pożyczki zastosował niedozwolone klauzule umowne m.in. ustalając prowizję w kwocie rażąco wygórowanej.

Sąd ustalił, co następuje:

Przed zawarciem pierwszej umowy pożyczki pozwana I. J. założyła profil klienta na stronie internetowej pośrednika pożyczkodawcy tj. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w B. oraz dokonała w dniu 27 listopada 2015 r. przelewu weryfikacyjnego w kwocie 0,01 zł potwierdzając rejestrację.

( dowód: potwierdzanie przelewu z dnia 27.11.2015r. - k .- 36)

Pozwana zawarła w dniu 23 lipca 2020 r. z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w B. umowę pożyczki nr (...), na podstawie której pożyczkodawca udzielił pozwanej pożyczki w wysokości 2.200 zł. Przyznaną kwotę wraz z prowizją oraz odsetkami kapitałowymi pozwana zobowiązała się spłacić w terminie 45 dni.

( dowód: umowa pożyczki nr (...) z dnia 23.06.2020 r.- k. 28, ramowa umowę pożyczki z dnia 23.06.2020 r.- k. 29-30)

Pozwana nie uiściła we wskazanym terminie zobowiązania i zwróciła się do pożyczkodawcy o refinansowanie spłaty. Zgodnie z postanowieniami umowy ramowej z dnia 23 czerwca 2020 r. pożyczkobiorca mógł wystąpić o refinansowanie ww. pożyczki pod warunkiem uiszczenia opłaty za refinansowanie, przy czym wniosek taki mógł zostać złożony za pośrednictwem profilu klienta.

( dowód: umowa pożyczki refinansującej nr (...) z dnia 27.07.2020 r.- k. 31-31v, ramowa umowę pożyczki z dnia 27.07.2020 r.- k. 32-34)

W dniu 25 sierpnia 2020 r. pozwana uiściła na rzecz pożyczkodawcy kwotę 378,89 zł tytułem „refinansowania pożyczki(...) ", w rezultacie czego tego samego dnia pozwana zawarła umowę pożyczki refinansującej nr (...) z (...) spółką ograniczoną odpowiedzialnością w B. w wysokości 2.489,65 zł na spłatę wcześniejszego zadłużenia wynikającego z umowy pożyczki nr (...) z dnia 23 lipca 2020 r. Umowę pożyczki refinansującej uważa się za zawartą w chwili uznania rachunku bankowego pośrednika przelaną kwotą opłaty za refinansowanie.

( dowód: potwierdzenie przelewu z dnia 25.08.2020 r.- k. 34, umowa pożyczki refinansującej nr (...) z dnia 25.08.2020 r.- k. 31, ramowa umowę pożyczki z dnia 25.08.2020 r.- k. 32-33)

Na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 16 listopada 2020 r. pożyczkodawca (...) spółka ograniczoną odpowiedzialnością w B. dokonał przelewu wierzytelności wynikającej z tytułu umowy pożyczki o nr (...) zawartej w dniu 25 sierpnia 2020 r. na rzecz D. W. O. (...) z siedzibą w T.. Następnie na postawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 10 lutego 2021 r. D. W. O. (...)z siedzibą w T. zbyło www. wierzytelność na rzecz powoda. Pismem z dnia 5 marca 2020 r. powód zawiadomił pozwaną o dokonanej cesji wierzytelności, jednocześnie wzywając pozwaną do zapłaty zadłużenia. Wezwanie do zapłaty pozostało bezskuteczne.

(dowód: umowa przelewu wierzytelności z dnia 16.11 2020 r. - k. 23-26, umowa przelewu wierzytelności z dnia 10.02.2021 – k. 16-21, załącznik - k. 21, załącznik - k. 25, pismo powoda z 5.03.2021 r. – k. 44)

W dniu 10 lutego 2021 r. prezes zarządu T. ograniczoną odpowiedzialnością w B. oświadczył, że zobowiązanie pozwanej wynikające z umowy pożyczki nr (...) zawartej w dniu 23 czerwca 2020 r. zostało spłacone przez (...) spółka ograniczoną odpowiedzialnością w B..

(dowód: oświadczenie T. ograniczoną odpowiedzialnością w B. - k. 27)

Są d zwa żył, co następuje:

Sąd ustalił stan faktyczny sprawy na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez powoda.

W pierwszej kolejność wskazać należy, że w ocenie Sądu przedłożone przez powoda dowody są wystarczające do wykazania, iż nabył on skutecznie wierzytelność wobec pozwanej wynikającą z umowy pożyczki z dnia 25 sierpnia 2020 r. Powód przedłożył ramową umowę cesji wierzytelności z dnia 11 listopada 2020 r., umowę przelewu wierzytelności z dnia 10 lutego 2021 r. wraz z załącznikami precyzującym wierzytelność będące przedmiotem ww. umowy. Powód wykazał – poprzez złożenie stosownych dokumentów – umocowanie osób podpisanych pod umową do jej zawarcia. Fragmenty załączników zostały przedłożone w formie częściowo zanonimizowanej, ale pozwalającej na weryfikację konkretnej wierzytelności przysługującej wobec pozwanej. Złożone dokumenty pozwalają jednoznacznie stwierdzić, iż miało miejsce skuteczne przejście wierzytelności na rzecz powoda. W ocenie Sądu nie ma przesłanek, aby kwestionować wartość dowodową powyższych dokumentów. Jednocześnie kwestia wzajemnych rozliczeń między stronami umowy cesji wierzytelności nie ma znaczenia na gruncie przedmiotowej sprawy. Nie jest warunkiem skutecznego zawarcia umowy cesji wierzytelności zapłata ceny w wykonaniu tej umowy. (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 września 2013 r., sygn. akt VI ACa 398/13).

Powód wywodzi swoje roszczenia z umowy pożyczki, do której zastosowanie znajdują zapisy ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 powołanej ustawy przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym w myśl ust. 2 pkt 1 powołanej ustawy za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki.

Przywołana wyżej ustawa nie wyłącza stosowania ogólnych przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących pożyczki. Zgodnie z art. 720 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Ustawa z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim dopuszcza zawieranie umowy o kredyt konsumencki za pomocą środków porozumiewania się na odległość. Umowa o kredyt konsumencki zawierana na odległość to umowa, która spełnia wymagania przewidziane w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta. Jest to zatem umowa, którą kredytodawca zawiera z konsumentem w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie. Ponadto przepisy dopuszczają zawarcie takiej umowy na odległość zgodnie z art. 2 ust. 4 ustawy dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną stanowiącym, iż świadczenie usług drogą elektroniczną w rozumieniu ustawy oznacza wykonanie usługi świadczonej bez jednoczesnej obecności stron (na odległość), poprzez przekaz danych na indywidualne żądanie usługobiorcy, przesyłanej i otrzymywanej za pomocą urządzeń do elektronicznego przetwarzania, włącznie z kompresją cyfrową, i przechowywania danych, która jest w całości nadawana, odbierana lub transmitowana za pomocą sieci telekomunikacyjnej w rozumieniu ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne.

Przepis art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim określa wymogi formalne umowy o kredyt konsumencki. Umowa taka powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba, że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę. W żadnym z tych przepisów ww. ustawy nie określono skutków prawnych niedochowania formy pisemnej, a więc można przyjąć, że została ona zastrzeżona pod rygorem utrudnień dowodowych. Uznać należy, iż zawarcie umowy kredytu konsumenckiego nie wymaga zachowania formy pisemnej i co do zasady umowa taka może być zawarta również za pomocą środków porozumiewania się na odległość.

W niniejszej sprawie pożyczkodawca udzielił pozwanej na podstawie umowy pożyczki z dnia 25 sierpnia 2020 r. pożyczki refinansującej na kwotę 2.489,65 zł. Fakt zawarcia umowy został należycie wykazany przez powoda. Jak wskazano w § 6 ust. 8 ramowej umowy pożyczki ( k.32-33) – pożyczkę refinansującą uważa się za zawartą pod warunkiem uznania rachunku bankowego pośrednika przelaną kwotą opłaty za refinansowanie. Przelew taki został dokonany przez pozwaną dnia 25 sierpnia 2020 r. z indywidualnego rachunku bankowego pozwanej, równocześnie ze złożeniem przez pozwaną oświadczenia o treści „refinansowanie pożyczki id1567537 P. (...)”.

Zgodnie z treścią art. 231 k.p.c. w postępowaniu dowodowym dopuszczalne jest uznanie za ustalone faktów, które nie wynikają wprost z przeprowadzonych dowodów, ale tylko wtedy, gdy taki wniosek można wyprowadzić z innych ustalonych faktów. W rozpoznawanej sprawie Sąd ustalił fakty, które pozwalają na uznanie istnienia umowy pożyczki - tj. posiadanie przez pozwaną konta klienta na stronie internetowej pośrednika pożyczkodawcy, fakt dokonania przez pozwaną dnia 25 sierpnia 2020 r. opłaty za refinansowanie pożyczki nr (...) w efekcie czego w dniu 25 sierpnia 2020 r. została udzielona pożyczka refinansująca o nr (...), fakt dysponowania przez pożyczkodawcę szczegółowymi danymi pozwanej. Powyższe okoliczności, w szczególności sekwencja czynności dokonywanych przez pozwaną - w ocenie Sądu, pozwalają w sposób niebudzący wątpliwości uznać za ustalony fakt zawarcia przez I. J. z poprzednikiem prawnym powoda - (...) spółka ograniczoną odpowiedzialnością w B. w dniu 25 sierpnia 2020 r. umowy pożyczki o treści stwierdzonej wydrukiem załączonym do pozwu. Trudno, bowiem mając na względzie zasady logiki i doświadczenia życiowego uznać, że pożyczkodawca przelał swoje środki celem spłaty uprzednio zawartej przez pozwaną pożyczki bez wniosku i umowy. Dlatego Sąd uznał, że strona powodowa wykazała, iż pozwaną oraz wierzyciela pierwotnego łączyła umowa pożyczki refinansującej z dnia 25 sierpnia 2020 r.

Zauważyć należy, że pożyczkodawca wykonał swoją część umowy poprzez spłatę zadłużenia pozwanego na rzecz podmiotu T. ograniczoną odpowiedzialnością w B.. Zostało to potwierdzone zaświadczeniem wystawionym przez poprzedniego wierzyciela. Z treści tego zaświadczenia złożonego przez poprzedniego pożyczkodawcę wynika, że podmiot (...) spółka ograniczoną odpowiedzialnością w B. spłacił dług pozwanej i tym samym wykonał umowę.

Jednocześnie należy wskazać, że wydruki komputerowe mogą stanowić dowód w postępowaniu cywilnym, co wynika z art. 308 k.p.c. wydruk komputerowy stanowi, bowiem inny środek dowodowy. W ocenie Sądu nie było podstaw do kwestionowania mocy dowodowej przedstawionych przez powoda wydruków komputerowych, zarówno tych dotyczących przelewu wierzytelności na rzecz powoda, jak i tych związanych z udzieleniem pozwanej pożyczki refinansującej.

Pozwana zarzuciła także, że pożyczkodawca zastosował w treści umowy pożyczki niedozwolone klauzule umowne zastrzegając na swoją rzecz rażąco wygórowane kwoty z tytułu dodatkowych świadczeń, które jednocześnie stanowią obejście przepisów o odsetkach maksymalnych.

Zgodnie z art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Do uznania danego postanowienia umownego za niedozwolone i wyeliminowania go z praktyki stosowania, konieczne jest stwierdzenie łącznego występowania czterech wyżej wskazanych przesłanek. W przedmiotowej sprawie należy przyjąć, że kwestionowane przez pozwaną postanowienia zawartej umowy nie zostały z nią uzgodnione indywidualnie. Sporne postanowienia nie dotyczą także głównych świadczeń stron, gdyż należą do nich tylko takie elementy konstrukcyjne umowy, bez których uzgodnienia nie doszłoby do jej zawarcia. Dlatego należało rozstrzygnąć, czy przedmiotowe postanowienia umowy kształtują prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając interesy konsumenta. Pozwana, zawierając umowę miała wiedzę o wysokości opłat, które obowiązana będzie uiścić, gdyż zostały one precyzyjnie i jednoznacznie wskazane w umowie. Nie ma podstaw, aby uznać, że postanowienia te naruszają istotnie interesy konsumenta.

Jednocześnie wskazać należy, że nie ma też zakazu pobierania wynagrodzenia obok odsetek przewidzianych w art. 359 k.c. Przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim przewidują wystąpienie pozaodsetkowych kosztów kredytu rozumianych, jako wszystkie koszty, które konsument ponosi w związku z umową o kredyt konsumencki, z wyłączeniem odsetek. W art. 36a ww. ustawy wprowadzono limit wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu zarówno w odniesieniu do określonego okresu spłaty kredytu, jak i limit maksymalny dla całości umowy o kredyt konsumencki. W razie określenia przez pożyczkodawcę kwoty pozaodsetkowych kosztów kredytu w wysokość przekraczającej wartości maksymalne wskazane w tym przepisie konsument jest zobowiązany wyłącznie do zapłaty kwoty odpowiadającej wartościom maksymalnym. Jednakże w niniejszej sprawie nie domaga się zasadzania pozaodsetkowych kosztów kredytu a wyłącznie kwoty kapitału, odsetek kapitałowych oraz skapitalizowanych odsetek za opóźnienie.

Jednocześnie udzielanie pożyczek refinansujących, jest co do zasady zgodne z prawem. Podlegają one jednak ocenie pod kątem zgodności z art. 36c ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim odnoszącego się do wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu w przypadku udzielania kolejnych kredytów przed dokonaniem spłaty wcześniejszego, których to pozaodsetkowych kosztów powód nie dochodzi w niniejszej sprawie.

Mając na względzie powyższe zasadnym było uwzględnienie powództwa w całości i zasądzenie od pozwanej na rzecz strony powodowej kwoty 2.637,81 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych - zgodnymi z postanowieniami umowy pożyczki łączącej strony.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. uznając, iż pozwana jako strona przegrywająca jest zobowiązana zwrócić powodowi poniesione przez niego koszty procesu w kwocie 1.117 zł, na które składają się: opłata od pozwu w wysokości 200 zł, koszty zastępstwa procesowego w kwocie 900 zł oraz opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

SSR Marek Makowczenko