Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 stycznia 2021r.

Sąd Rejonowy w Wałbrzychu, VI Wydział Gospodarczy w składzie następującym:

Przewodniczący Sędzia Łukasz Kozakiewicz

po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2021r. na posiedzeniu niejawnym1 sprawy

z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w L.

przeciwko (...) w K.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...)w K. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w L. kwotę 99,32 zł (dziewięćdziesiąt dziewięć złotych 32/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 24 listopada 2020r., dalej idące powództwo oddala,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 49,32 zł (czterdzieści dziewięć złotych 32/100) tytułem kosztów procesu,

III.  wyrokowi w pkt I i III nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

/SSR Łukasz Kozakiewicz/

UZASADNIENIE

(pkt II i III wyroku zaocznego z dnia 18 stycznia 2021r.)

Uzasadnienie sporządzono w oparciu o przepis art. 505 ⁸ § 4 k.p.c.

Z uwagi na spełnienie przesłanek z art. 339 § 1 k.p.c., sprawę rozstrzygnięto na posiedzeniu niejawnym.

Roszczenie powoda – poza skapitalizowanymi odsetkami – obejmowało także rekompensatę kosztów odzyskiwania należności. W niniejszej sprawie co do zasady znajduje zastosowanie ustawa z dnia 8 marca 2013r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (do dnia 31 grudnia 2019r. ustawa nosiła nazwę: ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych). Strony są podmiotami o których mowa w art. 2 pkt 1 i 3 tej ustawy i łączyła ich umowa sprzedaży a zatem transakcja handlowa w rozumieniu art. 4 pkt 1 w zw. z art. 2 pkt 1 cyt. ustawy. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1, ust. 1a i ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 2013r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (t.j. Dz.U. z 2019r., poz. 118), wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, rekompensata za koszty odzyskiwania należności, stanowiąca równowartość kwoty 40 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego nie przekracza 5.000,- zł; Równowartość kwoty rekompensaty, jest ustalana przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne. Uprawnienie do rekompensaty przysługuje od transakcji handlowej, lub od każdej części niezapłacone jego wynagrodzenia jeśli strony ustaliły zapłatę w częściach. Wierzyciel nabywa prawo do odsetek (limitujące prawo do w/w rekompensaty) w warunkach określonych w art. 8 cyt. ustawy, a mianowicie jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: wierzyciel spełnił swoje świadczenie i nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.

W niniejszej sprawie powstanie zobowiązania do zapłaty ceny sprzedaży, uzgodniony termin zapłaty oraz fakt jej dokonania z jego uchybieniem należało uznać za niesporne, wobec braku aktywności procesowej pozwanego oraz regulacja art. 339 § 2 k.p.c. Znajdują one też potwierdzenie w wystawionej nocie księgowej Nr (...). Niemniej wskazać trzeba, że celem regulacji z art. 10 cyt. ustawy jest przede wszystkim dyscyplinowanie dłużników i zapobieganie opóźnieniu w zapłacie. Ustanowienie zasad rekompensaty kosztów odzyskiwania należności, wymusza uznanie, że warunkiem jej dochodzenia jest rzeczywiste podjęcie czynności windykacyjnych. Powyższe nie stoi na przeszkodzie słusznemu poglądowi, że uprawnienie do rekompensaty przysługuje wierzycielowi jedynie z powodu uchybienia przez dłużnika terminu zapłaty, to jest nabycia przez wierzyciela prawa do odsetek, a zatem bez względu na ewentualne konsekwencje tego opóźnienia. Należy natomiast wykluczyć, aby rekompensata określona w art. 10 ust. 1 cyt. ustawy służyła wierzycielowi także, gdy nie podjął próby skłonienia dłużnika do zapłaty, a zatem jedynie z chwilą uchybienia przez dłużnika terminu zapłaty. Prowadziłoby to do uznania przedmiotowej rekompensaty za rodzaj wynagrodzenia za korzystanie z kapitału wierzyciela przez dłużnika pozostającego w opóźnieniu sankcjonowane już wszak obowiązkiem zapłaty odsetek. Z uwagi na jego ryczałtowy charakter, musiałoby być ono traktowane jako kara ustawowa, o której mowa w art. 485 k.c., która jednak może zostać zastrzeżona jedynie na wypadek nienależytego wykonania zobowiązania o charakterze niepieniężnym. Tymczasem przepis art. 10 ust. 1 cyt. ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych określa skutki opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Nie można przy tym uznać, że regulacja ta sama w sobie stanowi o dopuszczalności wprowadzenia kary z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania pieniężnego. Nie sposób zaś doszukać się uzasadnienia, dla którego wierzycielowi miałaby służyć dodatkowa rekompensata z powodu samego opóźnienia dłużnika, gdyż przedmiotowa instytucja ma rekompensować koszty odzyskiwania należności, a nie samego opóźnienia dłużnika. Nie może uzasadniać poglądu braku konieczności podejmowania czynności windykacyjnych również fakt, że rekompensata z art. 10 ust. 1 cyt. ustawy, służy wierzycielowi bez wezwania. Rozwiązanie to oznacza jedynie, że wierzyciel nie musi podejmować kroków w trybie art. 455 k.c., aby uczynić roszczenie o zapłatę przedmiotowej rekompensaty wymagalnym. Powyższe przemawia, zatem za przyjęciem, że prawo do rekompensaty kosztów odzyskiwania należności w trybie art. 10 ust. 1 cyt. ustawy służy jedynie temu wierzycielowi, który podjął czynności w celu jej odzyskania natomiast charakter tych czynności jest obojętny w szczególności wystarczającym będzie skierowania do dłużnika monitów lub wezwania do zapłaty. Oczywistym jest przy tym, że działania te muszą być celowe a zatem zmierzać do odzyskania należności. Nie mają, zatem takiego charakteru czynności podejmowane przed nadejściem terminu zapłaty albo już po jej uzyskaniu ( vide: P. Fik, Wątpliwości dotyczące możliwości dochodzenia rekompensaty za koszty odzyskiwania należności na podstawie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, Przegląd Sądowy z 2015r., Nr 7 – 8, s. 119 – 127; Ł. Kozakiewicz, Rekompensata kosztów odzyskiwania należności na podstawie art. 10 ustawy z dnia 8 marca 2013r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, Radca Prawny – Zeszyty naukowe, Nr 1/2017).

W niniejszej sprawie powód nie twierdził nawet, ze podjął jakiekolwiek czynności w celu skłonienia pozwanego do zapłaty zaległej, wymagalnej należności (co uzasadniłoby uznanie tej okoliczności za prawdziwą po myśli art. 339 § 2 k.p.c.). Twierdzenia pozwu sprowadzają się bowiem do kwestii uchybienia terminowi płatności oraz wystawienia noty odsetkowej, zaś powołane tam i załączone do pozwu wezwanie do zapłaty dotyczy właśnie tej noty a nie zaległego długu z tytułu ceny sprzedaży. Oczywistym jest przy tym, że rekompensata kosztów odzyskiwania należności nie odnosi się do zaległość z tytułu skapitalizowanych odsetek, gdyż nie stanowią one wzajemnego świadczenia pienionego dłużnika, o którym mowa w art. 7 i 8 cyt. ustawy – tj. wynagrodzenia za spełnienie przez wierzyciela świadczenia niepieniężnego. Powodowało to, że powodowi nie przysługuje w niniejszej sprawie dochodzone roszczenie o rekompensatę kosztów odzyskiwania należności. Uwzględnienie roszczenia w realiach niniejszej sprawy kłóciłoby się bowiem z istotą i celem regulacji z art. 10 cyt. ustawy, prowadząc do nadużycia prawa (art. 5 k.c.).

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w pkt II wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 i art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Powództwo zostało uwzględnione w 36% co uprawniało powoda do adekwatnego do w/w wskaźnika zwrotu kosztów procesu. Poniesione przez powoda koszty procesu wynosiły łącznie 137,- zł i obejmowały: opłatę sądową od pozwu w wysokości 30,- zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 90,- zł (§ 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych – Dz. U. poz. 1804 z późn. zm.), koszty opłaty skarbowej uiszczonej od złożonego dokumentu pełnomocnictwa w wysokości 17,- zł. Uwzględniając zakres, w jakim każda ze stron wygrała spór, powodowi przysługiwały koszty procesu w wysokości 49,32 zł (137,- x 36%).

Z tych przyczyn orzeczono jak w pkt III wyroku.

/SSR Łukasz Kozakiewicz/

1 art. 339 § 2 k.p.c.