Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

B. C. wystąpiła o stwierdzenie, że spadek po zmarłej K. S. na podstawie ustawy nabyli: mąż Z. S. i syn L. S., każdy po ½ części.

Uczestnik postępowania L. S. przychylił się do wniosku. Uczestnik postępowania Z. S. wniósł o stwierdzenie nabycia spadku po K. S. zgodnie z jej testamentem z dnia 22 listopada 2017 r. Jednocześnie oświadczył, iż nie zgadza się z otwarciem testamentu, ponieważ wskutek tego jego pasierb L. S. może zażądać od niego, by opuścił zajmowane mieszkanie, wchodzące w skład masy spadkowej, a nadto w testamencie nie wyszczególniono rzeczy znajdujących się w mieszkaniu, które w ocenie Z. S. powinny zostać mu przyznane na własność.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. S. zmarła dnia 25 czerwca 2020 r. W chwili śmierci pozostawała w związku małżeńskim ze Z. S.. Była dwukrotnie zamężna. Z jej pierwszego małżeństwa pochodzi L. S.. Spadkodawczyni nie miała dzieci pozamałżeńskich, ani przysposobionych. Nikt nie zrzekał się dziedziczenia, nie odrzucał spadku po zmarłej, nie został uznany za niegodnego dziedziczenia.

dowód: odpis skrócony aktu zgonu z dnia 5 lipca 2022 r. (akta sądowe k. 25)

zeznania i zapewnienie uczestnika L. S. (protokół z dnia 2 sierpnia 2022 r. k. 28-29)

zeznania i zapewnienie uczestnika Z. S. (protokół z dnia 2 sierpnia 2022 r. k. 29)

W dniu 22 listopada 2017 r., przed notariuszem A. N. w Kancelarii Notarialnej przy ul. (...) w O., sporządzony został w formie aktu notarialnego testament K. S., w którym na swojego spadkobiercę powołała syna L. S..

Sąd na rozprawie w dniu 25 października 2022r. dokonał otwarcia i ogłoszenia w/w testamentu.

dowód: testament z dnia 22 listopada 2017 r. (akta sądowe k. 33, 40)

otwarcie i ogłoszenie testamentu z dnia 22 listopada 2017 r. (protokół z dnia 25 października 2022 r., akta sądowe k. 41, 42)

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie należało stwierdzić nabycie spadku po K. S. zgodnie z testamentem z dnia 22 listopada 2017 r.

Stan faktyczny sąd ustalił w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy oraz złożone zapewnienia spadkowe i zeznania uczestników. Prawdziwość i wiarygodność dokumentów, które posłużyły do rozstrzygnięcia, a zostały powołane powyżej, nie była kwestionowana w toku postępowania.

Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku ma na celu ustalenie, czy osoba wskazana we wniosku jako spadkodawca zmarła oraz kto i na jakiej podstawie jest jej spadkobiercą. Stosownie do art. 922 § 1 k.c. prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Zgodnie z dyspozycją art. 926 § 1 k.c. powołanie do spadku wynika albo z ustawy albo z testamentu. Ustawa daje pierwszeństwo porządkowi dziedziczenia określonemu przez spadkodawcę w testamencie (art. 926 § 2 k.c.) (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 1998 roku, I CKU 206/97, niepublikowany; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 1997 roku, II CKU 58/96, niepublikowany). W przypadku powołania do spadku z testamentu oprócz stwierdzenia pozostawienia takiego dokumentu, konieczne jest jego otwarcie i ogłoszenie, a także zbadanie zarzutów kwestionujących jego ważność lub skuteczność. Sąd nie bada natomiast jakie składniki wchodzą w skład spadku, przy czym nawet ujawniony brak majątku spadkowego, nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu o nabyciu spadku (postanowienie Sądu Najwyższego z 21 lipca 1977 roku, III CRN 156/77, niepublikowane). Zgodnie z zapisami art. 950 k.c., testament może zostać sporządzony w formie aktu notarialnego.

Na mocy art. 649 § 1 k.p.c. sąd albo notariusz otwiera i ogłasza testament, gdy ma dowód śmierci spadkodawcy. Na podstawie art. 651 k.p.c. w protokole otwarcia i ogłoszenia testamentu opisuje się jego stan zewnętrzny oraz wymienia się jego datę, datę złożenia i osobę, która testament złożyła. Na testamencie zamieszcza się datę otwarcia i ogłoszenia.

Mając na uwadze brzmienie powyższych przepisów i w związku z przedłożeniem przez Z. S. w toku postępowania testamentu K. S. z dnia 22 listopada 2017 r., sąd był zobligowany do jego otwarcia i ogłoszenia, a następnie, mając na uwadze, że testament był ważny, tak pod względem formy (sporządzony w akcie notarialnym), jak i treści (uczestnicy zgodnie przyznali, że spadkodawczyni w chwili sporządzenia testamentu nie znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, ponadto z materiału dowodowego w sprawie nie wynikało, by w chwili testowania pozostawała pod wpływem błędu czy groźby - art. 944 k.c., 945 k.c.), sąd stwierdził nabycie spadku przez osobę wskazaną w testamencie jako spadkobierca, tj. przez L. S..

Natomiast sąd nie badał w okolicznościach sprawy, jakie składniki wchodzą w skład spadku, bowiem – jak już powyżej zauważono – w postępowaniu spadkowym sąd ustala kto jest spadkobiercą, bowiem spadkobierca powołany jest co do zasady do całości spadku, chyba, że coś innego wynika z testamentu. Ta okoliczność zaś w niniejszej sprawie nie budziła wątpliwości, skoro w testamencie spadkodawczyni wyraźnie oświadczyła, że do całości spadku po sobie powołuje syna L. S.. Zgłaszane natomiast przez uczestnika postępowania Z. S. obiekcje co do przynależności poszczególnych przedmiotów spadkowych do majątku wspólnego małżonków spadkodawczyni i tegoż uczestnika, znajdowały się poza zasięgiem zainteresowania sądu w sprawie o stwierdzenie nabycia. Uporządkowaniu tych kwestii służą bowiem inne postępowania, a mianowicie podział majątku wspólnego i dział spadku.

Nabycie spadku w realiach sprawy nastąpiło z mocy prawa z dobrodziejstwem inwentarza (z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkowe), ponieważ spadkobiercy nie złożyli w terminie 6 miesięcy od daty dowiedzenia się o tytule powołania do spadku oświadczeń spadkowych (art. 1012 k.c., 1015 k.c.).

W związku z powyższym, stwierdzono jak w punkcie I postanowienia.

Interes prawny wnioskodawczyni w zainicjowaniu niniejszego postępowania znajduje podstawę w art. 510 § 1 zdanie 1 k.p.c., zgodnie z którym, zainteresowanym w sprawie jest każdy, czyich praw dotyczy wynik postępowania, może on wziąć udział w każdym stanie sprawy aż do zakończenia postępowania w drugiej instancji. Przed Sądem Rejonowym w Leżajsku pod sygn. akt I Ns 282/16, przy uczestnictwie B. C. toczy się postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po W. M., tj. babce B. C. i matce K. S.. Przeprowadzenie niniejszego postępowania jest zatem konieczne celem ustalenia właściwego kręgu uczestników w/w postępowania.

W punkcie II orzeczono zgodnie z art. 520 § 1 k.p.c.

Zarządzono:

1.  Odnotować

2.  Doręczyć odpis postanowienia z uzasadnieniem uczestnikowi Z. S.,

3.  K.. 14 dni