Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 października 2021 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 7 października 2021 r. w Bydgoszczy na rozprawie

sprawy z powództwa K. P. i P. P.

przeciwko Bankowi (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G.

o zapłatę i ustalenie

1.  ustala nieważność w całości umowy kredytu z dnia 29 lutego 2008 r. nr (...) zawartej między powodami K. P. i P. P., a Bankiem (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G.;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów łącznie kwotę 180.474,99 zł (sto osiemdziesiąt tysięcy czterysta siedemdziesiąt cztery złote 99/100) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 26 lipca 2019 r. do dnia zapłaty;

3.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

4.  oddala powództwo ewentualne;

5.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów łącznie kwotę 6.434 zł (sześć tysięcy czterysta trzydzieści cztery złote 00/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów postępowania.

SSO Joanna Cyganek

Sygn. akt I C 356/20

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 15 kwietnia 2020 r. przeciwko Bank (...) S.A. z siedzibą w G., powodowie K. P. oraz P. P. wnieśli o zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powoda kwoty 70.655,16 zł tytułem nienależnie pobranych przez pozwanego rat kapitałowo-odsetkowych w wyższej wysokości, niż rzeczywiście powinien on spłacić w okresie od dnia 7 maja 2009 r. do dnia 8 kwietnia 2009 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 30 maja 2019 r. do dnia zapłaty. Nadto powodowie wnieśli o zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwoty 4.998,23 zł tytułem nienależnie pobranych świadczeń z tytułu opłaty manipulacyjnej w dniu 22 kwietnia 2011 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 30 maja 2019 r. do dnia zapłaty. Ponadto powodowie wnieśli o zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej stawce, opłat skarbowych od pełnomocnictw w wysokości 34,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania wywołanych próbą ugodową w sprawie o sygn. akt I Co 1109/19, prowadzonej przed Sądem Rejonowym Gdańsk-Południe w Gdańsku.

W uzasadnieniu podano, że w dniu 29 lutego 2008 r. powodowie zawarli z poprzednikiem prawnym pozwanego (...) Bank S.A. z siedzibą w G., umowę nr (...) o kredyt hipoteczny indeksowany kursem (...), opiewający na kwotę 237.061,00 zł, na okres 360 miesięcy. Wyjaśniono, że przyznana kwota kredytu została przeznaczona, m.in. na pokrycie kosztów zakupu nieruchomości oraz pokrycie części kosztów remontu nieruchomości. Jako prawne zabezpieczenie kredytu wskazano hipotekę kaucyjną do kwoty stanowiącej 170% kwoty kredytu. Wskazano, że zawarcie umowy zostało poprzedzone kilkoma spotkaniami powoda w biurze pozwanego, podczas których została przeanalizowana zdolność kredytowa powodów oraz przedstawiono im warunki kredytowania. Podkreślono, że powodom została przedstawiona symulacja, która nie wywołała obaw przed zaciągnięciem kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego. Zapewniano powodów o stabilności kursu (...), co ostatecznie przekonało powodów do zaciągnięcia kredytu indeksowanego. Nadto wskazano, że powodowie nie mieli możliwości negocjowania z pozwanym warunków umowy.

Wskazano, że w chwili podpisania umowy, jak i w okresie późniejszym faktyczna wysokość zobowiązania powodów pozostała nieznana. Strona powodowa podkreśliła, iż wysokość rat spłaty kredytu uzależniona została od mierników wartości mu nieznanych, w postaci kursu kupna i kursu sprzedaży franka szwajcarskiego obowiązującego u pozwanego, który to kurs pozwany określał w sposób niejednoznaczny, nieweryfikowalny i arbitralny. Zdaniem powodów w treści umowy znajdują się postanowienia abuzywne w myśl art. 385 ¹ k.c. tj. § 1 ust. 1, § 7 ust. 2, § 10 ust. 6 oraz § 17 umowy w zakresie klauzuli waloryzacyjnej, a ponadto § 2 ust. 4 umowy w zakresie opłaty manipulacyjnej. Jednocześnie strona powodowa zaznaczyła, że w/w postanowienia nie były z nią indywidualnie uzgodnione, a w/w klauzule kształtowały obowiązki powodów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażącą naruszając ich interesy.

Wskazano, że umowa została zawarta na blankietowym wzorcu umownym stosowanym przez pozwanego powszechnie dla celu zawierania umów o kredyt hipoteczny. Powodowie nie mieli wpływu na treść postanowień umowy, w tym regulujących zasady dotyczące ustalania kapitału kredytu, jak i rat kredytowych, a także podstaw do użycia przez pozwanego dwóch różnych kursów walut – kursu kupna do ustalenia kapitału oraz kursu sprzedaży do ustalenia rat kredytu. Powodowie mieli do wyboru podpisanie przedstawionej wersji umowy, bez możliwości negocjacji lub też jej nie zawarcie. Zdaniem powodów pozwany nie pozostawił im możliwości zaproponowania swoich warunków umowy kredytu.

Strona powodowa podniosła, iż umowa zawarta między stronami miała za przedmiot kredyt udzielony w złotych polskich, co wynika wprost z określenia kwoty kredytu wyrażonej w złotych polskich. Podkreślono, iż o złotowym charakterze kredytu świadczy treść wpisu w księdze wieczystej, zgodnie z którą sumę hipoteki wyraża się w tej samej walucie co zabezpieczona wierzytelność. Zdaniem powodów z uwagi na udzielony im kredyt w walucie polskiej, hipoteka zabezpieczająca jego spłatę powinna być wyrażona również w tej samej walucie.

W dalszej części strona powodowa podjęła rozważania dotyczące skutków uznania abuzywności postanowień wzorca dotyczących klauzuli indeksacyjnej. Zdaniem powodów w umowie został zastosowany nieweryfikowalny parametr do ustalenia zapisu rachunkowego kapitału wyrażonego w walucie waloryzacji. Nadto, wedle powodów pozwany stosował skrajnie różne kursy w ramach klauzuli waloryzacyjnej odwołując się tym samym do Tabeli ustalanej przez bank. Powodowie podkreślili, iż w treści umowy nie wskazano uzasadnienia dla stosowania różnych kursów do wypłaty kredytu i spłaty rat kredytu. Zdaniem powodów skutkowało to przerzuceniem przez pozwanego całego ryzyka związanego z klauzulą indeksacyjną na stronę powodową. Wyjaśniono, że stwierdzenie abuzywności postanowień umownych należy uznać za niedozwolone i nie wiążące konsumentów w całości, a nie tylko w takim zakresie, w jakim jego treść jest niedopuszczalna.

Jako podstawę prawną dochodzonego roszczenia powodowie wskazali art. 410 § 1 k.c. w zw. z art. 405 k.c. Powodowie wskazali, że w niniejszej sprawie doszło do spełniania świadczenia nienależnego. Zdaniem powodów, z uwagi na niewiążący charakter postanowień umownych brak jest podstaw do uiszczania rat kapitałowo-odsetkowych zgodnie z brakiem związania stron abuzywnymi postanowieniami umownymi.

W odpowiedzi na pozew pozwany Bank (...) S.A. z siedzibą w G. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powodów solidarnie na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, iż żadne z kwestionowanych postanowień umowy kredytu nie może zostać uznane za niedozwolone postanowienie umowne. Pozwany podkreślił, iż brak jest podstaw do łączenia postanowień umownych wprowadzających indeksację oraz postanowień określających zasady przeliczeń kursowych. Zdaniem strony pozwanej indeksacja kredytu została wprost dopuszczona przez ustawodawcę, zatem postanowienie umowy przewidujące dokonanie indeksacji nie może być przedmiotem badania pod kątem abuzywności. Zaznaczono, że postanowienie umowne zgodne z przepisem ustawy nie może być uznane za abuzywne.

Powołano się na to, iż postanowienia umowy kredytu nie zostały wpisane do rejestru klauzul niedozwolonych prowadzonego przez Prezesa UOKiK. Wskazano, iż formułując zarzut abuzywności klauzul przeliczeniowych strona powodowa ograniczyła się do ogólnych twierdzeń. Zdaniem pozwanego sam fakt odesłania do Tabeli Kursów, jako wyznacznika kursu, po którym dokonywane jest przeliczenie kwot wyrażonych w złotych na walutę, do której indeksowany jest kredyt, nie jest sam w sobie sprzeczny z dobrymi obyczajami. Podkreślono, że nie zmienia sytuacji prawnej kredytobiorców, że kurs jest ustalany przez bank, jako jedną stronę umowy, jeśli druga strona umowy zna sposób ustalania kursu lub wie, jaki ten kurs jest. Zaznaczono, że bank nie zataił przez stroną powodową informacji na temat stosowania Tabeli Kursów.

Strona pozwana wskazała, że powodowie mogli zrezygnować z ubiegania się o kredyt w pozwanym banku i wybrać ofertę innego podmiotu finansowego. Zdaniem pozwanego powodowie składając podpis pod umową kredytu świadomie zaakceptowali jej warunki. Pozwany podkreślił, iż przy wypłacie kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego w złotówkach konieczne jest zastosowanie kursu kupna, a przy jego spłacie kursu sprzedaży, co wynika ze specyfiki działania mechanizmu indeksacji kredytu. Wskazano, że jest to typowe postanowienie umowne stosowane na rynku bankowym w Polsce. Zaznaczono, że ustalanie kursów wymiany walut jest procesem uregulowanym w banku i odbywa się według ściśle określonych zasad, a celem procesu jest ustalenie kursów na poziomie jak najbardziej zbliżonym do rynkowego, aby były one maksymalnie korzystne dla klientów, jednocześnie umożliwiając bankowi zawieranie tych transakcji bez straty.

Pozwany wskazał, iż przysługiwało mu uprawnienie do ustalania kursów, co zdaniem strony pozwanej nie jest wystarczające do stwierdzenia, że doszło do rażącego naruszenia interesów powodów. Zaznaczono, iż nie sposób zidentyfikować w tym czasie jakiejkolwiek sprzeczności z dobrymi obyczajami czy też naruszenia interesów powodów. Zdaniem pozwanego obowiązujące w dniu zawarcia umowy kredytu kursy (...) w Tabeli Kursów były ściśle skorelowane z kursem średnim NBP a wysokość marży kupna i marży sprzedaży (...) była determinowana wyłącznie czynnikami rynkowymi - z jednej strony kursem średnim NBP, z drugiej strony kursami kupna i sprzedaży stosowanymi przez wiodące banki funkcjonujące na polskim rynku, w tym banki kontrolowane przez Skarb Państwa.

Nadto pozwany zaprzeczył, by powodowie nie mieli możliwości dokonywania spłat kredytów indeksowanych w walucie obcej. Podkreślono, że w każdym przypadku złożenia przez klienta wniosku o spłatę kredytu w jego walucie, bank uwzględniał wniosek i dokonywał odpowiedniej zmiany umowy kredytowej w formie aneksu regulującego spłatę kredytu w walucie obcej. Zaznaczono, że powodowie nie składali w/w wniosku, jak również oświadczeń woli o wypowiedzeniu umowy kredytu, w tym o uchyleniu się od skutków oświadczeń woli złożonych w umowie.

Podkreślono, że brak jest podstaw do zakwestionowania całej konstrukcji kredytu jako kredytu indeksowanego. Zdaniem pozwanego nie sposób twierdzić, że konstrukcja przewidziana w przepisach prawa jest niedopuszczalna, a zarazem postanowienie umowne zgodnie z przepisem ustawy nie może być uznane za abuzywne. Zaznaczono, iż ustawodawca nie wprowadziłby do ustawy konstrukcji kredytu kształtującego prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i naruszającymi ich interesy.

Pismem z dnia 12 maja 2021 r. powodowie dokonali zmiany powództwa w ten sposób, że wnieśli o zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwoty 180.475,01 zł tytułem zwrotu świadczeń spełnionych przez powodów w okresie od dnia 7 maja 2009 r. do dnia 8 kwietnia 2019 r. na podstawie umowy kredytu hipotecznego nr (...) z uwagi na nieważność umowy, wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 26 lipca 2019 r. do dnia zapłaty. Nadto powodowie wnieśli o ustalenie nieistnienia pomiędzy stronami stosunku prawnego wynikającego z w/w umowy.

Jako żądanie ewentualne powodowie wnieśli o zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwoty 70.655,16 zł tytułem nienależnie pobranych przez pozwanego rat kapitałowo-odsetkowych w wyższej wysokości, niż rzeczywiście powinni oni spłacić w okresie od dnia 7 maja 2009 r. do dnia 8 kwietnia 2019 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 30 maja 2019 r. do dnia zapłaty. Nadto powodowie wnieśli o zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwoty 4.998,23 zł tytułem nienależnie pobranych świadczeń z tytułu opłaty manipulacyjnej w dniu 22 kwietnia 2011 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 30 maja 2019 r. do dnia zapłaty.

W dalszym toku postępowania strony podtrzymały stanowiska dotychczas zajęte w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 29 lutego 2008 r. powodowie zawarli z poprzednikiem prawnym pozwanego (...) Bank S.A. z siedzibą w G., umowę nr (...) o kredyt hipoteczny indeksowany kursem (...), opiewający na kwotę 237.061,00 zł. Powodowie umowę zawarli jako konsumenci. Kwota kredytu została przeznaczona, m.in. na pokrycie kosztów zakupu nieruchomości oraz pokrycie części kosztów remontu nieruchomości.

Na podstawie umowy pozwany bank zobowiązał się oddać do dyspozycji powodów kwotę 237.061,00 zł, która była indeksowana kursem (...).

Spłata kredytu miała następować w 360 równych miesięcznych ratach kapitałowo-odsetkowych na zasadach określonych w § 10 umowy.

Kredyt oprocentowany był według zmiennej stopy procentowej, która w dniu sporządzenia umowy ustalona była w wysokości 5,700% w stosunku rocznym. Wysokość zmiennej stopy procentowej ustalona została jako stawka bazowa LIBOR 3M powiększona o stałą w całym okresie kredytowania marżę banku w wysokości 1,680%.

Prawnym zabezpieczeniem spłaty kredytu była hipoteka kaucyjna w złotych polskich do kwoty stanowiącej 170% kwoty kredytu, cesja na rzecz banku wierzytelności z tytułu umowy ubezpieczenia nieruchomości oraz ubezpieczenie.

dowód : umowa nr (...) o kredyt hipoteczny indeksowany kursem (...) (k. 42-48 akt).

W okresie od 7 maja 2009 r. do dnia 8 kwietnia 2019 r. powodowie wpłacili na rzecz pozwanego banku w ramach wykonania przedmiotowej umowy kredytu łączną kwotę 180.474,99 zł. Obecnie rata kredytu wynosi około 1.700,00 zł miesięcznie. Z konta powodów tytułem spłaty rat kredytu są pobierane kwoty w złotówkach.

dowód : zaświadczenie pozwanego z dnia 25 kwietnia 2019 r. (k. 58-60v akt).

Powodowie zawierali umowę jako konsumenci, ponieważ umowa nie miała związku z jakąkolwiek działalnością gospodarczą lub zawodową. Dla powodów był to pierwszy udzielony kredyt hipoteczny. Umowa zawarta została przez strony z wykorzystaniem przedłożonego przez bank wzorca umownego, bez możliwości negocjacji jej treści. Swoboda wyboru powodów ograniczała się jedynie do możliwości jej zawarcia bądź odmowy zawarcia na warunkach przedstawionych jednostronnie przez pozwany bank. Oferta kredytu w (...) została przedstawiona przez pracownika banku powodom jako korzystna i bezpieczna z uwagi na stabilność waluty. Informowano ich, że wahania kursu (...) mogą wystąpić w granicach kilkudziesięciu groszy. Powodowie polegali na informacjach uzyskanych od przedstawiciela banku. Stronie powodowej nie wytłumaczono mechanizmu indeksacji kredytu.

Pismem z dnia 27 maja 2019 r. powodowie złożyli pozwanemu reklamację dotyczącą przedmiotowej umowy o kredyt w zakresie nienależnie od nich pobranych rat kapitałowo-odsetkowych w wyższej wysokości niż rzeczywiście powinni oni spłacić w okresie od 7 maja 2009 r. do dnia 8 kwietnia 2019 r. w związku z zawarciem w treści umowy niedozwolonych postanowień umownych, których treść miała wpływ na wysokość rat kredytu w kwocie 70.655,16 zł. Nadto powodowie złożyli pozwanemu reklamację dotyczącą nienależnie pobranych od nich kosztów opłaty manipulacyjnej z tytułu przekroczenia dopuszczalnego wskaźnika obciążenia nieruchomości kredytem w kwocie 4.998,23 zł. Jednocześnie powodowie wezwali pozwanego do zapłaty w/w kwot.

dowód : reklamacja z dnia 27 maja 2019 r. (k. 49-53 akt).

