Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 06 maja 2014r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we W.

w składzie:

Przewodniczący: SSR Barbara Bonczar

Protokolant: Grażyna Mazurkiewicz

po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym w dniu 06 maja 2014r. we W.

sprawy z odwołania M. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.

z dnia 14 stycznia 2014r. znak: (...)

w sprawie M. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.

o zasiłek chorobowy

oddala odwołanie.

Sygn. akt X U 140/14

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni M. P. (1) wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W. z dnia 14 stycznia 2014 r., która ustalono podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za okres od 15 listopada 2013r. do 13 grudnia 2013r. i od 14 grudnia 2013r. do 10 stycznia 2014r. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w wysokości brutto – 2.438,47 złotych tj. przychód z 12 miesięcy poprzedzający powstanie niezdolności do pracy.

W odwołaniu domagała się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania prawa do zasiłku chorobowego od podstawy wymiaru zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składki za październik 2013r. Przy czym wnioskodawczyni wskazała iż kwota z deklaracji to ok. 9 000 złotych.

W odpowiedzi na odwołanie strona pozwana wniosła o oddalenie odwołania z uwagi na brak podstaw prawnych do jego uwzględnienia.

W uzasadnieniu wskazała, iż powódka od dnia15 października 2012r. do31 sierpnia 2013r. i od 01 października 2013r. do nadal jest objęta dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą. W dniu 15 listopada 2013r. wnioskodawczyni wystąpiła do strony pozwanej z wnioskiem o zasiłek chorobowy za okres od 15 listopada 2013r. do 13 grudnia 2013r., a następnie za okres od 14 grudnia 2013r. do 10 stycznia 2014r. Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego strona pozwana przyjęła kwotę 2.438,47 zł., tj. przychód z 12 miesięcy poprzedzających powstanie niezdolności do pracy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni M. P. (1) z zawodu nauczyciel od 2006r. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą z zakresu nauczania j. angielskiego i tłumaczeń .W okresie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej wnioskodawczyni podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. W trakcie prowadzenia pozarolniczej działalności wnioskodawczyni zawieszała jej prowadzenie na okres 30 dni. Wnioskodawczyni podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 15 października 2012r. do 31 sierpnia 2013r.i w tym okresie składka na ubezpieczenie społeczne była opłacana od kwoty nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Od 01 października 2013r. wnioskodawczyni została objęta ponownie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, a do podstawy wymiaru składek wnioskodawczyni zadeklarowała kwotę ok. 9.000 zł. W dniu 15 listopada 2013r. wnioskodawczyni stała się niezdolna do pracy z powodu ciąży i wystąpiła do strony pozwanej z wnioskiem o przyznanie prawa do zasiłku chorobowego za okres od 15 listopada 2013r. do 13 grudnia 2013r.. Zaskarżoną decyzją strona pozwana ustaliła wysokość podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres od 15 listopada 2013r. do 13 grudnia 2013r. i od 14 grudnia 2013r. do 10 stycznia 2014r. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w wysokości brutto – 2.438,47 złotych tj. kwota stanowiąca przeciętny miesięczny przychód z okresu 12 miesięcy poprzedzających powstanie niezdolności do pracy.

Wnioskodawczyni domaga się ustalenia wysokości zasiłku chorobowego od kwoty zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składek od 01 października 2013r. Przy czym wnioskodawczyni słuchana w dniu 06 maja 2014r. nie wskazała tej kwoty, ale jej zdaniem kwota ta wynosiła ok. 9.000 zł. i wynikała z przypuszczalnych dochodów jakie wnioskodawczyni planowała osiągać od października 2013r. z prowadzonej działalności. Wnioskodawczyni przed zawieszeniem od dnia 01 września 2013r. działalności gospodarczej i ponownym przystąpieniu do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od dnia 01 października 2013r. zasięgała u strony pozwanej informacji dot. możliwości przyjęcia kwoty zadeklarowanej jako podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i uzyskiwała odpowiedź że takie działania osoby ubezpieczonej są właściwe i prawidłowe i że po trwającej 30 dni przerwie wysokość zasiłku chorobowego zostanie ustalona od kwoty zadeklarowanej. Wnioskodawczyni w toku procesu nie ukrywała, że takie działania podjęła, aby uzyskać wysoki zasiłek chorobowy a następnie po urodzeniu dziecka zasiłek macierzyński.

Dowód: 1) dokumentacja w aktach ZUS.

2) zeznania świadka M. P. – k.10v as.

3) przesłuchanie wnioskodawczyni - k. 10v as.

Sąd ważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawczyni nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż ustalając stan faktyczny w sprawie Sąd oparł się na dowodach z powołanych dokumentów, których wiarygodności i mocy dowodowej żadna ze stron nie kwestionowała oraz na dowodzie z przesłuchania wnioskodawczyni.

Ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego stała się niezdolna do pracy, przysługuje zasiłek chorobowy (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jednolity tekst: Dz.U. z 2010r. Nr 77, poz.512 ; dalej jako: "ustawa zasiłkowa"). Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego osobie ubezpieczonej niebędącej pracownikiem, w tym prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy o działalności gospodarczej, stosuje się art.48 – 52 ustawy zasiłkowej oraz – na podstawie art.52 – odpowiednio przepisy tej ustawy dotyczące sposobu określania podstawy wymiaru zasiłku ubezpieczonym pracownikom. W odniesieniu do zasiłku chorobowego są to art.36 ust. 2-4, art.38 ust. 1 , art.42, art.43, art. 46 z zastrzeżeniem art.49 i art.50. Ubezpieczenie chorobowe osób prowadzących działalność gospodarczą jest ubezpieczeniem dobrowolnym. Stosownie do art. 48 ust. 1 ustawy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. W zależności od czasu upływającego od chwili rozpoczęcia działalności do chwili zaistnienia ryzyka ubezpieczenia i powstania prawa do świadczeń, za podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się albo przychód za okres 12 miesięcy albo przychód osiągnięty w krótszym okresie, jeżeli przesłanka prawa do świadczeń z ubezpieczenia wypełniła się przed upływem 12 miesięcy prowadzenia działalności(art. 36 ust. 2 w związku z art.48 ust. 2 i art.52 ustawy). W każdym z tych przypadków podstawę wymiaru zasiłku stanowi przychód osiągnięty za pełne miesiące kalendarzowe. Ubezpieczona prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, która przystąpiła dobrowolnie do ubezpieczenia chorobowego i w okresie tego ubezpieczenia stała się niezdolna do pracy, z chwilą ziszczenia się ryzyka tego ubezpieczenia nabywa prawo do zasiłku chorobowego, którego wysokość jest zależna od zadeklarowanej przez nią kwoty stanowiącej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe – co do zasady w okresie 12 miesięcy poprzedzających nabycie prawa do zasiłku, chyba, że do chwili powstania niezdolności do pracy podlega ubezpieczeniu dobrowolnemu krócej niż 12 miesięcy, bo wtedy podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przychód w rozumieniu art. 3 pkt 4 wskazanej ustawy, czyli zadeklarowana kwota stanowiąca podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe po odliczeniu kwoty określonej w tym przepisie.

Reguły te nie są odpowiednie wobec ubezpieczonej, której prawo do świadczeń powstało w pierwszym miesiącu po przystąpieniu do ubezpieczenia, w związku z czym okres ubezpieczenia przed powstaniem niezdolności do pracy nie trwał przez conajmniej jeden pełny miesiąc. W tym wypadku należy stosować zasadę wynikająca z art.49. Stosownie do jego przepisów, przy ustalaniu podstawy wymiaru dla ubezpieczonych niebędacych pracownikami, przychód z niepełnego miesiąca kalendarzowego ze względu na uzyskanie prawa do zasiłku chorobowego przed jego upływem zastępowany jest kwotami zastępczymi wskazanymi w art. 49 ust. 1-4 ustawy. Inaczej określono kwotę zastępującą miesięczny przychód w wypadku ubezpieczonych, dla których określono najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe. W art.49 pkt 1 postanowiono, że w ich wypadku podstawę wymiaru zasiłku stanowi ta najniższa podstawa wymiaru składek, po odliczeniach, o których mowa w art.3 pkt 4 ustawy, czyli po potrąceniu kwoty odpowiadającej 13,71 % podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe. Dla tych ubezpieczonych tak ustalona kwota odpowiada kwocie przychodu za pełny miesiąc prowadzenia działalności gospodarczej i zastępuje kwotę zadeklarowaną. Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe zostały określone w art.18 i 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, do którego odsyła art.20 ust. 1 tej ustawy. Najniższa kwota podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, a także ubezpieczenie chorobowe osób ubezpieczonych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej ustala się na okresy od 1 stycznia do 31 grudnia każdego roku jako kwotę zadeklarowaną, jednak nie niższą niż 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek. Osoby, których dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie jest poprzedzone innym ubezpieczeniem mogą więc zadeklarować składki w kwocie nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia i nie wyższej niż 250% przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Świadczenia z ubezpieczenia społecznego wyliczane im są od kwoty zadeklarowanej, z jednym wyjątkiem, gdy ryzyko ubezpieczenia chorobowego ziści się już w pierwszym miesiącu ubezpieczenia: zadeklarowana kwota nie pokrywa się wówczas z kwotą miesięcznego przychodu, nie może więc stanowić o wysokości świadczeń przysługujących z tak krótkiego okresu ubezpieczenia. W świetle przedstawionej regulacji, ustalenie podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, do którego prawo powstało w pierwszym miesiącu dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej od zadeklarowanej kwoty ubezpieczenia jest wykluczone, choćby kwota ta mieściła się w granicach przewidzianych w art.18 ust. 7 i w art.20 ust. 3 ustawy. Między zgłoszeniem do ubezpieczenia a nabyciem prawa do świadczeń z ubezpieczenia w wysokości kwoty wynikającej z kwoty zadeklarowanej i opłaconej składki musi być wniesiony odpowiedni wkład finansowy. Występowanie relacji między kwotą opłaconej składki a ryzykiem ubezpieczeniowym oraz wysokością świadczeń wypłacanych w razie zaistnienia zdarzenia ubezpieczeniowego zostało uznane za jedną z fundamentalnych zasad systemu ubezpieczeniowego. (...) społeczne opierają się na zasadzie wzajemności, która polega na tym, że nabycie prawa do świadczenia z ubezpieczenia społecznego i jego wysokość są uzależnione od wkładu finansowego w postaci składek. Przyjęcie, jako podstawy wymiaru zasiłku chorobowego podstawy wymiaru składki w kwocie zadeklarowanej za pełny miesiąc, w miejsce wskazanej przez ustawodawcę najniższej podstawy wymiaru składki, oznaczałoby, że wnioskodawczyni uzyskałaby świadczenie z funduszy zebranych przez innych ubezpieczonych. Wnioskodawczyni po krótkim okresie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego – od 01 października 2013r. – uzyskałaby począwszy od 15 listopada 2013r. do 10 stycznia 2014r. i nadal, gdyż wnioskodawczyni po urodzeniu dziecka nabyła prawo do zasiłku macierzyńskiego i po opłaceniu niewielkich składek, prawo do świadczeń pieniężnych ustalonych od kwoty, która nie pokrywa jej miesięcznego przychodu. W przypadku wnioskodawczyni przerwa w ubezpieczeniu chorobowym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej nie przekraczała 30 dni, tym samym do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należy przyjąć przychód z 12 miesięcy poprzedzających powstanie niezdolności do pracy tj. za okres od listopada 2012r. do października 2013r.

Zdaniem Sądu prawidłowo strona pozwana przyjęła, że postawę wymiaru zasiłku chorobowego, do którego wnioskodawczyni nabyła prawo od 15 listopada 2013r., z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej i po przystąpieniu do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, stanowi kwota określona zgodnie z art.36 ust. 4 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jako przychód z okresu 12 miesięcy poprzedzających powstanie niezdolności do pracy, bez względu na wysokość kwoty zadeklarowanej tj. kwota brutto 2.438,47 złotych.

Z tych względów odwołanie wnioskodawczyni podlega oddaleniu i na podstawie cytowanych przepisów i art.477 ¹⁴ § 1 kpc, należało orzec, jak w sentencji.