Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 13 lutego 2013 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Anna Budzyńska

Sędziowie SSO Piotr Sałamaj

SSO Krzysztof Górski (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2013 roku w Szczecinie,

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi powodów M. S. i M. K.

o stwierdzenie przewlekłości postępowania w sprawie z powództwa M. S. i M. K. przeciwko A. G., toczącej się przez Sądem Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie, sygn. akt XI GNc 2628/12

postanawia:

I.  stwierdza, że w postępowaniu w sprawie z powództwa M. S. i M. K. toczącej się przez Sądem Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie, sygn. akt XI GNc 2628/12 nastąpiła przewlekłość postępowania;

II.  przyznaje skarżącym M. S. i M. K. od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 2.000 zł (dwóch tysięcy złotych);

III.  oddala skargę w pozostałym zakresie;

IV.  zwraca skarżącym uiszczoną opłatę w kwocie 100 zł (stu złotych);

SSO P. Sałamaj SSO A. Budzyńska SSO K. Górski

UZASADNIENIE

W dniu 18 grudnia 2012 roku pełnomocnik powodów złożył skargę na przewlekłość postępowania toczącego się przed Sądem Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie, sygn. akt XI GNc 2628/12, wnosząc o stwierdzenie, że w postępowaniu tym nastąpiła przewlekłość postępowania oraz wnosząc o zasądzenie od Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwoty 3000 zł tytułem rekompensaty za naruszenie prawa powodów do rozpoznania ich sprawy w rozsądnym terminie, jak również o zwrot uiszczonej opłaty od skargi w przypadku jej uwzględnienia.

W uzasadnieniu skargi powodowie podnieśli, że w dniu 24 października 2012 roku w Sądzie uzyskano informację, iż sprawie nie nadano biegu. W dniu 29 października 2012 roku uzyskano z kolei informację, że sprawie nadano sygnaturę, lecz nie podjęto czynności zmierzających do wydania nakazu zapłaty. Nadto potwierdzili fakt wezwania ich pismem z dnia 6 grudnia 2012 r. do usunięcia braków formalnych pozwu. Jak wskazał pełnomocnik powodów, wykonał to zobowiązanie, mimo, że jawi się ono jako absurdalne, gdyż pełnomocnictwo było podpisane podpisami o treści (...) i (...).

Pełnomocnik powodów podkreślił, że od dnia wniesienia pozwu do dnia złożenia niniejszej skargi upłynęły równo trzy miesiące, a w sprawie nie zostały podjęte jakiekolwiek czynności. Trudno bowiem przypisać przymiot prawidłowości czynności polegającej na wezwaniu pełnomocnika do usunięcia braków formalnych pozwu, które jest obiektywnie bezpodstawne. Również przekazanie sprawy do innego wydziału nie uzasadnia tak długiego okresu oczekiwania na wydanie nakazu zapłaty.

Zatem doszło do rażącego naruszenia prawa powodów do rozpoznania ich sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, gdyż postępowanie to trwa zdecydowanie dłużej niż jest to konieczne dla wydania nakazu zapłaty.

Okoliczności te wywołują negatywne skutki i sprawiają, że powodowie nie mogą odzyskać należnych im środków finansowych, same odsetki ustawowe liczone od dnia wniesienia pozwu wynoszą już 382,88 zł. Z uwagi na powyższe żądanie przyznania kwoty 3000 zł zarówno co do zasady jak i co do wysokości jest uzasadnione.

Prezes Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie nie udzielił odpowiedzi na skargę.

Z akt sprawy XI GNc 2628/12 wynika, że pozwem z dnia 18 września 2012 roku skierowanym do Wydziału I Cywilnego Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie powodowie M. S. i M. K. domagali się zapłaty od pozwanej A. G. kwoty 11.685 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu.

Do pozwu dołączono pełnomocnictwo, z którego wynikało, że powodowie upoważniają adwokata J. T. do ich reprezentowania w sprawie. Na pełnomocnictwie figurowały dwa wyrazy napisane pismem ręcznym – jeden nieczytelny, drugi o treści (...).

Zarządzeniem z dnia 19 września 2012 roku przewodniczący w Wydziale I Cywilnym Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie przekazał sprawę zgodnie z administracyjnym podziałem czynności do Wydziału XI Gospodarczego tego Sądu.

Zarządzeniem z dnia 20 września 2012 roku Przewodniczący w Wydziale XI Gospodarczym zarządził wpisanie sprawy do repertorium GNc i przedłożeni akt referendarzowi sądowemu celem wykonania zarządzeń.

Zarządzeniem z dnia 23 października 2012 roku Przewodniczący w Wydziale XI Gospodarczym zarządził zmianę sprawozdawcy i przedłożenie nowemu sprawozdawcy akt celem podjęcia czynności.

Zarządzeniem z dnia 12 listopada 2012 roku referendarz sądowy wezwał pełnomocnika powodów do uzupełnienia braków formalnych pozwu poprzez założenie pełnomocnictwa procesowego upoważniającego do reprezentowania powoda M. S.. Zarządzenie to zostało wykonane 6 grudnia 2012 roku. Pełnomocnik powodów usunął brak formalny w wyznaczonym przez referendarza terminie, kwestionując jednak istnienie tego braku co do zasady.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Skarga zasługiwała na uwzględnienie co do zasady, natomiast co do wysokości żądanej sumy pieniężnej – jedynie w części.

Skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiła przewlekłość postępowania, wnosi się w toku postępowania w sprawie (art. 5 ust 1 ustawy z dnia 17.06.2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, Dz. U. z 2004 r., Nr 179, poz. 1843 ze zm).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 cytowanej ustawy strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie w tej sprawie trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy (…). Według ustępu drugiego cytowanego przepisu, dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty, uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

Badając akta niniejszej sprawy pod kątem zarzutów wysłowionych w skardze, a zwłaszcza oceniając prawidłowość i terminowość czynności podjętych przez Sąd Rejonowy od czasu złożenia przez skarżących pozwu należało uznać, że niewątpliwie doszło do powstania stanu przewlekłości postępowania.

Po wniesieniu pozwu w sprawie XI GNc 2628/12, pierwsze czynności podejmowane były terminowo i prawidłowo. Mianowicie niezwłocznie przekazano sprawę właściwemu wydziałowi zgodnie z administracyjnym podziałem czynności (pełnomocnik powodów skierował sprawę do wydziału ewidentnie niewłaściwego). Również niezwłocznie zadekretowano sprawę w wydziale gospodarczym i wyznaczono sprawozdawcę (zarządzeniem z 20 września 2012 roku – k. 2).

Jednak następnie aż do dnia 23 października 2012 roku nie podejmowano żadnych czynności. W dniu 23 października 2012 roku zarządzono zmianę sprawozdawcy i sprawę skierowano do decernatu referendarza sądowego. Dopiero po prawie trzech tygodniach od dnia wydania tego zarządzenia, w dniu 12 listopada 2012 roku referendarz wydał zarządzenie wzywające pełnomocnika powodów do usunięcia braków pozwu. Zarządzenie to zostało wykonane przez sekretariat dopiero po kolejnych trzech tygodniach.

Zatem od dnia odnotowania sprawy w repertorium GNc (tj. od dnia 20 września 2012 roku), do dnia wniesienia skargi podjęto w sprawie jedynie trzy czynności o nieskomplikowanym, w zasadzie technicznym charakterze. Odstępy czasu pomiędzy podejmowaniem tych trzech czynności były zdecydowanie za długie, nie uzasadnione żadnymi okolicznościami ani stopniem skomplikowania wydanych decyzji. W szczególności uznać należy że odstęp czasowy między wpływem sprawy a dokonaniem oceny formalnej poprawności pozwu i wydaniem zarządzenia na podstawie art. 130 k.p.c. był w sposób rażący nieuzasadniony w świetle nieznacznej objętości materiału procesowego i nieskomplikowanego sposobu redakcji pozwu.. Przyjąć zatem należy, że okres 14 dni od daty wpływu pozwu do Sądu był okresem rozsądnym i wystarczającym dla przeprowadzenia postępowania dotyczącego oceny pozwu na podstawie art. 130 k.p.c i wydania stosownych do wyników tego postępowania zarządzeń.

Zatem od dnia 1 października do dnia 12 listopada 2012 istniał stan nieuzasadnionej bezczynności.

Niedopuszczalne jest również wobec standardów sprawności postępowania cywilnego, aby od dnia wydania zarządzenia do dnia jego wykonania przez sekretariat upływał kolejny okres ponad trzech tygodni bezczynności. Zestawienie powyższych okoliczności wskazuje, że w sprawie niewątpliwie doszło do przewlekłości postępowania , a stan ten ustał dopiero z dniem 6 grudnia 2012 kiedy to sekretariat wykonał zarządzenie z dnia 12 listopada 2012. Zatem zaktualizowały się przesłanki o których mowa w art. 2 powołanej wyżej ustawy.

Po dacie wykonania tego zarządzenia przez powoda nie można stwierdzić przewlekłości postępowania, skoro powód równocześnie z pismem z dnia 18 grudnia 2012 złożył skargę rozpatrywana w niniejszej sprawie.

Trzeba równocześnie podkreślić, że nie ma racji pełnomocnik skarżących kwestionując potrzebę wyzwania go do usunięcia braków formalnych pozwu poprzez przedłożenie pełnomocnictwa podpisanego przez M. S.. Dołączone do pozwu pełnomocnictwo było podpisane w sposób mogący budzić obiektywne wątpliwości co do liczby osób podpisujących i nie umożliwiający dokonanie jednoznacznej identyfikacji osoby (osób) podpisanej. Wręcz przeciwnie - niezwykle skrótowy i nieczytelny podpis o treści (jak się później okazało) (...), mógł sugerować, że podpis w całości należy do powoda M. K., który podpisał się pod pełnomocnictwem pełnym imieniem i nazwiskiem. W żadnym razie nie można jednoznacznie stwierdzić, że widniejący na pełnomocnictwie podpis z pewnością jest podpisem M. S.. Sąd zaś ma obowiązek badania należytego umocowania pełnomocnika, a sankcją za niedopełnienia obowiązku może być nawet nieważność postępowania. Ten zarzut jest zatem nietrafny i z pewnością nie można określić postępowania Sądu w tym zakresie mianem „absurdalnego”.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 12 ust 2 ustawy z dnia 17.06.2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki w punkcie I postanowienia stwierdzono zgodnie z żądaniem powodów przewlekłość postępowania w sprawie XI GNc 2628/12.

W związku ze stwierdzeniem przewlekłości postępowania, na podstawie art. 12 ust 4 ww. ustawy Sąd przyznał powodom kwotę 2000 zł od Skarbu Państwa. W ocenie Sądu kwota ta należycie zrekompensuje powodom niedogodności wynikłe ze stwierdzonej przewlekłości, na które powołują się powodowe w skardze. Kwota ta jest jednocześnie adekwatna do okresu stwierdzonej przewlekłości, który następuje na wstępie postępowania, i nie jest (ostatecznie rzecz ujmując) jeszcze rażąco długi.

Nie ma natomiast podstaw by przyznać powodom sumę pieniężną wynoszącą 3000 zł, tak jak o to wnioskowali w skardze. Oprócz podstawowych argumentów uzasadniających przekonanie powodów o wystąpieniu w niniejszej sprawie stanu przewlekłości powodowie nie powołali się na żadne nadzwyczajne okoliczności, które uzasadniałyby przyznanie im sumy pieniężnej wyższej niż zagwarantowane ustawowe minimum (tj. 2000 zł). Ustawodawca wprowadzając konieczność zasądzenia (w razie stwierdzenia przewlekłości) pewnej minimalnej kwoty na żądanie strony, wychodzi z założenia, że każdy przypadek przewlekłości postępowania sądowego na tyle przesądza o naruszeniu prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, że konieczne jest zagwarantowanie pewnej rekompensaty pieniężnej. Jej wysokość podlega jednak miarkowaniu przez Sąd stosowanie do okoliczności sprawy, w szczególności w zależności od czasu trwania przewlekłości i jej następstw.

W niniejszej sprawie stwierdzona przewlekłość postępowania wynosi de facto nieco ponad dwa miesiące, powodowie zaś poza enigmatycznym powołaniem się na „bardzo negatywne” skutki przewlekłości nie wskazali szczególnie nadzwyczajnych okoliczności, spowodowanych przewlekłością, które ewentualnie mogłyby uzasadniać przyznanie im kwoty wyższej niż 2000 zł.

Okoliczność, że odsetki naliczone od dnia wniesienia pozwu do dnia wniesienia skargi wynoszą prawe 400 zł, nie jest niekorzystna dla powodów, a nadto samo wydanie nakazu zapłaty, nie spowodowałaby zaprzestania naliczania odsetek zasądzonych od dnia wymagalności roszczenia do dnia zapłaty (tak jak się tego domagali powodowe w pozwie). Wreszcie brak wydania nakazu zapłaty do chwili obecnej jest spowodowany koniecznością przeprowadzenia postępowania w celu usunięcia braków formalnych pozwu na etapie którego doszło do stwierdzonej przewlekłości. To z kolei wynika również z wadliwości pozwu (pełnomocnictwa procesowego) wnoszonego przez zawodowego pełnomocnika, którego elementarną powinnością jest zachowanie odpowiedniego poziomu staranności zawodowej. Zatem sama strona (jej pełnomocnik) przyczyniła się do konieczności dokonywania czynności wydłużających postępowanie i nie jest tak, że wyłącznie po stronie Sądu leżą przyczyny nierozpoznania sprawy w rozsądnym terminie.

Mając na uwadze powyższe Sąd przyznał skarżącym kwotę 2000 zł, a na podstawie art. 12 ust 1 oddalił skargę w pozostałym zakresie.

Zwrot uiszczonej przez skarżących opłaty stałej od skargi w kwocie 100 zł znajduje uzasadnienie w przepisie art. 17 ust. 3 ustawy, nakazującym jej zwrot z urzędu w wypadku uwzględnienia lub odrzucenia skargi.

Biorąc pod uwagę powyższe orzeczono jak sentencji.

SSO P. Sałamaj SSO A. Budzyńska SSO K. Górski