Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 632/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 grudnia 2022 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Tomasz Skowron

Protokolant Jolanta Kopeć

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze Leny Pietraszewskiej

po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2022r.

sprawy D. J. ur. (...) w L.

s. J., A. z domu M.

oskarżonego z art. 284 § 2 kk w związku z art. 64 § 1 kk

z powodu apelacji wniesionych przez prokuratora i obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 1 sierpnia 2022 r. sygn. akt II K 1881/21

I.  zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego D. J. w pkt I części dyspozytywnej w ten sposób, że podwyższa wymierzoną mu karę do 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. W. kwotę 516,60 złotych w tym 96,60 złotych podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym,

IV.  zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 632/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 1 sierpnia 2022 r., sygn. akt II K 1881/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

--------------------

-------------------------------------------------------

--------------

-------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

--------------------

-------------------------------------------------------

--------------

-------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

--------------------------------

----------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-----------------

--------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

W apelacji adw. W. W.

1.  Bezpodstawne pominięcie wniosku o wznowienie przewodu sądowego oraz dopuszczenie dowodu z bezpośredniego przesłuchania przed Sądem świadka A. A. oraz dowodu konfrontacji świadka z oskarżonym na okoliczności związane z zawarciem umowy sprzedaży pojazdu V. (...) z dnia 12.03.2020 r.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2.  rażącej niewspółmierności orzeczonej kary jednego roku pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

W apelacji prokuratora:

3.  rażącej niewspółmierności kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego D. J. za przypisany mu czyn wyczerpujący znamiona z art. 284 § 2 k.k. w zw.
z art. 64 § 1 k.k. wskazany w pkt I części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, wskutek wymierzenia oskarżonemu kary 1 roku pozbawienia wolności co powoduje, że tak orzeczona kara nie jest rażąco niewspółmiernie łagodna w stosunku do okoliczności przestępstwa, elementów podmiotowych i przedmiotowych czynu, działania w warunkach powrotu do przestępstwa opisanych w art. 64 § 1 k.k., znacznego stopnia społecznej szkodliwości czynu przejawiającego się w działaniu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wartości pojazdu, użytkowaniu pojazdu przez okres 9 miesięcy bez płacenia należności wynikających z umowy najmu pojazdu, przemieszczenie pojazdu do Holandii, wyłączenie systemu (...)w celu uniemożliwienia ustalenia miejsca, w którym znajduje się pojazd, uszkodzenie pojazdu w znacznym stopniu w wyniku kolizji drogowej i gdy nie był on sprawny do jazdy, sprzedaż go innej osobie i pobranie należności za pojazd, nie podjęcie żadnych działań zmierzających do zwrotu pojazd, rozliczenia się z umowy jeszcze przed uszkodzeniem pojazdu, nie odbieranie połączeń telefonicznych od pokrzywdzonego, co przemawia za koniecznością orzeczenia surowszej kary pozbawienia wolności a uzasadnione jest to także celami zapobiegawczymi i wychowawczymi, które wymierzona kara ma osiągnąć w stosunku do oskarżonego i w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1

W pierwszej kolejności należy wskazać, że adw. W. W. w złożonym środku odwoławczym nie kwestionował poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń co do faktu popełnienia przez D. J. przestępstwa z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i jego znamion. Sąd I instancji w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku w sposób zwięzły, aczkolwiek logiczny i przekonujący zaprezentował rozumowanie prowadzące do przyjęcia owych ustaleń. Sąd Okręgowy dokonaną w zaskarżonym wyroku ocenę dowodów i poczynione na jej podstawie ustalenia faktyczne co do czynu przypisanego oskarżonemu w pkt I zaskarżonego wyroku podziela (pkt 2 i 3 formularza) i nie widzi w tym miejscu potrzeby powielenia tej zasługującej na aprobatę argumentacji.

Wbrew zarzutowi apelacji nie doszło w sprawie do bezpodstawnego pominięcia wniosku obrońcy oskarżonego o wznowienie przewodu sądowego. Celem odtworzenia przebiegu postępowania Sądu I instancji należało poddać analizie protokół rozprawy z dnia 18 lipca 2022 r., a także treść postanowienia tego Sądu z dnia 1 sierpnia 2022 r. Jak wynika z protokołu rozprawy z dnia 18 lipca 2022 r. (k. 243) obrońca na pytanie przewodniczącej oświadczył, że nie żąda uzupełnienia przewodu sądowego, po czym przewodnicząca ogłosiła, że przewód sądowy jest zamknięty i udzieliła głosu obrońcy. Dalej w protokole widnieje zapis, zgodnie z którym: „obrońca pozostawia wyrok do uznania sądu i wnosi o zasądzenie na swoją rzecz kosztów udzielonej obrony”. Niżej w protokole zapisano, że z uwagi na zawiłość sprawy postanowiono odroczyć wydanie wyroku do dnia 1 sierpnia 2022 r.

Tymczasem w dniu 28 lipca 2022 r. do Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze wpłynął wniosek obrońcy o wznowienie przewodu sądowego celem bezpośredniego przesłuchania przed Sądem świadka A. A., jak również dopuszczenie dowodu konfrontacji świadka z oskarżonym, na okoliczności związane z zawarciem umowy sprzedaży pojazdu V. (...) z dnia 12.03.2020 r. (k. 244). Postanowieniem z dnia 1 sierpnia 2022 r. Sąd Rejonowy na podstawie art. 170 § 1 pkt 2 i 5 k.p.k. oddalił ów wniosek dowodowy, stwierdzając, że dowody wnioskowane do przeprowadzenia na rozprawie nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy i w oczywisty sposób zmierzają do przedłużenia postępowania (k. 245). Sąd Okręgowy stanowisko wyrażone w tym postanowieniu podziela. Odnośnie oddalenia wniosku o przeprowadzenie pierwszego z wymienionych środków dowodowych należy mieć na uwadze, iż świadek A. A. został przesłuchany w postępowaniu przygotowawczym, zaś jego zeznania zawierają informacje co do okoliczności sprzedaży samochodu. Co prawda, oskarżony początkowo odmówił składania wyjaśnień, a w kolejnych wyjaśnieniach w ogóle nie odnosił się do okoliczności zbycia pojazdu A. A., to jednak z przeprowadzonej opinii biegłego z zakresu badań pisma ręcznego i dokumentów mgr Z. H. (k. 175-188) jednoznacznie wynika, że podpis na umowie sprzedaży został nakreślony przez D. J.. Należy mieć także na uwadze, że oskarżony, pomimo prawidłowego zawiadomienia nie stawił się na żaden z zaplanowanych terminów rozprawy, tj. w dniu 30 maja 2022 r. i w dniu 18 lipca 2022 r. Wniosek obrońcy o wznowienie przewodu sądowego i przesłuchanie świadka A. A. i oskarżonego złożony został dopiero w dniu 28 lipca 2022 r., zaś na 1 sierpnia 2022 r. zaplanowano wydanie wyroku w sprawie. Na terminie rozprawy w dniu 18 lipca 2022 r. obrońca oskarżonego nie wnosił o uzupełnienie postępowania dowodowego. W świetle powyższego stwierdzić należy, iż nic nie stało na przeszkodzie, aby opisany wniosek złożony został przez obrońcę wcześniej niż dopiero przed planowanym terminem publikacji orzeczenia. Zasadnie zatem Sąd Rejonowy przyjął, że zgłoszenie tych środków dowodowych zmierzało w sposób oczywisty do przedłużenia postępowania.

Ad. 2

Jako niezasadny Sąd Odwoławczy uznał również zarzut rażącej niewspółmierności kary (w kontekście jej surowości). Z całą pewnością czyn oskarżonego cechował znaczny stopień społecznej szkodliwości. Zdaniem Sądu Okręgowego kara o charakterze wolnościowym nie spełni swojej funkcji w zakresie jej indywidualnego oddziaływania. Mimo uprzedniej wielokrotnej karalności i wymierzanych kar izolacyjnych (k. 212-215), D. J. nie przestrzegał porządku prawnego, o czym dobitnie świadczy niniejsze postępowanie. Powyższe dowodzi o nasileniu się u oskarżonego skłonności do lekceważenia porządku prawnego i braku skuteczności dotychczas stosowanych środków reakcji karnej. W takim przypadku realne oddziaływanie wychowawcze ograniczyć się może tylko do kary izolacyjnej, która swoją dolegliwością winna uświadomić mu stopień naganności popełnionego przez niego czynu oraz fakt obowiązywania określonych wartości społecznych. Zdaniem Sądu Okręgowego wymierzona oskarżonemu w zaskarżonym wyroku kara była wręcz rażąco łagodna, o czym szerzej poniżej w pkt Ad. 3.

