Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 listopada 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Olga Gornowicz-Owczarek (spr.)
Sędziowie:	SA Wiesława Namirska SA Dariusz Chrapoński
Protokolant:	Diana Pantuchowicz

po rozpoznaniu w dniu 4 listopada 2020 r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) w C. (Włochy)

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w T.

o stwierdzenie nieistnienia uchwał, ewentualnie o stwierdzenie ich nieważności, ewentualnie o uchylenie tych uchwał

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 11 października 2018 r., sygn. akt XIV GC 124/16

oraz na skutek zażalenia pozwanej

na postanowienie zawarte w punkcie 2, 3 i 4 wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 11 października 2018 r., sygn. akt XIV GC 124/16

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 2, 3 i 4 w ten sposób, że zasądza od powódki (...). w C. (Włochy) na rzecz pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w T. kwotę 1.097 (jeden tysiąc dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem kosztów procesu;

2.  oddala apelację powódki;

3.  oddala zażalenie pozwanej w pozostałej części;

4.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 810 (osiemset dziesięć) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego;

5.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 1.236,80 (jeden tysiąc dwieście trzydzieści sześć 80/100) złotych tytułem kosztów postępowania zażaleniowego.

SSA Wiesława Namirska

SSA Olga Gornowicz-Owczarek

SSA Dariusz Chrapoński

Sygn. akt V AGa 114/19

V AGz 220/19

UZASADNIENIE

W pozwie skierowanym przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w T. powódka (...)– spółka prawa włoskiego z siedzibą w C. we W. wniosła:

I.  odnośnie uchwały nr (...) Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników pozwanej z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie ustanowienia pełnomocnika do reprezentacji spółki w sprawie powództwa dotyczącego uchwał podjętych na NZW (...)w dniach 22 grudnia 2015 r. oraz 23 grudnia 2015 r. o:

1)  ustalenie nieistnienia uchwały nr (...),

ewentualnie

2)  stwierdzenie nieważności uchwały nr (...),

ewentualnie

3)  uchylenie uchwały nr (...);

II.  odnośnie uchwały nr (...) Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników pozwanej z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie ustanowienia pełnomocnika do reprezentacji spółki w sprawie z powództwa dotyczącego uchwał podjętych na NZW (...)w dniach 22 grudnia 2015 r. oraz 23 grudnia 2015 r. o ustalenia istnienia uchwały nr (...);

III.  odnośnie uchwały nr (...) Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników pozwanej z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie odwołania E. A. z zarządu spółki o:

1)  stwierdzenie nieważności uchwały nr (...),

ewentualnie

2)  uchylenie uchwały nr(...).

Nadto powódka wniosła o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu powódka wyjaśniła, że jej legitymacja wynika z nabycia od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w T. na mocy umowy sprzedaży z dnia 23 grudnia 2015 r. 2 udziałów w (...). Poza tym powódka wskazała, że w dniu 9 marca 2016 r. odbyło się Nadzwyczajnego Zgromadzenie Wspólników pozwanej spółki zwołane w celu m.in. podjęcia uchwały o powołaniu pełnomocnika spółki z uwagi na toczący się spór, zainicjowany przez D. G., członka zarządu spółki, o stwierdzenie nieważności uchwał (...) z dnia 22 i 23 grudnia 2015 r., który toczy się przed Sądem Okręgowym w Katowicach pod sygnaturą akt XIV GC 37/16. Na Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników zostało zaproszonych dwóch wspólników, ale zaproszenie zostało podpisane jedynie przez D. G. pomimo tego, że w tej dacie zarząd pozwanej był trzyosobowy i na pewno jednym z niekwestionowanych członków zarządu był G. N., a drugim E. A.. Członkowie ci nie zostali powiadomieni o zamiarze zwołania NZW, a D. G. nie zwołał uprzednio posiedzenia zarządu w przedmiocie przegłosowania celowości zwołania NZW na 9 marca 2016 r., co oznacza, że działał wbrew woli większości członków zarządu spółki. W dniu 7 marca 2016 r. pozostali członkowie zarządu odwołali powyższe NZW, doręczając wspólnikom oświadczenie w tym przedmiocie. Pomimo odwołania NZW, obaj wspólnicy faktycznie spotkali się w siedzibie pozwanej Spółki w T. w dniu 9 marca 2016 r. Na miejscu obecny był G. N..

Powódka podniosła, że odmówiono Panu G. N. udziału w zgromadzeniu, a następnie wymuszono przystąpienie do głosowania mimo, iż powódka oświadczyła, że zgromadzenie zostało zwołane wadliwie (z uwagi na brak uchwały zarządu oraz z uwagi na to, że zostało odwołane przez członków zarządu (...)). Powódka nie wyraziła też zgody na przeprowadzanie NZW bez formalnego zwołania. Po przystąpieniu do głosowania nad uchwałami w sprawie powołania pełnomocnika w kolejności zgłoszeń kandydatów. Najpierw głosowano nad powołaniem na pełnomocnika kandydata zgłoszonego przez (...) w osobie J. K. (uchwała nr (...)), a następnie nad powołaniem kandydata (...) w osobie W. P. (uchwała nr (...)). W związku z oddaniem większej liczby głosów za uchwałą nr (...), przewodniczący oświadczył, że podjęto uchwałę nr(...). Powódka zażądała zaprotokołowania sprzeciwu co do uchwały nr (...). W ocenie strony powodowej, uchwała nr (...) została podjęta na wadliwie zwołanym NZW, a ponadto została podjęta głosami wspólnika, który był wyłączony od głosowania na mocy art. 244 k.s.h., tym samym uchwała nr (...) została prawidłowo podjęta.

Na tym samym NZW podjęto uchwałę nr (...) w sprawie odwołania E. A. z zarządu Spółki. Z treści uchwały wynika, że NZW nie uznaje E. A. za członka zarządu spółki, a mimo to go odwołuje „dla uchylenia wszelkich wątpliwości”. Powódka głosowała przeciwko tej Uchwale a następnie zażądała zaprotokołowania sprzeciwu.

Powódka wskazała na związki J. K. z kancelarią pełnomocników D. G., spółki (...) i spółki (...) oraz przytoczyła argumenty za wyłączeniem (...) od głosu nad tą Uchwałą. Powódka wniosła o ustalenie istnienia uchwały nr (...), bowiem została ona podjęta głosami (...), które wystarczyły do osiągnięcia większości, a co za tym idzie nieistnienia uchwały nr (...) jako podjętej z naruszeniem art. 244 k.s.h. i art. 235 § 1 k.s.h. w zw. z art. 240 § 1 k.s.h. Jako podstawę do uchylenia uchwały nr (...) powódka wskazała na sprzeczność tej uchwały z umową pozwanej spółki, sprzeczność uchwały z dobrymi obyczajami, ponadto naruszenie uchwałą interesu pozwanej spółki oraz na jej pokrzywdzenie.

Zgłaszając żądanie stwierdzenia nieważności uchwały nr (...) powódka wskazała, że uchwała jest nieważna, gdyż została podjęta na wadliwie zwołanym NZW (jako nieprawidłowo zwołanym oraz niezwołanym przez zarząd tylko przez D. G. i na dodatek odwołanym). Za żądaniem uchylenia uchwały nr (...) przemawia fakt podjęcia jej w celu pokrzywdzenia mniejszościowego wspólnika. Uchwała godzi w interes powódki oraz w dobre obyczaje, bowiem celem jej było uniemożliwienie powódce skutecznego zaskarżenia uchwały nr (...) (...) z dnia 7 stycznia 2016 r.

W odpowiedzi na pozew pozwana (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w T. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu.

Pozwana podniosła zarzut braku legitymacji powódki do wytoczenia powództwa wskazując, że powódka nie nabyła skutecznie udziałów od (...) i nie stała się wspólnikiem pozwanej. E. A. udzielając pełnomocnictwa do zawarcia umowy nie był uprawniony do reprezentacji (...) w dniu 22 grudnia 2015 r., a na pewno takie uprawnienie nie wynikało z nieprawomocnego postanowienia z dnia 11 grudnia 2015 r. o zabezpieczeniu roszczenia w sprawie XIV GC 612/15. Pomimo braku uprawnienia E. A. udzielił pełnomocnictwa do zawarcia umowy, w wyniku której doszło do zbycia dwóch udziałów pozwanej na przecz powódki – spółki zależnej E. A.. W zaistniałej sytuacji spółka (...) wytoczyła przeciwko (...) w dniu 9 lutego 2016 r. powództwo o ustalenie nieistnienia tej umowy, które zawisło przed Sądem Rejonowym w Tycach pod sygn. akt VI GC 168/16.

Ponadto pozwana wskazała na brak podstaw do wyłączenia (...) od głosowania, wskazała także na bezzasadność roszczenia o ustalenie istnienia uchwały nr (...) i nieistnienia uchwały nr (...). Uzasadniła również brak wpływu uchybień powołanych przez powódkę w treści powziętych uchwał oraz prawidłowość zwołania Zgromadzenia Wspólników.

Pismem z dnia 6 lipca 2016 r. pozwana poinformowała Sąd Okręgowy w Katowicach, że Uchwała nr (...) NZW (...) z dnia 9 marca 2016 r. została uchylona na mocy uchwały Zgromadzenia Wspólników pozwanej spółki z dnia 24 czerwca 2016 r. Natomiast powódka pismem z dnia 15 lipca 2016 r. wniosła o umorzenie postępowania na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. w zakresie roszczenia o ustalenie nieistnienia, ewentualnie stwierdzenie nieważności bądź uchylenie uchwały nr (...).

Postanowieniem z dnia 6 lutego 2017 r. Sąd Okręgowy w Katowicach umorzył postępowanie w sprawie o ustalenie nieistnienia Uchwały nr (...) NZW pozwanej spółki (...) z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie ustanowienia pełnomocnika do reprezentacji spółki w sprawie z powództwa dotyczącego uchwał podjętych na (...) w dniach 22.12.2015 oraz 23.12.2015 r., ewentualnie o stwierdzenie nieważności tejże uchwały, ewentualnie o jej uchylenie.

W dniu 15 września 2017 r. wpłynął kolejny wniosek powódki o umorzenie postępowania w części dotyczącej żądania ustalenia istnienia uchwały nr (...) NZW pozwanej spółki z dnia 9 marca 2016 r. Ponadto powódka wniosła o zawieszenie postępowania w sprawie do czasu prawomocnego zakończenia postepowania z powództwa (...) przeciwko (...) oraz przeciwko (...), rozpoznawanego przez Sąd Okręgowy w Katowicach pod sygn. akt XIV GC 73/16, względnie do czasu zakończenia postępowania z powództwa D. G. przeciwko (...), z udziałem (...), G. N. i (...), rozpoznawanego przez Sąd Okręgowy w Katowicach pod sygn. akt XIV GC 37/16.

Powódka wskazała, ze na skutek uchylenia, na mocy uchwały nr (...) z dnia 24 czerwca 2016 r., uchwały nr (...) z dnia 9 marca 2016 r., bezprzedmiotowe stało się nie tylko rozstrzyganie powództwa o stwierdzenie nieważności lub uchylenie uchwały nr (...), ale także rozstrzyganie powództwa w zakresie, w jakim dotyczy ono Uchwały nr (...), bowiem uchwała nr (...) stanowiła podstawę do powołania na pełnomocnika pozwanej spółki w sporze w sprawie o sygn. akt XIV GC 37/16. Temu samemu celowi służyła uchwała nr (...). W ocenie powódki, zbędne jest rozstrzyganie powództwa zmierzającego do ustalenia, ze podjęta została uchwała o powołaniu pełnomocnika do reprezentacji pozwanej spółki w innym sporze, jeżeli na mocy innej uchwały – z dnia 24 czerwca 2017 r. – pełnomocnik został już powołany i działa za pozwaną spółkę. W ocenie powódki, podjęcie w dniu 24 czerwca 2017 r. uchwały nr (...) stanowiło również wyraz odwołania W. P. ze sprawowanej funkcji pełnomocnika pozwanej spółki, co również przesądza o tym, że rozpoznanie żądania ustalenia istnienia uchwały nr (...) jest bezprzedmiotowe.

Na rozprawie w dniu 18 września 2017 r. pełnomocnik pozwanej wniósł o zawieszenie postępowania do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy z powództwa (...) w T. przeciwko (...) w sprawie o sygn. akt VI GC 168/16 prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Tychach.

Postanowieniem z dnia 18 września 2017 r. Sąd Okręgowy w Katowicach umorzył postępowanie w sprawie o ustalenie istnienia uchwały nr (...) Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników pozwanej spółki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. z dnia 9 marca 2016 r.

Ponadto postanowieniem z dnia 18 września 2017 r. Sąd Okręgowy w Katowicach na podstawie art. 177 § 1 pkt. 1 k.p.c. zawiesił postępowanie w sprawie o stwierdzenie nieważności uchwały nr (...) NZW pozwanej spółki (...) z dnia 9 marca 2016r. w sprawie odwołania E. A. z zarządu spółki lub o uchylenie wyżej wymienionej uchwały. Postanowieniem z dnia 9 czerwca 2018 r. Sąd Okręgowy w Katowicach podjął zawieszone postępowanie w sprawie.

Wyrokiem z dnia 11 października 2018 r. Sąd Okręgowy w Katowicach:

1.  oddalił powództwo;

2.  zasądził od pozwanej (...) - spółki prawa włoskiego z siedzibą wC. na rzecz powódki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. kwotę 1.667 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.637 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

3.  zasądził od powódki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. na rzecz pozwanej (...).(...) spółki prawa włoskiego z siedzibą w C. kwotę 3.667 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.637 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

4.  zasądził od powódki na rzecz pozwanej kwotę 3.667 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.637 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy poczynił następujące ustalenia faktyczne:

W dniu 14 grudnia 2001 r. zarejestrowano w Krajowym Rejestrze Sądowym (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w T.. Jako wspólników wpisano (...) – spółka prawa włoskiego z siedzibą w C. we Włoszech (99.000 udziałów) i (...) (101.000 udziałów).

W dniu 4 grudnia 2003 r. wpisana została do Krajowego Rejestru Sądowego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w T.. Powódka od samego początku rejestracji spółki wpisana była do rejestru jako członek jej zarządu, uprawniony do jednoosobowej reprezentacji, a od dnia 18 grudnia 2015 r. jako prezes zarządu. Jedynym wspólnikiem pozwanej była od samego początku (...), która posiadała 102.000 udziałów o łącznej wartości nominalnej 51.000.000 zł.

W dniu 29 października 2015 r. została podjęta uchwała (...) o odwołaniu E. A. z zarządu tej spółki. Uchwała ta została zaskarżona przez wspólnika (...) i na skutek złożonego wraz z pozwem wniosku o udzielenie zabezpieczenia roszczeniu postanowieniem Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 11 grudnia 2015 r., wydanym w sprawie XIV GC 612/15, udzielono zabezpieczenia poprzez wstrzymanie wykonania tej uchwały.

W dniu 22 grudnia 2015 r. E. A. działając w imieniu (...) przeprowadził NZW pozwanej, doprowadzając do podjęcia m.in. następujących uchwał nr (...) w przedmiocie wyrażenia zgody na odbycie NZW poza siedzibą Spółki oraz nr(...) w przedmiocie powołania E. A. do zarządu pozwanej spółki. Tego samego dnia E. A. udzielił m.in. adwokatowi P. K. pełnomocnictwa do działania w imieniu pozwanej spółki i pełnomocnictwa do działania w imieniu (...).

Następnego dnia, tj. 23 grudnia 2015 r., adwokat P. K., działając w oparciu o pełnomocnictwo udzielone mu przez A. A. do działania w imieniu (...) przeprowadził NZW pozwanej, doprowadzając do podjęcia uchwał o zmianie umowy spółki pozwanej i przyjęciu tekstu jednolitego tej umowy. Tego samego dnia został złożony w sądzie rejestrowym wniosek o wpisanie E. A. jako członka zarządu pozwanej.

Ponadto tego samego dnia, E. A. sporządził pismo adresowane do pozwanej, w którym zawiadomił pozwaną w imieniu (...)o nabyciu przez tą ostatnią 2 udziałów w kapitale zakładowym pozwanej. Jednocześnie sporządził też dokument zatytułowany: „Lista wspólników”, w którym wykazał nabycie dwóch udziałów przez (...). Powstanie tych dokumentów miało bezpośredni związek z tym, iż w tym samym dniu działając za (...) adwokat P. K. zawarł z (...) umowę sprzedaży dwóch udziałów w kapitale zakładowym pozwanej. Stronę kupującą reprezentował W. K., który działał w oparciu o pełnomocnictwo sporządzone w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym dnia 22 grudnia 2015 r. przez E. A.. Cena nabycia 2 udziałów została ustalona na kwotę 8.600 zł i miała być płatna w terminie 30 dni od daty zawarcia niniejszej umowy. W § 6 umowy sprzedaży udziałów strony ustaliły, że wszelkie spory wynikające z niniejszej umowy lub z nią związane będą ostatecznie rozstrzygane w drodze arbitrażu zgodnie z zasadami Arbitrażu Międzynarodowej Izby w P. pozostającymi w mocy w chwili wszczęcia postępowania arbitrażowego. W dniu 30 grudnia 2015 r. E. A. został wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego jako członek zarządu pozwanej. Wpis został zaskarżony skargą na postanowienie referendarza z dnia 7 stycznia 2016 r. Pomimo ujawnienia zmian w składzie zarządu pozwanej spółki nie dokonano w tym dniu wpisu zmian dotyczących danych wspólników pozwanej Spółki (rubryka 7 poz. 1.5 i 6).

W dniu 4 stycznia 2016 r. w sprawie XIV GC 612/15 złożono zażalenie na postanowienie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia roszczeniu poprzez wstrzymanie wykonania Uchwały odwołującej E. A. z zarządu (...).

W dniu 7 stycznia 2016 r. odbyło się NZW pozwanej, podczas którego uchwałą nr (...)odwołano ze stanowiska członka zarządu E. A..

Pismem z dnia 12 stycznia 2016 r. E. A. działając jako członek zarządu (...) poinformował prezesa zarządu pozwanej w osobie D. G., iż w dniu 23 grudnia 215 r. została zawarta umowa nabycia dwóch udziałów pozwanej przez powódkę. W powyższym piśmie E. A. poinformował również D. G., że uchwałą nr (...) (...) z dnia 22 grudnia 2015 r. został powołany na członka zarządu spółki oraz, że zmiana składu zarządu spółki została już zarejestrowana w rejestrze przedsiębiorców KRS. Do pisma został załączony aktualny odpis KRS pozwanej spółki wg stanu na dzień 7 stycznia 2016 r., odpis protokołu NZW Spółki z dnia 22 grudnia 2015 r. oraz z 23 grudnia 2015 r., oryginał zawiadomienia spółki przez (...) o nabyciu udziałów, uaktualniona księga udziałów z dnia 23 grudnia 2015 r. oraz uaktualniona lista wspólników. Z tytułu umowy powódka zapłaciła pozwanej kwotę 8.600 zł dnia 14 stycznia 2016 r.

W dniu 22 stycznia 2016 r. D. G. wystąpił z pozwem przeciwko (...) domagając się:

I.  stwierdzenia nieważności uchwał NZW pozwanej z dnia 22 grudnia 2015 roku, objętych protokołem sporządzonym w zwykłej formie pisemnej, a to:

1.  uchwały nr (...) w przedmiocie wyrażenia zgody na odbycie NZW poza siedzibą Spółki,

2.  uchwały nr (...) w przedmiocie powołania E. A. do zarządu pozwanej Spółki;

ewentualnie o:

II.  ustalenia nieistnienia uchwał, o których mowa w pkt I;

III.  stwierdzenia nieważności uchwał NZW pozwanej z dnia 23 grudnia 2015 roku, objętych protokołem sporządzonym w formie aktu notarialnego przez notariusza H. M., repertorium (...) nr (...), a to:

1.  uchwały nr (...) w sprawie zmiany umowy pozwanej Spółki,

2.  uchwały nr (...) w sprawie zmiany umowy pozwanej Spółki,

3.  uchwały nr (...) w sprawie zmiany umowy pozwanej Spółki,

4.  uchwały nr (...) w sprawie zmiany umowy pozwanej Spółki,

5.  uchwały nr (...) w sprawie zmiany umowy pozwanej Spółki,

6.  uchwały nr (...) w sprawie przyjęcia tekstu jednolitego pozwanej Spółki;

ewentualnie:

IV.  uchylenia uchwał, o których mowa w pkt III;

ewentualnie:

V.  ustalenia nieistnienia uchwał, o których mowa w pkt III.

Sprawa wpłynęła do Wydziału XIV Gospodarczego Sądu Okręgowego w Katowicach i otrzymała sygnaturę akt XIV GC 37/16. W powyższej sprawie powódka (...) złożyła interwencję uboczną.

Ponieważ reprezentacja Spółki (...) jest jednoosobowa, natomiast, jak wynikało z dokumentów sprawy, w spółce powołanych było trzech członków zarządu, a spór dotyczył członka zarządu oraz spółki, w myśl art. 210 § 1 k.s.h. spółka nie mogła być reprezentowana przez pozostałych członków zarządu. Tym samym zarządzeniem z dnia 5 lutego 2016 r. Sąd Okręgowy w Katowicach zobowiązał strony o udzielenie w terminie 7 dni informacji, czy według wiedzy interwenienta ubocznego doszło do ustanowienia pełnomocnika w rozumieniu art. 253 § 1 k.s.h., czy też zachodzi konieczność ustanowienia kuratora w rozumieniu art. 253 § 2 k.s.h., któremu należałoby doręczyć odpis pozwu i odpis postanowienia w przedmiocie wniosku o zabezpieczenie roszczenia oraz odpis interwencji, a w tym ostatnim wypadku – czy interwenient będzie dążył do wskazania osoby kandydata na kuratora. W odpowiedzi D. G. poinformował, że nie domaga się ustanowienia kuratora z uwagi na fakt, iż według jego wiedzy (...) wszczęła procedurę zmierzającą do ustanowienia pełnomocnika.

Pismem z dnia 8 lutego 2016 r. (...) odmówiła potwierdzenia przez Spółkę umowy sprzedaży udziałów z dnia 23 grudnia 2015 r. zawartej rzekomo w imieniu Spółki przez Pana E. A. z (...)oraz obejmującej 2 udziały w (...) wskazując, że w konsekwencji umowa nie wywołuje skutków prawnych.

W dniu 9 lutego 2016 r. spółka (...) wytoczyła przeciwko (...) powództwo o ustalenie nieistnienia umowy sprzedaży dwóch udziałów w spółce (...). Powyższa sprawa zawisła przed Sądem Rejonowym w Tycach pod sygn. akt VI GC 168/16. Postanowieniem z dnia 25 lutego 2016 r Sąd Rejonowy w Tychach udzielił (...) zabezpieczenia jej roszczeniu poprzez ustanowienie zakazu zbywania oraz obciążania przez stronę pozwaną pod jakimkolwiek tytułem prawnym dwóch udziałów w (...).

W dniu 9 marca odbyło się NZW pozwanej Spółki, zwołane w celu podjęcia m.in. uchwały o powołaniu pełnomocnika do reprezentacji pozwanej w sprawie z powództwa dotyczącego uchwał podjętych na NZW (...) Sp. z o.o. w dniach 22 grudnia 2015 r. oraz 23 grudnia 2015 r. (pkt 5 porządku obrad Zgromadzenia Wspólników, dokonania zmian w zarządzie spółki (pkt 6 porządku obrad ZW), podjęcia uchwały w sprawie zmiany umowy spółki (pkt 7 porządku obrad ZW).

Zaproszenie z dnia 17 lutego 2016 r. zostało wysłane do (...) Sp. z o.o. oraz do (...)Pod zaproszeniem podpisał się Prezes Zarządu (...) Sp. z o.o. D. G.. W zaproszeniu prezes zarządu poinformował, że z uwagi na umowę sprzedaży 2 udziałów (...) zawartą dnia 23 grudnia 2015 r., która miałaby stanowić podstawę nabycia w (...) przez (...), skuteczność której jest analizowana przez Zarząd (...), niniejsze zaproszenie wysyłane jest także do (...), co jednakże nie jest oraz nie powinno być utożsamiane z decyzją zarządu odnośnie uznania (...) za wspólnika (...).

Ponadto prezes zarządu poinformował, że w zakresie pkt 5 porządku obrad jest to element wykraczający poza treść uchwały zarządu upoważniającej do zwołania NZW (...), niemniej wskazane uzupełnienie jest konieczne i pilne, z uwagi na zarządzenie Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 5 lutego 2016 r. w sprawie zaskarżenia uchwał podjętych na NZW (...) w dniach 22 grudnia 2015 r. oraz 23 grudnia 2015 r.

Pismem z dnia 7 marca 2016 r., wysłanym również do wiadomości prezesa zarządu (...) w osobie D. G., G. N. wraz E. A., poinformowali (...) oraz (...), że zaproszenie z dnia 17 lutego 2016 r. na Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników w dniu 9 marca 2016 r. godz. 10:00 jest nieważne i odwołują je ze skutkiem natychmiastowym, bowiem ani pan A., ani pan N., którzy zostali powołani do zarządu przez spółkę (...) nie zostali zawiadomieni o zwołaniu Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników przez D. G. oraz nie głosowali w sprawie wymaganej uchwały zarządu dotyczącej zwołania takiego zgromadzenia na dzień 9 marca. Pod powyższym pismem podpisali się G. N. oraz E. A., wskazując, że są członkami zarządu.

W dniu 9 marca 2016 r. odbyło się NZW. NZW (...) otworzyła o godz. 10:27 M. K. – działająca jako pełnomocnik wspólnika (...). Już na samym początku tego Zgromadzenia pełnomocnik zakwestionowała ważność nabycia dwóch udziałów przez (...), a w konsekwencji istnienie po stronie (...) uprawnienia do wykonywania prawa głosu na NZW. Jednak z uwagi na interes spółki wskazała, że w przypadku liczenia głosów opowie się za liczeniem głosów (...) tak, jakby spółka ta nabyła skutecznie dwa udziały w (...), aby nie wywołać skutku nieważności czy wzruszalności podjętych uchwał. Na przewodniczącego Zgromadzenia wybrano K. R..

Podczas Zgromadzenia, po przestawieniu pełnomocnictw, pełnomocnik (...) W. K. stwierdził, że pełnomocnictwo udzielone dla M. K. przez (...) jest bezskuteczne, bowiem zostało ono podpisane przez osobę nieuprawnioną. Ponadto pełnomocnik (...) wniósł o zaprotokołowanie, że przewodniczący Zgromadzenia odmówił G. N. – jako członkowi zarządu spółki (...) udziału w Zgromadzeniu. Przewodniczący poinformował, że posiada pełnomocnictwo, które zostało udzielone przez członków zarządu powołanych Uchwałą ZW spółki (...) z dnia 28 grudnia 2015 r., która nie została zakwestionowana prawomocnym wyrokiem. Natomiast istnieją poważne wątpliwości co do zasiadania Pana G. N. w zarządzie spółki (...), wobec czego przewodniczący zezwolił G. N. na obecność na ZW, wskazując przy tym, że nie może uznać go jako członka zarządu i uprawnionego do zabierania głosu.

Następnie przewodniczący Zgromadzenia przedstawił porządek obrad, po czym pełnomocnik powódki nie wyraził zgody na odbycie zgromadzenia w trybie art. 240 k.s.h. wskazując, że ZW nie zostało prawidłowo zwołane z uwagi na brak uchwały zarządu i zostało dodatkowo odwołane przez zarząd w piśmie z dnia 4 marca 2016 r., a zatem Zgromadzenie Wspólników nie może ważnie podejmować uchwał. Powyższe uwagi zostały zapisane w protokole NZW.

Kolejnym punktem obrad Zgromadzenia Wspólników było głosowanie nad przyjęciem porządku obrad, a po obliczeniu oddanych głosów przewodniczący stwierdził, że NZW w głosowaniu jawnym powzięło Uchwałę nr (...) z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie przyjęcia zaproponowanego porządku obrad (głosów „za” – 102.998, głosów „przeciw” 2 i „wstrzymujących się” – brak). Pełnomocnik powódki zgłosił sprzeciw do powyższej uchwały wskazując ponownie, że ZW nie zostało prawidłowo zwołane, a zatem nie może ważnie podejmować uchwał. Następnie przewodniczący zgromadzenia przeszedł do pkt 5 porządku obrad dotyczącego ustanowienia pełnomocnika do reprezentacji spółki w sprawie z powództwa członka zarządu o wskazanie kandydatur.

Pełnomocnik wspólnika (...) wskazała kandydaturę pana mecenasa J. K., natomiast pełnomocnik wspólnika (...) zgłosiła kandydaturę W. P., składając jako załącznik do protokołu zgodę na kandydowanie. W uzasadnieniu pełnomocnik powódki wskazał na autorytet i osiągnięcia naukowe Prof. W. P. oraz podniósł, że na mocy art. 244 k.s.h. (...) jest wyłączona z głosowania tej uchwały, ponieważ istotą sporu jest wskazywanie przez D. G. wadliwej reprezentacji spółki (...) przy podejmowaniu kwestionowanych uchwał. Pełnomocnik (...) oświadczyła, że istnieją formalne przeszkody na powołanie zgłoszonego przez powódkę pełnomocnika. Ponadto oświadczyła, ze uznaje wyłączenie wspólnika od głosowania na podstawie art. 244 k.s.h. za bezzasadne.

Następnie Przewodniczący zarządził głosowanie tajne nad zgłoszonymi kandydaturami w kolejności ich zgłaszania i oświadczył, że po przegłosowaniu obu uchwał poda wyniki głosowania nad poszczególnymi uchwałami. Najpierw głosowano nad powołaniem na pełnomocnika kandydata zgłoszonego przez (...) w osobie J. K. (uchwała nr (...)), a następnie nad powołaniem kandydata (...)w osobie W. P. (uchwała nr (...)). W związku z oddaniem większej liczby głosów za uchwałą nr (...) (głosów „za” – 102.998, głosów „przeciw” 2 i „wstrzymujących się” – brak) przewodniczący oświadczył, że podjęto uchwałę nr (...). Powódka zażądała zaprotokołowania sprzeciwu co do uchwały nr (...) w sprawie ustanowienia pełnomocnika do reprezentacji spółki w sprawie powództwa dotyczącego uchwał podjętych na (...) w dniach 22.12.2015 r. oraz 23.12.2015 r. w osobie J. K.. Za uchwałą nr(...) w sprawie ustanowienia pełnomocnika do reprezentacji spółki w sprawie powództwa dotyczącego uchwał podjętych na (...) w dniach 22.12.2015 r. oraz 23.12.2015 r. w osobie W. P. głosów „za” – 2, głosów „przeciw” 102.998 i „wstrzymujących się” – brak. Pełnomocnik powódki zgłosił sprzeciw do uchwały nr (...) podnosząc, że Zgromadzenie Wspólników nie zostało prawidłowo zwołane, a zatem nie może ważnie podejmować uchwał, a ponadto, że w głosowaniu brał udział wspólnik wyłączony od głosowania na mocy art. 244 k.s.h., nadto Uchwała nr (...) uzyskała większość głosów wspólnika uprawnionego do głosowania.

Na tym samym NZW podjęto w głosowaniu tajnym uchwałę nr (...) w sprawie odwołania E. A. z zarządu spółki następującej treści:

1.  „Niezależnie od faktu, iż w ocenie NZW Spółki Pan E. A.nie jest członkiem zarządu Spółki, NZW Spółki, w celu wyraźnego zaznaczenia braku zamiaru uznawania Pana E. A. za członka Zarządu, oraz dla uchylenia wszelkich wątpliwości, ponownie odwołuje Pana E. A. z funkcji członka zarządu Spółki.”

2.  „NZW Spółki wskazuje, że „odwołanie” Pana E. A. z funkcji członka zarządu Spółki przewidziane w pkt 1 powyżej, nie powinno być interpretowane jako uznanie przez Spółkę bądź NZW faktu zasiadania przez Pana E. A. w zarządzie Spółki od dnia 22 grudnia 2015 r. do 9 marca 2016 r., lecz dokonywane jest wyłącznie celem wyraźnego wskazania na brak zamiaru NZW Spółki, aby Pan E. A. mógł uznawać się, lub być uznawany przez inne podmioty, za członka zarządu Spółki.”

3.  „Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia”

Za Uchwałą nr (...) w sprawie odwołania E. A. z zarządu Spółki głosów „za” – 102.998, „przeciw” 2 i „wstrzymujących się” – brak. Powódka głosowała przeciwko tej uchwale, a następnie zażądała zaprotokołowania sprzeciwu podnosząc, że Zgromadzenie Wspólników nie zostało prawidłowo zwołane, a zatem może ważnie podejmować uchwał. Ponadto pełnomocnik wskazał, że okoliczności zapisane w uchwale są niezgodne z prawda.

Na powyższym Zgromadzeniu Wspólników głosowano jeszcze nad uchwała nr (...) z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie zmiany umowy spółki. Powódka również głosowała przeciwko tej uchwale, a następnie zażądała zaprotokołowania sprzeciwu podnosząc, że Zgromadzenie Wspólników nie zostało prawidłowo zwołane, a zatem może ważnie podejmować uchwał.

Pismem z dnia 10 marca 2016 r. D. G. poinformował Sąd Okręgowy w Katowicach w sprawie o sygn. akt XIV GC 37/16, iż w dniu 9 marca 2016 r. odbyło się NZW pozwanej w tej sprawie, tj. spółki (...) i podjęto uchwałę nr (...) w sprawie ustanowienia pełnomocnika do reprezentacji spółki w sprawie z powództwa dotyczącego uchwał podjętych na NZW (...) w dniach 22.12.2015 r. oraz 23.12.2015 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach postanowieniem z dnia 31 maja 2016 r., sygn. akt V ACz 501/16 zmienił postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 11 grudnia 2015 r. w ten sposób, iż wniosek o udzielenie zabezpieczenia poprzez wstrzymanie wykonania uchwał o numerach od (...) do (...), podjętych na NZW (...) oddalił. W pozostałym zakresie Sąd Apelacyjny w Katowicach oddalił zażalenie (...).

W dniu 24 czerwca 2016 r. odbyło się Zwyczajne Zgromadzenie Wspólników pozwanej, na którym podjęto uchwałę nr (...), którą uchylono uchwałę nr (...) z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie ustanowienia pełnomocnika do reprezentacji spółki w sprawie z powództwa dotyczącego uchwał podjętych za NZW w dniach 22 grudnia i 23 grudnia 2015 r., powołującej na pełnomocnika radcę prawnego J. K. oraz uchwałę nr (...) dotyczącą ustanowienia T. S. pełnomocnikiem do reprezentowania pozwanej spółki w sprawie o sygn. akt XIV GC 37/16.

Postanowieniem z dnia 31 sierpnia 2017 r. Sąd Rejonowy w Tychach w sprawie o sygn. akt VI GC 168/16 odrzucił pozew. Postanowienie uprawomocniło się z dniem 23 listopada 2017 r.

W sprawie o sygn. XIV GC 37/16 Sądu Okręgowego w Katowicach doszło do uznania powództwa przez pozwaną w zakresie dotyczącym żądania stwierdzenia nieistnienia wszystkich zaskarżonych przez D. G. uchwał, a także w zakresie roszczeń ewentualnych. Wyrokiem z dnia 20 września 2017 r. Sąd Okręgowy w Katowicach ustalił nieistnienie uchwał NZW spółki (...) z dnia 22 grudnia 2015 r. objętych protokołem sporządzonym w zwykłej formie pisemnej, a to:

a)  uchwały nr (...) w przedmiocie wyrażenia zgody na odbycie NZW poza siedzibą spółki (...),

a)  uchwały nr (...) w przedmiocie powołania pana E. A. do zarządu (...).

Ponadto w punkcie 2 wyroku ustalił nieistnienie Uchwał NZW spółki (...) z dnia 23 grudnia 2015 r., a to:

a)  uchwały nr (...) w sprawie zmiany umowy spółki (...),

b)  uchwały nr (...) w sprawie zmiany umowy spółki (...),

c)  uchwały nr (...) w sprawie zmiany umowy spółki (...),

d)  uchwały nr (...) w sprawie zmiany umowy spółki (...),

e)  uchwały nr (...) w sprawie zmiany umowy spółki (...),

f)  uchwały nr (...) w sprawie przyjęcia tekstu jednolitego umowy spółki (...).

Postanowieniem z dnia 8 marca 2018 r. Sąd Okręgowy w Katowicach umorzył postępowanie w sprawie o sygn. akt XIV GC 73/16. Pozew w powyższej sprawie wniosła powódka (...) przeciwko pozwanej (...) oraz pozwanej (...):

1)  o ustalenie nieistnienia, ewentualnie o stwierdzenie nieważności bądź o uchylenie uchwały nr (...) NZW pozwanej spółki (...) z dnia 7 stycznia 2016 r. o odwołaniu członka zarządu (...) - E. A.,

1)  o ustalenie nieistnienia, ewentualnie o stwierdzenie nieważności bądź o uchylenie uchwał NZW pozwanej (...) z dnia 7 stycznia 2016 r. dotyczących zmian umowy spółki, oznaczonych w kolejności nr (...) – nr (...), z tym, że uchwała nr (...) stanowiła o przyjęciu tekstu jednolitego umowy spółki.

W tych okolicznościach faktycznych Sąd Okręgowy uznał żądanie pozwu za niezasadne ze względu na brak legitymacji czynnej powodowej spółki.

Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, iż powództwo odnoszące się do uchwał nr (...) i (...) z dnia 9 marca 2016 r. zostało umorzone na podstawie art. 355 k.p.c. ze względu na cofnięcie powództwa w tym względzie.

Podstawą cofnięcia powództwa w obydwu przypadkach było podjęcie przez Zwyczajne Zgromadzenie Wspólników pozwanej Spółki w dniu 24 czerwca 2017 r. uchwały nr (...), którą uchylono uchwałę nr (...) z dnia 9 marca 2016 r., a następnie uchwałą nr (...) ustanowiono T. S. pełnomocnikiem do reprezentowania pozwanej Spółki w sprawie o sygn. akt XIV GC 37/16. Sąd Okręgowy za zasadną uznał uwagę strony powodowej, że bezprzedmiotowe stało się nie tylko rozstrzyganie powództwa odnośnie uchwały nr (...), ale także rozstrzyganie powództwa w zakresie, w jakim dotyczyło ono uchwały nr (...), gdyż stanowiło to również wyraz odwołania prof. W. P. ze sprawowanej funkcji pełnomocnika pozwanej spółki.

Wyraził Sąd Okręgowy pogląd, że powódka cofająca pozew bez wątpienia jest stroną przegrywającą sprawę, natomiast postanowienie o umorzeniu postępowania jest orzeczeniem kończącym sprawę w instancji. Niemniej jednak Sąd miał na uwadze fakt, że umorzenie postępowania nastąpiło w wyniku podjęcia przez organ strony pozwanej, jakim jest Zgromadzenie Wspólników uchwały nr (...) oraz (...), które spowodowały, że żądanie powódki stało się bezprzedmiotowe w zakresie uchwały nr (...) oraz w uchwały nr (...). W tym przypadku, w ocenie Sądu Okręgowego, strona pozwana miała bezpośredni wpływ na podjęcie przez NZW w dniu 24 czerwca 2017 r. uchwał nr (...) oraz (...). Wobec tego zasądził od pozwanej na rzecz powódki w punkcie 3 wyroku w odniesieniu do żądania skierowanego wobec uchwały nr (...) z dnia 9 marca 2016 r. kwotę 3.637 zł tytułem poniesionych przez powódkę niezbędnych kosztów do celowego dochodzenia jej praw. W odniesieniu do żądania skierowanego wobec uchwały nr (...) z dnia 9 marca 2016 r. wydał identyczne, oddzielne rozstrzygnięcie o kosztach procesu (pkt 4 wyroku).

Żądanie stwierdzenia nieważności uchwały nr 5 było oparte na zarzutach wadliwie zwołanym NZW (niezwołanym przez zarząd tylko przez D. G. i na dodatek odwołanym). W ocenie powódki, natomiast za żądaniem uchylenia chwały nr (...) przemawiał fakt podjęcia jej w celu pokrzywdzenia mniejszościowego wspólnika, godzenie w interes powódki oraz w dobre obyczaje, bowiem celem jej było uniemożliwienie powódce skutecznego zaskarżenia uchwały nr (...) NZW (...) z dnia 7 stycznia 2016 r.

Sąd Okręgowy wskazał, że w sprawie o sygn. akt XIV GC 37/16 Sąd Okręgowy w Katowicach ustalił, że E. A. związany był treścią Uchwały NZW (...) z dnia 29 października 2015 r. odwołującej go z zarządu tej spółki i dokonał czynności na NZW pozwanej jako osoba uprawniona do reprezentacji tej spółki dysponując jedynie nieprawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego w Katowicach w sprawie o sygn. akt XIV GC 612/15 o wstrzymaniu wykonania tej uchwały, uchylonym następnie po rozpoznaniu zażalenia przez Sąd Apelacyjny w Katowicach postanowieniem z dnia 31 maja 2016 r., w wyniku czego doprowadził do podjęcia m.in. uchwały nr (...) w przedmiocie wyrażenia zgody na odbycie NZW poza siedzibą Spółki oraz nr (...) w przedmiocie powołania E. A. do zarządu pozwanej Spółki. W konsekwencji Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 20 września 2017 r. ustalił nieistnienie tych uchwał NZW spółki (...) z dnia 22 grudnia 2015 r. Ponadto ustalił nieistnienie uchwał NZW spółki (...) z dnia 23 grudnia 2015 r. od numeru (...) do (...)w sprawie zmiany umowy spółki (...) oraz uchwały nr (...) w sprawie przyjęcia tekstu jednolitego umowy spółki (...).

W ocenie Sądu Okręgowego, ustalenie nieistnienia powyższych uchwał pociągał za sobą dalsze ustalenia, w tym braku uprawnienia E. A. do reprezentacji (...) w dniu 22 grudnia 2015 r., a co za tym idzie brak uprawnienia do udzielenia adw. P. K. pełnomocnictwa do zawarcia w imieniu (...) umowy sprzedaży dwóch udziałów w Spółce (...). Podobnie jak Sąd Okręgowy w Katowicach w sprawie XIV GC 37/16, Sąd rozpoznający niniejszą sprawę stanął na stanowisku, że nie można podzielić poglądu, zgodnie z którym nieprawomocne postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia roszczeniu tak dalece ingerowałoby w sfery wolności i mocy przyznanych osobom fizycznym i prawnym przez normę prawną i dla nich zabezpieczonych dla ochrony ich interesów majątkowych, że samo z siebie mogłoby kreować materialnoprawną kompetencję dla konkretnej z tych osób do dokonywania takich czynności, dla których to czynności kompetencja taka nie znajdywałaby oparcia w treści stosunków prawnych i sytuacji prawnych łączących strony lub w których strony by pozostawały. Wywiódł pogląd, że skoro zabezpieczenie nie powinno zmierzać, co do zasady, do zaspokojenia roszczenia (poza roszczeniami nowacyjnymi), to tym bardziej nie powinno wykreować w sposób ważny i skuteczny podstawy prawnej dla takich działań, które miałyby mieć związek funkcjonalny z roszczeniem, a które ostatecznie nie zasługiwało na uwzględnienie. W konsekwencji przyjął, że zabezpieczenie o charakterze konserwacyjnym może wpływać na treść istniejących praw podmiotowych i na sposób ich wykonywania, ale samo z siebie nie może ich kreować. Podejmujący działania w oparciu o nieprawomocne postanowienie musi liczyć się z tym, że w wypadku zmiany postanowienia o zabezpieczeniu i oddalenia wniosku w tym przedmiocie jego działania będą uznane za dokonane bez podstawy prawnej i on sam będzie zobowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej tymi działaniami (art. 388 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. i art. 746 k.p.c.). To doprowadziło Sąd Okręgowy do wniosku, że powódka nie posiada legitymacji czynnej do zaskarżenia uchwały, gdyż nie jest wspólnikiem pozwanej spółki (art. 249 k.s.h.).

Powódka występując z żądaniem pozwu uzasadniła swoja legitymacją faktem posiadania przez (...)dwóch udziałów w kapitale Spółki (...), które nabyła mocą umowy sprzedaży dokonanej przez pełnomocnika umocowanego przez Pana E. A.. Przyjmując zatem, że E. A. został odwołany z funkcji członka zarządu (...) uchwałą nr (...) NZW z dnia 29 października 2015 r., należało ustalić, że E. A. nie był uprawniony do reprezentacji (...), a tym samym nie mógł udzielić pełnomocnictw do działania w jej imieniu, w tym do zawarcia umowy sprzedaży dwóch udziałów przez (...) na rzecz (...). Mając na uwadze powyższe ustalenia Sąd Okręgowy przyjął, że umowa przeniesienia udziałów była umową nieistniejącą, tym bardziej, że sama (...) pismem z dnia 8 lutego 2016 r. odmówiła potwierdzenia przez spółkę umowy sprzedaży udziałów z dnia 23 grudnia 2015 r., zawartej rzekomo w imieniu spółki przez E. A. z (...) oraz obejmującej 2 udziały w (...) wskazując, że w konsekwencji umowa nie wywołuje skutków prawnych.

Dodał Sąd Okręgowy, że Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników pozwanej Spółki z dnia 9 marca 2016 r. zostało prawidłowo zwołane, tj. przez jedynego członka zarządu, którym był D. G., a tym samym nie mogło zostać skutecznie odwołane. Natomiast nie podzielił poglądu strony powodowej, że zaprotokołowanie w uchwale nr(...) stwierdzenia, iż „Niezależnie od faktu, iż w ocenie NZW Spółki (...) nie jest członkiem zarządu Spółki, NZW Spółki, w celu wyraźnego zaznaczenia braku zamiaru uznawania Pana E. A. za członka Zarządu, oraz dla uchylenia wszelkich wątpliwości, ponownie odwołuje Pana E. A. z funkcji członka zarządu Spółki.” i następnie odwołanie E. A. z funkcji członka zarządu pozwanej spółki (pomimo, że taka uchwała została już podjęta przez NZW w dniu 7 stycznia 2016 r.) godzi w dobre obyczaje. Jak wynika z dokumentów złożonych do akt sprawy uchwała nr(...) NZW (...)z dnia 7 stycznia 2016 r. dotycząca odwołania z funkcji członka zarządu E. A. została zaskarżona i toczyło się postępowanie w przedmiocie stwierdzenia jej nieważności ewentualnie uchylenia, co oznacza, że były wątpliwości, czy uchwała nr (...) NZW będzie skuteczna przez okres postępowania sądowego.

O kosztach procesu we wskazanym powyżej zakresie Sąd Okręgowy orzekł na zasadzie art. 98 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona powodowa, która domagała się jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania albo zmiany zaskarżonego wyroku i stwierdzenie nieważności uchwały nr (...) z dnia 9 marca 2016 r., ewentualnie jej uchylenie. Skarżąca powódka zażądała również kosztów postępowania apelacyjnego.

Powódka zarzuciła:

1.  naruszenie art. 365 § 1 k.p.c. poprzez przyjęcie, że Sąd I instancji orzekający w niniejszej sprawie był związany „dalszymi ustaleniami”, które poczynił sąd orzekający w sprawie XIV GC 37/16;

2.  naruszenie art. 755 § 1 pkt 1 k.p.c. oraz art. 360 k.p.c. w zw. z art. 201 § 1 k.s.h., art. 204 § 1 k.s.h. i art. 205 § 1 k.s.h., art. 38 k.c., art. 338 k.p.c. poprzez przyjęcie, że E. A. w dniach 22 i 23 grudnia 2015 r. nie był uprawniony do reprezentacji spółki (...) sp. z o.o. i nie mógł w jej imieniu zawrzeć umowy sprzedaży udziałów;

3.  naruszenie art. 235 § 1 k.s.h. w zw. z art. 208 § 4 k.s.h. i 208 § 5 k.s.h. poprzez przyjęcie, że Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników z 9 marca 2016 r. zostało prawidłowo zwołane przez jedynego członka zarządu D. G., podczas gdy w tym czasie członkiem zarządu był również G. N.;

4.  a w rezultacie naruszenie także art. 252 § 1 k.s.h. w zw. z art. 203 k.s.h. i art. 250 k.s.h. poprzez przyjęcie, że powód nie ma legitymacji procesowej do zaskarżenia uchwały;

5.  naruszenie także art. 249 § 1 k.s.h. przez przyjęcie, że uchwała nr (...) Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników pozwanej spółki z dnia 9 marca 2016 r. nie jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i nie ma na celu pokrzywdzenia powód;

6.  naruszenie art. 98 § 1 k.p.c. polegające na nałożeniu ciężaru zwrotu kosztów postępowania na powódkę co do części procesu dotyczących uchwały nr (...), który powódka wygrała, tj. cofnęła pozew, ale po dokonaniu czynności stanowiącej zaspokojenie jej żądania.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Pozwana wniosła zażalenie na rozstrzygnięcia o kosztach procesu i zarzuciła naruszenie art. 98 w zw. z art. 203 k.p.c. i zażądała ich zmiany poprzez zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu w wysokości 4.907 zł.

W odpowiedzi na zażalenie powódka wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powódki nie odniosła zamierzonego skutku, natomiast zażalenie pozwanej zostało w części uwzględnione.

Powódka skarży uchwałę nr (...) z dnia 9 marca 2016 r., którą sama określa jako uchwałę bezprzedmiotową. Uchwałą tą E. A. został odwołany z funkcji członka zarządu pozwanej spółki. Odwołanie to nie nastąpiło jednak bez przyczyny. Miało ono bowiem swoje źródło w konflikcie dwóch wspólników (...) Sp. z o.o. i odwołaniu dotychczasowego zarządu tej spółki w dniu 29 października 2015 r. Odwołany z zarządu (...) Sp. z o.o. E. A. zaskarżył uchwałę o jego odwołaniu i uzyskał postanowienie zabezpieczające zawieszające uchwałę (sprawa o sygn. akt XIV GC 612/15). W konsekwencji w dniach 22 i 23 grudnia 2015 r. podjął szereg uchwał w imieniu zgromadzenia (...) Sp. z o.o. zmieniające umowę spółki i zawarł umowę sprzedaży dwóch udziałów pozwanej spółki spółce powodowej. Czynności te podejmował bez wiedzy drugiego wspólnika i pozostałych członków zarządu (...) Sp. z o.o. Jedną z uchwał E. A. został powołany do zarządu pozwanej spółki (dotychczas zarząd był jednoosobowy i funkcję w nim pełnił D. G.), a w wyniku zmiany umowy pozwanej spółki do zarządu pozwanej E. A. powołał trzeciego członka zarządu G. N. w lutym 2016 r. Uchwały z dnia 22 i 23 grudnia 2015 r. zostały zaskarżone przez D. G. i w efekcie w procesie toczonym przed Sądem Okręgowym w Katowicach w sprawie o sygn. akt XIV GC 37/16 wyrokiem z dnia 20 września 2017 r. prawomocnie ustalono ich nieistnienie. Oznacza to, że w myśl art. 365 k.p.c. Sądy rozpoznające niniejszą sprawę były związane ustaleniem, że w dniach 22 i 23 grudnia 2015 r. nie powołano skutecznie do zarządu pozwanej E. A., a także nie dokonano skutecznie zmiany umowy pozwanej spółki i powołanie trzeciego członka zarządu G. N. nie miało podstaw w umowie spółki. Od początku zatem pozwana posiadała jednego członka zarządu i był nim D. G.. Wszystkie powyższe okoliczności są między stronami bezsporne. Na tym też buduje apelację skarżą podnosząc, że uchwała nr (...)z dnia 9 marca 2016 r. jest bezprzedmiotowa, bowiem odwołuje członka zarządu z zarządu, który w skład tego zarządu nie był nigdy powołany. I z tym wnioskiem należy się zgodzić. Jednak w momencie podejmowanie zaskarżonej uchwały, a także uchwały z dnia 7 stycznia 2016 r., spór między stronami nie był jeszcze sądownie rozstrzygnięty, a co więcej, E. A. utrzymywał swój status członka zarządu i na jego wniosek został wpisany na tę funkcje w rejestrze sądowym pozwanej spółki. Sytuacja zatem była niejednoznaczna nie tylko dla kręgu osób bezpośrednio zainteresowanych (członków organów i wspólników), ale także dla podmiotów zewnętrznych, pozwana spółka bowiem cały czas prowadziła działalność gospodarczą.

Pierwotnie E. A. został odwołany z funkcji członka zarządu pozwanej spółki uchwałą z dnia 7 stycznia 2016 r. Uchwała ta została zaskarżona przez powodową spółkę. Pozew w sprawie o sygn. akt XIV GC 73/16 złożony w Sądzie Okręgowym w Katowicach został cofnięty przez powódkę ze względu na treść prawomocnego wyroku zapadłego w sprawie o sygn. akt XIV GC 37/16. Skoro bowiem stwierdzono nieistnienie uchwały o powołaniu w skład zarządu E. A., to kwestia jego odwołania stała się bezprzedmiotowa. Postanowienie o umorzeniu zapadło dopiero dnia 8 marca 2018 r. Nie jest tym samym prawdą, iż podjęcie uchwały nr (...) z dnia 9 marca 2016 r. uniemożliwiało powódce skarżenie uchwały poprzedniej zapadłej w tym samym względzie. Co więcej, powstała sytuacja prawna identyczna do sytuacji w niniejszej sprawie. Ponowne odwołanie E. A. z funkcji członka zarządu w marcu 2016 r. także wobec treści prawomocnego wyroku w sprawie o sygn. akt XIV GC 37/16 stało się tym bardziej bezprzedmiotowe. Skoro nie istnieje uchwala o powołaniu do zarządu E. A. i zapadła uchwała o jego odwołaniu w styczniu 2016 r., to po stronie powodowej brak jakiekolwiek interesu prawnego, który wymagałby ochrony mocą orzeczenia sądowego.

Zaskarżona uchwała już z samej swej treści nie mogła być uznana za nieważną (sprzeczną z prawem), godzącą w interesy powódki czy sprzeczna z dobrymi obyczajami. W rzeczywistości z niekwestionowanych ustaleń faktycznych wynikało, iż zgromadzeniu wspólników pozwanej zależało na jednoznacznym uregulowaniu kwestii reprezentacji pozwanej spółki w tamtym okresie. Wynika to wprost z treści protokołu zgromadzenia i treści samej uchwały. NZW podkreśliło bowiem, że dotychczasowy jedyny wspólnik pozwanej nadal uważa się za jedynego wspólnika, całkowicie neguje umowę sprzedaży udziałów dokonaną w grudniu 2015 r., a także nie akceptuje powołania w skład zarządu E. A.. Ten jednak został ujawniony jako jeden z dwóch członków zarządu pozwanej, a zasady reprezentacji w pozwanej spółce pozwalały działać członkowi zarządu samodzielnie. Zaskarżona już wtedy też była uchwała o odwołaniu E. A. z zarządu ze stycznia 2016r., a jednym z podstawowych argumentów tego powództwa był brak prawidłowego zwołania zgromadzenia wspólników – bez powiadomienia powodowej spółki jako jednego z dwóch wspólników. W tak zakreślonych realiach pozwana spółka miała podstawy do przyjęcia, że jej sytuacja prawna jest niejasna i należy to w trybie pilnym rozwiązać. Zwołane zostało kolejne zgromadzenie na 9 marca 2016 r., także w celu ponownego odwołania z grona zarządu E. A.. Tym razem jednak na zgromadzenie zaproszono również powodową spółkę, choć nie uważano jej za wspólnika. Jednak, aby uniknąć zarzutów postawionych w sprawie o sygn. akt XIV GC 73/16, w zgromadzeniu brała czynny udział powódka. Różnica posiadanych udziałów między tak określonymi na tym zgromadzeniu wspólnikami i tak przeważyła na niekorzyść powódki.

Bezsporne okoliczności faktyczne prowadzą również do wniosku, że zgromadzenie wspólników zostało zwołane na dzień 9 marca 2016 r. w sposób prawidłowy – przez jedynego członka zarządu pozwanej D. G.. Ani E. A., ani G. N. nigdy nie zostali prawidłowo powołani do zarządu pozwanej spółki, co jest prawomocnie przesądzone w procesie o sygn. akt XIV GC 37/16.

Odwołanie członka zarządu, który nie został nigdy prawidłowo do niego powołany, ale co nie było przesądzone w chwili powzięcia uchwały i istniał spór między wspólnikami co do oceny prawnej tego faktu, nie może być uznane za sprzeczne z art. 203 § 1 k.s.h.

Nie narusza też żadnego interesu mniejszościowego wspólnika (nawet, gdyby uznać powódkę za takiego), gdyż on sam tego interesu nie widzi. Zapytany na rozprawie apelacyjnej pełnomocnik skarżącej o interes, którego powódka poszukuje ochrony, skupił się wyłącznie na kwestii rozstrzygnięcia, czy doszło skutecznie do zawarcia umowy sprzedaży, natomiast przyznawał zgodnie ze stroną przeciwną, że sam fakt braku pozostawania członkiem zarządu przez E. A. nie jest kwestionowany. Pozwana przy okazji wskazała, że powódka od tego czasu nie bierze udziału w zgromadzeniach wspólników pozwanej spółki, nie jest wprawdzie też zawiadamiana o nich, jednak posiadając wiedzę o podejmowanych uchwałach, nie skarży ich. E. A. nie pełni też i nie wyraża na bieżąco woli pełnienia funkcji w zarządzie pozwanej spółki, a wnosząc apelację mocno akcentuje fakt, że zapadło prawomocne rozstrzygnięcia wskazujące, że nigdy tym członkiem zarządu nie został, co z kolei przesądza o bezprzedmiotowości uchwały.

Podjęcie uchwały nr (...) w dniu 9 marca 2016 r. nie narusza też w żaden sposób dobrych obyczajów. Uchwała zapadła w chwili ostrego konfliktu, rozbieżności stanowisk, licznych procesów, dokonanych zmian w rejestrze spółki i potrzebą bieżącego działania gospodarczego spółki. Co już też zaznaczono, podjęcie uchwały nie wpływało w żaden sposób na tok procesu wywołanego zaskarżeniem uchwały z dnia 7 stycznia 2016 r.

Już z tak bezspornie zakreślonych okoliczności faktycznych, także przez samą skarżącą, wynika niewątpliwie, że powództwo jest bezzasadne. Nie ma zatem potrzeby prowadzenia dalszego postępowania, a zwłaszcza uchylania zaskarżonego wyroku celem przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, nawet w sytuacji, gdy Sąd Okręgowy oddalił powództwo ze względu na brak legitymacji czynnej powódki. Bez względu bowiem na to, czy doszło do skutecznego nabycia udziałów w pozwanej spółce przez powódkę, powództwo i tak nie mogło zostać uwzględnione ani w ramach żądania głównego, ani w ramach żądania ewentualnego.

W tej sytuacji prowadzenie postępowania dowodowego i jego ocena prawna w kierunku skuteczności nabycia udziałów pozwanej spółki byłoby zbędne. Zaskarżona uchwała jest bezprzedmiotowa, jak określa ją skarżąca, i w żaden sposób nie wpływająca na jej interesy. Ocena prawna skuteczności nabycia udziałów dokonana w tym procesie przesłankowo nigdy nie byłaby wiążąca w innych procesach, a biorąc pod uwagę stopień skonfliktowania stron, nie zakończyłaby sporu między stronami. Strona pozwana podjęła próbę podważenia umowy sprzedaży udziałów wnosząc pozew o ustalenie nieistnienia tej umowy, jednak pozew ten został odrzucony ze względu na zapis na sąd polubowny (sprawa toczona przed Sądem Rejonowym w Tychach o sygn. akt VI GC 168/16). Żadna ze stron do chwili zamknięcia rozprawy nie wytoczyła procesu, który jednoznacznie przesądziłaby kwestię skuteczności umowy zbycia udziałów.

Sądy rozpoznające niniejszą sprawę były związane prawomocnym rozstrzygnięciem sprawy o sygn. akt XIV GC 37/16 w takim zakresie, do jakiego odnoszą się przepisy art. 365 i art. 366 k.p.c. Zakresu tego Sąd Okręgowy nie przekroczył. Sąd Okręgowy przytoczył wprawdzie wyrażoną w tamtym orzeczeniu ocenę prawną, ale nie dlatego, że uważał się za związanego tą oceną, ale dlatego, że się do niej przychylił.

Wobec powyższego należało dojść do wniosku, że powództwo nie mogło zostać uwzględnione, gdyż już z okoliczności podanych przez skarżącą powódkę wynika, że nie było podstaw do wzruszenia uchwały nr (...) z dnia 9 marca 2016 r. Przedstawiony przez Sąd Okręgowy stan faktyczny był prawidłowy, stąd Sąd Apelacyjny przyjął go za własny. Sąd Okręgowy nie dopuścił się naruszenia art. 365 k.p.c., art. 235 § 1 k.s.h. w zw. z art. 208 § 4 k.s.h. i 208 § 5 k.s.h., art. 252 § 1 k.s.h. w zw. z art. 203 k.s.h., art. 249 § 1 k.s.h. W konsekwencji zarzuty naruszenia art. 755 § 1 pkt 1 k.p.c. oraz art. 360 k.p.c. w zw. z art. 201 § 1 k.s.h., art. 204 § 1 k.s.h. i art. 205 § 1 k.s.h., art. 38 k.c., art. 338 k.p.c. pozostają bez znaczenia. Apelacja powódki jako bezzasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

Natomiast Sąd Okręgowy błędnie orzekł o kosztach procesu, czym naruszył przepisy art. 98, art. 99 i art. 108 k.p.c. Mimo, iż pozew dotyczył żądań skierowanych w stosunku do trzech uchwał, to nadal jest to jedno postępowanie, które musi się zakończyć jednym rozstrzygnięciem o wszystkich kosztach poniesionych przez strony, także w przypadku, gdy część roszczeń została wycofana przez inicjatora sporu. Stronie reprezentowanej przez fachowego pełnomocnika procesowego przysługują koszty jego reprezentacji, przy czym, jeżeli strona korzysta z pomocy dwóch lub więcej pełnomocników uzasadnione koszty ograniczają się do wysokości wynagrodzenia i wydatków jednego.

Sąd Okręgowy powinien zatem wydać jedno rozstrzygnięcie o kosztach stosownie do ostatecznego wyniku, a nie w stosunku do każdej z uchwał. Co do zasady przyjmuje się, że w części, w której cofnięto żądanie pozwu przegrywającym jest strona powodowa. Jedynie w przypadkach, gdy cofnięcie jest wynikiem zaspokojenia żądania zgodnie z jego treścią po wniesieniu pozwu, strona powodowa może zostać uznana za stronę wygrywającą. W tej sprawie powódka powołuje się na takie zaspokojenie roszczenia przez pozwaną w stosunku do uchwał nr (...) i (...) z dnia 9 marca 2016 r. poprzez uchylenie uchwały nr (...) i tym samym bezprzedmiotowość skarżenia uchwały nr (...). Wprawdzie uchwała nr (...) została przez zgromadzenie wspólników pozwanej spółki uchylona, ale nie wynika z niej ani żadnej innej okoliczności ujawnionej w sprawie, że uczyniła to w celu zaspokojenia żądania powódki, które to żądanie od początku negowała i stanowiska swego nie zmieniła. Pełnomocnik spółki ustanowiony uchwałą nr (...) z dnia 9 marca 2016 r. został odwołany wskutek uchylenia tej uchwały, ale na tym samym zgromadzeniu powołano inną osobę na pełnomocnika spółki do reprezentowanie jej w konkretnej sprawie. Przyczyny takiej zamiany osoby nie zostały wykazane, nie sposób zatem uznać, że działanie pozwanej, choć oczywiście od niej wyłącznie zależne, stanowiło wyraz zaspokojenia żądania zgłoszonego w pozwie.

Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w sprawie o uchylenie uchwały wspólników bądź akcjonariuszy i o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników bądź akcjonariuszy wynosi 1080 zł (§ 8 ust. 1 pkt 22 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych). Do kwoty ten należy doliczyć opłatę skarbową w wysokości 17 zł. Sumę tych kwot zasądzono zatem od powódki jako strony przegrywającej na rzecz strony pozwanej jako strony wygrywającej proces w całości na podstawie art. 98 i art. 99 k.p.c., tym samym uwzględniając zażalenie pozwanej w części na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 398 § 2 k.p.c., i oddalając to zażalenie w pozostałej części na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono również na podstawie art. 98 k.p.c. i obciążono nimi powódkę jako stronę przegrywającą. Pozwana poniosła jedynie koszt wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 810 zł ((§ 8 ust. 1 pkt 22 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych).

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., gdyż zażalenie odnoszące się do kosztów procesu uwzględniono co do zasady, i obciążono nimi stronę powodową. Pozwana poniosła koszty w wysokości 1.236,80 zł, na co złożyła się opłata od zażalenia w kwocie 36,80 zł i wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 1.200 zł ((§ 2 pkt 4 w zw. z § 10 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych).

SSA Wiesława Namirska SSA Olga Gornowicz-Owczarek SSA Dariusz Chrapoński