Powodowie zawezwali pozwanego do próby ugodowej, jednak pozwany nie widział możliwości zawarcia ugody. Do zawarcia ugody między stronami nie doszło.

dowody : wniosek o zawezwanie do próby ugodowej z dnia 15 kwietnia 2019 r. (k. 66-86 akt); protokół z posiedzenia Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe w Gdańsku z dnia 25 lipca 2019 r. (k. 87 akt).

Powodom przedstawiono symulację wysokości rat kredytu. Zapewniano ich, że waluta (...) jest stabilna, a rata kredytu może wzrosnąć maksymalnie o 20 groszy. Powodowie nie mieli realnych możliwości negocjowania postanowień umowy.

dowody : zeznania świadka A. W. (k. 396v-397 akt); zeznania powoda (k. 383v-384 akt); zeznania powódki (k. 384v akt).

Powodowie nie mogli posiadać wiedzy na temat wysokość raty, ponieważ przeliczenie nastąpiło w dniu wypłaty kredytu. Bank nie posiadał informacji na temat tego, jaka będzie realna jego wartość. Kształtowanie kursu waluty należało do decyzji banku.

dowód : zeznania świadka A. W. (k. 396v-397 akt).

Zapis umowy zawarty w § 10 ust. 6 umowy kredytu w istocie odpowiada treści zapisowi, co do którego Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wyrokiem z 3 sierpnia 2012r. w sprawie XVII AmC 5344/11 uznał za klauzulę niedozwoloną w umowach stosowanych przez pozwany bank.

dowód: wyciąg z Rejestru Klauzul Niedozwolonych, k. 63

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie w/w dokumentów złożonych przez strony w toku postępowania, jak również na podstawie przesłuchania obu powodów.

Sąd uznał za wiarygodne oraz przydatne dla rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawy dokumenty zebrane w aktach sprawy albowiem zostały one sporządzone we właściwej formie, przewidzianej dla danego typu dokumentów. Ponadto autentyczność tych dokumentów nie budziła wątpliwości Sądu ani stron postępowania.

Za przydatne dla rozstrzygnięcia uznał Sąd zeznania powodów albowiem w znacznej części korespondowały one z pozostałem materiałem dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy. Powodowie przedstawili okoliczności, w których zaproponowano im zawarcie umowy kredytu hipotecznego waloryzowanego kursem (...), jak również brak możliwości negocjacji poszczególnych postanowień umownych. Jako konsumenci, a zatem słabsza strona obrotu gospodarczego polegali na zaufaniu pracowników banku, którzy zapewniali ich o korzystności wyboru kredytu waloryzowanego do waluty obcej (...), jak również o stabilności kursu franka szwajcarskiego.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka A. W., bowiem potwierdziły one, iż do decyzji pozwanego należało kształtowanie kursu waluty. Nadto świadek potwierdził, że pozwany bank nie posiadał informacji na temat tego, jaka będzie realna wysokość raty kredytu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie niemal w całości.

W niniejszej sprawie powodowie na skutek zmiany powództwa żądali zasądzenia od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwoty 180.475,01 zł tytułem zwrotu świadczeń spełnionych przez powodów w okresie od dnia 7 maja 2009 r. do dnia 8 kwietnia 2019 r. na podstawie umowy kredytu hipotecznego nr (...) z uwagi na nieważność umowy, wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 26 lipca 2019 r. do dnia zapłaty. Nadto powodowie wnieśli o ustalenie nieistnienia pomiędzy stronami stosunku prawnego wynikającego z w/w umowy.

Strona powodowa zgłosiła również roszczenie ewentualne o zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwoty 70.655,16 zł tytułem nienależnie pobranych przez pozwanego rat kapitałowo-odsetkowych w wyższej wysokości, niż rzeczywiście powinni oni spłacić w okresie od dnia 7 maja 2009 r. do dnia 8 kwietnia 2019 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 30 maja 2019 r. do dnia zapłaty. Nadto powodowie wnieśli o zasądzenie od pozwanego solidarnie na rzecz powodów kwoty 4.998,23 zł tytułem nienależnie pobranych świadczeń z tytułu opłaty manipulacyjnej w dniu 22 kwietnia 2011 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 30 maja 2019 r. do dnia zapłaty.

W pierwszej kolejności Sąd rozpoznał żądanie główne powoda sprowadzające się do ustalenia nieważności umowy z uwagi na zawarcie w jej treści postanowień niedozwolonych w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c., co miało dawać pozwanemu możliwość narzucenia sposobu ustalania wysokości kwoty podlegającej zwrotowi, a w konsekwencji i wysokości odsetek, a więc głównych świadczeń kredytobiorcy.

Wskazać należy, że kwestionowane przez powodów postanowienia umowy pozostawiały bankowi możliwość jednostronnego kształtowania wysokości zobowiązań powodów, bowiem kurs (...) ustalany był przez bank w oparciu o ustalone przez niego kryteria. Powodowie byli natomiast pozbawieni jakiegokolwiek wpływu na sposób ustalania tego kursu, a faktycznie nie mieli nawet możliwości kontroli prawidłowości ustalania tego kursu według kryteriów banku. Równocześnie bank określając w w/w postanowieniach umowy według jakiego kursu dokonywane będą rozliczenia stosował zarówno kurs sprzedaży, jak i kurs kupna ustalony w tabelach banku. Metoda ta powodowała, że bank uzyskiwał dodatkowe wynagrodzenie za korzystanie przez powoda z kredytu, wynikające z różnic kursu sprzedaży i kupna (...), bowiem kwestionowane postanowienia umowy były tak ukształtowane, aby korzyści z różnicy kursu kupna i sprzedaży podczas spłaty kredytu czerpał bank, a całe ryzyko zwyżki kursu franka ponosili kredytobiorcy, czego im zresztą przy zawarciu w ogóle nie uświadomiono.

Nie budzi przy tym wątpliwości Sądu fakt, że zasadniczą przyczyną wystąpienia przez powoda z pozwem w niniejszej sprawie jest to, iż w okresie po zawarciu umowy nastąpił znaczący wzrost kursu (...), który spowodował poważny wzrost wysokości jego zobowiązań wobec banku. W tym kontekście dla oceny zasadności żądań powoda miało znaczenie to, czy został on w sposób należyty pouczony przez pozwany bank o wszystkich ewentualnych konsekwencjach zawarcia umowy waloryzowanej kursem (...).

W sprawie bezsporne było, że strony zawarły umowę kredytu na kwotę 237.061,00 zł, która to kwota była indeksowana kursem (...). Wypłata kredytu nastąpiła w walucie polskiej. Powodowie zgodnie z umową mieli obowiązek spłacać kredyt w 360 równych miesięcznych ratach kapitałowo-odsetkowych. Do dnia wniesienia pozwu powodowie spłacili na rzecz banku znaczną część udzielonego im kredytu. Zgodnie z przedłożonym zaświadczeniem pochodzącym od pozwanego banku była to na dzień wniesienia pozwu kwota 180.474,99 zł.

Sąd ustalił również, że przedmiotowa umowa zawarta została z wykorzystaniem przedłożonego przez bank wzorca umowy. Powodowie wyjaśnili w wiarygodny sposób, że nie mieli żadnego wpływu na treść umowy, szczególnie w zakresie jej postanowień, które uznają za abuzywne. Praktycznie swoboda powodów sprowadzała się do możliwości zawarcia lub nie przedmiotowej umowy, a wbrew twierdzeniom pozwanego klauzule o tożsamym brzmieniu zostały uznane za niedozwolone i trafiły do stosownego Rejestru.

Pozwany nie dopełnił spoczywających na nim obowiązków informacyjnych względem powodów. W oczywisty sposób nie spełnia powyższych wymogów samo poinformowanie kredytobiorców o tym, że dokonali wyboru kredytu w walucie obcej mając pełną świadomość ryzyka związanego z kredytami zaciągniętymi w walucie wymienialnej oraz że poniosą ryzyko zmiany kursów walutowych i zmiany stóp procentowych. Strona pozwana nie przedstawiła Sądowi żadnego wartościowego materiału dowodowego, który wskazywałby na to, że przekazała powodom istotne informacje, które pozwalałyby im ocenić rzeczywisty poziom ryzyka związanego z kredytem indeksowanym do franka szwajcarskiego, w tym także oszacować rzeczywisty całkowity koszt tego kredytu. Bank nie udzielił informacji, które umożliwiłyby powodom rozeznanie się co do tego, jak duże jest ryzyko wzrostu kursu (...) w relacji do PLN, uwzględniając przy tym wieloletni okres związania stron umową kredytu. Za wystarczające pouczenie w tym zakresie nie sposób także traktować informacji, że kurs franka szwajcarskiego jest stabilny i może wzrosnąć nieznacznie.

Powołane przez powoda klauzule tj. § 1 ust. 1, § 7 ust. 2, § 10 ust. 6 oraz § 17 umowy w rzeczywistości mogą zostać uznane za niedozwolone. Zgodnie z treścią art. 353 ¹ k.c., strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Jednocześnie zgodnie z art. 385 ¹ § 1 k.c., postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (art. 385 ¹ § 3 k.c.).

Zaznaczyć należy, że pozwany prowadzi działalność gospodarczą w zakresie czynności bankowych. Powodowie zawarli przedmiotową umowę jako osoby fizyczne celem sfinansowania zakupu lokalu mieszkalnego. W świetle powyższego nie budzi wątpliwości, że powodowie w niniejszej sprawie posiadają status konsumenta w rozumieniu art. 22 ¹ k.c.

Powodowie wykazali w toku postępowania, że wskazane klauzule nie zostały przez nich uzgodnione z bankiem, a ich rola w procesie zawierania umowy sprowadzała się w zasadzie do podjęcia decyzji o zawarciu lub nie umowy przygotowanej uprzednio przez bank. Jednocześnie powołane przez powodów klauzule mogą uchodzić za niedozwolone, albowiem przyznają wyłącznie bankowi prawo do dowolnego przerzucania odpowiedzialności za ryzyko związane z wzrostem kursu waluty na powodów. Przede wszystkim konstrukcja indeksacji znajdująca się w umowie powoduje możliwość narzucenia przez bank wysokości kwoty podlegającej zwrotowi, a w konsekwencji i wysokości odsetek, a więc głównych świadczeń powodów. Ustalenie ich wysokości wiązało się bowiem z koniecznością odwołania się do kursu walut ustanawianych w wewnętrznej, dowolnej i nieznanej powodom tabeli kursów banku. Takie klauzule już od dawna wskazywane są jako abuzywne z uwagi na nieokreślony i nieobiektywny miernik, podług którego następuje ostatecznie określenie wysokości zobowiązania kredytobiorcy, które jest niemożliwe do przewidzenia i obliczenia w chwili zawarcia umowy (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2018 r., I CSK 628/17). Co więcej, nie ma znaczenia dla dokonywanej oceny to, w jaki sposób bank rzeczywiście ustalał kurs w trakcie wykonywania umowy i jaka była relacja kursu banku do kursu rynkowego. Są to okoliczności obojętne na gruncie art. 385 ² k.c., jak również oceny możliwego naruszenia interesów konsumenta. Istotne jest jedynie, że postanowienia umowy dawały przedsiębiorcy nieograniczoną swobodę w wyznaczaniu kursu waluty, a w konsekwencji – wysokości zobowiązań konsumenta.

W ocenie Sądu dla uzyskania jasności co do rzeczywistego zobowiązania powodów przez cały okres trwania umowy nie jest wystarczająca powołana przez pozwanego eliminacja wyłącznie części zapisów § 17 umowy, wskazujących na doliczanie lub odliczanie marży, przy pozostawieniu zapisów o dokonaniu obliczeń wyłącznie w oparciu o kurs NBP. Jak wyżej wskazano, nie tylko mechanizmy obliczania raty w oparciu o kurs waluty stanowią o sprzeczności umowy z prawem na podstawie art. 58 k.c. Przyczyny tej Sąd upatruje także w samej konstrukcji umowy i sposobie przedstawienia kredytobiorcom jej skutków w przyszłości oraz w mechanizmie pozwalającym na obciążenie kredytobiorcy nieograniczonym ryzykiem drastycznej niekorzystnej zmiany kursu waluty przy praktycznie żadnym ryzyku po stronie banku. Nie przekonuje Sądu przy tym argumentacja, że w przypadku znacznego potanienia waluty, takie ryzyko poniósłby bank, bowiem to bank jest silniejszym ekonomicznie na rynku profesjonalistą. To na nim spoczywał ciężar przewidzenia takich zjawisk oraz ich konsekwencji i odpowiedniej redakcji umowy, skoro kredytobiorcy nie mieli żadnego realnego wpływu na jej treść.

Dalej wskazać należy, że kwota podlegająca zwrotowi na rzecz banku nie została dostatecznie i ściśle w umowie określona, nie odpowiada ona nominalnie kwocie wykorzystanego kredytu i nie są określone w sposób obiektywny zasady jej ustalenia. Ponadto wskazać należy, że zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Oznacza to, że kredytobiorca jest zobowiązany do zwrotu określonej kwoty środków pieniężnych, którą winna wyznaczać kwota kapitału mu udostępnionego i wykorzystanego przez kredytobiorcę. Bank nie może więc żądać zwrotu większej kwoty aniżeli ściśle określonej i oddanej do dyspozycji klienta. Wszelkie zapisy umowne dopuszczające dowolną waloryzację są sprzeczne z art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe w zw. z art. 358 ¹ § 2 i 5 k.c. i rażąco naruszają interesy konsumenta. Kwestionowane przez powoda postanowienia umowy stron pozostawiające wyłącznie bankowi sposób ustalania kursu (...) należy uznać za niedozwolone, gdyż dawały pozwanemu możliwość narzucenia sposobu ustalania wysokości kwoty podlegającej zwrotowi, a w konsekwencji również wysokości rat i odsetek, a więc głównych świadczeń kredytobiorcy.

Zgodnie z art. 69 ust. 2 pkt 4a ustawy Prawo bankowe, umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności – w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu.

Nieprecyzyjne i dowolne odwołanie się do bliżej nieznanej tabeli kursów sporządzanej na wewnętrzne potrzeby przez bank narusza wskazany przepis. Szczególnie istotne jest to, że strona powodowa nie wiedziała i nie mogła wiedzieć według jakiego kursu ostatecznie zostanie przeliczona ich rata, z każdym kolejnym miesiącem powodowie nie wiedzieli więc w praktyce ile wynosi rata, którą zobowiązani są uiścić. Naruszenie więc przez bank art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe jest oczywiste. Ze względu na wyeliminowanie abuzywnych klauzul waloryzacyjnych z umowy, sprzeczność umowy z przepisem art. 69 ust. 2 pkt 4a ustawy Prawo bankowe tylko się pogłębia, albowiem brak jest wówczas jakiegokolwiek obiektywnego miernika według którego można przeliczyć kurs walut. Powoduje to w efekcie nieważność całej umowy kredytowej – zgodnie z treścią art. 58 k.c. Dodać ponadto trzeba, że umowę należy ocenić jako sprzeczną z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami także i z tej przyczyny, że nawet, gdyby za rzeczywistą przyczynę wytoczenia powództwa uznać nie tyle skutki tzw. spreadu, co sam fakt znacznego wzrostu kursu franka szwajcarskiego, w dniu zawarcia umowy powodowie obejmowali swoją świadomością możliwość kilkuprocentowej zwyżki i jej skutki. Taka świadomość ryzyka nie obejmuje, w ocenie Sądu, świadomego ryzyka uwolnienia kursu waluty przez kraj emisji i w efekcie zwyżki kursu o 100%. To na pracownikach banku, jako profesjonalistach, spoczywa obowiązek wyczerpującego wyjaśnienia konsumentowi skutków takich zdarzeń, istoty gwarantowania waluty przez kraj emisji i możliwych skutków jej uwolnienia, w celu uzyskania pełnego obrazu ryzyka i możliwości jego rozważenia. Ponadto, o sprzeczności umowy z zasadami współżycia społecznego, w powiązaniu z powyższymi rozważaniami, świadczy także fakt, że w przypadku tak znacznego, niemożliwego do przewidzenia wzrostu kursu waluty, cały ciężar tego zdarzenia został przerzucony na kredytobiorcę. Bank natomiast, który wypłacił powodom kredyt w złotych polskich, a następnie tylko deklarował fakt konieczności zakupu waluty obcej, ale nie wykazał, aby za pobierane od powodów raty rzeczywiście po tym rosnącym kursie ją nabywał, pozyskiwał do swojej dyspozycji środki znacznie wyższe, niż zaangażował, w związku z niemal podwojonym kursem franka szwajcarskiego – tak dalece niewspółmierne do środków wydatkowanych i rozsądnych zysków, że skutek ten czyni ważność umowy niemożliwą do obrony.