Ad. 3

Odnosząc się do zarzutu rażącej niewspółmierności kary, wskazać należy, że oskarżyciel publiczny słusznie zauważył, że okoliczności czynu, a w szczególności działanie oskarżonego w warunkach powrotu do przestępstwa opisanych w art. 64 § 1 k.k., w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wartość przywłaszczonego pojazdu, jego użytkowanie przez okres 9 miesięcy bez płacenia należności wynikających z umowy najmu, przemieszczenie pojazdu do Holandii, wyłączenie systemu (...) w celu uniemożliwienia ustalenia miejsca, w którym znajduje się pojazd, wreszcie jego uszkodzenie w wyniku kolizji drogowej i sprzedaż innej osobie, wyznaczają znaczny stopień społecznej szkodliwości czynu D. J.. Przyznać trzeba, że Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił, że znaczny był zarówno stopień winy jak i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego. Pomimo tego Sąd ten nie dał należytego wyrazu wszystkim tym okolicznościom w wymiarze orzeczonej wobec oskarżonego kary. Sąd Okręgowy podzielił stanowisko prokuratora, że wobec oskarżonego nie zachodzą żadne okoliczności łagodzące. W związku z powyższym kara 1 roku pozbawienia wolności zostałaby poczytana za przejaw pobłażliwości dla oskarżonego. Zdaniem Sądu Okręgowego karą adekwatną dla oskarżonego, uwzględniającą zarówno stopień społecznej szkodliwości jego czynu oraz stopień winy będzie kara 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Tak wymierzona kara spełni swoje cele w zakresie prewencji indywidualnej i generalnej.

Wniosek

W apelacji obrońcy oskarżonego D. J.:

1. O uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2. O zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczonej kary pozbawienia wolności, poprzez wymierzenie kary łagodniejszej, nie izolacyjnej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

W apelacji prokuratora:

3. O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary 2 lat pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ad. 1 i Ad 2

Wobec niezasadności zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego, Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, ani też do obniżenia kary jednostkowej za czyn przypisany w pkt I zaskarżonego wyroku.

Ad. 3

Wniosek prokuratora był zasadny w części. Sąd Okręgowy uznał, że karą adekwatną do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu w pkt I zaskarżonego wyroku będzie kara 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcia z pkt II – V zaskarżonego wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

W sytuacji, gdy zarówno ustalenia faktyczne przyjęte za podstawę zaskarżonego wyroku nie nasuwają zastrzeżeń co do ich prawidłowości, gdy wątpliwości nie budzi prawidłowość przyjętej przez Sąd Rejonowy kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu, jak również orzeczony obowiązek naprawienia szkody, zaskarżony wyrok w tej części jako prawidłowy i słuszny należało – w myśl art. 437 § 1 k.p.k. – utrzymać w mocy. Ponadto, w sprawie brak jest okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu na podstawie art. 435 k.p.k., art. 439 § 1 k.p.k., art. 440 k.p.k. i art. 455 k.p.k.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zaskarżony wyrok zmieniono w pkt I jego części dyspozytywnej.

Zwięźle o powodach zmiany

Przyczyny zmiany wyroku Sądu I instancji w tym zakresie zostały już wyżej omówione w uzasadnieniu.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Na podstawie art. 29 ust.1 ustawy prawo o adwokaturze Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. W. kwotę 516,60 zł. w tym 96,60 zł. podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony z urzędu oskarżonego w postępowaniu odwoławczym.

IV.

Z uwagi na sytuację materialną oskarżonego zwolniono go od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu oraz opłaty (art. 624 § 1 k.p.k.).

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Sprawstwo i wina oskarżonego; wymiar orzeczonej kary

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wymiar orzeczonej kary

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana