Pełny tekst orzeczenia

Warszawa, dnia 25 listopada 2022 r.

Sygn. akt VI Ka 902/22

1.

2.WYROK

2.1.W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

3.Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:SSO Michał Bukiewicz

protokolant: p.o. protokolanta sądowego Paulina Wiktorska

4.przy udziale prokuratora Agaty Stawiarz

po rozpoznaniu dnia 25 listopada 2022 r.

5.sprawy S. E. syna A. i H., ur. (...) w W.

6.oskarżonego o przestępstwa z art. 191 § 1 a kk

7.na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora i obrońcę

8.od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie

9.z dnia 20 maja 2022 r. sygn. akt IV K 78/20

1.  Zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że:

a)  oskarżonego S. E. uniewinnia od popełnienia czynu z art.191§1a kk przypisanego mu w pkt. II,

b)  uchyla rozstrzygnięcie zawarte w pkt. IV;

2.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  na podstawie art. 632 pkt. 2 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. koszty procesu ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 902/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie z dnia 20.05.2022, sygn. akt IV K 78/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

S. E.

oskarżony jest osobą niekaraną

informacja z KRK

264

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

informacja z KRK

Sąd Okręgowy obdarzył wiarą informację z KRK albowiem została wystawiona przez uprawniony podmiot, w zakresie jego kompetencji a sama wiarygodność zawartych w niej treści nie była kwestionowana przez strony.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

zarzut Prokuratora w zakresie rozstrzygnięcia z pkt I w postaci obrazy przez sąd przepisów postępowania art. 7 kpk i art. 410 kpk, która miała wpływ na treść rozstrzygnięcia, polegającą na wydaniu orzeczenia w oparciu o dowolną a nie swobodną ocenę materiału dowodowego , wbrew zasadom prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut apelacji jest bezzasadny. Brak w apelacji akceptacji dla stanowiska sądu nie może prowadzić do wniosku, że Sąd dopuścił się naruszenia przepisów postępowania, a wręcz przeciwnie skorzystał on w pełni z przysługującego mu prawa wyrażonego w przepisach. W myśl art. 7 k.p.k. organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. O przekroczeniu zasady oceny dowodów można mówić wtedy, gdy ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego zawiera oczywiste błędy natury faktycznej (np. niedostrzeżenie istotnych dowodów czy okoliczności) bądź logicznej (niezrozumienie wniosków wynikających z treści dowodów). Zarzut nie zasługiwał na uznanie.

Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie. Wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, a następnie całość tych okoliczności wnikliwie i wszechstronnie rozważył, uwzględniając przy tym zasady prawidłowego rozumowania, wskazania wiedzy, doświadczenia życiowego i na tej podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne oraz wyprowadził trafny wniosek w przedmiocie w braku odpowiedzialności oskarżonego za zarzucane mu w pkt 1 aktu oskarżenia przestępstwo z art. 191§1a kk . Ocena materiału dowodowego przez sąd I instancji dokonana została z baczeniem na reguły z art. 7 k.p.k., a więc jest bezstronna i nie narusza zasady granic swobodnej oceny dowodów, oraz jest zgodna z prawidłowym rozumowaniem, wskazaniami wiedzy, doświadczenia życiowego, zwłaszcza zaś nie zawiera błędów faktycznych i logicznych.

Sąd Okręgowy nie podziela zdania skarżącego, iż Sąd Rejonowy dokonał dowolnej oceny materiału dowodowego, z naruszeniem zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił wyjaśnienia oskarżonego w tej części i przyznał im walor wiarygodności. Zeznania pokrzywdzonych w odpowiednim zakresie zasługiwały na uznanie jedynie w części. Wbrew twierdzeniu skarżącego sąd rejonowy nie pominął wskazanych przez autora apelacji dowodów. Nie mogły one prowadzić do odmiennych ustaleń. Pierwotny brak dopływu wody do mieszkania pokrzywdzonych wywołany był czynnikami obiektywnymi jak awaria o czym świadczy chociażby dokonanie naprawy hydrofora a nie pozostawienia stanu jego bezczynności i co wyklucza działanie w celu zmuszenia pokrzywdzonych do opuszczenia mieszkania. Nie sposób przyjąć by demontaż anteny również następował w tym celu i wywołany był chęcią utrudnienia korzystania z lokalu. Czynność tę poprzedzały uzgodnienia między stronami i propozycje a zatem zgodnie z analizą zebranego materiału dowodowego nie zostało wykazane aby spełnione zostały przesłanki wskazujące na popełnienie przestępstwa z art. 191§ 1a k.k. przez oskarżonego.

Wniosek

uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nie można podzielić wniosku autora apelacji w kwestii dotyczącej uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, gdyż wszystkie dowody niezbędne do wydania merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie zostały przeprowadzone, a ich wnikliwa analiza i merytoryczna ocena została dokonana przez sąd meriti prawidłowo. Ponadto wobec braku przesłanek do uznania, iż oskarżony dopuścił się przestępstwa z art. 191 §1a k.k. zarzucanego w pkt 1 a/o i w związku z tym bezskuteczności zarzutu apelacji wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie

3.2.

zarzut Prokuratora w zakresie rozstrzygnięcia z pkt I w postaci błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść poprzez niesłuszne przyjęcie, że oskarżony swoim zachowaniem nie wyczerpał znamion zarzucanego mu występku co skutkowało jego uniewinnieniem

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest niezasadny. Poczynione przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne, wbrew stanowisku autora apelacji nie są w żaden sposób wadliwe, albowiem oparte zostały na całokształcie materiału dowodowego ujawnionego podczas przewodu sądowego, Sąd meriti wyciągnął z nich trafne wnioski, a swoje stanowisko w tym przedmiocie właściwie uzasadnił. Twierdzenie skarżącego, iż Sąd I instancji dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych mającego wpływ na jego treść jest niesłuszne.

Wniosek

uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nie można podzielić wniosku autora apelacji w kwestii dotyczącej uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, gdyż wszystkie dowody niezbędne do wydania merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie zostały przeprowadzone, a ich wnikliwa analiza i merytoryczna ocena została dokonana przez sąd meriti prawidłowo. Ponadto wobec braku przesłanek do uznania, iż oskarżony dopuścił się przestępstwa z art. 191 §1a k.k. zarzucanego w pkt 1 a/o i w związku z tym bezskuteczności zarzutu apelacji wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie.

3.3.

Zarzut obrońcy co do rozstrzygnięcia zawartego w pkt II w postaci naruszenia prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego w pkt II a to art. 191 §1 a kk poprzez niezasadne uznanie, iż czyn przypisanych oskarżonemu z którego zasadnie sąd wyeliminował czynność sprawczą "działanie w celu zmuszenia G. i A. G. do opuszczenia zajmowanego lokalu" wyczerpuje znamiona czynu kwalifikowanego z art. 191 § 1 a kk w sytuacji , gdy przypisany oskarżonemu czyn nie wyczerpuje znamion przestępstwa.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest trafny. Analiza rozstrzygnięcia oraz uzasadnienia wyroku potwierdza, że przypisanych oskarżonemu w pkt II czyn w jego warstwie określającej znamiona ustawowe nie odpowiada wymogom art. 413§2 pkt 1 kpk bowiem nie zawiera wszystkich relewantnych dla przypisania popełnienia przestępstwa przesłanek. Brak znamienia działania w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, znoszenia lub zaniechania w czynie opisanym w części rozstrzygającej powoduje, że zdekompletowane zostały zmamiona ustawowe czynu uprawniające do uznania sprawstwa oskarżonego. Dla bytu przestępstwa z art. 191 §1 a kk niezbędnym jest działanie w tym celu.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko wyrażone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2017 r. V KK 372/16 gdzie wskazano , iż " brak w opisie czynu przypisanego oskarżonemu w wyroku (art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k.) jakiegokolwiek znamienia ustawowego typu czynu zabronionego skutkuje niemożnością przypisania odpowiedzialności karnej za ten czyn (art. 1 § 1 k.k. i art. 115 § 1 k.k.)."

Tożsame stanowisko wyrażono w zasługującym na akceptację wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 31 października 2019 r. II AKa 213/19. Wyrok skazujący, zgodnie z art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k., powinien zawierać dokładne określenie przypisanego oskarżonemu czynu oraz jego kwalifikację prawną. Opis czynu przypisanego winien być jednoznaczny, nie dający możliwości różnych jego interpretacji i winien być zawarty w sentencji wyroku, a nie w uzasadnieniu.

Wniosek

zmiana rozstrzygnięcia i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia czynu przypisanego w pkt II

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Konsekwencją stwierdzenia o trafności zarzutu zawartego wyżej był zmiana wyroku w tej części i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia przypisanego mu czynu . W sytuacji gdy wyrok sądu pierwszej instancji nie został zaskarżony na niekorzyść ze sformułowaniem zarzutów w przedmiocie zaistniałego uchybienia sądu to sąd odwoławczy, stwierdzając brak w opisie czynu znamienia ustawowego, nie mógł utrzymać zaskarżonego wyroku w mocy, a jedynym orzeczeniem powinna być zmiana wyroku i uniewinnienie oskarżonego od wszystkich przypisanych oskarżonemu czynów. Jest jasne, że przy wniesieniu apelacji na korzyść przez obrońcę i przez prokuratora na niekorzyść ale zarzutem jedynie co do niezasadnego warunkowego umorzenia postępowania za tak opisany i przypisany czyn Sąd Odwoławczy nie mógł uzupełnić opisu czynu o brakujący opis, który byłby równoznaczny z pominiętym znamieniem; byłoby to bowiem naruszenie przepisu art. 434 § 1 k.p.k. Przy takiej apelacji Prokuratora , co prawda na niekorzyść ale bardzo ograniczonej jeśli chodzi o zarzuty Sąd odwoławczy nie mógł także uchylić zaskarżonego wyroku i przekazać sprawy do ponownego rozpoznania, albowiem uzupełnienie opisu czynu nie byłoby możliwe z uwagi na przepis art. 443 k.p.k. Wniesiona przez Prokuratora apelacja na niekorzyść oskarżonego jest niedotyczącą tego elementu (tj. braku opisu czynu w wyroku pomimo dokonania ustaleń w uzasadnieniu wyroku), a dotyczącą rodzaju reakcji prawno karnej za przypisane zachowanie i tym samym nie byłoby możliwe osiągnięcie celu w postaci uzupełnienia opisu czynu o pominięte znamię także przy wykorzystaniu przepisu art. 440 k.p.k. jako podstawy uchylenia wyroku albowiem nie zachodziły żadne przesłanki wskazane w tym przepisie . Reasumując na skutek błędu sądu rejonowego i niedostrzeżenia tego przez Prokuratora i oskarżycieli posiłkowych, którzy nie wnieśli apelacji na niekorzyść oskarżonego i nie podnieśli tego rodzaju zarzutu wobec zaistniałego uchybienia nie było możliwym skazanie oskarżonego za działania na szkodę pokrzywdzonych opisane w pkt 2 aktu oskarżenia.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego utrzymano w mocy w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w pkt I.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Przyczyny takiego orzeczenia sądu odwoławczego wskazano w pkt 3.1 i 3.2 uzasadnienia

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrok Sądu Rejonowego zmieniono w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w pkt II , jednocześnie uchylono rozstrzygnięcie z pkt IV dotyczące kosztów procesu.

Zwięźle o powodach zmiany

Przyczyny takiego orzeczenia sądu odwoławczego wskazano w pkt 3.3 uzasadnienia.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Na podstawie art. 632 pkt 2 kpk w zw. z art. 634 kpk wobec uniewinnienia oskarżonego od wszystkich zarzucanych mu czynów koszty procesu ponosi Skarb Państwa

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

rozstrzygnięcie z pkt 1 i rozstrzygnięcie z pkt 2 w zakresie niezasadnego warunkowego umorzenia postępowania za przypisany czyn

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

rozstrzygnięcia z pkt II i IV

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana