Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 grudnia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

po rozpoznaniu 15 grudnia 2021 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania (...) sp. z o.o. w G.

przeciwko Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej

o nałożenie kary pieniężnej

na skutek odwołania (...) sp. z o.o. w G. od decyzji Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z 28 listopada 2018 r. Nr (...). (...).(...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) sp. z o.o. w G. na rzecz Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Andrzej Turliński

Sygn. akt XVII AmT 230/19

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 listopada 2018 r. Nr (...). (...).(...) Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (Prezes UKE, pozwany) na podstawie art. 210 ust 1 – 3 oraz art. 209 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. z 2018 r. poz. 1954) powoływanej dalej jako Pt, w związku z art. 29 ust. 2 ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2063 z późn. zm.) powoływanej dalej jako ustawa o wruist oraz na podstawie art. 104 § 1 k.p.a. w związku z art. 206 ust. 1 Pt, po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie nałożenia kar pieniężnych na (...) Sp. z o.o. w G. (powód) w związku z niewypełnieniem obowiązku udzielenia informacji, o którym mowa w art. 29 ust. 2 ustawy o wruist za rok 2014, 2015, 2016 i 2017 nałożył na powoda kary pieniężne płatne do budżetu państwa za nieprzekazanie przez powoda danych przewidzianych w art., 29 ust, 2 ustawy o wruist to jest nieprzekazanie Prezesowi UKE informacji dotyczących posiadanej infrastruktury, publicznych sieci telekomunikacyjnych, budynków umożliwiających kolokację, świadczonych usług telefonicznych, usług transmisji danych zapewniających szerokopasmowy dostęp do Internetu i usług rozprowadzania programów radiowych i telewizyjnych:

1.  według stanu na dzień 31 grudnia 2014 r. w wysokości 5400,00 PLN,

2.  według stanu na dzień 31 grudnia 2015 r. w wysokości 5400,00 PLN,

3.  według stanu na dzień 31 grudnia 2016 r. w wysokości 5400,00 PLN,

4.  według stanu na dzień 31 grudnia 2017 r. w wysokości 5400,00 PLN.

Od ww. decyzji powód wniósł odwołanie domagając się uchylenia decyzji UKE w całości lub w przypadku braku takiej możliwości znacznego zmniejszenia kar do wysokości, która byłaby adekwatna do jego sytuacji finansowej.

W odwołaniu zarzucił, że Prezes UKE nie wziął pod uwagę specyfiki jego sieci telekomunikacyjnej. Podał, że jest niewielkim operatorem, który świadczy usługi dzierżawy wyłącznie w postaci „ciemnych włókien światłowodowych” czyli oddaje w użytkowanie innym operatorom wyłącznie medium, do którego operatorzy – na obydwu końcach – podłączają własne urządzenia aktywne, aby przy ich pomocy transmitować sygnał dla własnych, pojedynczych odbiorców. Firma powoda na całej sieci nie posiada ani jednego urządzenia aktywnego, do którego można by podłączyć większą liczbę klientów niż jeden. Cały osprzęt powoda to urządzenia pasywne, z punktami podłączenia dla urządzeń operatorów. Powód nie dostarcza sygnału do żadnego z jego klientów, przy czym jego klientami są wyłącznie inni operatorzy telekomunikacyjni, a pojedyncze przyłącza są doprowadzane wyłącznie do pojedynczych odbiorców. Klientami powoda nie jest ani jedna osoba fizyczna.

Sieć powoda nie jest siecią publiczną. Nie każdy klient może się do niej podłączyć, a jedynie operatorzy telekomunikacyjni. Powód nie posiada ani jednego budynku umożliwiającego kolokację, ponieważ punkty styku z operatorami nie są jego własnością. Nawet siedziba firmy w G. nie posiada połączenia z siecią powoda, ponieważ nie jest mu potrzebne podłączenie do własnego światłowodu. Cały ruch telekomunikacyjny odbywa się w kablach powoda, lecz jest poza jego kontrolą. Nie ma on dostępu do sygnału transmitowanego przez klientów – operatorów.

Z tych względów powód nie spełnia warunków, które zobowiązywałyby go do przekazywania do UKE informacji wymienionych w piśmie o nałożeniu kar. Potraktowano go jako standardowego operatora telekomunikacyjnego, który zajmuje się transmisją sygnału do prywatnych odbiorców (internetu, telefonu oraz telewizji) nie biorąc pod uwagę, że sieć jego jest specyficzna i nie obejmuje tego zakresu usług.

Powód zarzucił Prezesowi UKE, że nie wziął pod uwagę jego sytuacji finansowej. Ponadto nie pozwolono mu wypowiedzieć się w kwestii zebranego materiału dowodowego po zakończeniu postępowania, a przed samym wydaniem decyzji o nałożeniu kar. UKE przy nałożeniu kar jest zobowiązany do wzięcia pod uwagę sytuacji finansowej firmy, czego nie uczynił. Klienci powoda z tytułu dzierżawy sieci wpłacają miesięcznie kwotę 43 tys. zł, natomiast koszty dzierżaw kanalizacji , włókien innych operatorów, opłat za obiekty wbudowane w pas drogowy itp. wynoszą ponad 25 tys. zł miesięcznie. Do tego dochodzą koszty kilku pracowników, biura, samochodów, a także podwykonawców usuwających awarie itp. Naliczone przez UKE kary w wysokości ponad 20 tys. zł powodują, że cała firma musiałaby pracować na nie przez kilka miesięcy praktycznie za darmo.

Powód w odwołaniu sformułował też zarzut znikomej szkody wynikającej z nieprzesłania danych.

Podkreślił również, że Prezes UKE zobowiązany jest do wzięcia pod uwagę także skali działalności przedsiębiorcy. Powód jest niewielkim operatorem i skala jego działań jest niewielka. Nie dysponuje dużą siecią i dużym portfelem klientów, a nałożone kary są bardzo wysokie.

W jego opinii większość kar nie powinna być naliczana ze względu na ich przedawnienie.

W odpowiedzi Prezes UKE wniósł o oddalenie odwołania w całości jako bezzasadnego oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów zastępstwa prawnego.

Sąd Okręgowy w Warszawie ustalił następujący stan faktyczny.

Powód w roku 2014, 2015, 2016 i 2017 był przedsiębiorcą telekomunikacyjnym w rozumieniu art. 2 pkt 27 Pt wpisanym do rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych w dniu 14 października 2014 r. pod nr (...).

Na podstawie art. 29 ust. 2 pkt 3 ustawy o wruist przedsiębiorcy telekomunikacyjni przekazują aktualne, zgodne ze stanem faktycznym, kompletne oraz adekwatne do potrzeb wykonania obowiązku, o którym mowa w art. 29 ust.1 ustawy o wruist, informacje o posiadanej infrastrukturze telekomunikacyjnej, publicznych sieciach telekomunikacyjnych, budynkach umożliwiających kolokację, świadczonych usługach telefonicznych, usługach transmisji danych zapewniających szerokopasmowy dostęp do Internetu i usługach rozprowadzania programów radiowych i telewizyjnych oraz aktualizują je corocznie w terminie do dnia 31 marca, według stanu na dzień 31 grudnia poprzedniego roku.

Przedmiotowe dane są zebrane w prowadzonym przez Prezesa UKE Systemie Informacji o Infrastrukturze Szerokopasmowej (SIIS).

Powód nie przedłożył w terminach ustawowych danych, o których mowa w art. 29 ust. 2 ustawy o wruist, za lata 2014, 2015, 2016 i 2017 twierdząc, że obowiązek wynikający z ww. przepisu nie dotyczy przedsiębiorców telekomunikacyjnych, którzy posiadają wyłącznie kanalizację kablową i kable światłowodowe – wyłącznie włókna ciemne (bez transmisji). Nie uczynił zadość nałożonemu obowiązkowi do czasu wydania zaskarżonej decyzji.

