Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 572/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 14 lipca 2022r.

w sprawie sygn. akt II K 1457/20

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

-------------

--------------------------------------------------

-------------------

----------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

-------------

--------------------------------------------------

-------------------

----------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

-------------

--------------------------------------------------

-------------------

----------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

--------------

------------------------------

--------------------------------------------------------------

  3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelacja prokuratora:

1.  obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu polegająca na niezasadnym uznaniu w pkt. I orzeczenia, że kierowane przez P. P. określenia naruszające godność pokrzywdzonego nie stanowią zniewagi, co skutkowało zmianą kwalifikacji czynu zarzucanego oskarżonemu w pkt. I orzeczenia poprzez wyeliminowanie z jej podstawy art. 226§1 k.k. i uznanie, że P. P. dopuścił się zniesławienia pokrzywdzonego, podczas gdy z prawidłowo ustalonego w tym zakresie stanu faktycznego sprawy wynika bezspornie, że oskarżony kierował wobec funkcjonariusza publicznego, podczas i w związku z pełnieniem przez niego obowiązków służbowych, określenia stanowiące zniewagę;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, a polegający na niezasadnym przyjęciu, że kierowanie przez oskarżonego względem pokrzywdzonego gróźb karalnych nie było spowodowane chęcią wpłynięcia na funkcjonariusza publicznego celem zmuszenia go do zaniechania prawnej czynności służbowej, jaką było sporządzenie wniosku o wymierzenie osadzonemu kary dyscyplinarnej w związku z jego odmową poddania się badaniu na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu, a jedynie reakcją na niewłaściwe względem niego zachowanie pokrzywdzonego polegające na użyciu określenia deprecjonującego oskarżonego w strukturach społeczności więziennej, podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, aby oskarżony działał z motywacji przyjętej przez Sąd I instancji, co w konsekwencji doprowadziło do niezasadnego wyeliminowania z kwalifikacji prawnej czynu zarzucanego P. P. art. 224§2 k.k. i uznaniu w pkt. I orzeczenia, że swoim zachowaniem oskarżony wyczerpał dyspozycję art. 190§1 k.k.;

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

3. obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu polegająca na niezasadnym uznaniu w pkt. II orzeczenia, że oskarżony nie wyczerpał znamion czynu zabronionego z art. 190§1 k.k. podczas rozmowy telefonicznej z matką, w trakcie której groził popełnieniem na szkodę pokrzywdzonego przestępstwa przeciwko jego życiu będąc przy tym świadomym, że rozmowę słyszą funkcjonariusze służby więziennej, którzy następnie przekazali pokrzywdzonemu treści wypowiadane względem jego osoby przez P. P., z uwagi na brak wystąpienia po stronie pokrzywdzonego uzasadnionej obawy, że groźba zostanie spełniona, co w ocenie Sądu Rejonowego wynika z faktu, że pokrzywdzony nie był obecny przy rozmowie oskarżonego z matką i nie słyszał osobiście gróźb kierowanych wobec niego, podczas gdy w tak ustalonym stanie faktycznym należało uznać, że oskarżony wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 190§1 k.k. albowiem groził pozbawieniem pokrzywdzonego życia, groźba ta dotarła do pokrzywdzonego i wzbudziła w nim uzasadnioną obawę, że zostanie spełniona.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Apelacja obrońcy:

1.  obraza prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu z art. 212§1 k.k. poprzez błędną wykładnię znamienia narażenia na utratę zaufania potrzebnego dla wykonywania danego zawodu i uznanie, że wypowiedzenie przez skazanego na terenie Aresztu Śledczego słów „jesteś bez wykształcenia” wobec strażnika więziennego naraziło go na utratę zaufania niezbędnego dla wykonywania zawodu strażnika działu ochrony;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2.  obraza przepisów postępowania mająca wpływ na treść wyroku, tj. art. 7 k.p.k. i art. 410 k.p.k. poprzez odmowę przyznania waloru wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego, który wskazał, że nie groził pokrzywdzonemu, a jedynie znieważył go, co skutkowało uznaniem go winnym przestępstwa z art. 190§1 k.k.;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

3.  rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego kary 4 miesięcy pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 2 apelacji prokuratora i ad. 2 apelacji obrońcy.

Zarzut z pkt. 2 apelacji prokuratora był najdalej idący, przeto wymagał omówienia w pierwszej kolejności. Oskarżyciel nawiązując bowiem do rozstrzygnięcia z pkt. I części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, przekonywał, że Sąd Rejonowy poczynił błędne ustalenie faktyczne przyjmując, że zachowanie oskarżonego P. P. nie było ukierunkowane na zmuszenie pokrzywdzonego K. S. (1) do zaniechania prawnej czynności służbowej.

Zarzut ten nie zasługiwał na uwzględnienie, bowiem zakwestionowane przez prokuratora ustalenie faktyczne było prawidłowe. Nadmienić w pierwszej kolejności należało, że analizowane znamię ustawowe typu czynu zabronionego z art. 224§2 k.k. w postaci działania zmierzającego do osiągnięcia celu w postaci zmuszenia funkcjonariusza publicznego do zaniechania prawnej czynności służbowej, było jednakowo rozumiane zarówno przez Sąd Rejonowy, jak i przez apelującego. Różnica wynikała natomiast z tego, że prokurator oceniając to zachowanie oskarżonego doszedł do wniosku, że dążył w krytycznym czasie do tego, aby pokrzywdzony nie sporządzał wniosku o wymierzenie mu kary dyscyplinarnej, natomiast Sąd uznał, że taka motywacja oskarżonemu wówczas nie towarzyszyła.

Zdaniem Sądu Okręgowego trafne było zapatrywanie Sądu Rejonowego. Brak było bowiem podstaw do ustalenia, że P. P. zmierzał w tym momencie do zmuszenia K. S. (1) do zaniechania prawnej czynności służbowej w postaci sporządzenia wniosku o wymierzenie mu kary dyscyplinarnej. Abstrahując od tego, że w zarzucie opisanym w pkt. 1 aktu oskarżenia błędnie przyjęto, że zmuszenie do zaniechania miało przejawiać się w odstąpieniu od dokonania wskazanej czynności służbowej, wskazać należało, że zachowanie P. P. miało miejsce, gdy K. S. (1) poinformował go o tym, że zostaną przeciwko niemu i innemu współosadzonemu A. J. sporządzone wnioski o wymierzenie kar dyscyplinarnych za to, że oskarżony odmówił poddaniu się badaniu na alkomacie, a współosadzony spożył alkohol, co stwierdzono podczas jego badania takim urządzeniem pomiarowym. Celnie Sąd meriti dostrzegł zatem, że zachowanie oskarżonego nie zmierzało do ukierunkowania woli pokrzywdzonego będącego funkcjonariuszem służby więziennej w ten sposób, aby zaniechał wykonania zapowiedzianej czynności służbowej, jako że nastąpiło już po kategorycznym jego stwierdzeniu, że wobec oskarżonego i współosadzonego zostaną zainicjowane czynności zmierzające do wymierzenia im kar dyscyplinarnych w związku z naruszeniem przez nich zasad odbywania kar pozbawienia wolności. Reakcja oskarżonego była zatem jedynie prostą reakcją na otrzymaną niekorzystną dla niego informację. To zaś oznaczało, że był to przejaw oczywistej i nieukierunkowanej na żaden cel frustracji towarzyszącej mu w tym czasie, nad którą, o czym dobitnie świadczyła jego przestępcza przeszłość, jak i to, że znajdował się wówczas pod wpływem alkoholu, nie potrafił zapanować. Co więcej, sam oskarżony przyznał, że miał doskonałe rozeznanie, iż odmowa poddania się temu badaniu będzie skutkowała wszczęciem wobec niego postępowania dyscyplinarnego. Nie tylko zatem nie wypowiedział on wówczas wobec pokrzywdzonego stwierdzenia, że jeżeli nie wycofa się z decyzji sporządzenia tego rodzaju wniosku, to popełni na jego szkodę przestępstwo, ale wprost wskazał, że był przekonany, że inicjacja postępowania dyscyplinarnego w tego rodzaju okolicznościach była nieunikniona.

Tylko na marginesie podniesienia wymagało, że chociaż prokurator w zarzucie powołał się na znamię art. 224§2 k.k. w postaci dążenia oskarżonego do zmuszania funkcjonariusza publicznego do zaniechania prawnej czynności służbowej w postaci sporządzenia wniosku o wymierzenie mu kary dyscyplinarnej, to jednak w zarzucie wskazał na realizację typu czynu zabronionego statuowanego w §1 art. 224 k.k. Była to rzecz jasna oczywista omyłka, a polegająca na wadliwym przywołaniu tego ostatniego unormowania w podstawie prawnej analizowanego czynu zabronionego. Marginesowo wskazać jednak należało, że działanie oskarżonego nie doprowadziło także do wywarcia wpływu na czynności urzędowe służby więziennej. Dając w sposób gwałtowny upust towarzyszącej mu frustracji, nie zmusił przecież do podjęcia przez funkcjonariuszy służby więziennej określonych czynności czy też do zaprzestania czynności już realizowanych – W. Wróbel (red.), A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część II. Komentarz do art. art. 212-277d, WKP 2017, teza 9 do art. 224.

Te wszystkie uwagi dawały podstawę do przyjęcia, że Sąd Rejonowy bezbłędnie ustalił, iż P. P. podejmując zachowanie stanowiące przedmiot zarzutu opisanego w pkt. 1 aktu oskarżenia nie zrealizował kompletu znamion ustawowych występku z art. 224§2 k.k., jak i że czyn ten podlegał subsumowaniu pod znamiona typu czynu z art. 190§1 k.k. Jako że tego rodzaju subsumpcja została zakwestionowana przez obrońcę w zarzucie z pkt. 2 jego apelacji, toteż ustosunkowując się do tego zagadnienia podniesienia wymagało, że wypowiedź oskarżonego, którą skierował do pokrzywdoznego „Jak wyjdę spotkamy się na wolności, to zobaczysz, wiem gdzie mieszkasz, załatwię ciebie, będziesz spłacać kredyty za motory, których nie będziesz mieć, którymi nie będziesz jeździł”, ewidentnie stanowiła groźbę karalną. Oskarżony wiedząc bowiem, że na szkodę pokrzywdzonego popełnione zostało w przeszłości przestępstwo polegające na kradzieży motocykla, zagroził mu ponownym popełnieniem podobnego czynu zabronionego. Jakkolwiek jego wypowiedź trafnie przez Sąd I instancji została potraktowana jako groźba karalna, bowiem wysławiała ona zapowiedź popełnienia na jego szkodę przestępstwa przeciwko mieniu. Błędnie jednak Sąd ten przyjął, że skoro oskarżony zapowiedział, że załatwi pokrzywdzonego, to wysłowił w ten sposób groźbę popełnienia na jego szkodę przestępstwa przeciwko życiu. To ostatnie stwierdzenie należało bowiem rozpatrywać w kontekście całości wypowiedzi oskarżonego, a ta, co już podniesiono, wyrażała zapowiedź uczynienia pokrzywdzonemu dolegliwości przez ponowne zabranie w celu przywłaszczenia należących do niego motocykli.

Celnie natomiast prokurator zastrzegł, że błędnie Sąd I instancji przyjął, iż zachowanie przypisane P. P. w pkt. I aktu oskarżenia zostało podjęte w wyniku niewłaściwego zachowania się wobec niego K. S. (1). Sąd ten nie uzasadnił, wymowa jakich dowodów doprowadziła go do takiego przekonania. Tymczasem wyjaśnienia oskarżonego nawiązujące do tej kwestii były z gruntu nieprzekonywające. Wszak jego postawa w krytycznym czasie świadczyła o tym, że nie respektował elementarnych zasad, które obowiązywały go jako osobę osadzoną. Dość stwierdzić, że spożył w czasie wykonywania pracy w zorganizowanym w jednostce penitencjarnym warsztacie alkohol, a następnie, wbrew żądaniu przełożonego, nie poddał się badaniu na zawartość tej substancji w wydychanym przez niego powietrzu. Te okoliczności uzasadniały zatem przyjęcie, że znajdując się wówczas pod odhamowującym działaniem alkoholu, zachowywał się wobec pokrzywdzonego prowokacyjnie, co doprowadziło do konfrontacji pomiędzy nimi. Ta okoliczność, co oczywiste, nie wpływała jednak na ocenę prawa materialnego, a tylko na społeczną szkodliwość przypisanego mu zachowania.

Ad. 1 apelacji prokuratora i ad. 1 apelacji obrońcy.

Zasadniczo nietrafny był zarzut opisany w pkt. 1 apelacji prokuratora, zaś zarzut z pkt. 1 apelacji obrońcy na uwzględnienie nie zasługiwał w całości. Sąd Rejonowy trafnie dokonując ustaleń faktycznych co do wypowiedzianych przez P. P. wobec K. S. (1) w krytycznym momencie słów bezbłędnie dostrzegł, że nie można było ich zakwalifikować jako znieważających. Właściwie dokonał też subsumowania pod znamiona ustawowe przestępstwa z art. 212§1 k.k. skierowaną wobec pokrzywdzonego wypowiedź oskarżonego „Jesteś bez wykształcenia”.

Rozważając w kontekście ustawowych znamion występku z art. 212§1 k.k. to zachowanie P. P., a polegające na wypowiedzeniu pod adresem K. S. (1) tego stwierdzenia, jak i dalszych w postaci „Jesteś nieudacznikiem życiowym, nie potrafisz sobie poradzić na wolności”, wskazania na wstępie wymagało, że ustawodawca statuując typ czynu zabronionego w postaci zniesławienia dążył do ochrony dobrego imienia m.in. osoby, a zatem dobra prawnego materializującego się w zabezpieczeniu służącej każdemu przeciętnej miary poszanowania – W. Kulesza, Zniesławienie i zniewaga. Ochrona czci i godności osobistej w polskim prawie karnym - zagadnienia podstawowe, Warszawa 1984, s. 34-36. Aby zatem określony zarzut można było poczytać jako zniesławiający, należało ustalić, że materializował on w sobie taką treść, której wydźwięk mógł skutkować poniżeniem osoby pokrzywdzonej lub narażeniem jej na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, a więc pozbawiać ją tej przeciętnej miary poszanowania. – J. Raglewski [w:] A. Zoll (red.), Kodeks karny, Część szczególna, Tom II, Komentarz do art. 117-277 k.k., Zakamycze, 2006, wyd. II, tezy 41-42 do art. 212 k.k.

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy dojść należało do przekonania, że wypowiedzenie przez P. P. pod adresem K. S. (2) wskazanych sformułowań, bezsprzecznie statuowały go jako osobę, która funkcjonuje społecznie poniżej normy, bowiem nie uzyskawszy wykształcenia wykazywała też się życiową nieudolnością, co doprowadzić miało do tego, że nie potrafiła rozwiązywać problemów życiowych. Nie trudno było więc dostrzec, że oskarżony w analizowanych wypowiedziach zarzucił oskarżonemu takie właściwości, które charakteryzowały go jako osobę posiadającą niższe aniżeli przeciętne umiejętności społecznego funkcjonowania. Zważywszy ponadto na to, że te wypowiedzi zostały sformułowane przy innym osadzonym, a to A. J., to mogły one narazić K. S. (1) na utratę zaufania niezbędnego dla wykonywanego zawodu - J. Raglewski [w:] A. Zoll (red.), Kodeks karny, op. cit., teza 11 do art. 212 k.k.; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2010r., II KK 105/10, LEX nr 621198. Analizowane wypowiedzi oskarżonego oceniane obiektywnie mogły przecież narazić oskarżonego na swoistą stygmatyzację, statuując go w środowisku osadzonych jako osobę nieudolną. Nie trzeba przy tym przekonywać, że przydawanie pokrzywdzonemu jako strażnikowi więziennemu tego rodzaju właściwości w obecności postronnego osadzonego, mogło doprowadzić do tego, że zaufanie jego podopiecznych do jego osoby mogło ulec nadszarpnięciu.

Oceniając zatem niejako od strony negatywnej analizowane zarzuty podniesione przez apelujących dojść należało do przekonania, że poddane osądowi w pkt. I części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku wypowiedzi P. P. nie były znieważające. Miały one przecież charakter zracjonalizowany, a to dlatego, że odnosiły się społecznego funkcjonowania pokrzywdzonego, a więc posiadanych przezeń właściwości. Zniewaga powinna natomiast mieć wymowę wymykającą się spod zracjonalizowanej oceny, bowiem zawierającą albo treść obelżywą, albo ośmieszającą - B. M. [w:] B. M., J. W., Przestępstwa przeciwko wolności, wolności sumienia i wyznania, wolności
seksualnej i obyczajności oraz czci i nietykalności cielesnej.
Rozdział XXII, XXIV, XXV, XXVII Kodeksu karnego. Komentarz, Warszawa 2001, s. 246–247. Dodania wymagało, że również poddanie tych wypowiedzi oskarżonego badaniu w teście sprawdzalności potwierdzało słuszność dokonanej egzegezy prawa materialnego. Zgodnie bowiem z poglądami przedstawicieli doktryny, które Sąd Odwoławczy w całości aprobował, jeżeli określony zarzut podlega weryfikacji na płaszczyźnie prawdy i fałszu, to przydawać mu należy charakter zniesławiający, zaś jeżeli nie da się go w ten sposób zweryfikować, a jest obraźliwy, to stanowi zniewagę - - J. Raglewski [w:] A. Zoll (red.), Kodeks karny, op. cit., teza 24 do art. 212 i powołane tam piśmiennictwo. Nie wdając się w szczególne dywagacje stwierdzić należało, że stanowiące przedmiot osądu czynu opisanego w pkt. I części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku przytoczone wypowiedzi oskarżonego podlegały tego rodzaju weryfikacji. Rzecz bowiem w tym, że fakt uzyskania przez pokrzywdzonego co najmniej średniego wykształcenia nie tylko podlegał sprawdzeniu, ale wręcz, co trafnie podniósł w apelacji obrońca, stanowił ustawowy wymóg uzyskania zatrudnienia w charakterze funkcjonariusza służby więziennej. Sprawdzalne były także dalsze analizowane okoliczności, do których oskarżony się odwołał, jak to, czy jest nieudacznikiem życiowym, który nie radzi sobie w społecznym funkcjonowaniu.

Tytułem wyjaśnienia wskazania też wymagało, że w przypadku występku z art. 212§1 k.k. ciężar udowodnienia prawdziwości podniesionych zarzutów, spoczywa na osobie oskarżonego. Z tego właśnie powodu zniesławiającym zarzutom, aż do czasu udowodnienia ich prawdziwości, przysługuje tzw. domniemanie nieprawdziwości – J. Raglewski [w:] A. Zoll (red.), Kodeks karny, op. cit., tezy 5-7 do art. 213 k.k.; L. Gardocki. Dowód prawdy czy dowód nieprawdy, NP 1975, nr 12, s. 1619-1621. Czyniąc zatem ustalenia faktyczne w zakresie prawdziwości zarzutów wypowiedzianych przez oskarżonego wobec pokrzywdzonego, należało w pierwszej kolejności w przyjmować, że były one nieprawdziwe. Odmienne ustalenie co do tych zarzutów mogło więc mieć miejsce dopiero w przypadku dowiedzenia ich prawdziwości. Temu wymogowi dowodowemu P. P. jednak nie sprostał, bowiem nawet nie podjął stosownej inicjatywy dowodowej.

Podsumowując zatem te rozważania wskazać należało, że Sąd Rejonowy trafnie w opisanych w zarzucie z pkt. 1 aktu oskarżenia sformułowaniach nie dopatrzył się znieważających treści. Chociaż celnie dostrzegł w wypowiedzi P. P. nawiązującej do uzyskanego przez K. S. (1) wykształcenia treść zniesławiającą, tym niemniej wadliwie takiej wymowy nie przydał dalszym przywołanym już jego wypowiedziom nawiązującym do społecznego funkcjonowania pokrzywdzonego.

Prokurator niezasadnie zarzucił w apelacji, że wypowiedź P. P. odnosząca się do żony K. S. (1) powinna zostać uznana za znieważającą go. Bezsprzecznie przecież odnosiła się ona do żony pokrzywdzonego, nie zaś do jego osoby.

Ad. 3 apelacji prokuratora.

Zarzut z pkt. 3 środka odwoławczego wywiedzionego przez oskarżyciela publicznego był trafny.

Bezsprzecznie P. P. rozmowę telefoniczną przeprowadzoną ze swoją matką realizował w obecności funkcjonariusza doprowadzającego T. M.. Co więcej, prowadząc ją dostrzegał zapewne stojącego nieopodal kolejnego funkcjonariusza w osobie M. O.. Jako recydywista penitencjarny wiedział, że funkcjonariusze ci zobowiązani są do reagowania na negatywne zachowania osadzonych, w szczególności takie, które wyczerpują znamiona ustawowe przestępstw. Konsekwencją tego wnioskowania była oczywista konstatacja, że o groźbach sformułowanych przez oskarżonego pod adresem pokrzywdzonego w czasie prowadzonej rozmowy telefoniczną słyszący je funkcjonariusze z pewnością powiadomią organy ścigania, a więc że w konsekwencji dotrze ona także do pokrzywdzonego. Wolą oskarżonego te zachowanie podejmującego było zatem dążenie do rozładowania towarzyszącej mu wówczas frustracji, jak i pogłębienie poczucia zagrożenia u pokrzywdzonego, któremu już uprzednio przecież groził w bezpośredniej rozmowie. Zważywszy zatem na to, że groźba może być uznana za karalną nie tylko wtedy, gdy jest kierowana bezpośrednio do pokrzywdzonego, ale także wówczas, gdy wypowiadana jest wobec osoby trzeciej ze świadomością jednak, że dotrze do jej adresata, to w analizowanym przypadku ta właśnie ostatnia sytuacja wystąpiła – M. Mozgawa (red.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2022, teza 5 do art. 190; O. Górniok (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. II, LexisNexis 2006, teza 6 do art. 190. Nie miało zatem w analizowanym układzie znaczenia trafne spostrzeżenie Sądu Rejonowego, że P. P. nie zmierzał do tego, aby będąca jego rozmówczynią matka U. C. powiadomiła o treści tej rozmowy K. S. (1). Tego rodzaju informacje do pokrzywdzonego musiały przecież dotrzeć, lecz w wyniku aktywności słyszących wypowiedzi oskarżonego funkcjonariuszy służby więziennej, co faktycznie nastąpiło.

Ad. 1 apelacji obrońcy.

Zarzut rażącej niewspółmierności wymierzonej P. P. kary nie zasługiwał na aprobatę.

Sąd Rejonowy trafnie w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku dostrzegł okoliczności, które miały wpływ na wymierzoną P. P. karę za popełnienie przestępstwa z art. 190§1 k.k. i art. 212§1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. Zwrócił wszakże uwagę na to, że obciążająco na zakres odpowiedzialności karnej oskarżonego wpływało to, że działał z zamiarem bezpośrednim, był uprzednio wielokrotnie karany, a przypisanego mu przestępstwa dopuścił się znajdując się pod wpływem alkoholu. Dostrzegł też bezbłędnie, że oskarżony będąc osobą osadzoną, przestępcze zachowanie podjął wobec funkcjonariusza służby więziennej, a więc osoby, którego powinien się podporządkować. Chociaż nie było przekonywające zapatrywanie tego Sądu, że pokrzywdzony przyczynił się do podjęcia analizowanego zachowania oraz że oskarżony groził mu pozbawieniem życia, to jednak wymierzonej kary 4 miesięcy pozbawienia wolności nie można było uznać za rażąco niewspółmierną. Rzecz bowiem w tym, że z uwagi na uprzednią wielokrotną karalność oskarżonego, wymierzenie mu kary wolnościowej było absolutnie wykluczone. Orzeczona wobec niego sankcja izolacyjna w dolnych granicach ustawowego zagrożenia siłą rzeczy nie mogła zostać uznana jako naruszająca wektory wyznaczające zasady sądowego wymiary kary z art. 53§1 i 2 k.k. Zważywszy na to, że obrońca nie wskazał w apelacji, jakie błędy w procesie wymiary kary popełnił Sąd Rejonowy, ani także nie przywołał okoliczności, które mogłyby świadczyć o tym, że nie zostały w tym procesie dostrzeżone okoliczności, które łagodząco wpływałyby na zakres tej odpowiedzialności oskarżonego poza tą, której Sąd Okręgowy nie dopatrzył się, a więc prowokacyjnego zachowania pokrzywdzonego, toteż nie zachodziła nawet możliwość ustosunkowania się do tego zarzutu.

Wniosek

Apelacja prokuratora:

1.  zmiana zaskarżonego orzeczenia w zakresie pkt. I poprze przyjęcie, że oskarżony dopuścił się przestępstwa z art. 224§2 k.k., art. 226§1 k.k. i art. 212§1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k.;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2.  uchylenie pkt. II zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Jeleniej Górze.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Apelacja obrońcy:

zmiana zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzutu opisanego w pkt. I częsci dyspozytywnej wyroku, ewentualnie w przypadku braku podstaw do wydania wyroku uniewinniającego i uznania za zasadny jedynie zarzut obrazy prawa materialnego, zmiana zaskarżonego wyroku poprzez wyeliminowanie z opisu czynu ustalenia, że oskarżony pomówił pokrzywdzonego słowami „jesteś bez wykształcenia” o takie właściwości, które naraziły pomówionego na utratę zaufania niezbędnego dla wykonywanego zawodu oraz wymierzenie mu kary ograniczenia wolności.

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek prokuratora z pkt. 1 apelacji oraz z apelacji obrońcy o zmianę zaskarżonego wyroku w jego pkt. I części dyspozytywnej na warunkach przez nich wskazanych, nie mógł zostać uwzględniony. Sąd Rejonowy w zakresie tego rozstrzygnięcia nie dopuścił się wskazanych w apelacjach uchybień, przez co wyrok w tym zakresie utrzymano w mocy. Jako że zarzuty atakujące zaskarżony wyrok w analizowanym zakresie zostały już omówione, a nie zostały one uwzględnione, a Sąd Odwoławczy uzupełnił opis przypisanego oskarżonemu przestępstwa z powodów już przytoczonych, a ponadto nie dopatrzył się żadnych uchybień w tym zakresie, które podlegałyby uwzględnieniu poza zakresami zaskarżeń, toteż naturalną konsekwencją tego stanu rzeczy była konieczność utrzymania zaskarżonego wyroku w tymże zakresie w mocy.

Uwzględnić natomiast należało wniosek z pkt. 2 apelacji prokuratora, a odnoszący się do rozstrzygnięcia zawartego w pkt. II części dyspozytywnej zaskarżonego orzeczenia. Uchylenie zaskarżonego wyroku w tym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji okazało się konieczne, a to dlatego, że dokonana przez ten Sąd subsumpcja prawidłowo ustalonych faktów pod znamiona czynu zabronionego z art. 190§1 k.k. była oczywiście wadliwa. Sąd Odwoławczy nie mając możliwości w zaistniałych w sprawie okolicznościach skazania oskarżonego za to przestępstwo, zobowiązany był do wydania wyroku kasatoryjnego. Sąd Rejonowy ponownie prowadząc postępowanie dokonana prawidłowej subsumcji zachowania oskarżonego pod znamiona tego typu czynu zabronionego i uwzględniając wektory wyznaczające jego społeczną szkodliwość wyda trafne rozstrzygnięcie korzystając przy tym w możliwie najszerszym zakresie z możliwości ujawnienia dowodów przewidzianej w treści art. 442§2 k.p.k..

Uchylenie zaskarżonego wyroku w pkt. II części dyspozytywnej i przekazanie w tym zakresie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu wynikało też z tego, że nie zachodziły w sprawie niniejszej negatywne przesłanki procesowe, które skutkować powinny umorzeniem postępowania karnego (z art. 17§1 pkt. 3 - 11 k.p.k. oraz z powodu niepoczytalności (art. 414§1 k.p.k. w zw. z art. 458 k.p.k.)). Co więcej, zawinienie oskarżonego i szkodliwość społeczna czynu zarzuconego mu w pkt. 2 aktu oskarżenia były znaczne – oskarżony, który był uprzednio wielokrotnie karany i pozostając w warunkach izolacji penitencjarnej, uchybiając przy tym istotnie zasadom odbywania kary pozbawienia wolości, zdecydował się w sposób bezpardonowy zaatakować wolność pokrzywdzonego, którego poleceń jako strażnika więziennego zobowiązany był przestrzegać. Nie było również podstaw do warunkowego umorzenia prowadzonego postępowania karnego, a to chociażby z tego powodu, że oskarżony był uprzednio karany za przestępstwa umyślne.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy w zakresie rozstrzygnięć z pkt. III i V jego części dyspozytywnej oraz zasadniczo w zakresie rozstrzygnięcia z pkt. I tej jego części

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powody utrzymania zaskarżonego wyroku w mocy zostały już opisane.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrok Sądu Rejonowego zmieniono nieznacznie w zakresie rozstrzygnięcia z pkt. I jego części dyspozytywnej.

Zwięźle o powodach zmiany

Powody zmiany zaskarżonego wyroku zostały już opisane.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

--------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

Brak możliwości skazania przez Sąd Odwoławczy oskarżonego, który został uniewinniony w pierwszej instancji.

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Przytoczone rozważania odnoszące się do zarzutu z pkt. 3 apelacji prokuratora uzasadniały konieczność uchylenia zaskarżonego wyroku w zakresie pkt. II jego części dyspozytywnej i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Sąd Odwoławczy nie miał możliwości skazania oskarżonego za to przestępstwo, jako że zaskarżonym wyrokiem został on od jego popełnienia uniewinniony.

Konsekwencją tego rozstrzygnięcia było też uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie jego pkt. IV części dyspozytywnej, a to dlatego, że tym rozstrzygnięciem uznano, że koszty postępowania w części uniewinniającej ponosi Skarb Państwa.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Jak że zapatrywania prawne co do dalszego postępowania zostały już opisane, toteż nie zachodziła potrzeba ponownego ich przywoływania.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------

6  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982r. prawo o adwokaturze w zw. z art. §4 ust. 1, §17 ust. 2 pkt. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na adw. I. J. kwotę 516,60zł w tym 96,60zł podatku od towarów i usług tytułem sprawowanej z urzędu obrony oskarżonego P. P. w postępowaniu odwoławczym.

Na podstawie natomiast art. 624§1 k.p.k. oskarżonego, który pozostając w warunkach izolacji penitencjarnej nie uzyskiwał żadnych dochodów, jak i nie posiadał podlegającego spieniężeniu majątku, zwolniono od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

błędne zakwalifikowanie czynu zabronionego opisanego w pkt. I części dyspozytywnej wyroku oraz uniewinnienie oskarżonego od popełnienia czynu opisanego w pkt. II tej części zaskarżonego orzeczenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

błędne zakwalifikowanie czynu zabronionego opisanego w pkt. I części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku i wadliwa ocena wyjaśnień oskarżonego skutkujące przypisaniem mu przestępstwa z art. 190§1 k.k. i art. 212§1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana