Pełny tekst orzeczenia

sygn. akt III Ko 332/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2020 r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku III Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Mariusz Kurowski

Protokolant Katarzyna Zuzda

przy udziale prokuratora: Joanny Bąkowskiej

po rozpoznaniu w dniu 08.12.2020 r.

sprawy z wniosku: J. G., A. G. (1) i W. G..

o zadośćuczynienie wynikłe z wydania wobec W. G. przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Białymstoku wyroku z dnia 14 października 1946 r. w sprawie o sygn. akt R 966/46

na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 1820).

I.  Oddala wniosek.

II.  Kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.

SSO Mariusz Kurowski

UZASADNIENIE

Formularz UWO

Sygnatura akt

IIIKo332/20

WNIOSKODAWCA

1. J. G.

2. W. G.

3. A. G. (1)

ZWIĘZŁE PRZEDSTAWIENIE ZGŁOSZONEGO ŻĄDANIA

1.

Odszkodowanie (kwota główna)

Odsetki

2.

Zadośćuczynienie (kwota główna)

Odsetki

Wnioskodawcy domagali się po 10 000 złotych na rzecz każdego z nich z powodu krzywdy, jaką odniósł ich ojciec W. G. wskutek wydania wobec niego wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 14.10.1946 r. w sprawie o sygn. akt R 966/46, który został unieważniony.

3.

Inne

Ustalenie faktów

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

3.1.1.

Należenie przez W. G. w okresie od 2 maja 1945 r. do 10 czerwca 1946 r. do organizacji (...)"

Zeskanowane materiały archiwalne na płycie CD z akt III Ko 103/19 SO wm.

12 z akt III Ko 103/19

Wydruk wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku

6-11 z akt III Ko 103/19

3.1.2.

Zatrzymanie W. G. w dniu 10 czerwca 1946 r. przez funkcjonariuszy (...) z tytułu przynależności do ww. organizacji i zastosowanie wobec jego osoby tymczasowego aresztowania.

Zeskanowane materiały archiwalne na płycie CD z akt III Ko 103/19 SO wm.

12 z akt III Ko 103/19

3.1.3.

Skazanie w dniu 14 października 1946 r. W. G. przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Białymstoku w sprawie o sygn. akt R 966/46 za trzy przestępstwa, mianowicie za to, że:

1) od 2 maja 1945 roku do dnia 10 czerwca 1946 roku brał czynny udział w związku mającym na celu obalenie przemocą demokratycznego ustroju Państwa Polskiego, w nielegalnej organizacji (...) tj. za czyn z art. 86 § 2 KKWP, za które ww. sąd wymierzył mu karę 2 lat więzienia;

2) od 2 maja 1945 roku do dnia 10 czerwca 1946 roku bez zezwolenia, we wsi S. gminy n., powiat S. przechowywał broń palną, to jest karabin i 15 sztuk amunicji oraz pistolet bębenkowy tj. za czyn z art. 3 dekretu z dnia 16.11.1945 roku, za które ww. sąd wymierzył mu karę 3 lat więzienia i utratę obywatelskich praw honorowych na okres lat 2.

3) w miesiącu grudniu 1945 roku i styczniu 1946 roku brał czynny udział w zaborze cudzego mienia ruchomego przy użyciu gwałtu grożąc przemocą w towarzystwie bandy pod dowództwem B. zrabował u nieustalonych nazwiskach mieszkańców wsi C.wódkę i słoninę w celu przywłaszczenia tj. czyn z art. 259 kk, za które ww. sąd wymierzył mu karę 2 lat więzienia.

Przedmiotowym wyrokiem Wojskowy Sąd Rejonowy orzekł wobec W. G. karę łączną 4 lat więzienia oraz utratę praw publicznych i utraty obywatelskich praw honorowych na okres lat 2.

Zeskanowane materiały archiwalne na płycie CD z akt III Ko 103/19 SO wm.

12 z akt III Ko 103/19

Wydruk wyroku Wojskowego Sadu Rejonowego w Białymstoku

6-11 z akt III Ko 103/19

3.1.4.

Przeniesienie w dniu 16.11.1946 r. W. G. po wydaniu wyroku z aresztu do ZK we W. celem odbycia kary.

Zeskanowane materiały archiwalne na płycie CD z akt III Ko 103/19 SO wm.

12 z akt III Ko 103/19

3.1.5.

Postanowienie Wojskowego Prokuratora Rejonowego z dnia 24 marca 1947 roku o zastosowaniu wobec W. G. amnestii, mocą którego wszystkie wymierzone skazanemu kary więzienia zostały mu darowane w całości.

Zeskanowane materiały archiwalne na płycie CD z akt III Ko 103/19 SO wm.

12 z akt III Ko 103/19

3.1.6.

Zwolnienie w dniu 3 kwietnia 1947 roku z ZK we W..

Zeskanowane materiały archiwalne na płycie CD z akt III Ko 103/19 SO wm.

12 z akt III Ko 103/19

3.1.7.

Zgon W. G. w dniu 13.05.1989 r.

Akt Małżeństwa W. G.

25v akt III Ko 137/20

3.1.8.

Postanowienie Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 14 maja 2019 roku w sprawie o sygn. akt III Ko 103/19, mocą którego uznano za nieważny ww. wyrok Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie o sygn. akt R 966/46 w zakresie dwóch z trzech przypisanych W. G. przestępstw - to jest przestępstwa z art. 86 § 2 KKWP oraz przestępstwa z art. 3 dekretu z dnia 16.11.1945 roku.

Postanowienie Sądu Okręgowego w Białymstoku

31-32 akt III Ko 103/19

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Fakt

Dowód

Numer karty

3.2.1.

ocena DOWODów

Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 3.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

3.1.1

Zeskanowane materiały archiwalne na płycie CD z akt III Ko 103/19 SO wm.

Archiwalne dokumenty, zeskanowane przez funkcjonariusza publicznego, których rzetelności nikt nie kwestionował.

Wydruk wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku

Archiwalny dokument, którego rzetelność nie była przez nikogo kwestionowana.

3.1.2

Zeskanowane materiały archiwalne na płycie CD z akt III Ko 103/19 SO wm.

Archiwalne dokumenty, zeskanowane przez funkcjonariusza publicznego, których rzetelności nikt nie kwestionował.

3.1.3

Zeskanowane materiały archiwalne na płycie CD z akt III Ko 103/19 SO wm.

Archiwalne dokumenty, zeskanowane przez funkcjonariusza publicznego, których rzetelności nikt nie kwestionował.

Wydruk wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku

Archiwalny dokument, którego rzetelność nie była przez nikogo kwestionowana.

3.1.4

Zeskanowane materiały archiwalne na płycie CD z akt III Ko 103/19 SO wm.

Archiwalne dokumenty, zeskanowane przez funkcjonariusza publicznego, których rzetelności nikt nie kwestionował.

3.1.5

Zeskanowane materiały archiwalne na płycie CD z akt III Ko 103/19 SO wm.

Archiwalne dokumenty, zeskanowane przez funkcjonariusza publicznego, których rzetelności nikt nie kwestionował.

3.1.6

Zeskanowane materiały archiwalne na płycie CD z akt III Ko 103/19 SO wm.

Archiwalne dokumenty, zeskanowane przez funkcjonariusza publicznego, których rzetelności nikt nie kwestionował.

3.1.7

Akt Małżeństwa W. G.

Urzędowy dokument o niekwestionowanej treści.

3.1.8

Postanowienie Sądu Okręgowego w Białymstoku

Orzeczenie organy władzy państwowej o nie kwestionowanej treści.

Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 3.1 albo 3.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

PODSTAWA PRAWNA

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

Art. 8 ust 1 ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Powyższy przepis stanowi podstawę rozstrzygnięć w zakresie tego rodzaju żądań.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

Inne

3.

Zwięźle o powodach podstawy prawnej

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU W PRZEDMIOCIE ŻĄDANIA

Zwięźle o powodach rozstrzygnięcia

Odszkodowanie

1.

Kwota główna

Odsetki

Zadośćuczynienie

2.

Kwota główna

Odsetki

Sąd orzekający w niniejszym składzie podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale z dnia 12.03.1992 r. (sygn. akt I KZP 4/92). Mianowicie, że w przypadku skazania na karę łączną za zbiegające się przestępstwa, z których nie wszystkie były związane z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, bądź wydane z powodu takiej działalności, i przy późniejszym uznaniu za nieważne tylko części orzeczenia - wykonaną karę pozbawienia wolności należy uznać za karę, której oskarżony "nie powinien był ponieść" w rozumieniu przepisów rozdziału 58 kodeksu postępowania karnego, a zatem za uzasadniającą żądanie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na podstawie art. 8 ustawy z 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego tylko w wymiarze stanowiącym różnicę między wysokością kary efektywnie odbytej, a karą, którą oskarżony powinien był odcierpieć w związku z prawomocnym skazaniem za pozostałe przestępstwa ( OSNKW 1992/5-6/37). W. G. został zaś skazany wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Białymstoku z 14.10.1946 r. za trzy czyny, z których jeden był przestępstwem pospolitym. Ta część jego skazania nie została unieważniona postanowieniem Sądu Okręgowego w Białymstoku w sprawie o sygn. III Ko 103/19. Za ów czyn ów sąd wymierzył ww. mężczyźnie karę 2 lat więzienia. Zawarta w przedmiotowym wyroku adnotacja ujawnia, że ustalono początkowy termin odbywania kary na dzień 10.06.1946 r. (tj. datę jego zatrzymania). W. G. odzyskał zaś wolność przed 10.06.1948 r. bo w dniu 03.04.1947 r. Dlatego też nie ma podstaw do zasądzenia wnioskodawcom kwot zadośćuczynienia z tytułu unieważnienia powyższego wyroku skoro okres jego pozbawienia wolności nie przekroczył wysokości kary wymierzonej za przestępstwo, w zakresie którego skazanie nie zostało unieważnione. Sytuacji tej nie zmienia przychylenie się w sprawie III Ko 137/20 do podobnego żądania siostry wnioskodawców.

Inne

3.

Inne ROZSTRZYGNIĘCIA Zawarte w WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Zgodnie z treścią art. 13 ustawy z 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego koszty postępowania ponosi Skarb Państwa.

Jednocześnie treść art. 8 ust 3 ustawy z 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego wskazuje, że stosuje się przepisy rozdziału 58 Kodeksu postępowania karnego. Zatem zaś z treścią art. 554 § 4 k.p.k. sąd odstąpił od zasądzenia na rzecz pełnomocnika stosownej opłaty

PODPIS