Zawiadomieniem z dnia 12 września 2018 r. (k. 1 – 2 akt adm.) Prezes UKE poinformował powoda o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie nałożenia kar pieniężnych w związku z niewypełnieniem obowiązku udzielenia informacji, o którym mowa w art. 29 ust. 2 ustawy o wruist za rok 2014, 2015, 2016 i 2017. W piśmie tym Prezes UKE wezwał powoda do przekazania danych dotyczących wielkości przychodu osiągniętego w 2017 r. niezbędnych do określenia podstawy wymiaru kary. Powód nie zajął stanowiska w sprawie i nie przekazał danych dotyczących wielkości przychodu osiągniętego w 2017 r.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

W złożonym odwołaniu powód nie kwestionował faktów nieudzielenia pozwanemu Prezesowi Urzędu w ustawowym terminie informacji, o których mowa w art. 29 ust. 2 ustawy o wruist za lata 2014, 2015,2016 i 2017. Podnosił jednak brak po swojej stronie obowiązku informacyjnego w tym zakresie. Zdaniem Sądu zaniechania te słusznie zostały uznane przez Prezesa UKE na delikty administracyjne określone w art. 209 ust. 1 pkt 1 Pt . W związku z tym Sąd nie znalazł podstaw do uchylenia zaskarżonej decyzji.

Przepisem art. 1 pkt 31a ustawy z dnia 10 maja 2018 r o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. z 2018 r. poz. 1118) w ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. z 2017 r. poz. 1901 i 2201 oraz z 2018 r. poz. 106, 138 i 650) wprowadzono zmianę, zgodnie z którą w art. 209 w ust. 1 uchylono pkt 1. Jednakże przepis przejściowy art. 12 ustawy zmieniającej nakazuje stosować przepisy dotychczasowe do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej dotyczących nałożenia przez Prezesa UKE kary pieniężnej między innymi w art. 209 ust. 1 pkt 1 ustawy zmienianej. W związku z tym zarówno prezes URE jak i Sąd obowiązany był rozstrzygnąć sprawę przy uwzględnieniu treści przepisu art. 209 ust. 1 pkt 1 Pt. Wbrew stanowisku przedstawionemu w odwołaniu, nie ma żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy fakt, że sieć telekomunikacyjna powoda nie jest siecią publiczną. Słusznie wskazał pozwany, że posiadanie przez powoda jedynie kanalizacji kablowej i kabli światłowodowych – włókien ciemnych, bez możliwości transmisji nie zwalnia go z wykonania przedmiotowego obowiązku sprawozdawczego. Przepis art. 29 ust. 2 ustawy o wruist nie przewiduje przypadków zwolnień z wykonania określonych w nim obowiązków. Dlatego też specyfika infrastruktury telekomunikacyjnej powoda (świadczenie usług dzierżawy w postaci ciemnych włókien światłowodowych, bez transmisji sygnału) nie zwalnia z konieczności corocznego wykonywania obowiązku sprawozdawczego. Obowiązkowi przekazania danych wskazanych w art. 29 ust. 2 ustawy o wruist podlegają wszyscy przedsiębiorcy telekomunikacyjni, bez rozróżnienia na dostawców usług oraz operatorów. Również fakt nieuzyskania w danym roku przychodów nie zwalnia przedsiębiorców z przedmiotowego obowiązku. W świetle powyższego nie mogła być uwzględniona przez Sąd argumentacja powoda, zgodnie z którą ze względu na specyfikę jego sieci nie spoczywał na nim obowiązek informacyjny określony w art. 29 ust. 2 ustawy o wruist. W tym stanie rzeczy Prezes UKE był uprawniony do nałożenia na powoda kar pieniężnych za czterokrotne zaniechanie przekazania w ustawowym terminie danych wskazanych w tym przepisie.

W dalszej kolejności Sąd zważył czy w przedmiotowej sprawie możliwe było odstąpienie od wymierzenia sankcji pieniężnej na podstawie art. 209 ust. 1a Pt. Według tego przepisu kara, o której mowa w jego ust. 1 i 1 ¹, może zostać nałożona także w przypadku, gdy podmiot zaprzestał naruszania prawa lub naprawił wyrządzoną szkodę, jeżeli Prezes UKE uzna, że przemawiają za tym czas trwania, zakres lub skutki naruszenia. W stanie faktycznym sprawy nie doszło do zaprzestania naruszania prawa, ponieważ obowiązek obciążający powoda nie został zrealizowany w ustawowym terminie określonym w art. 29 ust. 1 wruist. Termin ten ma charakter materialny. W związku z tym nie podlega przywróceniu. Jego przekroczenie spowodowało więc ten skutek, że obowiązek nie mógł już być wykonany. W konsekwencji, w takiej sytuacji nie mogło dojść do zaprzestania naruszenia art. 29 ust. 2 wruist czyli zaprzestania naruszania prawa, a spełnienie się tej przesłanki (o naprawieniu wyrządzonej szkody w przedmiotowej sprawie nie może być mowy) warunkowało ewentualne uruchomienie art. 209 ust. 1a i odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej.

Kolejnym zagadnieniem było dokonanie oceny czy organ regulacyjny prawidłowo ustalił wysokość kary pieniężnej przy uwzględnieniu ustawowych przesłanek określonych w art. 210 ust. 2 Pt. Według tego przepisu ustalając wysokość kary pieniężnej Prezes UKE uwzględnia zakres naruszenia, dotychczasową działalność podmiotu oraz jego możliwości finansowe.

Odnośnie do zakresu naruszenia należało zważyć, że wypełnienie przez przedsiębiorców obowiązku informacyjnego z art. 29 ust. 2 wruist jest niezbędne dla wykonywania przez Prezesa UKE jego ustawowych zadań polegających, między innymi, na inwentaryzacji usług i infrastruktury telekomunikacyjnej oraz opracowaniu na jej podstawie analizy dostępu do usług szerokopasmowych i oceny ekonomicznej opłacalności inwestycji telekomunikacyjnych, na podstawie których dokonywana jest identyfikacja obszarów wymagających udzielenia wsparcia w postaci pomocy publicznej na budowę na takich terenach sieci dostępowej mającej zapewnić świadczenie usług szerokopasmowego dostępu o prędkości co najmniej 30 Mb/s. Niezależnie od tego zebranie pełnych danych zapewnia Prezesowi UKE możliwość prawidłowej oceny funkcjonowania rynków telekomunikacyjnych i raportowania o stanie rynku za rok ubiegły (art. 192 ust. 1 pkt 4 i 3 Pt). W związku z tym nieprzekazanie przez powoda wymaganych prawem informacji prowadziło do zniekształcenia obrazu stanu rynku telekomunikacyjnego. Wobec tego zakres naruszenia nie był znikomy (pomijalny).

Jeśli chodzi o przesłankę dotychczasowej działalności przedsiębiorcy, zaznaczyć należy, że ustalając wymiar kar Prezes Urzędu uwzględnił w decyzji jako okoliczność łagodzącą fakt uprzedniej niekaralności powoda na podstawie Prawa telekomunikacyjnego.

Co do możliwości finansowych powoda wskazać należy, że nie ujawnił on pozwanemu wysokości swoich przychodów osiągniętych w 2017 r. mimo wezwania go do tej czynności. Tymczasem według przepisu art. 210 ust. 3 Pt, podmiot jest zobowiązany do dostarczenia Prezesowi UKE, na każde jego żądanie, w terminie 30 dni od dnia otrzymania żądania, danych niezbędnych do określenia podstawy wymiaru kary pieniężnej. W razie niedostarczenia danych, lub gdy dostarczone dane uniemożliwiają ustalenie podstawy wymiaru kary, przepis ten przewiduje, że Prezes UKE może ustalić podstawę wymiaru kary pieniężnej w sposób szacunkowy, nie mniejszą jednak niż wysokość wynagrodzenia, o której mowa w art. 196 ust. 5 - w przypadku kary, o której mowa w art. 209 ust. 2 oraz nie mniejszą niż kwota 500 tysięcy złotych - w pozostałych przypadkach. Zatem Prezes UKE prawidłowo zastosował szacunkowy sposób ustalenia wysokości przychodu powoda. Posiadając informację o przychodach powoda uzyskanych z tytułu prowadzenia działalności telekomunikacyjnej w 2017 r. (na podstawie sprawozdania powoda – formularz F00) prawidłowo ustalił minimalną wartość przychodów powoda na kwotę (...) zł. Maksymalna kara za każdy z czterech czynów objętych decyzją, która może stanowić 3 % przychodu przedsiębiorcy, mogłaby w niniejszej sprawie wynosić (...) zł – tj. 3 % szacunkowo ustalonej postawy wymiaru kary.

Wobec powyższego, w ocenie Sądu, możliwości finansowe powoda były wystarczające dla zapłacenia czterech kar po 5400 zł za każdy ze stwierdzonych w zaskarżonej decyzji deliktów administracyjnych. Ponadto sankcje pieniężne nałożone w niższej niż w decyzji wysokości nie byłyby dla powoda wystarczająco dolegliwe w porównaniu do ustalonego przychodu i nie spełniłyby przypisanych im funkcji represyjnej, prewencyjnej i edukacyjnej.

Zdaniem Sądu pozwany Prezes Urzędu prawidłowo przyjął, że postępowanie powoda wyczerpało przesłanki zakresu i skutku stwierdzonego w decyzji naruszenia przez powoda obowiązku wymienionego w art. 29 ust. 2 ustawy o wruist. W każdym z czterech deliktów zakres naruszenia obowiązku był znaczny. Naruszenie prowadziło bowiem do utrudnienia realizacji obowiązków Prezesa UKE, tj. m. in. opracowywania analiz dostępu do usług szerokopasmowych oraz tworzenia warunków rozwoju i wykorzystania istniejącej infrastruktury telekomunikacyjnej do zapewnienia użytkownikom końcowym usług telekomunikacyjnych. Gromadzone przez Prezesa UKE dane w zakresie wymaganym ustawą o wruist prowadzą do zmniejszenia wykluczenia cyfrowego. Wobec powyższego nie zasługuje na uwzględnienie zarzut znikomej szkodliwości czynu. W tym zakresie należy zgodzić się z pozwanym, iż szkodą jest już sam fakt nieuzyskania przez Prezesa UKE pełnego obrazu sytuacji rynkowej w porównaniu z sytuacją, gdyby przedmiotowy obowiązek został należycie zrealizowany. Na zaostrzenie kar z tego tytułu wpłynęła również okoliczność, że ostatecznie powód nie przedłożył Prezesowi Urzędu wymaganych informacji.

Chybiony okazał się również podniesiony w odwołaniu zarzut przedawnienia. Kwestię przedawnienia określa art. 189g § 1 kpa. Termin przedawnienia wynosi 5 lat od dnia naruszenia prawa albo wystąpienia skutków naruszenia prawa. Powód miał możliwość przekazania danych za rok 2014 do dnia 31 marca 2015 roku. Zatem pierwszego z naruszeń powód dopuścił się w dniu 1 kwietnia 2015 roku. Niniejsza decyzja została natomiast wydana w dniu 28 listopada 2018 r. Nie minął zatem pięcioletni okres przedawnienia nawet w stosunku do najdawniejszego naruszenia powoda. Wobec tego kolejne z naruszeń tym bardziej nie są przedawnione.

W tym stanie rzeczy odwołanie podlegało oddaleniu w całości na podstawie art. 479 ⁶⁴ § 1 k.p.c., gdyż nie było uzasadnionych podstaw do jego uwzględnienia.

Wyrok wydano na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 148 ¹ § 1 kpc.

O kosztach procesu ograniczonych do wynagrodzenia zawodowego pełnomocnika pozwanego orzeczono stosownie do wyniku sporu na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz art. 99 k.p.c. i § 14 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015 r., poz. 1804 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w dniu wniesienia odwołania.

Sędzia SO Andrzej Turliński