Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 7 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Jan Futro

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2013 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa mał. P. M. reprezentowanej przez matkę A. M.

przeciwko Szpitalowi Wojewódzkiemu (...) w Z.

o zapłatę i rentę

na skutek zażalenia pozwanego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 21 grudnia 2012 r.

sygn. akt I C 90/07

w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych

oddala zażalenie;

Jan Futro

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd I instancji oddalił wniosek pozwanego o zwolnienie go od kosztów sądowych.

W uzasadnieniu wskazał, że pozwany wykazywał, że sytuacja finansowa Szpitala jest bardzo trudna i nie pozwala na wydatkowanie dodatkowych środków na pokrycie kosztów sądowych. Strata z działalności operacyjnej systematycznie rośnie i za okres wg stanu na dzień 31 października 2012 r. wynosi 16 119 691,02 zł. Trudna sytuacja finansowa Szpitala doprowadziła do nieterminowego regulowania zobowiązania, co spowodowało między innymi wszczęcie przeciwko szpitalowi egzekucji sądowych i komorniczych, które zostały już zrealizowane. Terminowo regulowane są wyłącznie wynagrodzenia dla pracowników oraz raty kredytu z tytułu, którego zadłużenie na dzień 31 października 2012 r. wynosi 3 984 390 zł. Systematyczne pozyskiwane dotacje finansowe wykorzystywane są w całości na realizację programów zdrowotnych. Podniósł, że wymagalne zadłużenie Szpitala z tytułu dostaw i usług na dzień 30 listopada 2012 r. wynosi 12 030 976,45zł z przeterminowaniem nawet do 90 dni.

Zdaniem Sądu Okręgowego pozwany nie wykazał jednak jakoby nie posiadał dostatecznych środków na pokrycie kosztów sądowych a więc niedopuszczalne jest zwolnienie strony pozwanej od kosztów sądowych w tym opłaty od apelacji oraz opłaty od zażalenia. Z przedłożonych przez nią wyciągów z rachunku bankowego wynika co prawda, że nie dysponuje wolnymi środkami, jednak nie oznacza to, że jej sytuacja finansowa jest zła. Pozwany Szpital w sposób nie zakłócony obsługuje swoje wymagalne zobowiązania, w tym raty kredytu oraz wypłaca wynagrodzenia pracownicze. W ocenie Sądu sytuacja finansowa pozwanego Szpitala jest na tyle dobra, że jest on w stanie uiścić opłatę od apelacji oraz opłatę od zażalenia tym bardziej, że pozwany Szpital co miesiąc bez problemów reguluje ratę kredytu w kwocie 88 542 zł.

Na postanowienie to zażalenie wniósł pozwany zaskarżając je w całości i zarzucając mu błąd w ustaleniach faktycznych, który to błąd miał wpływ na treść rozstrzygnięcia, a polegający na niewłaściwym przyjęciu, iż niedopuszczalne jest zwolnienie strony pozwanej od opłaty od apelacji oraz zażalenia albowiem z przedłożonych dokumentów, w tym wyciągów z rachunku bankowego wynika wprawdzie, iż Szpital nie dysponuje wolnymi środkami, co jednak nie oznacza, że jego sytuacja finansowa jest zła w sytuacji, gdy z oświadczeń Dyrektora Szpitala, Głównego Księgowego oraz rachunku zysków i strat wprost wynika istniejąca, bardzo wysoka strata na działalności, zaś pozwany Szpital nie generuje żadnych zysków.

W konsekwencji wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i zwolnienie pozwanego od obowiązku uiszczenia opłaty od apelacji oraz opłaty od zażalenia.

W uzasadnieniu wskazał, że na podstawie złożonych dokumentów powód wykazał, iż sytuacja pozwanego Szpitala jest zła. Sam fakt, iż szpital obsługuje swoje wymagalne wierzytelności i wypłaca wynagrodzenia pracownikom nie świadczy o tym, iż posiada środki na uiszczenie opłaty od apelacji w sytuacji stale rosnącej straty w prowadzonej działalności.

Nie bez znaczenia pozostaje i ten istotny fakt, iż pozwany nie jest zwykłym podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą ale zakładem użyteczności publicznej pełniącym ważną funkcję dla społeczeństwa. Okoliczność ta jednakże nie została przez Sąd I instancji wzięta pod uwagę.

Rozpoznając zażalenie Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie jest niezasadne.

Zgodnie wskazanym przez Sąd Okręgowy przepisem art. 103 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz. U. z 2010 r. nr 90 poz.594 ze zm.) sąd może przyznać zwolnienie od kosztów sądowych osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, jeżeli wykazała, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie.

Zauważyć należy, że jedynym kryterium przewidzianym w tym przepisie jest brak środków na zapłacenie opłaty. Przepis ten w przeciwieństwie do art. 102 ust.1 tej ustawy nie przyznaje innym kosztom pierwszeństwa przed kosztami sądowymi.

Postrzegając szczególny rodzaj zadań spełnianych przez zakłady opieki zdrowotnej wskazać trzeba, że ustawodawca nie uznał za stosowne podmiotów tych zwolnić od kosztów sądowych. W konsekwencji ustawa w powołanym wyżej przepisie nie różnicuje podmiotów ubiegających się o zwolnienie od kosztów procesu z uwagi na charakter ich działalności. Występująca też niekiedy praktyka odmiennego traktowania podmiotów finansowanych ze środków publicznych narusza zasadę równości podmiotów uczestniczących w procesie i nie może być akceptowana.

Okoliczności, że pozwany w wyniku swojej działalności ponosi straty nie stanowi, zatem uzasadnionej podstawy do zwolnienia go od kosztów sądowych, zwłaszcza, gdy z danych przedłożonych przez pozwanego wynika, że posiadał on w dacie wniesienia apelacji środki pieniężne wielokrotnie przewyższające wysokość wymaganych opłat sądowych.

Z tych względów Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. w z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w postanowieniu.

Jan Futro