Z uwagi na uznanie przez Sąd abuzywności klauzul waloryzacyjnych, konieczne stało się dokonanie analizy ewentualnych skutków prawnych, do których prowadziłoby wyeliminowanie ich z umowy stron. Zgodnie z treścią art. 385 ¹ § 1 zd. pierwsze k.c., postanowienia te nie wiązałyby powodów i to od momentu zawarcia umowy kredytowej. Powyższe rozstrzygnięcie powoduje, że postanowienia te stają się bezskuteczne wobec powodów, lecz jednocześnie powoduje to powstanie pewnego rodzaju „luki” w stosunku prawnym. W związku z tym powstaje problem możliwości uzupełnienia umowy innymi postanowieniami. Z bogatego dorobku orzeczniczego (...) wynika, że nic nie stoi na przeszkodzie temu, by sąd krajowy zastąpił nieuczciwe postanowienie umowne przepisem prawa krajowego o charakterze dyspozytywnym (por. m.in. wyrok z dnia 30 kwietnia 2014 r., sygn. akt C-26/13). Jednakże w orzecznictwie sądów krajowych wielokrotnie potwierdzano, że w polskim porządku prawnym nie istnieją przepisy o charakterze deklaratywnym, którymi można by w ten sposób „zapełnić” niejako powstałe braki w umowie. W ocenie Sądu utrzymanie umowy w pozostałym zakresie (tzw. „odfrankowienie” kredytu) również nie jest możliwe, albowiem uczyniłoby to umowę niemożliwą do wykonania. Wedle stanowiska banku, ewentualne stwierdzenie nieważności przedmiotowej umowy miałoby szczególnie szkodliwe skutki dla konsumenta. Na marginesie wskazać należy, że zgodnie z wyrokiem (...) z dnia 3 października 2019 r. (w sprawie C-260-18), sąd krajowy nie jest również władny uzupełniać powstałej wobec uznania za bezskuteczne niektórych z postanowień umowy luki poprzez odwołanie się do kursu średniego NBP. Orzeczenia (...) wydane na gruncie porządku prawnego innego Państwa członkowskiego (np. W.), nie mogą być wprost przełożone na grunt prawa polskiego, gdzie możliwość sądowej ingerencji w treść stosunku zobowiązaniowego i wskutek tego zmiany zakresu praw i obowiązków stron (orzeczenia prawno-kształtujące) jest ograniczona do przypadków wskazanych w ustawie.

Mając powyższe okoliczności na względzie Sąd doszedł do przekonania, że żądanie strony powodowej dotyczące ustalenia nieważności przedmiotowej umowy kredytowej jest zasadne. Uznając, że przywołane przez stronę powodową klauzule w rzeczywistości są abuzywne, bezskuteczne i nie wiążą powoda, umowa jako sprzeczna z przepisami prawa jest nieważna na podstawie art. 58 k.c., a bez wyeliminowanych postanowień jej wykonanie nie jest możliwe. Powodowie mają przy tym interes prawny określony w treści art. 189 k.p.c. w ustaleniu tej nieważności, albowiem takie ustalenie rozstrzyga ostatecznie o ich prawach i obowiązkach, które wynikają z istniejącego stosunku zobowiązaniowego. Ustalenie nieważności przedmiotowej umowy ma ten skutek, że strony nie są nią związane i od początku nie były. Są więc obowiązane zwrócić sobie wzajemnie to, co już świadczyły na rzecz drugiej strony umowy wzajemnej.

Zgodnie art. 405 k.c. kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową, ten obowiązany jest do jej zwrotu. Świadczenie spełnione jako wykonanie nieważnej czynności prawnej jako nienależne jest jednym z przypadków tej instytucji (art. 411 k.c.) W sprawie niniejszej mamy do czynienia z nieważnością umowy wzajemnej, przy czym świadczenia stron miały charakter jednorodzajowy (pieniężny). Po jej zawarciu bank przekazał do dyspozycji powodów określny kapitał. Następnie przez wiele lat powodowie spełniali świadczenia odpowiadające określonym w umowie ratom kapitałowo-odsetkowym, dokonując wpłat.

Tego rodzaju sytuacja nakazuje rozważenie zasadności roszczenia głównego powodów o zapłatę z uwzględnieniem przepisu art. 409 k.c., zgodnie z którym obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu. Istota problemu sprowadza się do wykładni sformułowania zużył lub utracił (korzyść) w taki sposób, że nie jest już wzbogacony. Wykładnia językowa nie prowadzi do wystarczającego rezultatu, nakazuje jedynie badać stan wzbogacenia strony, która uzyskała korzyść majątkową. Natomiast nie można jednoznacznie stwierdzić, czy roszczenia stron należy rozpatrywać zupełnie od siebie niezależnie, czy też świadczenie wzajemne należy brać pod uwagę jako element stanu majątkowego strony wpływający na wysokość wzbogacenia. W doktrynie problem ten jest dostrzegany jako spór pomiędzy zwolennikami tzw. teorii dwóch kondykcji (nakazującej niezależne rozliczenia roszczeń) i tzw. teorii salda (uznającej, że w razie świadczeń wzajemnych istnieje tylko roszczenie wobec tego podmiotu, który uzyskał korzyść o większej wartości).

Zgodnie z zapatrywaniem, któremu wyraz dał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 7 maja 2021 r. ( III CZP 6/21), w przypadku następczej nieważności umowy jak w sprawie niniejszej, po obu jej stronach występują dwa niezależne od siebie roszczenia o zwrot świadczeń nienależnie spełnionych. Uwzględniając fakt, że powołana uchwała zyskała moc zasady prawnej, a co za tym idzie jako taka stanie się wiążącym elementem orzekania przez Sąd Najwyższy w innych tego rodzaju sprawach, Sąd uznał za zasadne przyjęcie prezentowanego poglądu za w pełni przystające do sytuacji faktycznej, prawnej oraz procesowej w niniejszej sprawie, co skutkowało uwzględnieniem roszczenia głównego o zapłatę, wyrażającego się sumą spłat powodów za wskazany w pozwie okres.

Jednocześnie z uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2021 r. podjętej w składzie 7-osobowym wynika, że roszczenia kredytobiorców i banków nie uległy przedawnieniu. Dla roszczeń kredytobiorców termin ten rozpoczyna się w momencie, w którym dowiedzieli się oni, albo wykazując się oczekiwanym od nich rozsądkiem, powinni dowiedzieć się o tym, że umowa zawiera niedozwolone postanowienia umowne (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2021 r., sygn. akt III CZP 6/21). Sąd zwrócił uwagę na fakt, że nie zasługuje na uwzględnienie zarzut przedawnienia wskazany przez pozwanego. Na podstawie art. 118 zd. pierwsze k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. W doktrynie dominuje stanowisko, że kredyt spłacany w ratach jest w istocie świadczeniem jednorazowym, a nie okresowym, bowiem stanowi jedną całość. Żądania powodów o zapłatę opierały się na żądaniu zwrotu świadczenia nienależnego, czyli art. 410 § 1 k.c. w zw. z art. 405 k.c., w związku z czym, zgodnie z przepisami intertemporalnymi obowiązującymi w dniu zawiązania umowy kredytu, żądanie zwrotu świadczenia nienależnego przedawnia się z upływem lat dziesięciu. W oparciu o stanowisko (...) wyrażone w wyroku z dnia 22 kwietnia 2021 r. (sygn. C-485/19) bieg przedawnienia roszczeń z tytułu zawartych w umowie klauzul niedozwolonych biegnie od momentu powzięcia wiedzy o nich. Powodowie wezwali pozwanego do zapłaty nienależenie pobranych świadczeń w związku z nieważnością umowy wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej z dnia 19 kwietnia 2019 r., zatem należy uznać, iż od tego momentu powzięli wiedzę o istnieniu klauzul abuzywnych w umowie, którą zawarli z pozwanym. W ocenie Sądu, zarzut przedawnienia zgłoszony przez pozwanego jest nieuzasadniony, ponadto umowa kredytu nie została wypowiedziana.

Mając na uwadze wszystkie przytoczone okoliczności, Sąd na podstawie art. 189 k.p.c. w zw. z art. 58 k.c. w zw. z art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe w zw. z art. 385 ¹ § 1 k.c. ustalił, że umowa kredytu hipotecznego z dnia 29 lutego 2008 r. nr (...) zawarta pomiędzy (...) Bank S.A. z siedzibą w G. (obecnie pozwany) jest nieważna (pkt 1 wyroku).

Sąd na podstawie art. 410 § 1 k.c. w zw. z art. 405 k.c. w zw. z art. 385 ¹ § 1 k.c. i art. 58 k.c. zasądził od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwotę 180.474,99 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 26 lipca 2019 r. (tj. od dnia następnego po dniu posiedzenia w sprawie zawezwania do próby ugodowej) do dnia zapłaty (pkt 2 wyroku), oddalając powództwo w zakresie 2 groszy, uznając za miarodajne kwoty wynikające z załączonego do akt sprawy zestawienia wpłaconych kwot (k. 58-60v). O odsetkach Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu w tym zakresie na podstawie art. 481 k.c. W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo (pkt 3 wyroku).

Sąd na podstawie art. 410 § 1 k.c. w zw. z art. 405 k.c. w zw. z art. 385 ¹ § 1 k.c. a contrario oddalił powództwo ewentualne którego rozpoznanie z uwagi na uwzględnienie powództwa głównego w całości stało się zbędne. (pkt 4 wyroku).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. obciążając przegrywającego w znacznej części pozwanego równowartością poniesionej przez powodów opłaty od pozwu – 1.000 zł, wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika – 5.400 zł, powiększonego o opłaty skarbowe od pełnomocnictw – 34 zł. Wysokość przyznanych powodom kosztów zastępstwa procesowego Sąd ustalił na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. Nr 1804 ze zm.). Sąd wskazuje, że wniosek strony powodowej o przyznanie kosztów zastępstwa w podwójnej wysokości nie zasługiwał na uwzględnienie, gdyż wkład pracy radcy prawnego w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, jak również do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia istotnych zagadnień prawnych budzących wątpliwości w orzecznictwie i doktrynie nie uzasadniał zasądzenia kosztów w podwójnej wysokości, a zasądzona stawka w pełni uwzględniała jego udział w sprawie. Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 6.434 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów postępowania (pkt 5 wyroku). Powodowie są współuczestnikami sporu objętymi współuczestnictwem koniecznym, a to z uwagi na żądanie ustalenia nieważności umowy, a co za tym idzie, mają status współuczestników materialnych. W konsekwencji nie ma podstaw do przyznania wynagrodzeń osobno dla każdego z powodów.

SSO Joanna Cyganek

Zarządzenia:

1.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. pozwanego;

2.  za 14 dni albo z wpływem.