Pełny tekst orzeczenia

Warszawa, dnia 29 grudnia 2022 r.

Sygn. akt VI Ka 727/22

1

2WYROK

2.1W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

3Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący:SSO Tomasz Morycz

protokolant: protokolant sądowy Marta Herc

4przy udziale prokuratora Jerzego Kopcia

po rozpoznaniu dnia 29 grudnia 2022 r.

5sprawy R. M., syna W. i A., ur. (...) w O.

6oskarżonego o przestępstwo z art. 178a § 1 kk

7na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

8od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie

9z dnia 23 marca 2022 r. sygn. akt III K 679/21

I. zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

II. kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 727/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie z dnia 23 marca 2022 r. w sprawie o sygn. akt II K 679/21.

1.2  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mających wpływ na jego treść polegający na niesłusznym uznaniu, iż oskarżony nie dopuścił się czynu zabronionego określonego w art. 178a § 1 kk, czego konsekwencją było uniewinnienie oskarżonego podczas gdy prawidłowa ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego pozwala na przyjęcie, że oskarżony jest sprawcą przestępstwa.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Zarzut był bezzasadny.

Nie ulega wątpliwości, że by ocena dowodów przeprowadzona przez organ postępowania dokonana została zgodnie z regułami art. 7 kpk konieczne jest: 1) oparcie jej na wszystkich przeprowadzonych dowodach, mając na względzie, że podstawę orzeczenia może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku postępowania, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia danej kwestii; 2) uwzględnienie zasad prawidłowego rozumowania; 3) uwzględnienie wskazań wiedzy; 4) uwzględnienie doświadczenia życiowego. Zasada swobodnej oceny dowodów jest zasadą kontrolowanej oceny dowodów, która wyraża się w dwóch aspektach. Po pierwsze, organ procesowy musi uzasadnić, dlaczego oparł się na jednych, a nie na innych dowodach oraz dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Po drugie, organ odwoławczy kontroluje swobodną ocenę dowodów dokonaną przez organ pierwszej instancji. Przy czym zarzut naruszenia art. 7 kpk nie może ograniczać się do wskazania wadliwości sędziowskiego przekonania o wiarygodności jednych, a niewiarygodności innych źródeł czy środków dowodowych, lecz powinien wykazać konkretne błędy w samym sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiające w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu. W grę może wchodzić np. pominięcie istotnych środków dowodowych, niedostrzeżenie ważnych rozbieżności, uchylenie się od oceny wewnętrznych czy wzajemnych sprzeczności.

Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 kwietnia 2021 r. w sprawie o sygn. akt III KK 78/21, „prezentowanie własnej - możliwej w realiach konkretnej sprawy - oceny dowodów, bez wykazania błędności tej, której dokonał sąd pierwszej instancji, nie upoważnia jeszcze sądu odwoławczego do zajęcia w tej materii stanowiska odmiennego. Sąd odwoławczy, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie prowadzi samodzielnie postępowania dowodowego co do istoty sprawy, jest bowiem głównie sądem kontrolującym procedowanie przed sądem pierwszej instancji i stanowisko tego sądu może zakwestionować jedynie wówczas, gdy wykaże, że to postępowanie i jego wynik obrażają prawo”.

Sąd Okręgowy podziela również pogląd zawarty w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 7 listopada 2019 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 173/19. Wskazano w nim, że „na uzasadnienie błędu ustaleń faktycznych lub naruszenie standardów swobodnej oceny bądź interpretacji dowodów nie wystarczy subiektywne przekonanie skarżącego o niesprawiedliwości orzeczenia, a konieczne jest wykazanie, że w zaskarżonym wyroku poczyniono ustalenie faktycznie nie mające oparcia w przeprowadzonych dowodach, albo że takiego ustalenia nie poczyniono mimo, że z przeprowadzonych dowodów określony fakt jednoznacznie wynikał, względnie wykazanie, iż tok rozumowania sądu I instancji był sprzeczny ze wskazaniami doświadczenia życiowego, prawidłami logiki, czy zasadami wiedzy”.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że wbrew twierdzeniom prokuratora Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił zgromadzony materiał dowodowy i dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, słusznie uniewinniając oskarżonego. Po pierwsze, nikt nie widział, żeby oskarżony kierował pojazdem. Osoba zgłaszająca, to jest świadek W. P., odnotowała jedynie, że odgłos pracującego samochodu zakłóca ciszę nocną, a w środku znajduje się śpiący oskarżony, który nie stosuje się do próśb z tym związanych. Z tych względów zawiadomił Straż Miejską, a nie Policję. Biorąc pod uwagę, że oskarżony zaprzeczył, żeby tego dnia kierował samochodem w stanie nietrzeźwości - twierdząc że przywiózł go znajomy - świadek P. J. innym pojazdem, a on jedynie ogrzewał się w środku swojego samochodu, nie mogąc znaleźć kluczy do domu - a brak dowodów przeciwnych, to brak było podstaw do podważenia jego wersji wydarzeń. Tym bardziej, że nie była sprzeczna z pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym, a wręcz przeciwnie - korespondowała z zeznaniami świadków, w szczególności W. P., P. J. i M. N.. Świadek W. P. wprost wskazał: „(…) nie widziałem momentu jego przyjazdu” (k.32v), „Nie widziałem, żeby oskarżony jechał samochodem. Nie potrafię powiedzieć, od kiedy samochód stał. Jak wyszedłem z domu samochód stał” (k.64v) i Nie było takiej sytuacji, by oskarżony wrócił do samochodu i usiłował odjechać. Dopóki ja tam byłem, to rozmawiał na zewnątrz pojazdu i rozmawiał ze strażnikiem” (k.64v-65).

Po drugie, nie można również przyjąć, że oskarżony usiłował stamtąd odjechać. Wprawdzie sugerowali to świadkowie, funkcjonariusze Straży Miejskiej, jednak dokładna analiza ich zeznań wskazuje, że nie opierali tego na żadnych, konkretnych i wystarczających do takiej oceny okolicznościach. Tyczy się to w szczególności świadka M. S., który stał najbliżej pojazdu. W szczególności oskarżony nie wrzucał biegu, nie dodawał gazu i nie poruszał kierownicą. Samochód przez cały czas interwencji stał w tym samym miejscu. Wprawdzie pracował, jednak nie ustalono w sposób jednoznaczny czy był to silnik czy też niezależnie pracujące ogrzewanie pojazdu, również powodujące zbliżone odgłosy. Zgodnie z regułą wyrażoną w art. 5 § 2 kpk wszelkie nie dające się usunąć wątpliwości, także w tym zakresie, powinny być rozstrzygane na korzyść oskarżonego. Ponadto oskarżony był zaskoczony i zdenerwowany nagłym pojawieniem się nieznanych mu osób pod jego domem, nerwowo poruszając się w samochodzie, w którym czegoś szukał i wykonując nieskoordynowane ruchy pod wpływem poleceń kierowanych do niego przez świadka M. S., a ostatecznie z niego wysiadając. Brak podstaw do przyjęcia, że miało to na celu kierowanie pojazdem. Byłoby to zresztą nielogiczne, bo znajdował się przecież pod swoim domem. Gdzie i po co miałby jechać? Nie wiadomo. Zresztą świadek M. S., który stał obok pojazdu i przy otwartych drzwiach wprost wskazał „Gdyby oskarżony chciał odjechać, to nie byłbym w stanie fizycznie mu przeszkodzić, bo stałem z boku pojazdu” (k.67).

Zeznania świadków, funkcjonariuszy Straży Miejskiej, budziły uzasadnione wątpliwości. Tym bardziej, że na etapie postępowania sądowego częściowo wycofali się ze swoich twierdzeń, które już początkowo były nieprecyzyjne i niejednoznaczne. Sąd Rejonowy przedstawił obszerną argumentację w tym zakresie, które Sąd Okręgowy przyjmuje jako własną. Ponadto nie uzyskano nagrania z posiadanej przez świadka S. M. kamery nasobnej, które mogło okazać się decydujące dla weryfikacji kwestii ewentualnego usiłowania, a które jak ustalono zostało nadpisane. Co istotne, przybyły na miejsce funkcjonariusz Policji - świadek M. N. nie uzyskał od nich informacji o próbie kierowania pojazdem. Jak wskazał „W mojej obecności oskarżony nie podejmował prób odjechania pojazdem. Nie było mowy podczas interwencji o tym, że mężczyzna próbował odjechać tym samochodem. Nie wynikało to też z wezwania” (k.97). Wszystko sprowadzało się do zakłócania ciszy nocnej przez nietrzeźwego, ale jedynie siedzącego w pojeździe oskarżonego. Wskazujących na to okoliczności na próżno szukać też w zeznaniach zgłaszającego. Z tych względów brak było wystarczających podstaw do przyjęcia, żeby oskarżony choćby usiłował kierować pojazdem, o kierowaniu nie wspominając.

Z tych względów zaskarżony wyrok był prawidłowy. Złożona apelacja była równie krótka, co polemiczna, nie zawierając żadnych argumentów, które mogłyby przekonać Sąd Okręgowy do uchylenia kwestionowanego orzeczenia. Rolą prokuratora było zgromadzenie dowodów winy oskarżonego, czemu nie sprostał.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Z opisanych wyżej względów wniosek był bezzasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.3  1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie z dnia 23 marca 2022 r. w sprawie o sygn. akt II K 679/21.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych skutkujących prawidłowym stwierdzeniem, że brak podstaw do uznania oskarżonego winnym popełnienia czynu polegającego na kierowaniu bądź usiłowaniu kierowania pojazdem w stanie nietrzeźwości. Z tych względów słusznie go uniewinnił. Powyżej przedstawiono obszerną argumentację w tym zakresie.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.3.1  1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

R. M.

II

Z uwagi na bezzasadność apelacji wniesionej przez prokuratora kosztami procesu za postępowanie odwoławcze należało obciążyć Skarb Państwa.

7.  PODPIS

0.11.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wina

0.11.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

Uchylenie

zmiana