Pełny tekst orzeczenia

1.Przewodniczący:

1.SSO Agnieszka Połyniak

1.Protokolant:

1. Magdalena Telesz

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 938/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z 14 września 2022r. sygn. akt II K 1849/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

prokurator zarzucił na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k.:

I. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść polegający na tym, że Sąd wadliwie ustalił, iż oskarżony K. J. działał w czasie czynu w stanie, w którym miał całkowicie zniesioną zdolność rozpoznania znaczenia swego działania i pokierowania postępowaniem tj. zachodziły przesłanki z art. 31§1 k.k., podczas gdy w rzeczywistości zdolność ta była jedynie w stopniu znacznym ograniczona w rozumieniu art. 31§2 k.k.

II. obrazę przepisów postępowania tj. art. 201 k.p.k. mającą wpływ na treść orzeczenia, polegającą na tym, że Sąd oparł się na treści ustanej opinii uzupełniającej złożonej przez biegłych sądowych zakresu psychiatrii na rozprawie w dniu 07 września 2022r. podczas gdy była ona niejasna, a także zachodziła sprzeczność jej treści względem wniosków i ustaleń zawar

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja prokuratora okazała się skuteczna. Lektura akt sprawy, zwłaszcza zaś pisemnej opinii sądowo - psychiatrycznej wydanej 29 grudnia 2021r. (k. 50 - 52) oraz jej części uzupełniającej wydanej przez tych samych biegłych na rozprawie 7 września 2022r. (k. 96) prowadzi do wniosku, iż jest ona wewnętrznie sprzeczna. Formułując bowiem wnioski biegli w sposób kategoryczny wskazali, że "tempore criminis podejrzany miał ograniczoną zdolność w stopniu znacznym do rozpoznania znaczenia czynów, jak i pokierowania swoim postępowaniem", co stanowiło podstawę uznania, iż czynów zarzucanych dopuścił się w warunkach z art. 31§2 k.k., natomiast na rozprawie wskazując na "postępujący proces otępienny, zespół zależności alkoholowej, zniesiony krytycyzm wobec swojego stanu zdrowia i sytuacji życiowej " zmienili tę część wniosku, uznając że K. J. działał w warunkach art. 31§1 k.k. i w konsekwencji tego wnioskowali o orzeczenie wobec niego środka zabezpieczającego w postaci leczenia w zamkniętym oddziale psychiatrycznym. Stanowisko biegłych jest nie tylko niezrozumiałe i sprzeczne z ich wcześniejszymi ustaleniami, ale - co słusznie podnosi apelujący - nie wyjaśnia powodów, dla których uznali, że ów "postępujący proces otępienny" i w efekcie brak możliwości rozpoznania znaczenie czynów i pokierowania swoim postępowaniem przez oskarżonego istniejący już 23 czerwca 2021r. rozpoznali dopiero we wrześniu 2022r. Kwestia ta pozostała poza uwagą Sądu meriti, a przecież nie sposób stawiać znaku równości między tym w jakim stanie znajduje się K. J. obecnie, a tym w jakim znajdował się w czerwcu 2021r. Może wszak zdarzyć się tak, że ów stan tempore criminis i aktualnie uprawniał do uznania, że oskarżony działał w warunkach określonych w art. 31§1 k.k., ale równie prawdopodobne jest, że stwierdzony proces choroby postępuje i w dacie czynów oskarżony miał "jedynie" ograniczoną w znacznym stopniu zdolność do rozpoznania znaczenia swych czynów i pokierowania swym postępowaniem (art. 31§2 k.k.), a obecnie zachodzą warunki z art. 31§1 k.k., które wpływać w takim przypadku będą na tok dalszych etapów postępowania karnego (np. wykonawczego).

Zasadnie przy tym wskazuje skarżący, iż konkluzja biegłych przedstawiona w toku rozprawy pozostaje w sprzeczności z wnioskami biegłego psychologa (k. 39 - 45 i 81v -82), który stanowczo, w toku całego postępowania, twierdził, iż rozpoznał u oskarżonego lekki stopień otępienia oraz cechy patologii organicznej ośrodkowego układu nerwowego i związane z tym organiczne zaburzenia osobowości, zauważając, że choć wymaga on leczenia, to jednakże nie w warunkach szpitala psychiatrycznego (nie przejawia cech psychozy). Dodał także, że kilka dni przed wydaniem opinii uzupełniającej (tj. przed 21 czerwca 2022r.) badał oskarżonego i wówczas był on w logicznym i rzeczowym kontakcie, a jego zachowanie nie budziło zastrzeżeń (k. 82).

W tych okolicznościach zgodzić się należy z apelującym, że zaistniały przesłanki, o których mowa w art. 201 k.p.k., i to na tyle istotne, że rzeczą Sądu orzekającego było bezwzględnie usunąć, czy dopytując biegłych, czy nawet dopuszczając dowód z opinii innych biegłych. Nie ulega wszak wątpliwości, że ustalenie stanu zdrowia psychicznego K. J. w dacie wymaga wiadomości specjalnych i nie musi on być taki, jak w dacie orzekania w sprawie. Zamiast tego Sąd I instancji dokonał swoistej kompilacji treści poszczególnych opinii pod przyjęte przez siebie założenie o zaistnieniu już 23 czerwca 2021r. warunków z art. 31§1 k.k. i na tej podstawie umorzył postępowania karne. Decyzja ta w okolicznościach sprawy o ile nie jest błędna, to jest co najmniej przedwczesna.

Nadto z urzędu, sygnalizuje Sąd odwoławczy, że wątpliwości budzą także przyjęte ustalenia tyczące sprawstwa K. J. w zakresie czynu z art. 190§1 k.k. w zw. z art. 31§2 k.k. popełnionego na szkodę funkcjonariuszy (...) w N. - P. G. i A. K., zwłaszcza w kontekście depozycji naocznego świadka - Ł. J., który zaprzeczył, by słyszał słowa groźby (k. 14v, 74). Wskazuje bowiem Sąd odwoławczy, że dla bytu występku z art. 190§1 k.k. niezbędne jest wykazanie, że wypowiedziane słowa groźby wywołały skutek - obawę ich spełnienia. Czy tak istotnie było w okolicznościach sprawy, w tym także danych wynikających z wywiadu środowiskowego (k. 77 ).

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

niemożność skazania oskarżonego, wobec którego postępowanie zostało umorzone przez sąd I instancji

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Z przyczyn wskazanych w sekcji 3.1 uzasadnienia oraz z uwagi na brzmienie art. 454 §1 k.p.k. konieczne było uchylenie wyroku umarzającego postępowanie z przyczyn określonych w art. 17§1 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 31§1 k.k. Dowody zgromadzone w sprawie, zwłaszcza zaś opinia sądowo - psychiatryczna wskazuje (jak się wydaje), iż biegli psychiatrzy uznali, że stan psychiczny K. J. z 7 września 2022r. jest tożsamy z tym, w jakim znajdował się 23 czerwca 2021r. co nie odpowiada ich pierwotnym ustaleniom. Tym bardziej, że biegli sami przyznali, iż zaobserwowali proces postępującego pogorszenia się tego stanu zdrowia psychicznego.

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Rzeczą Sądu Rejonowego będzie usunięcie niejasności i wewnętrznej sprzeczności opinii sądowo - psychiatrycznej dotyczącej stanu zdrowia psychicznego K. J. tempore criminis oraz aktualnie poprzez ustalenie, czy ów stan na przestrzeni okresu od 23 czerwca 2021r. do chwili obecnej uległ zmianie, czy też nie, oraz czy w dacie czynów wystąpiły przesłanki z art. 31§1 k.k. czy z art. 31§2 k.k., zaś obecnie ,czy i jakie środki zabezpieczające winny być stosowane.

Nadto Sąd I instancji winien wnikliwie przeanalizować, czy działanie oskarżonego wyczerpało wszystkie ustawowe znamiona występku z art. 190§1 k.k. zwłaszcza zaś pod kątem skutki, czyli wywołania "uzasadnionej obawy spełnienia groźby" u jej adresatów, o ile ustali tenże Sąd, iż takie słowa zostały wypowiedziane.

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt II

Ponieważ oskarżony korzystał z pomocy obrońcy z urzędu, a obrona ta nie została opłacona, Sąd odwoławczy stosowanie do postanowień § 17 ust. 2 pkt 4 i §4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu zasądził na rzecz obrońcy stosowną opłatę powiększoną o wartość podatku VAT.

7.  PODPIS

SSO Agnieszka Połyniak

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator Prokuratury Rejonowej w Kłodzku

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uznanie, że oskarżony miał całkowicie zniesioną zdolność rozpoznania znaczenia swego działania i pokierowania swoim postępowaniem i na tej podstawie umorzenie postępowania karnego

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana